مصدوم به بخش اورژانس بیمارستان منتقل می‌شود، سریعاً با حضور تیم درمانی آزمایش‌های لازم و عمل‌ جراحی مورد نیاز انجام ‌می‌شود، متأسفانه بیمار بعد از عمل جراحی با عارضه خونریزی مغزی به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل می‌شود.

پزشک بعد از چند روز مراقبت اعلام می‌کند مغز به دلیل آسیب شدید و خونریزی از کار افتاده است و برگشتی وجود ندارد.

در بخش دیگر بیمارستان، پدر و دو فرزندش حضور دارند و هر هفته سه بار و هر روز به مدت چهار ساعت پدر این خانواده دیالیز می‌شود.

برای دیالیز به دو نفر همراه نیاز دارد و بعد از این عمل نیز باید تحت استراحت کامل باشد، هزینه بالای درمان و از کار افتادگی پدر توان خانواده را گرفته است.

در خیابان کنار بیمارستان راننده تاکسی مشغول کار است، طی چند سال گذشته او هم به دلیل ناراحتی کلیوی هر هفته دیالیز می‌شده است، اما توانسته با پیوند کلیه اهدا شده از یک بیمار مرگ مغزی، بدون پرداخت هزینه‌ای امروز به زندگی روزمره و عادی خود ادامه دهد.

اهدای عضو اهدای زندگی است

زهرا سیاح در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شهرکرد با اشاره به اینکه سلول‌های مغز مانند برگ‌های گلی هستند که در صورت نرسیدن آب پژمرده می‌شوند و اگر بعد از مدتی با پارچ هم به آن گل آب داده شود دیگر احیا نمی‌شود، اظهار کرد: سلول‌های مغز نیز بعد از 6 دقیقه در صورت نرسیدن اکسیژن در اثر خونریزی، فشار و ورم از کار می‌افتند و دیگر احیا نمی‌شوند.

هماهنگ‌کننده تیم پیوند اعضای استان چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه در صورت توقف خون‌رسانی از گردن به بالا در بیمار مرگ مغزی توسط پزشک اعلام می‌شود، اضافه کرد: در این وضعیت نوار مغزی، صاف و بدون واکنش است، ضربان قلب وجود دارد و بدن کمی گرم است، این علائم وابسته به دستگاه تنفس مصنوعی در بخش مراقبت‌های ِویژه است.

وی ادامه داد: در بخش مراقبت‌های ویژه قلب فرد مرگ مغزی بدون دریافت فرمانی از مغز به صورت اتوماتیک چند روز به تپیدن ادامه می‌دهد و قفسه سینه نیز به وسیله دستگاه تنفس مصنوعی بالا و پایین می‌رود.

سیاح با بیان اینکه دمای بدن فرد مرگ مغزی به واسطه ضربان قلب و تنفس مصنوعی دستگاه افت پیدا نمی‌کند، گفت: بیمار با این مشخصات تحت شدیدترین مراقبت‌ها حداکثر تا دو هفته زنده می‌ماند.

قبل از اهدای عضو مرگ بیمار باید به طور صد درصدی تأیید شود

هماهنگ‌کننده تیم پیوند اعضای استان چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه سلول‌های مغز در هنگام از کار افتادن می‌میرند، افزود: مغز از کار افتاده شیارهای خود را از دست می‌دهد، مانند ماست غلیظ می‌شود و شروع به تولید سم در بدن می‌کند؛ سلول‌های بدن به وسیله سم تولید شده از مغز می‌میرند و در این مرحله پزشک بیمار مرگ مغزی را برای پیوند اعضا معرفی می‌کند.

سیاح با بیان اینکه تیم پیوند بیمارستان به مدت دو روز بیمار مرگ مغزی را معاینه می‌کنند و نوار مغزی می‌گیرند، تبیین کرد: پنج پزشک متخصص داخلی، مغز و اعصاب، جراحی اعصاب، بیهوشی و پزشکی قانونی در هر استان (با توجه به جمعیت منطقه) با ابلاغ از وزیر بهداشت و قوه قضاییه جداگانه بیمار را معاینه و نتایج را به صورت مکتوب ارائه می‌کنند، در نهایت پزشک قانونی مرگ مغزی فرد را با علت مشخصه تأیید می‌کند و بیمار را در اختیار تیم پیوند قرار می‌دهد.

وی اضافه کرد: در مرحله بعدی سونوگرافی و آزمایشات متعددی مانند ایذر و هپاتیت برای سالم بودن اعضای بیمار گرفته می‌شود.

هماهنگ‌کننده تیم پیوند اعضای استان چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه انجام اهدای عضو نیازمند رضایت اولیای دم بیمار است، گفت: ابتدا گفت‌وگو با فامیل درجه دو آغاز و در صورت تمایل رضایت از ولی دم گرفته می‌شود.

پیوند کلیه در چهارمحال و بختیاری انجام می‌شود

سیاح افزود: در صورت رضایت ولی بیمار، هماهنگی با تیم پیوند استان اصفهان و شیراز صورت می‌گیرد و بیمار با اولویت بالاتر از لیست انتظار برای پیوند عضو اهدا شده انتخاب می‌شود.

وی با بیان اینکه لیست اهدای عضو کشوری است، اضافه کرد: امکان پیوند کلیه در چهارمحال و بختیاری وجود دارد و سایر اعضا مانند کبد، قلب و نسوج نیز به تهران، شیراز و اصفهان برای پیوند منتقل می‌شوند.

هماهنگ‌کننده تیم پیوند اعضای چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه اهدای عضو تا 70 سالگی امکان‌پذیر است، ادامه داد: اهدای اندامی مانند دو کلیه و ریه، قلب و کبد در صورت جریان داشتن خون و تپیدن قلب امکان‌پذیر است و سایر نسوج مانند قرنیه، تاندون‌ها، استخوان‎‌ها و قسمتی از پوست را می‌توان حداکثر تا 24 ساعت اولیه مرگ فرد، اهدا کرد.

 سیاح گفت: در صورت عدم رضایت اولیای بیمار مرگ مغزی، فرد تحت مراقبت‌های ویژه در بخش «آی سی یو» باقی می‌ماند تا قلب از کار بیافتد.

اهدای عضو در چهارمحال و بختیاری تقریباً دو برابر کشور است

وی با بیان اینکه تاکنون فردی پس از اعلام مرگ مغزی، احیا نشده است، توضیح داد: هنگامی فرد برای اهدای عضو معرفی می‌شود که تیم پیوند صد در صد اطمینان به مرگ بیمار داشته باشند.

هماهنگ‌کننده تیم پیوند اعضای استان چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه میانگین اهدای عضو در استان بالاتر از میانگین کشوری است، اضافه کرد: در چهارمحال و بختیاری با جمعیت زیر یک میلیون نفر از هر پنج بیمار مرگ مغزی در یک ماه سه خانواده رضایت به اهدای عضو می‌دهند؛ میانگین اهدای عضو در استان 60 درصد و در کشور بین 30 تا 40 درصد است.

سیاح با بیان روند رو به رشد رضایت اولیای بیماران مرگ مغزی برای اهدای عضو در چهارمحال و بختیاری طی سال‌های گذشته، ادامه داد: در استان طی سال 95، از 24 بیمار مرگ مغزی 70 عضو و طی سال 96 از 31 بیمار مرگ مغزی 100 عضو به بیماران نیازمند اهدا شد، از ابتدای سال جاری تاکنون نیز از سه بیمار مرگ مغزی 9 عضو علاوه بر نسوج به بیماران اهدا شده است.

خواب عجیب یک مادر شهید و رضایت فرزندان برای اهدای عضو

 وی با اشاره به اینکه افزایش تعداد بیماران مرگ مغزی برای اهدای عضو نیازمند فرهنگ‌سازی در جامعه است، گفت: حدود 7 سال پیش فاطمه محمدی مادر شهید قنبرپور هفشجانی دچار خونریزی و مرگ مغزی شده بود.

هماهنگ‌کننده تیم پیوند اعضای استان چهارمحال و بختیاری افزود: در مراجعه اولیه برای رضایت از پسر مرحومه برای اهدای عضو با مخالفت شدید روبه‌رو شدیم.

سیاح اضافه کرد: فردای آن روز خانواده بیمار مرگ مغزی با مراجعه به بیمارستان خواستار اهدای عضو این مادر شدند؛ شب گذشته مرحومه در خواب چهار فرزند خود از باغ سبزی که در پیش روی او وجود دارد و برای ورود نیازمند به آزادی چهار زندانی است گفته بوده است.

وی ادامه داد: پس از رضایت اهدای عضو این بانوی خیر، آرامش خاصی در این خانواده حکمفرما شد.

حکم شرعی اهدای عضو

نظرات گوناگونی در خصوص حکم شرعی اهدای عضو برای مسلمانان وجود دارد که در برای بررسی این مسئله به کارشناس مسائل دینی مراجعه کردیم و نظرات مراجع تقلید را جویا شدیم.

حجت‌الاسلام صفرعلی علیخانی در گفت‌‌وگو با خبرنگار فارس در شهرکرد با اشاره به اینکه مراجع تقلید در خصوص اهدای عضو نظرات مختلفی دارند، اظهار کرد: آیت‌الله مکارم شیرازی پیوند عضو از بدن مرده را اگر باعث نجات جان مسلمانی از مرگ یا بهبودی بیماری خاصی شود، جائز دانسته است.

وی با اشاره به اینکه آیت‌الله سیستانی پیوند عضو از بدن فردی که مرگ مغزی شده است را حرام عنوان کرده است، افزود: در این صورت فرد مرگ مغزی مرده حساب نمی‌شود و پیوند عضو در صورتی جائز است که قلب بیمار نیز از کار افتاده باشد.

امام جمعه فرادنبه ادامه داد: براساس نظر آیت‌الله وحید خراسانی نیز پیوند عضو از بدن مرده جائز نیست، مگر اینکه نجات جان مسلمانی در پی آن باشد و پزشکی که عضو را جدا می‌کند دیه را پرداخت کند.

علیخانی اضافه کرد: مقام معظم رهبری نیز در خصوص پیوند عضو فرمودند که اگر این عمل برای نجات جان دیگری یا درمان باشد جایز است، به شرطی که موجب هتک حرمت بیمار نشود.