بنابر این گزارش، بخش عمده ویژهنامه «انتخاب رهبری» با استفاده از خاطرات نمایندگان وقت مجلس خبرگان رهبری تهیه و تدوین شده و حاوی روایتهای منتشرنشده و جزئیات تازهانتشار یافتهای است.
این ویژه نامه شامل خاطراتی از آیات محمد مومن، ابراهیم امینی ، محیالدین حائریشیرازی، سید علیاکبر قرشی، موحدی کرمانی و محسن مجتهد شبستری است که برای اولینبار منتشر میشود.
چگونگی انتخاب آیتالله خامنهای از زبان آیتالله مومن
آیتالله مومن مباحث مطرح شده پیرامون رهبری شورایی یا فردی را در جلسه خبرگان رهبری اینگونه روایت میکند: بحث بر این بود که برای رهبری كسی را تعیین كنیم یا شورایی باشد. یك مقدار بحث در این رابطه كردند و زیاد هم طول نكشید و بالاخره آقایان گفتند كه نه یك نفر را ما معرفی میكنیم. رأیگیری شد و رأی هم آورد...
بعد كه از این مسئله گذشتیم گفتند خوب این نفر كی باشد؟ راجع به اینكه آن نفر كی باشد آزاد بودند. افراد آقایان اعضای خبرگان اشخاصی را بعنوان اینكه او را به عنوان رهبر معرفی بكنیم صحبت میكردند حتی نسبت به بعضی از مراجع قم هم كه ایشان رهبر باشد صحبت شد. یادم هست كه بعضی از آقایان نسبت به مرحوم آیتالله گلپایگانی هم صحبت كردند كه ایشان را به عنوان رهبر معرفی كنیم. ولی بالاخره اسم حضرت آیتالله خامنهای آمد. اسم ایشان كه آمد راجع به این جهت كه آیا ایشان صلاحیت رهبری دارد یا ندارد صحبت شد.
آنكه خیلی كمک كرد به اینكه ایشان پذیرفته بشود و زود رأی بیاورد مسئلهای بود كه از حضرت امام (رحمةاللهعلیه) نقل كردند. این قضیه یک شهادت روشنی شد از حضرت امام برای اینكه آقای خامنهای صلاحیت رهبری را دارد. این دیگر شهادت است برای اینكه ایشان تمام آنچه را كه لازم است رهبر داشته باشد به حسب شرع و قانون اساسی واجد هستند.
تا این حرف گفته شد آقای خامنهای عصبانی شد. اجازه گرفت كه بیاید صحبت كند. به ایشان اجازه دادند و بلند شد آمد پشت جایگاه و با عصبانیت صحبت كردند که من اصلاً نیستم. من نمیتوانم این كار را بكنم و انكار شدید كردند كه من نیستم. تمام شد رفتند سر جای خودشان نشستند. بعد مقابل حرف ایشان آقایان اعضای خبرگان آنهایی كه خودشان ارزشمند و شناخته شده بودند بلند شدند كه یعنی چه؟ شما صلاحیت دارید. آقای آذری من خوب یادم هست بلند شد و گفت نخیر آقای خامنهای شما صلاحیت دارید و وقتی ایشان گفت شما صلاحیت دارید و صحبت میكرد، آقای خامنهای از همان جای خودش بلند شد گفت اگر من ولی امر بشوم به حرفهای من و دستورات من خود تو گوش میدهی؟ آقای آذری گفت بله من وظیفه شرعی خودم میدانم، چرا گوش نكنم؟ واجب است من تبعیت بكنم.
انتخاب مجدد آیتالله خامنهای به رهبری پس از بازنگری قانون اساسی
آیتالله مومن که خود از اعضای شورای بازنگری قانون اساسی بود ماجرای انتخاب مجدد آیتالله خامنهای در مرداد 68 را اینگونه روایت میکند: همان سال 1368 بعد از تشییع حضرت امام و مراسماتش، باز هم ما جلسات بازنگری قانون اساسی را ادامه دادیم تا تمام شد. آقای خامنهای هم به عنوان رهبر نظام دستور دادند كه مردم رأی بدهند. رأیگیری شد برای بازنگری كه در اصول مختلف قانون اساسی بوجود آمده بود و رأی هم خیلی زیاد و بالا آورد دیگر تمام شد.
چرایی انتخاب آیتالله خامنهای به رهبری انقلاب اسلامی از زبان آیتالله امینیان
آیتالله امینیان در بخشی از خاطرات خود درباره پاسخهای خود به پرسش برخی از افراد درباره چرایی انتخاب آیتالله خامنهای به رهبری انقلاب میگوید: خیلیها از من سؤال میکردند از همین روحانیون که چطور شد آقای خامنهای را انتخاب کردید؟ من به آنها میگفتم شما مثلاً میل داشتید کی انتخاب بشود؟ شما آن را بگویید من نقص او را برای شما بگویم. بگویم این شایسته نیست.
بگویید مثلاً آقای گلپایگانی این نقص را دارد، بگویید آقای خویی این نقص را دارد، شما خودتان بگویید کی میخواست بهتر باشد از آقای خامنهای؟ این جامعیت را داشته باشد هم شخص ملّایی باشد که امام او را به بزرگواری قبول داشت، هم انقلابی باشد، جبههای باشد، جبهه رفته باشد و اهل جبهه او را قبول داشته باشند. شما یک نفر را بگویید. کی از ایشان بهتر بود اصلاً نداریم که بگویید. در جواب من هم هیچ نمیگفتند، همینطور میماندند. شما بگویید یک کسی از ایشان جامعتر باشد؟ همینجا میماندند.
احمد آقا گفت با انتخاب آیتالله خامنهای قلب امام را شاد کردید
آیتالله محیالدین حائری شیرازی در بخشی از خاطرات خود درباره جلسه مهم خبرگان در 14 خرداد 68 برای تعیین رهبری انقلاب میگوید: «بعد از اینکه در جلسه خبرگان آیتالله خامنهای به عنوان رهبر انتخاب شد، آقای جنتی به من گفت برویم جماران و یک سر سلامتی به سید احمد آقا بدهیم.
رفتیم جماران و حاج سید احمد را دیدیم. من به او گفتم كه خبرگان نظرشان آقای خامنهای شد. ایشان گفت: با این کار قلب امام را شاد كردید.»
توصیه امام خمینی به رهبری آیتالله خامنهای چگونه مطرح شد؟
آیتالله سیدعلیاکبر قرشی که در جلسه انتخاب رهبری پس از رحلت امام خمینی حضور داشت، میگوید: «حدود ساعت ۱۲ ظهر بود که آیتالله مشکینی ختم جلسه را اعلام کرد و گفت که ساعت ۳ بعد از ظهر همه در مجلس حاضر باشند. بعد از ظهر هم گفتگوها شروع شد و سخن بر سر شورای رهبری یا تک رهبری دور میزد که نظرخواهی کردند، تک رهبری رأی آورد و قرار شد یک نفر به عنوان رهبر انتخاب شود. در این حال - خدا را شاهد می گیرم که - دفعتاً و ناگهانی سخن پنج شش سال پیش آقای جورکش از خاطرم گذشت که به نقل از حجتالاسلام سراج گفت: امام فرمودند: اگر من از دنیا بروم، آقای خامنهای برای رهبری از همه بهتر و اصلح است.
به آیتالله محسن [مجتهد] شبستری که در طرف راست من نشسته بود، گفتم: من شنیدهام که امام فرمودند: اگر من از دنیا رفتم، بهترین کسی که میتواند جانشین من باشد، آقای خامنهای است؛ آیا شما درباره آقای خامنهای چیزی شنیدهاید؟ گفت: من نیز شنیدهام که امام گفته اگر من از دنیا رفتم، آقای خامنهای بهترین کسی است که میتواند رهبر نظام باشد.
وقتی آقای شبستری این مطلب را گفت، من بیدرنگ به ایشان گفتم: پس برخیزیم و با هم فریاد بکشیم و این مطلب را برای همه نمایندگان حاضر بگوییم. آنگاه بنده و آقای شبستری چنان فریاد کشیدیم که همه نمایندگان و رئیس مجلس خبرگان متوجه ما دو نفر شدند. ما گفتیم: آقایان! اگر امام درباره شایستگی رهبری آقای خامنهای سخنی گفتهاند، بگویید تا همه آقایان بدانند، بالاخره سخن امام برای ما خیلی مهم است.
ابتدا آقای طاهری خرمآبادی کمی صحبت کرد و اشاره نمود. به نظر و سخن امام که در خصوص صلاحیت آیتالله خامنهای گفته بودند. در این حال آقای هاشمیرفسنجانی حرف را از دهان آقای طاهریخرمآبادی گرفت و گفت: بله. من و آقای خامنهای و آقای موسوی اردبیلی و آقای میرحسین موسوی یک روز در محضر امام بودیم و حاج احمد آقا هم حضور داشت. سخن از رهبری میرفت و ما نگرانی خود را در محضر امام مطرح میکردیم، امام فرمود: اگر من از دنیا رفتم صلاح است آقای خامنهای رهبر جامعه باشد.
آقای خامنهای، آقای خامنهای، آقای خامنهای
آیتالله موحدی کرمانی درباره بحث انتخاب آیتالله خامنهای می گوید: آقای هاشمی گفت آقایان پیشنهاد بدهند كه چه کسی برای رهبری شایستگی دارد؟ بیایند صحبت بكنند كه ببینیم نظرشان با تک رهبری كه یک نفر باشد كی هست؟ این را كه آقای هاشمی گفت از سمت راست مجلس یک نفر صدایش بلند شد آقای هاشمی معلوم است دیگر نیازی به بحث ندارد : آقای خامنهای، آقای خامنهای، آقای خامنهای!
عجیب بود این الهام الهی بود این بود ... از راست به چپ گفتند آقای خامنهای آقای خامنهای آقای خامنهای. آقای هاشمی دید از راست به چپ همه دارند میگویند آقای خامنهای، گفت پس رأی بگیریم.
تا خواست رأی بگیرد، آقای خامنهای بلند شدند گفتند آقای هاشمیصبر كن. من حرف دارم! ایشان تشریف آوردند پشت تریبون و خلاصه صحبتشان مطلب این بود حالا عبارات یادم نیست مطلب این بود كه مسئله رهبری كار بسیار سنگینی هست كار كوچكی نیست و ... بعد ایشان رفتند نشستند آقای هاشمی اعلام رأی گیری کرد. با اكثریت قاطع رأی به آیتالله خامنهای دادند.
رهبری فردی و مطرح شدن نام آیتالله خامنهای
مجتهد شبستری روند جلسه خبرگان را اینگونه نقل میکند: آقایان میخواستند از همانجا مطرح كنند، چند تا اسم بردند. یكی از آقایان گفت آیتالله گلپایگانی یا افراد دیگر. من یادم هست كه حتی به آقای آذری گفتند كه آقای گلپایگانی با آن سن و سال در جریان امور نیست چطور [میخواهد اداره کند]؟ گفت ایشان هم قائممقام یا یک فردی را معرفی میكند كه وارد به كار است، امور مملكت و مسائل سیاسی را وارد است، او را نماینده خودشان قرار میدهند... من بلافاصله دیدم كه اینطور به هیچ جا نمیرسد. بلند شدم، با صدای بلند گفتم جناب آقای رفسنجانی من یادداشتی داده بودم حالا وقتش است كه شما شهادت بدهید.
شنیدم كه امام درباره جناب آقای خامنهای مطالبی فرمودهاند، در هر حال من گفتم كه شما قطعاً جزء كسانی بودید كه این مطلب را شنیدید ... آیا این واقعیت دارد؟ شما شهادت بدهید. آقای رفسنجانی رو كرد به خبرگان كه شبستری این موضوع را مطالبه میكند كه شهادت مطالب امام را كه فرمودند من بازگو كنم آیا بگویم یا نگویم؟ آقایان همه گفتند بله آقا، الان نخواهید بگویید پس كی خواهید گفت؟...
ایشان این دو مطلب را شهادت دادند و حتی فرمودند كه آقای موسوی اردبیلی هم تشریف داشتند و آقای اردبیلی هم گفت كه من هم بودم. بنابراین این مطلب كه اظهار شد و این شهادت را آقای رفسنجانی دادند و آقای موسوی اردبیلی هم تأیید كردند، تقریباً كمک بزرگی بود، البته من لازم است این نكته را اضافه كنم كه اگر این شهادتها و فرمایش امام و رهنمودهای امام در این دو مورد، نسبت به آیتالله خامنهای نبود، ما جز به ایشان به كس دیگر نمیرسیدیم برای اینكه شایستهترین، مدیرترین، مدبرترین فرد از هر جهت برای مقام رهبری ایشان بودند. بالنتیجه به ایشان میرسیدیم ولی این رهنمودهای امام در تسریع كار خیلی مؤثر شد و بحمدالله كمتر از 24 ساعت از ارتحال امام گذشته، این مصوبه با اكثریت قاطع تصویب شد.
چرا خبرگان آیتالله خامنهای را به عنوان رهبر انتخاب کرد؟
آیتالله ابراهیم امینی از اعضای هیئترئیسه اولین دوره مجلس خبرگان رهبری و عضو شورای بازنگری قانون اساسی در زمان ارتحال حضرت امام در این باره میگوید: ممكن است كسی بگوید وجود شرایط رهبری در آقای خامنهای به چه وسیلهای برای خبرگان به اثبات رسید؟ در پاسخ عرض میكنم ایشان در آن زمان شخصی ناشناخته و بیسابقهای نبود...ایشان بعد از پیروزی انقلاب سالها در مقامهای مختلف، از جمله در دوران نمایندگی دوره اول مجلس شورای اسلامی و دو دوره ریاستجمهوری و امامت جمعه تهران، خدمت كرده، مراتب تقوا، ... در پستهای مختلف لیاقت و صداقت خود را به اثبات رسانیده بود. آیا در اثبات شرایط مذكور بیش از این امكان دارد؟