در آستانه برگزاری چهارمین کنفرانس اسلامی در آلمان، گروهی با حضور اعضای حزب سبزهای آلمان شکل گرفته که میخواهد «برداشتی امروزی از اسلام» ارائه دهد. نام این گروه، «اسلام سکولار» و هدفش ارائه «برداشتی امروز از اسلام» است.
به گزارش شهدای ایران به نقل از فارس، در حالی که تنها چند روز تا آغاز چهارمین دوره کنفرانس اسلامی در آلمان باقی مانده است، جم اوزدمیر از حزب سبزهای آلمان به همراه گروهی از اسلامشناسان، در حرکتی «اسلام سکولار» را تاسیس کردهاند. این گروه به تسلط انجمنهای محافظهکار مذهبی بر کنفرانس اسلامی انتقاد دارند و میخواهند «برداشتی امروزی از اسلام» را به جامعه آلمان ارائه دهند.
به گزارش اشتوتگارتر ناخریشتن، بسیاری از مسلمانان در آلمان، نسبت به آنچه به نظر میرسد، عقاید سنتی و محافظهکارانه کمتری دارند. با این حال اعتقادات اعضای انجمنهای محافظهکار اسلامی در جامعه آلمان بیشتر شنیده و دیده میشود. این همان چیزی است که بنیانگذاران گروه جدید "اسلام سکولار" قصد دارند آن را تغییر دهند.
در این راستا، تعداد زیادی از مسلمانان لیبرال در یک شبکه سراسری با یکدیگر همگام شدهاند تا به زعم خود تصویری روشن از اسلام امروزی به جامعه آلمان ارائه دهند. جم ازدمیر که عضو حزب سبزهای آلمان است در گفتوگو با روزنامه اشتوتگارتر ناخریشتن میگوید: «من میخواهم که اسلامی مدرن و امروزی را به جامعه آلمان معرفی کنم؛ چرا که ادیان نباید اعتقادات عصر حجر را به زمان حال منتقل کنند.»
در بخشی از بیانیه تاسیس این گروه آمده است: «ما نمیتوانیم بپذیریم که اسلام سیاسی و بیگانه با دموکراسی که خود را نماینده کل اسلام میداند، قدرت بگیرد.» این گروه همچنین نگران افزایش اسلامستیزی و همزمان افزایش اسلامگرایی در آلمان است. به گفته آنان، مسلمانان آلمان وظیفه دارند که با رفع نگرانیهای جمعیت غیرمسلمان، اسلامی را در جامعه توسعه دهند که کاملا با حقوق بشر سازگار است. مثلاً این گروه، خواهان برابری مردان و زنان، شناخت حقوق کودکان و پذیرش همجنسگرایان در جامعه هستند. در بخش دیگری از بیانیه آنها آمده است: «به نظر ما این بهترین راه برای مقابله با اسلامهراسی است.»
مشکل آنان این است که تاکنون، بسیاری از مسلمانان لیبرال در آلمان، نیازی به سازماندهی خود ندیدهاند، آنها یا دین را به عنوان مسئلهای شخصی در نظر گرفتهاند و یا به دلیل اختلافی که با سازمانهای محافظهکار اسلامی داشتهاند، وارد بحثهای مذهبی نشدهاند. البته این برای اولین بار نیست که مسلمانان لیبرال برای سازماندهی خود تلاش میکنند. در سال ۲۰۱۵ نیز، گروهی از مسلمانان لیبرال آلمان که نام چند نفر از آنها در لیست بنیانگذاران گروه جدید هم دیده میشود، انجمن مسلمانان آلمان را تاسیس کردند.
علی ارتان توپراک، سخنگوی مجمع و رئیس جامعه کردهای آلمان در این باره گفت: «انجمن مسلمانان آلمان نتوانست توسعه زیادی پیدا کند، اما درباره این گروه جدید، نه تنها قصد داریم در رسانههای عمومی و گفتوگوهای تلویزیونی شرکت کنیم، بلکه میخواهیم با گروههای مختلف وارد گفتوگو شویم.»
این گروه جدید تاکید زیادی بر سکولار بودن خود دارند. توپراک در این باره میگوید:«تفکیک دولت و مذهب برای ما اهمیت حیاتی دارد. تنها در این صورت میتوانیم شاهد همزیستی صلحآمیز در جامعه متنوع آلمان باشیم.»
به گفته توپراک مشکل اینجاست که در بسیاری از کشورهای اسلامی، این جدایی وجود ندارد. به همین دلیل است که بسیاری از انجمنهای اسلامی که در آلمان فعالیت میکنند، از سوی دولتها و سازمانهای خارجی حمایت میشوند. در این شرایط، مسلمانان لیبرال میخواهند یک اسلام امروزی آلمانی را به مردم آلمان نشان دهند.
با این وجود برای بسیاری این سوال به وجود آمده است که آیا این گروه جوان در مواجهه با انجمنهای بزرگ اسلامی در آلمان، شانسی برای رشد دارند؟
آنها در احزاب و گروههای زیادی حضور دارند و آنطور که توپراک میگوید، با وجود ارتباطاتی که وجود دارد، این به مسلمانان لیبرال بستگی دارد که تا چه اندازه برای توسعه این گروه جدید تلاش کنند. او امیدوار است که تا پایان سال، ۱۰۰ هوادار دیگر به جمع آنان اضافه شود. این گروه در سال ۲۰۱۹، توری در شهرهای مختلف آلمان خواهند داشت و کارگاههایی برای گفتوگو درباره اسلام معاصر برگزار میکنند. سپس آنها میتوانند انجمنی با اعضای خود تاسیس کنند.
به نظر میرسد که این گروه زمان خوبی را برای عمومیکردن نگرش خود انتخاب کردهاند: چهارشنبه و پنجشنبه این هفته، به گفته وزیر کشور آلمان، چهارمین دوره کنفرانس اسلامی در برلین برگزار میشود. آن طور که گفته شده در این دوره از کنفرانس، درباره مبحث اسلام آلمانی بحث میشود. همچنین در این دوره علاوه بر انجمنهای اسلامی محافظهکار که پیشتر نیز در کنفرانس حضور داشتند، گروههای مختلف مسلمانان از جمله مسلمانان لیبرال نیز شرکت دارند. کنفرانس اسلامی اولینبار در سال ۲۰۰۶ و به ابتکار وزارت کشور آلمان برگزار شد.
اما چهارمین کنفرانس اسلامی، فردا و پس فردا چهارشنبه و پنجشنبه، ۲۸ و ۲۹ نوامبر (هفتم و هشتم آذرماه) در برلین برگزار میشود و دولت آلمان قصد دارد تا در این دوره، درباره تاثیر کشورها و سازمانهای خارجی بر مساجد آلمان و همچنین مالیاتی که مساجد باید پرداخت کنند، صحبت کند.
مارکوس کربر، مدیر ارشد وزارت کشور آلمان روز شنبه به روزنامه بیلد گفته بود که فهرست مهمانان، شامل اعضای انجمنهای قدیمی مساجد، انجمنهای جدید و همچنین مسلمانانی است که به صورت شخصی در این کنفرانس شرکت میکنند. او گفت: «ما تمام گروههای اسلامی در آلمان را دعوت کردهایم. هدف از برگزاری کنفرانس این است که موضوعات سه سال آینده را مشخص کنیم. تهدید علیه منتقدان اسلام و محدود کردن نفوذ خارجی در مساجد آلمان از جمله موضوعاتی است که در این دوره به آن پرداخته میشود.»
به گفته مدیر ارشد وزارت کشور آلمان در این دوره همچنین درباره مالیات مساجد بحث خواهد شد: «هدف این است که مساجد در آلمان وابسته به کمکهای مالی خارج از کشور نباشند. برای رسیدن به این هدف، اعضای انجمنهای اسلامی میتوانند با پرداخت مالیات به مساجد کمک کنند. البته مسئولان انجمنهای اسلامی و مساجد باید خودشان درباره چگونگی پرداخت مالیات تصمیمگیری کنند. همچنین برای این کار، مراکز اسلامی باید طبق قوانین عمومی، وضعیت حقوقی خود را مشخص کنند.»
کربر افزود: «باید اطلاعات بیشتری درباره اسلام در آلمان جمعآوری کنیم. به خصوص باید آماری از تعداد مساجد فعال در آلمان داشته باشیم. کافی است که ۱۶ لیست تهیه کنیم و اطلاعات مربوط به مساجد ایالتهای مختلف را در این لیستها وارد کنیم. بدینترتیب ما علاوه بر اینکه از تعداد مساجد هر ایالت آگاه میشویم، میتوانیم درباره اینکه در کدام مساجد، آموزش اسلامی وجود دارد و حتی در مورد اینکه چه کسانی از مساجد حمایت مالی میکنند، اطلاعات خوبی به دست آوریم.»
از زمان تاسیس کنفرانس اسلامی در سال ۲۰۰۶، هدف آن، بهبود گفتمان میان دولت و مسلمانان و بحث در مورد نحوه اجرای مراسم مذهبی بر اساس قوانین آلمان است. مباحثی که در دورههای قبلی این کنفرانس مطرح شده، شامل آموزش مذهبی مسلمان و آمادهکردن روحانیان اسلامی برای فعالیت در زندانها، ارتش و در بیمارستانهای آلمان بوده است.
* رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی در آلمان