امام هادی (ع) اهل بیت و چهارده معصوم علیهم السلام را به عنوان معادن رحمت ، گنجهای دانش ، رهبران ملتها، افرادی امین ، پیشوایان هدایت ، وارثان انبیا و حجتهای خدا بر زمین معرفی نموده اند.
به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه خبری شهدای ایران؛ امام هادی (ع) در فرازهایی از زندگی و حیات پر برکت خویش در قالب تعالیم دعا به شیعیان ضمن ایفای نقش هدایتگرانه خویش یادگارهای ارزنده ای از خود برای شیعیان بجای گذاشتند.
امام هادی ( ع ) از قالب دعا و زیارت برای تربیت شیعیان و آشنا ساختن آنها با معارف شیعی استفاده کرده و از این طریق برخی از مسائل سیاسی – اجتماعی را نیز به پیروان خود گوشزد می نمودند.
* یکی از یاران امام هادی (ع) می گوید: از آن حضرت تقاضا کردم چنانچه ممکن باشد، دعائی را به من تعلیم نمایند که هرگاه بخوانم، دعایم مستجاب شود؟ حضرت فرمود: این دعائی را که به تو تعلیم می‌دهم، من خود زیاد می‌خوانم و از خداوند متعال خواسته‌ام، که هرکس آن را بخواند ناامید نگردد: یا عُدَّتی عِندالعُدَد وَ یَا رَجَائِی وَ الْمُعْتَمَدُ وَ یَا کهفی وَ السَّنَدُ وَ یَا وَاحِدُ وَ یَا أَحَدُ وَ یَا قُلْهُوَ اللَّهُ أَحَدُ أَسْئَلَکَ اللَّهُمَّ به حقِّ مَنْ خَلَقْتَهُ مِنْخَلْقِکَ وَ لَمْ تَجْعَلْ فِی خَلْقِکَ مِثْلَهُمْ أَحَداً انَّ تُصَلَّیعَلَیْهِمْ وَ انَّ تَفْعَلْ بِی (کَذَا وَ کَذَا).
«ای ذخیره من به هنگام شمارش ذخیره‌ها و ای امید من و تکیه گاهم و ای پناهگاه و ملجاءام ای یکی و ای یکتا و ای قل هو الله احد خدایا از تو می‌خواهم به حق کسانی که خلقشان کردی واحدی از خلقت همسان ایشان نیست اینکه برایشان درود فرستی و برای من فلان حاجت را برآوری»(1)
* نماز بالا سر : در روایتی از امام هادی ـ علیه السلام - نقل شده است که فرمود: «هر کس حاجتی دارد، باید به زیارت قبرجدم، علی بن موسی الرضا - علیه السلام - در طوس بشتابد. او باید با غسل به زیارت رود و دو رکعت نماز نزد سر آن حضرت (بالای سر) بخواند و در قنوت حاجت خود را بخواهد. همانا دعایش مستجاب خواهد شد، اگر خواسته او گناه یا قطع رحم نباشد.»
* زیارت جامعه کبیره : درباره زیارت جامعه کبیره که اقیانوسی مواج از معارف الهی و مضامین عالی مشتمل بر معرفی مقام ائمه علیهم السلام است؛ در این مختصر نمی‌گنجد. اما به همین میزان می توان اشاره کرد که زیارت جامعه که به تعبیر علامه مجلسی(ره) از نظر سند و روایت از صحیح‌ترین و قوی‌ترین زیارات ائمه علیهم السلام است یادگاری عظیمی است که در حرم هر یک از ائمه معصومین علیهم‌السلام آن زیارت را می‌خوانیم.
* زیارت غدیریه: زیارت غدیریه نیز سندی بسیار معتبر دارد و روایتگران و گزارشگران آن از بزرگان شیعه هستند، این زیارت مربوط به روز عید غدیری که امام هادی علیه السلام در سفری که به اجبار متوکل از مدینه به سامرا داشتند. در نجف اشرف بودند و این زیارت را خطاب به قبر مطهر جدّ بزرگوارشان حضرت علی(علیه‌السلام) قرائت کردند. (2)
محدث قمی این زیارت را به طور کامل در کتاب شریف مفاتیح الجنان آورده‌اند و بر این نکته که هر روز می‌توان این زیارت را قرائت کرد، تصریح دارد.
*دعاء المظلوم علی الظالم : از آشکارترین مفاهیم مقبول شیعه ، مبارزه با ستم است . این مطلب به روشنی در دعاهای رسیده از امام هادی علیه السلام به چشم می خورد . دعایی مانند " دعاء المظلوم علی الظالم " به طور مستقل ، دعایی است که از خداوند بر ضد ستم ستمکاران و جباران استمداد شده است . این درست است که در دعای مذکور ، از میان بردن ستم به خدا واگذار شده ، ولی در واقع ، می تواند هدف ازآن ، آگاه کردن مردم از وجود ستم و وجوه مختلف آن در جامعه باشد که این خود قدم اساسی برای از میان بردن آن است . این دعا به دنبال ستم و اهانتی که از طرف متوکل نسبت به امام ( ع ) روا داشته شد ، از سوی آن حضرت انشاء شد که آشکارا جنبه سیاسی دارد . متن دعا ذیلا از نظر خواننده محترم می گذرد .
فَها أنَا ذا یا سَیدی مُستَضعَفٌ فی یدَیهِ مُستَضامٌ تَحتَ سُلطانِِِهِ مُستَذِلُّ بِعِنائِهِ مَغلُوبٌ مَبغی عَلَی مَغضوُبٌ وَجِلٌ خائفٌ مُرَوُّعٌ مَقهوُرٌ ... فَأسئَلُک َیا ناصِرَ المَظلوُم المَبغی عَلَیهِ إجابَةََََ دَعوَتی ، فَصَلَّّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ خُذهُ مِن مَأمَنِهِ أخذَ عَزیزٍ مُقتَدِرٍ وَافجأه ُ فی غَفلَتِهِ مُفاجِئَةَ مَلیکٍ مُنتَصِرٍ وَاسلُبهُ نِعمَتَهُ وَ سُلطانَهُ وَافضَض عَنهُ جُموعَهُ وَ أعوانَهُ وَ مَزَق مُلکَهُ کُلَ مُمزَقٍ ... وَ اقصِمهُ یا قاصِمَ الجبابِرَةِ وَاهلُکهُ یا مُهلِکَ القروُنِ وَاَبِرهُ یا مُبیر الأُمَمُ الظّالِمَةِ وَاخذُلهُ یا خاذِلَ الفِئاتِ الباغیة...(3)
پانوشتها:
1. آمالی شیخ طوسی: ج 1، ص 291، مدینة المعاجز: ج 7، ص 436، ح 2437، بحارالانوار: ج 50، ص 127، ح 5.
2. مستدرک الوسایل جلد 19 صفحه 361
3. مسند الامام الهادی علیه السلام ، ص 189)
امام هادی ( ع ) از قالب دعا و زیارت برای تربیت شیعیان و آشنا ساختن آنها با معارف شیعی استفاده کرده و از این طریق برخی از مسائل سیاسی – اجتماعی را نیز به پیروان خود گوشزد می نمودند.
* یکی از یاران امام هادی (ع) می گوید: از آن حضرت تقاضا کردم چنانچه ممکن باشد، دعائی را به من تعلیم نمایند که هرگاه بخوانم، دعایم مستجاب شود؟ حضرت فرمود: این دعائی را که به تو تعلیم می‌دهم، من خود زیاد می‌خوانم و از خداوند متعال خواسته‌ام، که هرکس آن را بخواند ناامید نگردد: یا عُدَّتی عِندالعُدَد وَ یَا رَجَائِی وَ الْمُعْتَمَدُ وَ یَا کهفی وَ السَّنَدُ وَ یَا وَاحِدُ وَ یَا أَحَدُ وَ یَا قُلْهُوَ اللَّهُ أَحَدُ أَسْئَلَکَ اللَّهُمَّ به حقِّ مَنْ خَلَقْتَهُ مِنْخَلْقِکَ وَ لَمْ تَجْعَلْ فِی خَلْقِکَ مِثْلَهُمْ أَحَداً انَّ تُصَلَّیعَلَیْهِمْ وَ انَّ تَفْعَلْ بِی (کَذَا وَ کَذَا).
«ای ذخیره من به هنگام شمارش ذخیره‌ها و ای امید من و تکیه گاهم و ای پناهگاه و ملجاءام ای یکی و ای یکتا و ای قل هو الله احد خدایا از تو می‌خواهم به حق کسانی که خلقشان کردی واحدی از خلقت همسان ایشان نیست اینکه برایشان درود فرستی و برای من فلان حاجت را برآوری»(1)
* نماز بالا سر : در روایتی از امام هادی ـ علیه السلام - نقل شده است که فرمود: «هر کس حاجتی دارد، باید به زیارت قبرجدم، علی بن موسی الرضا - علیه السلام - در طوس بشتابد. او باید با غسل به زیارت رود و دو رکعت نماز نزد سر آن حضرت (بالای سر) بخواند و در قنوت حاجت خود را بخواهد. همانا دعایش مستجاب خواهد شد، اگر خواسته او گناه یا قطع رحم نباشد.»
* زیارت جامعه کبیره : درباره زیارت جامعه کبیره که اقیانوسی مواج از معارف الهی و مضامین عالی مشتمل بر معرفی مقام ائمه علیهم السلام است؛ در این مختصر نمی‌گنجد. اما به همین میزان می توان اشاره کرد که زیارت جامعه که به تعبیر علامه مجلسی(ره) از نظر سند و روایت از صحیح‌ترین و قوی‌ترین زیارات ائمه علیهم السلام است یادگاری عظیمی است که در حرم هر یک از ائمه معصومین علیهم‌السلام آن زیارت را می‌خوانیم.
* زیارت غدیریه: زیارت غدیریه نیز سندی بسیار معتبر دارد و روایتگران و گزارشگران آن از بزرگان شیعه هستند، این زیارت مربوط به روز عید غدیری که امام هادی علیه السلام در سفری که به اجبار متوکل از مدینه به سامرا داشتند. در نجف اشرف بودند و این زیارت را خطاب به قبر مطهر جدّ بزرگوارشان حضرت علی(علیه‌السلام) قرائت کردند. (2)
محدث قمی این زیارت را به طور کامل در کتاب شریف مفاتیح الجنان آورده‌اند و بر این نکته که هر روز می‌توان این زیارت را قرائت کرد، تصریح دارد.
*دعاء المظلوم علی الظالم : از آشکارترین مفاهیم مقبول شیعه ، مبارزه با ستم است . این مطلب به روشنی در دعاهای رسیده از امام هادی علیه السلام به چشم می خورد . دعایی مانند " دعاء المظلوم علی الظالم " به طور مستقل ، دعایی است که از خداوند بر ضد ستم ستمکاران و جباران استمداد شده است . این درست است که در دعای مذکور ، از میان بردن ستم به خدا واگذار شده ، ولی در واقع ، می تواند هدف ازآن ، آگاه کردن مردم از وجود ستم و وجوه مختلف آن در جامعه باشد که این خود قدم اساسی برای از میان بردن آن است . این دعا به دنبال ستم و اهانتی که از طرف متوکل نسبت به امام ( ع ) روا داشته شد ، از سوی آن حضرت انشاء شد که آشکارا جنبه سیاسی دارد . متن دعا ذیلا از نظر خواننده محترم می گذرد .
فَها أنَا ذا یا سَیدی مُستَضعَفٌ فی یدَیهِ مُستَضامٌ تَحتَ سُلطانِِِهِ مُستَذِلُّ بِعِنائِهِ مَغلُوبٌ مَبغی عَلَی مَغضوُبٌ وَجِلٌ خائفٌ مُرَوُّعٌ مَقهوُرٌ ... فَأسئَلُک َیا ناصِرَ المَظلوُم المَبغی عَلَیهِ إجابَةََََ دَعوَتی ، فَصَلَّّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ خُذهُ مِن مَأمَنِهِ أخذَ عَزیزٍ مُقتَدِرٍ وَافجأه ُ فی غَفلَتِهِ مُفاجِئَةَ مَلیکٍ مُنتَصِرٍ وَاسلُبهُ نِعمَتَهُ وَ سُلطانَهُ وَافضَض عَنهُ جُموعَهُ وَ أعوانَهُ وَ مَزَق مُلکَهُ کُلَ مُمزَقٍ ... وَ اقصِمهُ یا قاصِمَ الجبابِرَةِ وَاهلُکهُ یا مُهلِکَ القروُنِ وَاَبِرهُ یا مُبیر الأُمَمُ الظّالِمَةِ وَاخذُلهُ یا خاذِلَ الفِئاتِ الباغیة...(3)
پانوشتها:
1. آمالی شیخ طوسی: ج 1، ص 291، مدینة المعاجز: ج 7، ص 436، ح 2437، بحارالانوار: ج 50، ص 127، ح 5.
2. مستدرک الوسایل جلد 19 صفحه 361
3. مسند الامام الهادی علیه السلام ، ص 189)
