شهدای ایران: با ورود ویروس ناخوانده «کرونا یا کووید ـ ۱۹» به ایران، عید امسال رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است. چرا که با شیوع گسترده این ویروس مزاحم از یک طرف برخی خانواده‌ها داغدار شده و عزیزان خود را از دست داده‌اند و تعداد زیادی نیز در بستر بیماری گرفتار شده‌اند.

اوضاع بازار و اقتصاد کشور نیز حال و روز بهتری از گرفتاران در چنگال کرونا را ندارد؛ چرا که با خلوت شدن بازار و فروشگاها بسیاری از بازاریان و کسبه نیز متضرر و با مشکل مواجه شده‌اند.

در چنین فضایی قاعدتاً عید امسال و زمان تحویل سال متفاوت از سال‌های گذشته خواهد بود. آنچه در ادامه می‌آید راهکارهای کاربردی برای تغییر حالت و بهبود وضعیت موجود در قرنطینه خانگی همراه با روزهای آغازین سال نو است. 

چه کار کنیم حالمان خوب شود؟

۱ـ دعای تحویل سال را از دست ندهید

یکی از بهترین و زیباترین کارهایی که در ساعات تحویل سال و در زمان آغاز سال جدید انجام می‌دهیم، دعا کردن است. دعایی که هنگام تحویل سال خوانده می‌شود، در بردارنده فرازهای بسیار زیبا و ارزشمندی است که انسان را متوجه خدای متعال می‌کند و ارتباط زیبا و وصف‌ناپذیری که هر انسان در درون خود نیاز و ارزش آن را با تمام وجود احساس می‌کند.

«یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْأَحْوَالِ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَی أَحْسَنِ الْحَالِ»؛(۱) ای تغییردهنده دل‌ها و دیده‏‌ها، ای مدبر شب و روز، ای گرداننده سال و حالت‌ها، بگردان حال ما را به نیکوترین حال.

این دعا، مضامین عرفانی و توحیدی دقیقی را در خود گنجانده است و در آن نیایش‌کننده متوجه قدرت و توانایی خدای متعال در ابتدای سال شده و او را به عنوان تدبیرکننده شب و روز خود مورد خطاب قرار داده و از او طلب یاری و تغییر وضعیت موجود به بهترین حالت را خواستار می‌شود. این دعا را نباید کوچک شمرد. چرا که همین دعاهای به ظاهر کوتاه می‌تواند ثمرات و آثار شگفت‌انگیزی را برای زندگی انسان به ارمغان آورد.

توجه داشته باشیم اگر در عید امسال بیماری فراگیر شده است، شفا و درمان نیز در قدرت الهی است: «وَ إِذا مَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفینِ»؛ (۲) و هنگامی که بیمار شوم، مرا شفا می‌‏دهد.

۲ـ دعا برای فرج را فراموش نکنید

بالاتر از همه‌ دعاها و درخواست‌ها از خدای متعال، دعای برای فرج امام زمان (عج) است که بر اساس آموزه‌های روایی بیش‌ترین آثار و برکات را برای نیایش‌کننده به دنبال دارد. برخی از روایات به روشنی به این مطلب اشاره دارد که شاه کلید گشایش در کارها و گرفتاری‌ها درخواست فرج برای امام زمان (عج) است. «اگر در دعا کردن برای فرج قاصر باشیم یا در آن تساهل و تکاسل و سهل‌انگاری و سستی کنیم و این مطلب را جداً نخواهیم، در حقیقت دنیا را نخواسته‌ایم؛ زیرا امور مخالف فرج بر ضرر مردم است و بدون فرج، مسلمان‌ها دنیایی نخواهند داشت؛ چنان‌که می‌بینیم کفار، آن‌ها را مال‌المصالحه خود و متعدد و متفرق کرده‌اند و هر کدام از آن‌ها که مخالف منافع آنهاست، دیگران را به جان او می‌اندازند و خودشان کنار می‌نشینند و سرانجام هر طرف پیروز شد، به سود کفار خواهد بود».(۳)

با توجه به مطالب ذکر شده می‌توان معنای این روایت که منابع روایی از صاحب عصر نقل کرده‌اند را متوجه شد: «وَ أَکْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِکَ فَرَجُکُمْ»؛(۴) و برای تعجیل فرج، زیاد دعا کنید که همین، فرج شماست‏.

۳ـ از نوعدوستی غافل نشوید

آیین مقدس اسلام آیین نوعدوستی، برادری و همیاری است. بسیاری از بلایا و گرفتاری‌هایی که در زندگی مادی و معنوی گریبانگیر انسان می‌شود، به خاطر خودخواهی‌های افراطی و فراموش کردن دیگران است. در فرهنگ اسلامی وظایف و مسؤولیت‌های مهمی در خصوص رسیدگی به امور ضعفای جامعه بر عهده همگان نهاده شده است؛ به طوری که غفلت از آنها می‌تواند زمینه‌ساز دردسرهای بزرگ در زندگی انسان باشد.

کما اینکه در فرهنگ قرآن شاهد هستیم، برخی افراد فقط به خاطر اینکه دیگران را به این امور اخلاقی تشویق نمی‌کرده‌اند مورد نکوهش قرار گرفته‌اند: «وَ لا یَحُضُّ عَلی‏ طَعامِ الْمِسْکینِ»؛(۵) و (دیگران را) به اطعام مسکین تشویق نمی‌کند!

اگر خواهان گشایش در سال ۹۹ هستیم و برچیده شدن سایه شوم بیماری‌هایی همچون «کرونا ویروس» را از دامن جامعه اسلامی می‌خواهیم، یک نسخه معنوی و اسلامی آن، نوعدوستی و دستگیری از ضعیفان جامعه است، چرا که این مسأله زمینه جلب رحمت الهی را به دنبال دارد: در منابع روایی از رسول اکرم (ص) نقل شده است: «مَن أَرادَ أن تُستَجابَ دَعوَتُهُ و َأَن تُکشَفَ کُربَتُهُ فَلیُفَرِّج عَن مُعسِرٍ»؛(۶) هر کس می‌خواهد دعایش مستجاب شود و غمش از بین برود باید گره از کار گرفتاری باز کند.

۴ـ امیدواری و آرامش‌بخشی را سرلوحه کارها قرار دهیم

یکی از مشکلات بسیار دردناک سال ۹۸ شیوع کرونا ویروس بود که متأسفانه خانواده‌های زیادی را داغدار کرد. ولی بدتر از آن اپیدمی ترس، اضطراب، نگرانی و سلب آرامش و امیدواری بود که خود می‌تواند با سرکوب کردن سیستم ایمنی بدن، زمینه‌ساز شیوع هرچه بیشتر کرونا ویروس در جامعه باشد.

یکی از مهم‌ترین اکسیرهای نجات‌بخش در سال جدید، تقویت امیدواری به ایزد منان و آرامش در پرتو ارتباط بهتر به خدای متعال است. کسانی که این امید و آرامش را در نسخه‌هایی همچون پویش رقص دنبال می‌کنند، در واقع نه تنها آرامش و امیدی را به جامعه تزریق نخواهند کرد، بلکه ناخواسته بر مصیبت مردم نیز خندیده‌اند. به هر حال امید و آرامش باید به نوعی باشد که در رفتار و کردار افراد نمایش داده شود.

کما اینکه از امام علی (ع) این چنین نقل شده است: «یَدَّعِی بزَعمِهِ أنّهُ یَرجُو اللّهَ کَذَبَ و العظیمِ! ما بالُهُ لا یَتَبَیَّنُ رجاؤهُ فی عَمَلِهِ؟! فکُلُّ مَن رجا عُرِفَ رجاؤهُ فی عَمَلِهِ، و کلُّ رَجاءٍ إلاّ رجاءَ اللّه ِ تعالی فإنّهُ مَدخولٌ و کُلُّ خَوفٍ مُحَقَّقٌ إلاّ خَوفَ اللّه ِ فإنّهُ مَعلولٌ»؛ (۷) به گمان خود ادعا می‌کند که به خدا امید دارد؛ به خدای بزرگ قسم که دروغ می‌گوید؛ و گرنه چرا امیدواری او در کردارش پیدا نیست؟ چه، هر که امیدوار باشد، امید او از کردارش معلوم می‌شود. هر امیدی، جز امید به خدا، دیوانگی است و هر ترس حقیقی، جز ترس از خدا، آفت و بیماری است.

۵ـ به خدا اعتماد کنید

متأسفانه گمشده واقعی بشر امروزی فراموش کردن منجی واقعی و دور شدن از خدای متعال است. به راستی اگر این بشر که غرق در نعمت‌های مختلف الهی است، اندکی با آغاز سال جدید در رفتار و کردار خود تجدید نظر می‌کرد و به آغوش امن الهی باز می‌گشت به سعادت و آرامش واقعی می‌رسید. سعادتی که حتی با وجود سختی‌های زندگی می‌توانست شادکامی واقعی را برای او در دنیا و آخرت به ارمغان آورد.

سال جدید باید سالی تؤام با دوستی، رفاقت و اعتماد به خدای متعال باشد، «وَ ما لَنا أَلاَّ نَتَوَکَّلَ عَلَی اللَّهِ وَ قَدْ هَدانا سُبُلَنا وَ لَنَصْبِرَنَّ عَلی‏ ما آذَیْتُمُونا وَ عَلَی اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُتَوَکِّلُونَ»؛ (۸) و چرا بر خدا توکل نکنیم، با اینکه ما را به راه‏‌های [سعادت] رهبری کرده است؟ و ما به طور مسلم در برابر آزارهای شما صبر خواهیم کرد [و دست از رسالت خویش بر نمی‏‌داریم] و توکل‌کنندگان، باید فقط بر خدا توکل کنند.

پی‌نوشت‌ها

۱ـ زاد المعاد ـ مفتاح الجنان، ص۳۲۸

۲ـ سوره شعراء، آیه ۸۰

۳ـ در محضر بهجت، ج۳، ص۶٠

۴ـ الإحتجاج علی أهل اللجاج، ج ۲، ص ۴۷۱

۵ـ سوره ماعون، آیه ۳

۶ـ نهج الفصاحه، ص ۷۵۹، ح ۲۹۶۱

۷ـ نهج البلاغه (للصبحی صالح)، ص۲۲۵

۸ـ سوره مبارکه ابراهیم، آیه ۱۲.