یکی از مسببان بطلان اعمال مومنین، منّت گذاشتن و آزار دادن نیازمندان است، که پاداش انفاق را محو می کند.
شهدای ایران: «یآ أَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ أَطِیعُواْ اللَّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَلَا تُبْطِلُواْ أَعْمَالَکمْ» [1]
ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را اطاعت کنید و از رسول (نیز) پیروی نمایید و کارهایتان را باطل نسازید.
در آیات و روایات، برخی اعمال و گفتارها سبب بطلان اعمال معرّفی شده اند، از جمله:
1- منّت گذاشتن و آزار دادن نیازمندان، که پاداش انفاق را محو می کند. «لا تبطلوا صدقاتکم بالمنّ و الاذی»[2]
2- بی ادبی نسبت به رهبران الهی، «لا ترفعوا اصواتکم فوق صوت النبی أن تحبط اعمالکم»[3] صدای خود را بر صدای پیامبر برتر قرار ندهید تا کارهایتان تباه نشود.
3- عُجب و حسد. «الهی عَبِّدْنِی لک و لا تفسد عبادتی بالعجب»[4] چنانکه امام صادق علیه السلام فرمودند: «انّ الحسد یأکل الایمان کما تأکل النار الحطب»[5] حسد نیکی ها را نابود می کند همان گونه که آتش هیزم را می سوزاند.
4- شرک به خدا. «لئن اشرکت لیحبطنّ عملک»[6] اگر شرک ورزی قطعاً عمل تو را تباه می کند.
5- ریا که گونه ای از شرک است. «الّذین ینفقون اموالهم رئاء الناس. . . »[7]
در مورد معنای عبارتِ «لا تبطلوا اعمالکم» با توجّه به صدر آیه، سه وجه می توان ذکر کرد:
الف) ایمان خود را حفظ کنید و مشرک نشوید که اعمالتان باطل می شود. زیرا شرک اعمال را تباه می کند. «لئن اشرکت لیحبطنّ عملک»[8]
ب) با ترک اطاعت از رسول خدا، اعمالتان را تباه نسازید.
ج) با منّت گذاشتن به پیامبر، اعمال خود را تباه نکنید. چنانکه خداوند می فرماید: «یمنّون علیک أن اسلموا قل لا تمنّوا علی اسلامکم»[9]
.....
[1] . محمّد،33
[2] . بقره، 264
[3] . حجرات، 2
[4] . دعای مکارم الاخلاق
[5] . کافی، ج 2، ص 306
[6] . زمر، 65
[7] . نساء، 38
[8] . زمر، 65
[9] . حجرات، 17
ای کسانی که ایمان آورده اید! خدا را اطاعت کنید و از رسول (نیز) پیروی نمایید و کارهایتان را باطل نسازید.
در آیات و روایات، برخی اعمال و گفتارها سبب بطلان اعمال معرّفی شده اند، از جمله:
1- منّت گذاشتن و آزار دادن نیازمندان، که پاداش انفاق را محو می کند. «لا تبطلوا صدقاتکم بالمنّ و الاذی»[2]
2- بی ادبی نسبت به رهبران الهی، «لا ترفعوا اصواتکم فوق صوت النبی أن تحبط اعمالکم»[3] صدای خود را بر صدای پیامبر برتر قرار ندهید تا کارهایتان تباه نشود.
3- عُجب و حسد. «الهی عَبِّدْنِی لک و لا تفسد عبادتی بالعجب»[4] چنانکه امام صادق علیه السلام فرمودند: «انّ الحسد یأکل الایمان کما تأکل النار الحطب»[5] حسد نیکی ها را نابود می کند همان گونه که آتش هیزم را می سوزاند.
4- شرک به خدا. «لئن اشرکت لیحبطنّ عملک»[6] اگر شرک ورزی قطعاً عمل تو را تباه می کند.
5- ریا که گونه ای از شرک است. «الّذین ینفقون اموالهم رئاء الناس. . . »[7]
در مورد معنای عبارتِ «لا تبطلوا اعمالکم» با توجّه به صدر آیه، سه وجه می توان ذکر کرد:
الف) ایمان خود را حفظ کنید و مشرک نشوید که اعمالتان باطل می شود. زیرا شرک اعمال را تباه می کند. «لئن اشرکت لیحبطنّ عملک»[8]
ب) با ترک اطاعت از رسول خدا، اعمالتان را تباه نسازید.
ج) با منّت گذاشتن به پیامبر، اعمال خود را تباه نکنید. چنانکه خداوند می فرماید: «یمنّون علیک أن اسلموا قل لا تمنّوا علی اسلامکم»[9]
.....
[1] . محمّد،33
[2] . بقره، 264
[3] . حجرات، 2
[4] . دعای مکارم الاخلاق
[5] . کافی، ج 2، ص 306
[6] . زمر، 65
[7] . نساء، 38
[8] . زمر، 65
[9] . حجرات، 17