فخرزاده با اشاره به شروع دخالت آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم و روی کار آمدن رضا شاه گفت: حضور پررنگ آمریکا پس از کودتای 28 مرداد سال 1332 شروع شد و این حضور شامل دخالت در همه شئونات کشور ما می‌شد و شاه مجری کاملا مطیع اهداف پلید آمریکا در ایران بود در زمانی که مردم فلسطین آواره می‌شدند سیاست آمریکا حمایت از اسرائیل بود و شاه هم در این راستا موظف بود که نفت را به اسرائیل برساند.

وی افزود: حضور آمریکا در منطقه و حمایت ایران از این موضوع و مخالفت رژیم شاهنشاهی با هر کسی که در ایران از فلسطین حمایت می‌کرد از جنبه‌های دیگر دخالت‌های آشکار آمریکا در ایران بود.

وقتی هم که به جریان انقلاب اسلامی نزدیک می‌شویم همیشه و در همه جا حضور آمریکا را می‌بینیم، بیش از 60 هزار مستشار نظامی آمریکا در ایران حضور داشتند در بخش فرهنگی ردپای آن‌ها از غربزدگی مردم تا توسعه فرهنگ برهنگی کاملا مشخص است آنها حتی در حوزه اداری از طراحی سیستم‌های حکومتی گرفته تا انتخاب وکیلان و وزیران دخالت اشکار و گسترده داشتند همچنین بحث حضور بازنشسته‌های آمریکایی در ایران و دست زدن آنها به کارهای تجاری برای در انحصار گرفتن واردات برخی اقلام نیز در این میان جالب و قابل تأمل است.

رئیس دفتر تاریخ‌ شفاهی حوزه هنری اظهار داشت: همانطور که می‌دانیم آمریکا‌یی‌ها در تمام شئونات کشور ما دخالت داشتند و کسی نمی‌توانست آن‌ها را محاکمه کند آنها رژیم پهلوی را تا جایی حمایت کردند که زمانیکه در 17 شهریور دست رژیم پهلوی به خون هزاران نفر از مردم ایران آغشته شد کارتر گفت ما همچنان از پهلوی حمایت می‌کنیم.

در وزهای نزدیک به انقلاب هم می‌بینیم که ژنرال هایزر به ایران می‌آید تا جریان انقلاب را منحرف و از شاه حمایت کند آنها حتی وقتی که امام در پاریس بود تمام تلاش خود را انجام دادند که امام وارد ایران نشود.

فخرزاده اظهار داشت: ابتدای پیروزی انقلاب و بعد از آن هم مخالفت‌‌ها و دسیسه‌های آمریکایی‌ها آشکار است و مردم توطئه‌های آمریکایی‌‌ها را لحظه به لحظه حس می‌کردند و این را بگذارید در کنار حافظه تاریخی مردم از سابقه کودتای 28 مرداد، مردم می‌دانستند که اگر این بار نیز کوتاهی کنند ممکن است اتفاقی مشابه اتفاق سال 1332 تکرار شود.

این محقق و پژوهشگر تاریخی گفت: اما ضربه نهایی به آمریکا زمانی خورده شده که آنها به شاه پناه دادند در این جا بود که خشم مردم سرریز و صبرشان تمام شد البته نکته جالب و مهم این است که جزئیات خشم مردم ایران در برهه‌های تاریخی نیز قابل تحقیق و در عین حال لطیف است اگر شما رفتار دانشجوها با گروگان‌ها را مطالعه کنید به رفتار انسان دوستانه ایرانی‌ها با آمریکایی‌ها پی می‌برید آنها انبار بستی موجود در سفارت را تا روز آخر در اختیار خود آمریکایی‌ها قرار دادند و یک دانه از آن را هم استفاده نکردند. گروگان‌ها همه نوع آزادی داشتند تمام مکاتباتشان را با خارج از کشور و خانواده‌شان انجام می‌دادند آشپز مخصوصشان مثل روزهای قبل در سفارت غذایشان را می‌پخت.

فخرزاده گفت: با مطالعه این رفتارها متوجه می‌شویم که خشم مردم ایران کاملا انسانی و مثل مهمان با گروگان‌های خود رفتار کردند، حوادث بسیاری در این 444 روز اتفاق افتاد از مسائل خصوصی بین دانشجویان گرفته تا مسائل کلان در حوزه مسائل سیاسی.

رئیس دفتر تاریخ شفاهی حوزه هنری در ادامه اظهار داشت: در رسانه‌های دنیا یک خبر مهم می‌تواند زمان کوتاهی را به خود اختصاص دهد تا در راس اخبار مهم قرار گیرد مثلا خبر ماجرای برج‌های دو قلو 30 روز در صدر اخبار بود اما ماجرای تسخیر لانه جاسوسی 90 روز در راس اخبار دنیا قرار داشت و پوشش خبری بسیار گسترده‌ای در سراسر دنیا از آن اتفاق افتاد از آن فراتر شبکه خبری CNN برای پوشش تصویری این حادثه راه‌اندازی شد.

وی افزود: نکته مهم دیگر نقش تاریخی حضرت امام دراین میان بود ایشان ابعاد حادثه را بگونه‌ای بیان کردند که قابل فهم همگانی بود.

ایشان وقتی تسخیر لانه را به انقلاب دوم تعبیر کردند بسیاری از تکلیف‌ها مشخص شد و ما اگر از این وجه به قضیه نگاه کنیم این بود که ما باید مثل انقلاب اول در سال 57 به این قضیه بپردازیم و ضرورت تاریخ‌نگاری در این حیطه نیز قابل تأمل‌‌تر می‌شود بهرحال یک پیوستگی تاریخی بین جریانات بوجود آمده رخ داد و در نهایت به عذرخواهی آمریکایی‌ها منجر شد این حوادث بسیار مهم هستند و مردم باید از حوادث رخ داده مطلع شوند که انتشار چنین کتاب‌هایی به این اطلاع‌رسانی کمک بسیار می‌کند.

حجت‌الاسلام فخرزاده درباره کتاب دانشجویان و گروگان‌ها اظهار داشت: این کتاب از منظر تعدادی دانشجو و دست‌‌اندرکار این حادثه روایت شده است و مجموعه‌ای از خاطرات دانشجویانی است که در تصرف سفارت دست داشته‌اند. نویسنده کتاب این خاطرات را کنار هم گذاشته که اتفاقات درون این خاطرات اطلاعات خوبی نیز وجود دارد البته از این منظر شاید کسی با خواندن این کتاب به پاسخ همه سؤالاتش نرسد چون جمع‌بندی خاصی ندارد و نویسنده سعی کرده به دغدغه‌های درونی خودش درباره این ماجرا از منظر کسانی که در جریان ماجرا بوده‌اند پاسخ دهد.

این نویسنده و محقق در پایان سخنانش این کتاب را جزء اولین گام‌ها در زمینه حادثه تسخیر لانه جاسوسی دانست و گفت: ما هنوز در اوایل راه هستیم و از این دست کتاب‌‌ها باید بیشتر از پیش منتشر شود.