کسی که خود را در موضع تهمت خوردن قرار دهد [و از مجالس آن دوری نکند] نباید کسانی را که به او گمان بد میبرند سرزنش کند.
شهدای ایران: به خواست خدای متعال، همزمان با ماه مبارک رمضان، همه روزه مجموعهای از احادیث موضوعی اهلبیت علیهمالسلام با نام «رهتوشه معرفت» تقدیم مخاطبین میشود. امیدواریم از نظرات و پیشنهادهای سازندهتان برخوردار شویم.
زشتی تهمت:
1. پستترین عمل: عن امیرالمؤمنین علیه السلام أنَّهُ قالَ: «لاقُحَّةَ کَالبُهْتِ؛ (1) هیچ پستیای مانند بهتان و تهمت زدن نیست.»
2. از بین برنده ایمان: عن الصادق علیه السلام أنَّهُ قالَ: «إِذَا اتَّهَمَ الْمُؤْمِنُ أخاهُ إِنْماثَ الإیمَانُ مِنْ قَلْبِهِ کَمَا یَنْماثُ الْمِلْحُ فی الماءِ (2) ؛ هر گاه مؤمن به برادرش تهمت بزند ایمان در قلبش از بین میرود همان گونه که نمک در آب ناپدید میشود.»
3. از بین برنده بزرگی و شکوه: عن الصادق علیه السلام أنَّهُ قالَ: «إِذَا اتَّهَمَ الْمُؤْمِنُ أخاهُ فِی دِینِهِ فَلاحُرْمَةَ بَینَهُما (3) ؛ هر گاه مؤمنی برادرش را در دینش متهم سازد، دیگر حرمتی بین آن دو باقی نمیماند (پرده دری میشود).»
زبان در دهانای خردمند چیست؟
کلید در گنج صاحب هنر
چو در بسته باشد چه داند کسی
که جوهر فروش است یا پیله ور
پیامد دوری نکردن از مواقف تهمت:
1. سزاواری تهمت خوردن: عن رسول الله صلی الله علیه و آله أنَّهُ قالَ: «أوْلَی النَّاسِ بِالتُّهْمَةِ مَنْ جالَسَ أَهْلَ التُّهْمَةِ (4) ؛ سزاوارترین مردم بر تهمت کسی است با اهل تهمت همنشینی کند.»
2. همنشینان بد: عن امیرالمؤمنین علیه السلام أنَّهُ قالَ: «إیّاکَ وَ مَواطِنَ التُّهْمَةِ وَ الْمَجْلِسَ الْمَظْنُونَ بِهِ السُّوءُ فَإنَّ قَرِینَ السُّوءِ یَغُرُّ جَلیسَهُ (5) ؛ بر تو باد دوری از محل های تهمت خوردن و مجالسی که گمان بد به آن میزنند. زیرا همنشین بد، دوست خود را فریب میدهد.»
3. سرزنش خود: عن امیرالمؤمنین علیه السلام اَنَّهُ قالَ: «مَنْ وَقَفَ نَفْسَهُ مَوْقِفَ التُّهْمَةِ فَلا یَلُومَنَّ مَنْ اَساءَ بِهِ الظَنَّ؛ (6) کسی که خود را در موضع تهمت خوردن قرار دهد [و از مجالس آن دوری نکند] پس نباید کسانی را که به او گمان بد میبرند سرزنش کند (باید خود را سرزنش کند).»
.....
[1]. غررالحکم، ج 6، ص 349.
[2]. اصول کافی، ج 2، ص 361.
[3]. امالی صدوق، ص 28..
[4]. بحار الانوار، ج 75، ص 90.
[5]. همان.
[6]. همان، ص 91.
زشتی تهمت:
1. پستترین عمل: عن امیرالمؤمنین علیه السلام أنَّهُ قالَ: «لاقُحَّةَ کَالبُهْتِ؛ (1) هیچ پستیای مانند بهتان و تهمت زدن نیست.»
2. از بین برنده ایمان: عن الصادق علیه السلام أنَّهُ قالَ: «إِذَا اتَّهَمَ الْمُؤْمِنُ أخاهُ إِنْماثَ الإیمَانُ مِنْ قَلْبِهِ کَمَا یَنْماثُ الْمِلْحُ فی الماءِ (2) ؛ هر گاه مؤمن به برادرش تهمت بزند ایمان در قلبش از بین میرود همان گونه که نمک در آب ناپدید میشود.»
3. از بین برنده بزرگی و شکوه: عن الصادق علیه السلام أنَّهُ قالَ: «إِذَا اتَّهَمَ الْمُؤْمِنُ أخاهُ فِی دِینِهِ فَلاحُرْمَةَ بَینَهُما (3) ؛ هر گاه مؤمنی برادرش را در دینش متهم سازد، دیگر حرمتی بین آن دو باقی نمیماند (پرده دری میشود).»
زبان در دهانای خردمند چیست؟
کلید در گنج صاحب هنر
چو در بسته باشد چه داند کسی
که جوهر فروش است یا پیله ور
پیامد دوری نکردن از مواقف تهمت:
1. سزاواری تهمت خوردن: عن رسول الله صلی الله علیه و آله أنَّهُ قالَ: «أوْلَی النَّاسِ بِالتُّهْمَةِ مَنْ جالَسَ أَهْلَ التُّهْمَةِ (4) ؛ سزاوارترین مردم بر تهمت کسی است با اهل تهمت همنشینی کند.»
2. همنشینان بد: عن امیرالمؤمنین علیه السلام أنَّهُ قالَ: «إیّاکَ وَ مَواطِنَ التُّهْمَةِ وَ الْمَجْلِسَ الْمَظْنُونَ بِهِ السُّوءُ فَإنَّ قَرِینَ السُّوءِ یَغُرُّ جَلیسَهُ (5) ؛ بر تو باد دوری از محل های تهمت خوردن و مجالسی که گمان بد به آن میزنند. زیرا همنشین بد، دوست خود را فریب میدهد.»
3. سرزنش خود: عن امیرالمؤمنین علیه السلام اَنَّهُ قالَ: «مَنْ وَقَفَ نَفْسَهُ مَوْقِفَ التُّهْمَةِ فَلا یَلُومَنَّ مَنْ اَساءَ بِهِ الظَنَّ؛ (6) کسی که خود را در موضع تهمت خوردن قرار دهد [و از مجالس آن دوری نکند] پس نباید کسانی را که به او گمان بد میبرند سرزنش کند (باید خود را سرزنش کند).»
.....
[1]. غررالحکم، ج 6، ص 349.
[2]. اصول کافی، ج 2، ص 361.
[3]. امالی صدوق، ص 28..
[4]. بحار الانوار، ج 75، ص 90.
[5]. همان.
[6]. همان، ص 91.