یک اندیشکده آمریکایی معتقد است در شرایطی که ویروس کرونا شوک‌های اقتصادی به سرتاسر اروپا وارد می‌کند، پول واحد اروپا که بارزترین نماد اتحاد و یکپارچگی اروپا قلمداد می‌شود با خطر فروپاشی مواجه شده است.
شهدای ایران: اندیشکده «گیت اِستون» آمریکا در یادداشتی به قلم سورن کرن عضو ارشد این اندیشکده نوشت: منطقه یورو - اتحادیه پولی متشکل از ۱۹ عضو از مجموع ۲۷ عضو اتحادیه اروپا که یورو را به عنوان واحد پولی خود برگزیده‌اند- دچار نابسامانی شده که دلیل آن فقط دورنمای رکود عمیق و طولانی مدت نیست. کشورهای شمال و جنوب اروپا نیز بر سر حمایت مالی احتمالی از ایتالیا و اسپانیا با هم اختلاف و درگیری دارند. ایتالیا و اسپانیا به ترتیب سومین و چهارمین اقتصاد بزرگ اتحادیه اروپا هستند که ضربه سختی از ویروس کرونا خورده‌اند.
- منطقه یورو در خطر فروپاشی قرار دارد
لری الیوت سردبیر اقتصادی روزنامه گاردین در این باره نوشت که اعلامیه بانک مرکزی اروپا نشان می‌دهد منطقه یورو در نبود یک بسته حمایتی عظیم در خطر فروپاشی قرار دارد:
«وضعیت به لحاظ اقتصادی و سیاسی خطرناک‌تر از زمانی است که نرخ بهره رو به افزایش اوراق قرضه ایتالیا و اسپانیا ماریو دراگی [رئیس بانک مرکزی اروپا بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹] را بر آن داشت تا سخنرانی معروف سال ۲۰۱۲ خود مبنی بر «لزوم هرگونه اقدام لازم» را ارائه دهد. در شرایطی که هزاران نفر از مردم جان خود را از دست داده‌اند، مرزها بسته شده‌اند، و فعالیت‌ها متوقف شده‌اند، کل پروژه اروپا در معرض خطر قرار دارد.
کشورهای جنوب اروپا گزینه استفاده از منابع مالی مکانیسم ثبات اروپا را در دسترس خود دارند. این کشورها تمایلی به بهره‌گیری از مکانیسم ثبات اروپا ندارند، زیرا گرفتار بدهی‌های بلندمدت می‌شوند که بازپرداخت آن سخت و دشوار است و شروط مربوطه نیز ناقض حاکمیت ملی آنهاست.
- وقتی ایتالیا سرما می‌خورد، اروپا سینه‌پهلو می‌کند
مارکوس واکر خبرنگار روزنامه وال‌استریت ژورنال در این باره توضیح داده است:
«ارائه وام توسط کشورهای شمالی که با توقعات و انتظاراتی همراه است از دید کشورهای جنوبی ناکافی و سختگیرانه قلمداد می‌شود. جاروجنجال کشورهای جنوبی در خصوص صدور اوراق قرضه مشترک نیز از دید کشورهای شمالی مقرون به صرفه نیست.
«دورنمای شکاف در منطقه یورو همچنان پابرجاست. مگر آنکه شوک اقتصادی ناشی از قرنطینه عمومی به سرعت برطرف شود، در غیر این صورت، این خطر وجود دارد که ایتالیا و اسپانیا در اثر بحران کرونا فقیرتر شوند. رکود مجدد در جنوب اروپا خبر بدی برای کشورهای شمالی است، زیرا صنایع و بانک‌های آنها از سلامت اقتصاد کل منطقه منفعت می‌برند.»
به عبارت دیگر، اگر بحران ویروس کرونا در نهایت موجب شود ایتالیا قادر به پرداخت بدهی خود نباشد، تبعات آن در سرتاسر اروپا و دنیا احساس خواهد شد. گفته می‌شود ایتالیا با تولید ناخالص داخلی ۲ تریلیون دلاری «بزرگ‌تر از آن است که دچار فروپاشی شود و همچنین بزرگ‌تر از آن است که بتوان آن را از تنگنا نجات داد.»
«بحران ایتالیا به مثابه بحران اروپاست. وقتی ایتالیا سرما می‌خورد، اروپا سینه‌پهلو می‌کند. منطقه یورو نمی‌تواند اجازه دهد یکی از اقتصادهای بزرگ خود دچار فروپاشی شود (ایتالیا سومین اقتصاد بزرگ منطقه یورو است).»
- کرونا در منطقه یورو ویرانی به بار آورده است
این اندیشکده آمریکایی می‌افزاید: در ضمن، بحران ویروس کرونا در منطقه یورو ویرانی به بار آورده است. بنا بر اعلام مؤسسه اطلاعاتی ای‌اچ‌اس مارکیت واقع در لندن، فعالیت‌های تجاری در منطقه یورو در ماه مارس ۲۰۲۰ با فروپاشی بی‌سابقه مواجه شده‌اند. مؤسسه مذکور در این باره نوشته است: «اوضاع تجاری طی سال جاری ناگوارترین دوران خود را تجربه می‌کند. این امر حکایت از آن دارد که تلاش‌های سیاست‌گذاران تاکنون نتوانسته از تیرگی وضعیت بکاهد.» مؤسسه مک‌کنزی اند کامپنی در قالب بررسی‌های خود پیش‌بینی کرده است که تولید ناخالص داخلی منطقه یورو افت ۶/۱۰ درصدی را در سال ۲۰۲۰ تجربه خواهد کرد و تا پایان سال ۲۰۲۴ به سطوح قبل از بحران باز نخواهد گشت.
- فرانسه در عمیق‌ترین رکود خود پس از جنگ جهانی دوم
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: برونو لومر وزیر اقتصاد فرانسه به تازگی هشدار داد کشورش بواسطه بحران ویروس کرونا احتمالاً عمیق‌ترین رکود خود را از زمان پایان جنگ جهانی دوم تجربه خواهد کرد. وی خطاب به کمیته امور اقتصادی سنای فرانسه اظهار داشت: «بدترین میزان رشد اقتصادی در فرانسه از سال ۱۹۴۵ به بعد در سال ۲۰۰۹ و در پی رکود بزرگ سال ۲۰۰۸ مشاهده شد که رقم آن منفی ۲/۲ درصد بود. رشد اقتصادی امسال احتمالاً خیلی بدتر از منفی ۲/۲ درصد خواهد بود. این نمایانگر گستره شوک اقتصادی است که در معرض آن قرار داریم.»
فرانسه که پس از آلمان دومین اقتصاد بزرگ منطقه یورو به شمار می‌رود، از روز ۱۷ مارس قرنطینه خانگی در سرتاسر کشور وضع کرده است. این قرنطینه حداقل تا ۱۵ آوریل ادامه خواهد داشت. طبق اعلام مؤسسه ملی آمار و مطالعات اقتصادی فرانسه، قرنطینه یک ماهه به قیمت از دست رفتن حدود ۳ دهم درصد تولید ناخالص داخلی فرانسه تمام خواهد شد. این رقم در صورت قرنطینه دو ماهه حدود ۶ دهم درصد خواهد بود. امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه به رهبران اتحادیه اروپا هشدار داده اگر در برابر بحران شیوع ویروس کرونا از خود همبستگی نشان ندهند، این بحران ممکن است به فروپاشی ارکان اصلی اتحادیه بیانجامد. وی در این باره اظهار داشت: «آنچه در خطر قرار دارد بقای این پروژه اروپایی است.»
- کشورهای اروپایی تمایلی به کمک به یکدیگر ندارند
آخیم تروگر عضو شورای کارشناسان اقتصادی آلمان معتقد است صدور اوراق قرضه مختص کرونا جهت ممانعت از فروپاشی یورو لازم و ضروری است:
«همه کشورهای اروپایی از همه‌گیری بیماری ضربه خورده‌اند ــ ایتالیا و اسپانیا مخصوصاً ضربه سختی خورده‌اند. بنابراین، همه کشورها از جمله آلمان باید بتوانند هزینه‌کرد لازم را در حوزه سلامت انجام دهند و در راستای رفع بحران اقتصادی تدابیری اتخاذ کنند. این امر صرفاً در قالب بدهی‌های دولتی بیشتر امکان‌پذیر است و این مسئله باید تضمین شود تا بدین طریق از یک بحران دیگر در خصوص یورو جلوگیری شود. اگر بار بدهی ایتالیا و اسپانیا به شدت افزایش یابد، آنها مجبور به کاهش بودجه خود خواهند شد که این امر به بروز بحران‌های اقتصادی، اجتماعی، و سیاسی منجر می‌شود و در نهایت به بحران بدهی حاکمیتی و فروپاشی یورو و اتحادیه اروپا می‌انجامد. در نتیجه، همین حالا باید یک راه‌حل مشترک بر مبنای همبستگی اتخاذ شود.»
اولیور هارتویچ اقتصاددان آلمانی و مفسر برجسته امور اروپا که مدیر اجرایی اندیشکده ابتکار نیوزلند واقع در ولینگتون نیز هست، تنگنای اروپا را اینگونه خلاصه کرده است:
«امروز هیچ کشور اروپایی نیست که از وضعیت خوبی برخوردار باشد. این بدان معناست که کشورهای اروپایی چندان مایل به کمک به یکدیگر نیستند. آنها مشغول دسته و پنجه نرم کردن با بحران پیش روی خویش هستند. ببینید چگونه ایتالیای بحران‌زده از طرف اروپا به حال خود رها شده و از کمک‌های پزشکی چین بهره می‌گیرد...»
- صندوق بین‌المللی پول هم نمی‌تواند اروپا را نجات دهد
در پایان این گزارش آمده است:یک زلزله اقتصادی قدرتمند در حال رخ دادن است. در عرض چند هفته یا چند ماه، چند اقتصاد بزرگ اروپایی نیازمند بسته کمک‌های مالی خواهند بود. این بحران چند برابر بزرگ‌تر از آن چیزی است که اروپا تاکنون مشاهده کرده است. با این وجود، هیچ کشور، بانک مرکزی، یا مؤسسه‌ای مایل یا حتی قادر به ارائه این کمک‌ها نخواهد بود. حتی مبالغ هنگفت نیز کفایت نخواهند کرد. صندوق بین‌المللی پول را هم فراموش کنید. این صندوق دفعه گذشته که درگیر بحران مالی یونان شد قوایش تحلیل رفت. هنگامی که یورو دچار فروپاشی شود، صندوق مذکور قادر نیست کل اروپا را نجات دهد.
