نماینده ولی فقیه در امور حج درباره پرونده شهدای منا و شبهه‌های موجود توضیحاتی را ارائه داد.
به گزارش شهدای ایران، کمتر از دو ماه دیگر تا آغاز حج ۹۷ باقی مانده و در شرایطی که عربستان مواضع سخت سیاسی را در برابر ایران اتخاذ کرده، نگرانی‌هایی درباره حضور زائران ایرانی در حج پیش آمده است.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره‌ی شبهه‌های موجود در آستانه فرا رسیدن حج ۹۷، شفاف‌سازی کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی قاضی‌عسکر به زوایای پنهان پرونده فاجعه منا و شهدای مسجدالحرام پرداخت و ناگفته‌هایی از جریانی که پیگیری این پرونده را به تاخیر انداخته است، مطرح کرد. سپس با اشاره به تصمیم‌هایی که برای عمره گرفته شده، درباره‌ی حواشی که سال گذشته برای حج پیش آمد تا آن را مختل کند، شفاف‌سازی کرد و درباره‌ی کم‌ارزش شدن سپرده‌های حج و عمره و سود شبهه‌دار سپرده‌های بلندمدت حج و عمره، سخن گفت.
غرامت شهدای منا و مسجدالحرام چه شد؟
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره‌ی سرانجام پرونده شهدای منا و مسجدالحرام، با توجه به آخرین مذاکرات صورت گرفته با عربستان برای پرداخت غرامت به بازماندگان حادثه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام و پیگیری سریع این پرونده، گفت: شاید به دلیل آگاه نبودن از تلاش‌های انجام شده، ناراحتی‌هایی ایجاد شده باشد، لیکن به هیچ وجه مسئله شهدای منا و مسجدالحرام را رها نکرده‌ایم و از همان روز نخست هر چه تلاش داشتیم به کار گرفته‌ایم تا به نتیجه برسیم.
وی افزود: وقتی رابطه سیاسی قطع است و از سوی دیگر دشمنی‌ها هم افزایش یافته و کارشکنی‌هایی صورت گرفته که کار را مشکل کرده است و کسی نمی‌تواند برای گفت‌وگوی دوجانبه برود، بنابراین پیگیری چنین مسائلی به درازا می‌کشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر توضیح داد: عربستان مسائل مربوط به این دو پرونده را از یکدیگر جدا کرده است. آنها پرداخت غرامت شهدای مسجدالحرام را آغاز کرده‌اند. درباره شهدای ایرانی مسجدالحرام نیز اعلام کرده‌اند که این غرامت را پرداخت می‌کنند. در دو سفر رییس سازمان حج به عربستان نیز در این باره با قوت مسائل مطرح شده است. به آنها گفته‌ایم که در شرایط قطع روابط، ما به عنوان متولی حج می‌توانیم مبالغ مربوط به زائران را دریافت و به آنها پرداخت کنیم. وزارت حج عربستان نخست این موضوع را پذیرفت، اما وزارت خارجه آن کشور قبول نکرد. پیگیری‌های زیادی در این باره انجام شد تا از طریق دفترنمایندگی عربستان در سازمان ملل این کار انجام شود. دوستان وزارت خارجه کشورمان نیز تماس‌هایی گرفته و موضوع را دنبال کرده اند.
وی بیان کرد: ما درباره فاجعه منا و مسجدالحرام ساکت نبوده‌ایم برای همین وکیلی را از عربستان انتخاب کردیم که قاعدتا باید وزارت خارجه کشورمان این کار را انجام می‌داد، ولی آنها گفتند بودجه‌ای برای آن ندارند.
به هر حال پرونده را با همکاری دادستان محترم کل کشور و وزارت خارجه پیگیری کردیم و مبلغی علی‌الحساب پرداخت شد و آن وکیل پیگیری‌ها را آغاز کرد، اما عربستان اعلام کرد که سفارتخانه ایران باید وکالت‌نامه را مُهر کند که به دلیل نبود سفارتخانه در عربستان مشکلاتی ایجاد شد. بنابراین موضوع را به دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل ارجاع دادیم.
نماینده ولی فقیه درامور حج و زیارت گفت: امیدواریم پیش از حج امسال غرامت شهدای مسجدالحرام حل شود که اگر این اتفاق رخ دهد، وکیل را موظف می‌کنیم پرونده منا را نیز پیگیری کند.
سرپرست حجاج ایرانی افزود: فاجعه منا را مستندنگاری کرده‌ایم و با ۸۰۰ حاجی مصاحبه‌هایی انجام شده، علاوه بر آن تمام رسانه‌ها رصد شده‌اند تا آثار این حادثه از بین نرود. از نظر فقهی نیز موضوع را بررسی و به این استدلال رسیده‌ایم که اگر فرض کنیم عربستان مقصر نباشد، ولی بر اساس قاعده «قتیل‌الزحام» آنها باید دیه شهدا را پرداخت کنند. همه این مستندات برای وزیر حج عربستان فرستاده شده تا به کمیته حقیقت‌یاب تحویل داده شود که هنوز نتیجه را اعلام نکرده‌اند.
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر گفت: حمله به سفارت عربستان کار اشتباهی بود و متاسفانه مسیر این پیگیری‌ها را طولانی کرد. در حج امسال گفت‌وگوها درباره منا را همچنان ادامه می‌دهیم و تاکنون هم درباره این موضوع کوتاهی نکرده‌ایم و اگر کسی از خانواده‌های شهدا به حج و زیارت آمده آنها را پذیرفته‌ایم. حق را به آنها می‌دهیم، چون داغدیده‌اند و موضوع را حتما پیگیری می‌کنیم.
حمله به سفارت عربستان مسیر پیگیری پرونده منا و مسجدالحرام را طولانی‌کرد. وکیلی از عربستان استخدام شده که پیگیر این پرونده‌ها باشد. امیدواریم عربستان دیه شهدای مسجداالحرام را قبل از حج بدهد. بعد از آن پیگیری غرامت جان‌باختگان منا با استناد به حکم فقهی «قتیل‌الزحام» آغاز می‌شود. عربستان نگفته این حکم را در موضوع منا قبول ندارد. ولی به این راحتی هم نمی‌گوید مقصر فاجعه منا بوده، مستندات هم نشان می‌دهد این اتفاق عمدی نبوده است
وی در پاسخ به این پرسش که آیا عربستان مسئله قتیل‌الزحام را پذیرفته است، اظهار کرد: نگفته‌اند که قبول نداریم، چون قاعده فقهی است. اما در رابطه با این حادثه مهم براحتی نمی‌گویند که مقصریم، به هرحال بررسی‌های ما نشان می‌دهد که این اتفاق عمدی نبوده و دلیلی برای آن پیدا نکرده‌ایم. البته سوءتدبیروجود داشت و معتقدیم اگر روابط سیاسی به هم نمی‌خورد و ایران در کمیته حقیقت‌یاب حضور می‌یافت، می‌توانستیم به نتایج بهتری برسیم. مأیوس نیستیم و موضوع را همچنان پیگیری می‌کنیم.
نماینده ولی فقیه درامور حج و زیارت درباره پیگیری پرونده فاجعه منا از سوی سایر کشورها، گفت: بیشتراین کشورها روابط دوستانه ویا ملاحظاتی با عربستان دارند. مقام معظم رهبری نیز در فرمایشات‌شان گله کردند که هیچ کشوری جز ایران از حقوقش درفاجعه منا دفاع نکرد، ولی ما ایستاده‌ایم و این به معنای آن نیست که با درگیری می‌خواهیم به نتیجه برسیم. اگرعربستان مستندات بخواهد درآنچه ما ارائه کرده‌ایم همه چیز مشخص است.
سرپرست حجاج ایرانی بیان کرد: معتقدم درمحاکم بین‌المللی خیلی کار را نمی‌توان پیش برد. باید موضوع را از طریق عربستان پیش ببریم.
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر سپس به وضعیت حج امسال پرداخت و با تاکید بر این که ما مسائل «محرمانه در حج» نداریم و همه چیز شفاف است، افزود: تاکنون همه کارها به خوبی و مطابق برنامه‌ریزی پیش رفته است.
وی گفت: برخی به اشتباه گفته‌اند ما حج را از مسائل سیاسی جدا کرده‌ایم، درحالی که این طور نیست، حج را از روابط دوجانبه جدا کرده‌ایم تا در شرایطی مثل حالا که روابط قطع است، حج متوقف نشود، چون حج یک واجب مهم شرعی است و آنها (عربستان) نیز پذیرفته است.
بیشتر بخوانید:افرادی که کد رهگیری تکمیل اطلاعات «سامانه حج»ندارند،بخوانند
سرپرست حجاج ایرانی اضافه کرد: سال گذشته حجاج ایرانی درحالی به عربستان رفتند که نه سفارتخانه‌ای وجود داشت و نه کنسولگری، هرچند که ۱۰ نفر از وزارت خارجه همراه با بعثه و سازمان حج به عربستان آمدند. درمورد ویزای الکترونیکی هم باید بگویم که این رویه برکاتی داشت. در گذشته ما باید تمام گذرنامه‌ها را به سفارتخانه می‌فرستادیم که گاهی گم می‌شد و یا ویزا نمی‌شد، اما اکنون در اتاقی در سازمان حج از طریق اینترنت ویزاها الکترونیکی صادر می‌شود. روشی که امسال نیز ادامه خواهد یافت.
وی ادامه داد: امسال گفت‌وگوها با وزارت حج عربستان به موقع آغاز شد، توافق‌ها به نسبت سال گذشته بهتر بود، چون اعتمادسازی بوجود آمد. مردم هم اعتماد کردند و ثبت نام‌ها به موقع انجام شد و مشکل خاصی هم پیش نیامده است و انصراف‌ها به نسبت سال گذشته به‌ندرت اتفاق افتاد. حتی آن‌هایی که پارسال به حج نرفته بودند امسال سریع‌تر اقدام کردند.
در عربستان نیز کارها انجام شده، منازل اجاره شده و ساخت آشپزخانه مرکزی با ظرفیت پخت ۷۰ هزار پرس غذا در روز، رو به اتمام است. آموزش‌ها نیز بشکل جدی در حال انجام است و پزشکان هم مشخص شده‌اند.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره هزینه این سفر معنوی با توجه به شبهه‌هایی درباره گرانی آن، توضیح داد: تمام سعی کارشناسان حج بر این بود که قیمت تمام شده از زائر دریافت شود، چون حج واجب شرعی است و ما نمی‌خواهیم در حق مردم اجحاف شود. کارشناسان عملکرد حج گذشته را بررسی کردند تا قیمت تمام شده استخراج و بر آن اساس قیمت جدید تعیین شود.
وی گفت: تا چند سال پیش سیاستی اعمال می‌شد که قیمت‌ها با محاسبه تورم داخلی و بین‌المللی تعیین می‌شد. روشی که با تغییر آن در یک سال، ۴۰ میلیون ریال سعودی در اجاره منازل صرفه‌جویی شد و در یکی دو سال اخیر اجاره منازل افزایش قیمت چندانی نداشته است.
اگر حج با دلار پارسال قیمت‌گذاری شده پس چرا گران‌تر شده؟
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر سپس با اشاره به پرسش عامه مردم درباره این‌که چرا با وجود کارشناسی‌ها و تغییر روش در محاسبه، قیمت حج افزایش پیدا کرده است، اظهار کرد: پاسخ این سوال را باید در نرخ «ارز» یافت. زمانی ما با دلار ۱۰۰۰ تومانی خریدها و پرداخت‌ها را انجام می‌دادیم که یک مرتبه قیمت آن سه برابر شد. امسال چون پیش‌بینی کرده بودیم شرایط ارزی تغییر می‌کند در نامه‌ای از رییس جمهور محترم درخواست کردیم مساعدت کنند تا با نرخ مبادله ای خرید ارز صورت پذیرد.
ایشان هم به بانک مرکزی دستوردادند و در جلسه‌ای با آقای دکتر سیف ـ رییس کل بانک مرکزی ـ به توافق رسیدیم تا برای حج، نرخ ارز به صورت مبادله‌ای و به قیمت ۳۹۰۰ تومان محاسبه شود. البته آن موقع بازار ارز مثل امروزتنش نداشت. به هر حال سال ۹۶ حج با ارز ۳۳۵۰ تومان قیمت‌گذاری شد و امسال با ارز ۳۹۰۰ تومان.
وی ادامه داد: برای کاهش هزینه‌ها هر جا امکان وجود داشت تغییراتی لحاظ کردیم، مثل ساک همراه زائر که مصوب شد مسؤولان حج در خرید آن دخالت نکنند و اختیار آن به کاروان داده شود تا از دریافت هزینه اضافی جلوگیری شود. شماره حسابی هم از مردم گرفته شده تا در صورت صرفه جویی، پول باقی مانده به آنها بازگردانده شود.
سرپرست حجاج ایرانی تأکید کرد: نرخ‌های حج امسال تعدیل شده و به شکل جهشی نبوده است، چون اگر با ارز امروز هزینه را پرداخت می کردیم، مبالغ به شدت افزایش می‌یافت.
وقتی پول‌های خوابیده مردم برای حج بی‌ارزش شده‌اند
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت همچنین در پاسخ به پرسشی درباره‌ی جبران افت پول زائرانی که بیش از ۱۰ سال است برای حج و عمره در بانک سپرده‌گذاری کرده‌اند و شبهه شرعی که در پرداخت سود بانکی برخی مطرح می‌کردند، اظهار کرد: این موضوع را باید در دو بخش پاسخ داد. نخست این‌که در گذشته ثبت نام‌ها درازمدت انجام می‌شد که کار اشتباهی بود.
آن موقع دولت‌ها نیاز داشتند نقدینگی را جمع کنند. همان زمان هم مخالف این کار بودم، چون باعث شد مردم سال های طولانی در نوبت حج بمانند. آن کار، خطا بود. می‌توانستند مبلغ محدودی از مردم بگیرند و نوبت بدهند، یا هر دو سال یکبار ثبت نام کنند تا اولویت بر اساس استطاعت تعیین شود یا اعزام براساس شرایط سنی باشد.
وی اضافه کرد: درباره افت و کاهش ارزش پول زائران که سال‌ها است نزد بانک سپرده‌گذاری شده، به خاطر وجود قرارداد با بانک، نمی‌توان تغییری ایجاد کرد، چون محتویات آن قرارداد معیار است.
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر افزود: اما درباره اشکال شرعی وارد شده به سود این سپرده‌ها، بانک‌ها اعلام کرده‌اند سود این حساب‌ها بر اساس مضاربه پرداخت می‌شود که اگر به آن درست عمل شود مشکل شرعی نخواهد داشت.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت سپس با اشاره به ایده‌ای که سال‌های پیش درباره نحوه سرمایه‌گذاری با سپرده حج و عمره مطرح کرده بود، اظهار کرد: پول حج کلان است. اگر همان سال‌ها که این ایده مطرح شد آن پول را در صنایعی چون پتروشیمی و یا پالایشگاه سرمایه‌گذاری می‌کردیم هم به تولید کمک شده بود و هم درآمد قابل توجهی برای زائران حاصل می‌شد که با تورم موجود زائر گرفتار ضرر و زیان نمی‌شد.
وی افزود: البته هنوز دیر نشده، ولی مسئله آن است که این پول در اختیار بانک‌ها است و بعثه و سازمان حج و زیارت به آن دسترسی ندارند که این کار را انجام دهند. هر چند که اگر آن ایده عملی شود ما آن را انجام نمی‌دهیم بلکه به شرکتی قانونی و با نظارت دقیق واگذار می‌کنیم. این الگو در مالزی نیز اجرا شده است.
سرانجام داستان پرحاشیه سوغاتی حج
سرپرست حجاج ایرانی در ادامه با اشاره به اقدامات انجام شده درباره سوغات با توجه به شعار سال که از سوی مقام معظم رهبری تعیین شده است، اظهار کرد: ایده تغییر رویه در تهیه سوغات حج به سال ۸۵ مربوط می‌شود، آن زمان وزرای وقت را دعوت کردیم تا متقاعد شوند و کمک کنند مردم سوغات حج را از داخل کشور تأمین کنند. باید کارهای فرهنگی انجام می‌دادیم که متاسفانه برای آن هماهنگی لازم وجود ندارد، از زائران درباره سوغات نیز نظرسنجی شد.
موضوع این بود که برخی به نیت تبرک ازعربستان سوغات تهیه می‌کردند، اگر قصد این باشد خب بهتر است چیزی را تهیه کنند که به مکه و مدینه مربوط است، اما وقتی محصول کشوری را که به خدا اعتقادی ندارد به عنوان سوغات تهیه می‌کنند، موضوع تبرک هم منتفی می‌شود. خیلی‌ها آن زمان می‌گفتند، اجناس در عربستان ارزان‌تر است، در حالی که می‌توان امکاناتی را در فرودگاه‌های کشور ایجاد کرد تا زائران اجناس ارزان با کیفیت تولید داخل را در ایران تهیه کنند.
وی افزود: امسال که مقام معظم رهبری شعار حمایت از کالای ایرانی را مطرح کردند، ایده سوغات نیز به اجرا گذاشته شد، با برخی شرکت‌های اینترنتی مذاکره شده که برندهای ایرانی را با سود پایین یا بدون سود در اختیار زائران قرار دهند. این گام مثبت و جدیدی است. هر مقدار موفق شویم زائر را به سمت خرید کالا در داخل کشور سوق دهیم، نه تنها از تولیدات ایرانی حمایت کرده‌ایم، بلکه فرصت بیشتری برای زیارت در مکه و مدینه برای زائران فراهم خواهد شد.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره آموزش روحانیون و مدیران نیز گفت: شیوه آموزش نسبت به گذشته تغییر کرده، توضیح مطالب مرتبط با استفاده از روش‌های سمعی و بصری انجام می‌شود. فضای مجازی نیز به کار گرفته شده و اطلاعات به چهار زبان در اختیار زائران قرار گرفته است. در حوزه پژوهش نیز برخورد تجاری نکرده‌ایم و امکان دانلود رایگان مقالات مهیا شده است.
سرپرست حجاج ایرانی در ادامه درباره کمبود مسکن مناسب در مدینه، گفت: این موضوع به امسال مربوط نمی‌شود، چند سالی است که عربستان برای اجرای پروژه اسکان دراطراف مسجدالنبی هتل‌ها را خراب کرده و در حال ساخت شهرک جدیدی است که شاید فاصله آن تا مسجدالنبی حدود ۱۰ یا ۱۵ کیلومتر شود. قراراست با استفاده از امکانات ریلی و وسایل نقلیه تندرو زائران به حرم منتقل شوند و این شرایط مشکلی را برای زائران ایرانی فعلا پیش نیاورده است.
عمره چه می‌شود؟
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره سرانجام عمره نیز توضیح داد: دنبال این بودیم که عمره را امسال برقرار کنیم، اما دو مشکل وجود داشت؛ نخست تعمیرات چاه زمزم که محدودیت‌هایی را برای حضور زائران در اطراف کعبه ایجاد می‌کرد و دیگر آنکه نبود توافق‌نامه‌ای مشابه حج با عربستان تصمیم‌گیری را سخت کرد.
وی اضافه کرد: در توافق‌نامه حج، عربستان تضمین داده بود عزت، کرامت و امنیت زائران را حفظ کند. اقدامی که سال گذشته نیز انجام داد. اما در عمره چنین ضمانت‌هایی وجود نداشت. زمان آن نیز شش ماه است و همه ما در طول این زمان در عربستان حضور نداریم و اگر در این مدت اتفاقی رخ می‌داد قطعا روی حج آینده تأثیر می‌گذاشت. این موضوع را با وزیر حج عربستان هم مطرح کردم که در صورت توافق پایدار می‌توان عمره را برای ایرانی‌ها برقرار کرد.
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر افزود: اگر حج امسال مثل سال گذشته یا بهتر از آن انجام شود و عربستان حاضر باشد توافقی برای عمره امضا کند، حتما عمره را پس از حج اجرا می‌کنیم، چون بستر آن فراهم است. البته عربستان نامه‌ای مبنی بر اعلام آمادگی و همکاری در عمره فرستاد که با تعمیرات زمزم مصادف شد.
وی در بخش دیگری از این مصاحبه به وضعیت عتبات عالیات اشاره کرد و با اعلام نارضایتی از اعزام کاروان‌های آزاد که مشکلاتی را برای زائران به وجود آورده‌اند، اظهار کرد: دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی چند سال قبل مصوبه صریحی دارد که مسئولیت اعزام به عتبات عالیات را به سازمان حج محول کرده است، ولی به این مصوبه عمل نمی‌شود و تعداد قابل توجهی از زائران از طریق کاروان‌های آزاد به عراق اعزام می‌شوند که مشکلات بسیاری را بوجود آورده‌است. باید برای بهبود این شرایط چاره‌ای اندیشیده شود.
از نقد تا دروغ‌پراکنی در حج
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در ادامه درباره نقدهایی که نسبت به برخورد دستگاه حج و زیارت کشور با رسانه‌ها شده و محدود کردن آنها برای حضور در عربستان در شرایطی که حج خود یکی از قدیمی‌ترین رسانه‌ها به حساب می‌آید، اظهارکرد: اصل مطلب درست است که کنگره حج زوایای پنهانی دارد و می‌طلبد درحد گسترده پوشش داده شود.
صدا و سیما بخشی از این کار را انجام می‌دهد ولی مشکل آن است که مردم زیادی درنوبت این سفر هستند برای همین ما از تمام ظرفیت‌های موجود کم می‌کنیم تا شاید افراد کهنسال بیشتری فرصت انجام این عمل واجب را به دست آورند. در دوره قبل ۶۰۰ نفر از بعثه در حج حضور داشتند که سال پیش این تعداد به نصف رسید و امسال هم کمتر خواهد شد.
وی همچنین توضیح داد: عربستان اخیرا محدودیت‌هایی را برای رسانه‌ها ایجاد کرده که تحت تأثیر روابط منفی ایجاد شده است. هر شخصی که فیلمبرداری و یا عکسبرداری کند با او برخورد می شود.
در این شرایط اگر بتوان به توافقی پایدار با وزارت حج عربستان رسید و مجوزهای لازم را در این باره دریافت کرد می‌توان از حضور رسانه‌های بیشتر بهره برد. معتقدیم تأثیر این حضور فقط در بُعد رسانه نیست بلکه اثرات معنوی ادامه‌داری نیز دارد. مثلا در یک سالی آقای کمال تبریزی به حج آمد و فیلم بلندی هم ساخت اما آن رویه به خاطر محدودیت‌های عربستان تعطیل شد. علاقه‌مندم در این مسیر گشایشی ایجاد شود که اگر وزیر حج عربستان موافقت کند تجدید نظر خواهیم کرد.
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر بیان کرد: نگاه ما در حج کاملا با برخی فضاسازی ها متفاوت است. وقتی اخبار دروغ منتشر می کنند چگونه می‌شود به این اخبار اعتماد کرد. طرف ما در حج اصلا دولت عربستان نیست، بلکه بخش خصوصی این کشور است. باید در این موضوع واقع‌نگر باشیم.
تلاش ما در گذشته این بود که روابط دو کشور نزدیک‌تر شود، ولی چند حادثه اجازه نداد این هدف محقق شود. سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران این است که با همسایگان خود دوستی داشته باشد که اگر این سیاست منطقه‌ای اجرا شود برکات فراوانی برای منطقه و در سطح بین‌المللی خواهد داشت.
اخبار دروغ در حج گذشته یکی از دردناک‌ترین مسائل بود و انرژی زیادی صرف شد تا از رواج آن جلوگیری شود. نماینده مجلسی می‌گفت بودجه حج به اندازه کل بودجه عمرانی کشور است. می‌گفتند خطیب مسجدالحرام خون شیعیان و به کنیزی گرفتن بانوان شیعه را حلال اعلام کرده. گفتند بانوانی هنگام حج گم شده‌اند و هیچ وقت پیدا نشده‌اند. تاکید ما روی واقع‌نگری است، نباید اجازه داد با انتشار اخبار دروغ مردم دچار مشکل شوند
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در بخش دیگری از این مصاحبه با نگاهی به وضعیت انتشار اخبار در داخل کشور، ایسنا را رسانه‌ای واقع‌گرا، جامع‌نگر و غیرجناحی دانست که به نسل جوان تکیه کرده و آن را از امتیازهای این رسانه برشمرد و در ادامه به روایات و احادیثی که بر ضرورت تحقیق و صحت منابع خبر تاکید دارد، اشاره کرد و افزود: باید در حوزه خبر کار جدی انجام و معیارهای اسلامی برای نقل خبر مشخص شود. باید توجه کرد منبع دروغ مانع رشد سیاسی مردم می‌شود، تعصب‌های بی‌جا نیز مردود است. ولایت فقیه، قانون اساسی و نظام، شاخص های اصلی ما هستند باید با رعایت این موارد از درگیری های جناحی و گروهی پرهیز کنیم و همه به فکر ساختن کشور و آینده روشن برای مردم باشیم.
وی با تأکید بر ضرورت انتشار اخبار درست و دقیق، اظهار کرد: زمانی یکی از نمایندگان مجلس گفته بود؛ بودجه حج در سال به اندازه کل بودجه عمرانی کشور است. چنین موضوعی اصلا صحت نداشت و اصلا در مقایسه با بودجه کشور قابل توجه نیست.
سرپرست حجاج ایرانی ادامه داد: سال گذشته برای جلوگیری از رواج اخبار دروغ انرژی زیادی صرف شد. می‌گفتند خطیب مکه ریختن خون شیعیان را حلال اعلام کرده و گفته زنان شیعه را به کنیزی بگیرید. اگراین موضوع درست بود نقل آن را بدون اشکال می‌دانستیم، ولی شش ماه خطبه‌های مسجدالحرام را رصد کردیم، یک کلمه از این جمله‌ها را پیدا نکردیم.
نتایج تحقیقات ما به شخصی در اردن رسید که متأسفانه صدا و چهره‌اش شبیه خطیب مسجدالحرام بود و با نسبت دادن و جایگزین کردن این شخص به مردم گفتند مکه نروید. برخی هم حرف‌های کاملا دروغی را در گذشته مطرح کرده‌اند و گفته‌اند بانوانی هنگام حج گم شده و هیچ‌وقت پیدا نشده‌اند. این موضوع را حتی به دوره‌ی حج خونین (۱۳۶۶) نسبت دادند. درحالی‌که بنده از سال ۱۳۵۹ در حج بوده‌ام و مطلعم که این اخبار کذب محض است و هرگزچنین اتفاقی نیافتاده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر بیان کرد: تأکید ما روی واقع‌نگری است. اخبار دروغ در سال گذشته یکی از دردناک‌ترین مسائل بود، کار به جایی رسید که وقتی می‌گفتیم دروغ را نقل نکنید فکر می‌کردند از رژیم خاصی حمایت می‌کنیم. معتقدم همیشه باید واقعیت‌ها را گفت و اجازه نداد با انتشار اخبار دروغ مردم با مشکل مواجه شوند.
وی همچنین با حمایت از نهضت آزاداندیشی که مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده است، افزود: نقد منصفانه باید وجود داشته باشد. این را بزرگانی چون آیت‌الله شهید مطهری یاد داده‌اند، آن زمان که در حسینیه ارک قم درس مارکسیسم می‌دادند درکلاس شبیه استاد کارشناس مارکسیسم مسائل را دقیق مطرح می کردند سپس در ادامه اصول مارکسیسم را نقد می‌کردند.
اگر جامعه به این سمت سوق داده شود مردم رشد می‌کنند و هیچ‌کس به خود جرأت طرح مسائل نادرست را نمی‌دهد. اگر انحرافی هم باشد با گفت‌وگو می‌توان براحتی شناسایی و مطرح کرد. هر چند در این مسیر گاه با چهره‌های دورو و منافق روبرو می‌شویم که درجای خود باید با آنها برخورد کنیم، ولی نباید هیچ کس را تحقیر و مسخره کنیم. این شعار قرآن است.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت تصریح کرد: اجازه دهیم شخصیت افراد رشد کند. من واقعا لذت می‌برم بیشتر نیروهای ایسنا جوان هستند. جوانان ما شایستگی زیادی دارند. انرژی هسته‌ای را نیز آنها پیش برده‌اند، برخی‌شان حتی زیر ۳۰ سال هستند. در موضوع دانش‌های نو پدید هم این جوان‌ها هستند که رشد بسیار زیادی داشته‌اند و برای آینده کشور افتخار خواهند آفرید.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره‌ی شبهه‌های موجود در آستانه فرا رسیدن حج ۹۷، شفاف‌سازی کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی قاضی‌عسکر به زوایای پنهان پرونده فاجعه منا و شهدای مسجدالحرام پرداخت و ناگفته‌هایی از جریانی که پیگیری این پرونده را به تاخیر انداخته است، مطرح کرد. سپس با اشاره به تصمیم‌هایی که برای عمره گرفته شده، درباره‌ی حواشی که سال گذشته برای حج پیش آمد تا آن را مختل کند، شفاف‌سازی کرد و درباره‌ی کم‌ارزش شدن سپرده‌های حج و عمره و سود شبهه‌دار سپرده‌های بلندمدت حج و عمره، سخن گفت.
غرامت شهدای منا و مسجدالحرام چه شد؟
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره‌ی سرانجام پرونده شهدای منا و مسجدالحرام، با توجه به آخرین مذاکرات صورت گرفته با عربستان برای پرداخت غرامت به بازماندگان حادثه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام و پیگیری سریع این پرونده، گفت: شاید به دلیل آگاه نبودن از تلاش‌های انجام شده، ناراحتی‌هایی ایجاد شده باشد، لیکن به هیچ وجه مسئله شهدای منا و مسجدالحرام را رها نکرده‌ایم و از همان روز نخست هر چه تلاش داشتیم به کار گرفته‌ایم تا به نتیجه برسیم.
وی افزود: وقتی رابطه سیاسی قطع است و از سوی دیگر دشمنی‌ها هم افزایش یافته و کارشکنی‌هایی صورت گرفته که کار را مشکل کرده است و کسی نمی‌تواند برای گفت‌وگوی دوجانبه برود، بنابراین پیگیری چنین مسائلی به درازا می‌کشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر توضیح داد: عربستان مسائل مربوط به این دو پرونده را از یکدیگر جدا کرده است. آنها پرداخت غرامت شهدای مسجدالحرام را آغاز کرده‌اند. درباره شهدای ایرانی مسجدالحرام نیز اعلام کرده‌اند که این غرامت را پرداخت می‌کنند. در دو سفر رییس سازمان حج به عربستان نیز در این باره با قوت مسائل مطرح شده است. به آنها گفته‌ایم که در شرایط قطع روابط، ما به عنوان متولی حج می‌توانیم مبالغ مربوط به زائران را دریافت و به آنها پرداخت کنیم. وزارت حج عربستان نخست این موضوع را پذیرفت، اما وزارت خارجه آن کشور قبول نکرد. پیگیری‌های زیادی در این باره انجام شد تا از طریق دفترنمایندگی عربستان در سازمان ملل این کار انجام شود. دوستان وزارت خارجه کشورمان نیز تماس‌هایی گرفته و موضوع را دنبال کرده اند.
وی بیان کرد: ما درباره فاجعه منا و مسجدالحرام ساکت نبوده‌ایم برای همین وکیلی را از عربستان انتخاب کردیم که قاعدتا باید وزارت خارجه کشورمان این کار را انجام می‌داد، ولی آنها گفتند بودجه‌ای برای آن ندارند.
به هر حال پرونده را با همکاری دادستان محترم کل کشور و وزارت خارجه پیگیری کردیم و مبلغی علی‌الحساب پرداخت شد و آن وکیل پیگیری‌ها را آغاز کرد، اما عربستان اعلام کرد که سفارتخانه ایران باید وکالت‌نامه را مُهر کند که به دلیل نبود سفارتخانه در عربستان مشکلاتی ایجاد شد. بنابراین موضوع را به دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل ارجاع دادیم.
نماینده ولی فقیه درامور حج و زیارت گفت: امیدواریم پیش از حج امسال غرامت شهدای مسجدالحرام حل شود که اگر این اتفاق رخ دهد، وکیل را موظف می‌کنیم پرونده منا را نیز پیگیری کند.
سرپرست حجاج ایرانی افزود: فاجعه منا را مستندنگاری کرده‌ایم و با ۸۰۰ حاجی مصاحبه‌هایی انجام شده، علاوه بر آن تمام رسانه‌ها رصد شده‌اند تا آثار این حادثه از بین نرود. از نظر فقهی نیز موضوع را بررسی و به این استدلال رسیده‌ایم که اگر فرض کنیم عربستان مقصر نباشد، ولی بر اساس قاعده «قتیل‌الزحام» آنها باید دیه شهدا را پرداخت کنند. همه این مستندات برای وزیر حج عربستان فرستاده شده تا به کمیته حقیقت‌یاب تحویل داده شود که هنوز نتیجه را اعلام نکرده‌اند.
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر گفت: حمله به سفارت عربستان کار اشتباهی بود و متاسفانه مسیر این پیگیری‌ها را طولانی کرد. در حج امسال گفت‌وگوها درباره منا را همچنان ادامه می‌دهیم و تاکنون هم درباره این موضوع کوتاهی نکرده‌ایم و اگر کسی از خانواده‌های شهدا به حج و زیارت آمده آنها را پذیرفته‌ایم. حق را به آنها می‌دهیم، چون داغدیده‌اند و موضوع را حتما پیگیری می‌کنیم.
حمله به سفارت عربستان مسیر پیگیری پرونده منا و مسجدالحرام را طولانی‌کرد. وکیلی از عربستان استخدام شده که پیگیر این پرونده‌ها باشد. امیدواریم عربستان دیه شهدای مسجداالحرام را قبل از حج بدهد. بعد از آن پیگیری غرامت جان‌باختگان منا با استناد به حکم فقهی «قتیل‌الزحام» آغاز می‌شود. عربستان نگفته این حکم را در موضوع منا قبول ندارد. ولی به این راحتی هم نمی‌گوید مقصر فاجعه منا بوده، مستندات هم نشان می‌دهد این اتفاق عمدی نبوده است
وی در پاسخ به این پرسش که آیا عربستان مسئله قتیل‌الزحام را پذیرفته است، اظهار کرد: نگفته‌اند که قبول نداریم، چون قاعده فقهی است. اما در رابطه با این حادثه مهم براحتی نمی‌گویند که مقصریم، به هرحال بررسی‌های ما نشان می‌دهد که این اتفاق عمدی نبوده و دلیلی برای آن پیدا نکرده‌ایم. البته سوءتدبیروجود داشت و معتقدیم اگر روابط سیاسی به هم نمی‌خورد و ایران در کمیته حقیقت‌یاب حضور می‌یافت، می‌توانستیم به نتایج بهتری برسیم. مأیوس نیستیم و موضوع را همچنان پیگیری می‌کنیم.
نماینده ولی فقیه درامور حج و زیارت درباره پیگیری پرونده فاجعه منا از سوی سایر کشورها، گفت: بیشتراین کشورها روابط دوستانه ویا ملاحظاتی با عربستان دارند. مقام معظم رهبری نیز در فرمایشات‌شان گله کردند که هیچ کشوری جز ایران از حقوقش درفاجعه منا دفاع نکرد، ولی ما ایستاده‌ایم و این به معنای آن نیست که با درگیری می‌خواهیم به نتیجه برسیم. اگرعربستان مستندات بخواهد درآنچه ما ارائه کرده‌ایم همه چیز مشخص است.
سرپرست حجاج ایرانی بیان کرد: معتقدم درمحاکم بین‌المللی خیلی کار را نمی‌توان پیش برد. باید موضوع را از طریق عربستان پیش ببریم.
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر سپس به وضعیت حج امسال پرداخت و با تاکید بر این که ما مسائل «محرمانه در حج» نداریم و همه چیز شفاف است، افزود: تاکنون همه کارها به خوبی و مطابق برنامه‌ریزی پیش رفته است.
وی گفت: برخی به اشتباه گفته‌اند ما حج را از مسائل سیاسی جدا کرده‌ایم، درحالی که این طور نیست، حج را از روابط دوجانبه جدا کرده‌ایم تا در شرایطی مثل حالا که روابط قطع است، حج متوقف نشود، چون حج یک واجب مهم شرعی است و آنها (عربستان) نیز پذیرفته است.
بیشتر بخوانید:افرادی که کد رهگیری تکمیل اطلاعات «سامانه حج»ندارند،بخوانند
سرپرست حجاج ایرانی اضافه کرد: سال گذشته حجاج ایرانی درحالی به عربستان رفتند که نه سفارتخانه‌ای وجود داشت و نه کنسولگری، هرچند که ۱۰ نفر از وزارت خارجه همراه با بعثه و سازمان حج به عربستان آمدند. درمورد ویزای الکترونیکی هم باید بگویم که این رویه برکاتی داشت. در گذشته ما باید تمام گذرنامه‌ها را به سفارتخانه می‌فرستادیم که گاهی گم می‌شد و یا ویزا نمی‌شد، اما اکنون در اتاقی در سازمان حج از طریق اینترنت ویزاها الکترونیکی صادر می‌شود. روشی که امسال نیز ادامه خواهد یافت.
وی ادامه داد: امسال گفت‌وگوها با وزارت حج عربستان به موقع آغاز شد، توافق‌ها به نسبت سال گذشته بهتر بود، چون اعتمادسازی بوجود آمد. مردم هم اعتماد کردند و ثبت نام‌ها به موقع انجام شد و مشکل خاصی هم پیش نیامده است و انصراف‌ها به نسبت سال گذشته به‌ندرت اتفاق افتاد. حتی آن‌هایی که پارسال به حج نرفته بودند امسال سریع‌تر اقدام کردند.
در عربستان نیز کارها انجام شده، منازل اجاره شده و ساخت آشپزخانه مرکزی با ظرفیت پخت ۷۰ هزار پرس غذا در روز، رو به اتمام است. آموزش‌ها نیز بشکل جدی در حال انجام است و پزشکان هم مشخص شده‌اند.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره هزینه این سفر معنوی با توجه به شبهه‌هایی درباره گرانی آن، توضیح داد: تمام سعی کارشناسان حج بر این بود که قیمت تمام شده از زائر دریافت شود، چون حج واجب شرعی است و ما نمی‌خواهیم در حق مردم اجحاف شود. کارشناسان عملکرد حج گذشته را بررسی کردند تا قیمت تمام شده استخراج و بر آن اساس قیمت جدید تعیین شود.
وی گفت: تا چند سال پیش سیاستی اعمال می‌شد که قیمت‌ها با محاسبه تورم داخلی و بین‌المللی تعیین می‌شد. روشی که با تغییر آن در یک سال، ۴۰ میلیون ریال سعودی در اجاره منازل صرفه‌جویی شد و در یکی دو سال اخیر اجاره منازل افزایش قیمت چندانی نداشته است.
اگر حج با دلار پارسال قیمت‌گذاری شده پس چرا گران‌تر شده؟
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر سپس با اشاره به پرسش عامه مردم درباره این‌که چرا با وجود کارشناسی‌ها و تغییر روش در محاسبه، قیمت حج افزایش پیدا کرده است، اظهار کرد: پاسخ این سوال را باید در نرخ «ارز» یافت. زمانی ما با دلار ۱۰۰۰ تومانی خریدها و پرداخت‌ها را انجام می‌دادیم که یک مرتبه قیمت آن سه برابر شد. امسال چون پیش‌بینی کرده بودیم شرایط ارزی تغییر می‌کند در نامه‌ای از رییس جمهور محترم درخواست کردیم مساعدت کنند تا با نرخ مبادله ای خرید ارز صورت پذیرد.
ایشان هم به بانک مرکزی دستوردادند و در جلسه‌ای با آقای دکتر سیف ـ رییس کل بانک مرکزی ـ به توافق رسیدیم تا برای حج، نرخ ارز به صورت مبادله‌ای و به قیمت ۳۹۰۰ تومان محاسبه شود. البته آن موقع بازار ارز مثل امروزتنش نداشت. به هر حال سال ۹۶ حج با ارز ۳۳۵۰ تومان قیمت‌گذاری شد و امسال با ارز ۳۹۰۰ تومان.
وی ادامه داد: برای کاهش هزینه‌ها هر جا امکان وجود داشت تغییراتی لحاظ کردیم، مثل ساک همراه زائر که مصوب شد مسؤولان حج در خرید آن دخالت نکنند و اختیار آن به کاروان داده شود تا از دریافت هزینه اضافی جلوگیری شود. شماره حسابی هم از مردم گرفته شده تا در صورت صرفه جویی، پول باقی مانده به آنها بازگردانده شود.
سرپرست حجاج ایرانی تأکید کرد: نرخ‌های حج امسال تعدیل شده و به شکل جهشی نبوده است، چون اگر با ارز امروز هزینه را پرداخت می کردیم، مبالغ به شدت افزایش می‌یافت.
وقتی پول‌های خوابیده مردم برای حج بی‌ارزش شده‌اند
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت همچنین در پاسخ به پرسشی درباره‌ی جبران افت پول زائرانی که بیش از ۱۰ سال است برای حج و عمره در بانک سپرده‌گذاری کرده‌اند و شبهه شرعی که در پرداخت سود بانکی برخی مطرح می‌کردند، اظهار کرد: این موضوع را باید در دو بخش پاسخ داد. نخست این‌که در گذشته ثبت نام‌ها درازمدت انجام می‌شد که کار اشتباهی بود.
آن موقع دولت‌ها نیاز داشتند نقدینگی را جمع کنند. همان زمان هم مخالف این کار بودم، چون باعث شد مردم سال های طولانی در نوبت حج بمانند. آن کار، خطا بود. می‌توانستند مبلغ محدودی از مردم بگیرند و نوبت بدهند، یا هر دو سال یکبار ثبت نام کنند تا اولویت بر اساس استطاعت تعیین شود یا اعزام براساس شرایط سنی باشد.
وی اضافه کرد: درباره افت و کاهش ارزش پول زائران که سال‌ها است نزد بانک سپرده‌گذاری شده، به خاطر وجود قرارداد با بانک، نمی‌توان تغییری ایجاد کرد، چون محتویات آن قرارداد معیار است.
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر افزود: اما درباره اشکال شرعی وارد شده به سود این سپرده‌ها، بانک‌ها اعلام کرده‌اند سود این حساب‌ها بر اساس مضاربه پرداخت می‌شود که اگر به آن درست عمل شود مشکل شرعی نخواهد داشت.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت سپس با اشاره به ایده‌ای که سال‌های پیش درباره نحوه سرمایه‌گذاری با سپرده حج و عمره مطرح کرده بود، اظهار کرد: پول حج کلان است. اگر همان سال‌ها که این ایده مطرح شد آن پول را در صنایعی چون پتروشیمی و یا پالایشگاه سرمایه‌گذاری می‌کردیم هم به تولید کمک شده بود و هم درآمد قابل توجهی برای زائران حاصل می‌شد که با تورم موجود زائر گرفتار ضرر و زیان نمی‌شد.
وی افزود: البته هنوز دیر نشده، ولی مسئله آن است که این پول در اختیار بانک‌ها است و بعثه و سازمان حج و زیارت به آن دسترسی ندارند که این کار را انجام دهند. هر چند که اگر آن ایده عملی شود ما آن را انجام نمی‌دهیم بلکه به شرکتی قانونی و با نظارت دقیق واگذار می‌کنیم. این الگو در مالزی نیز اجرا شده است.
سرانجام داستان پرحاشیه سوغاتی حج
سرپرست حجاج ایرانی در ادامه با اشاره به اقدامات انجام شده درباره سوغات با توجه به شعار سال که از سوی مقام معظم رهبری تعیین شده است، اظهار کرد: ایده تغییر رویه در تهیه سوغات حج به سال ۸۵ مربوط می‌شود، آن زمان وزرای وقت را دعوت کردیم تا متقاعد شوند و کمک کنند مردم سوغات حج را از داخل کشور تأمین کنند. باید کارهای فرهنگی انجام می‌دادیم که متاسفانه برای آن هماهنگی لازم وجود ندارد، از زائران درباره سوغات نیز نظرسنجی شد.
موضوع این بود که برخی به نیت تبرک ازعربستان سوغات تهیه می‌کردند، اگر قصد این باشد خب بهتر است چیزی را تهیه کنند که به مکه و مدینه مربوط است، اما وقتی محصول کشوری را که به خدا اعتقادی ندارد به عنوان سوغات تهیه می‌کنند، موضوع تبرک هم منتفی می‌شود. خیلی‌ها آن زمان می‌گفتند، اجناس در عربستان ارزان‌تر است، در حالی که می‌توان امکاناتی را در فرودگاه‌های کشور ایجاد کرد تا زائران اجناس ارزان با کیفیت تولید داخل را در ایران تهیه کنند.
وی افزود: امسال که مقام معظم رهبری شعار حمایت از کالای ایرانی را مطرح کردند، ایده سوغات نیز به اجرا گذاشته شد، با برخی شرکت‌های اینترنتی مذاکره شده که برندهای ایرانی را با سود پایین یا بدون سود در اختیار زائران قرار دهند. این گام مثبت و جدیدی است. هر مقدار موفق شویم زائر را به سمت خرید کالا در داخل کشور سوق دهیم، نه تنها از تولیدات ایرانی حمایت کرده‌ایم، بلکه فرصت بیشتری برای زیارت در مکه و مدینه برای زائران فراهم خواهد شد.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره آموزش روحانیون و مدیران نیز گفت: شیوه آموزش نسبت به گذشته تغییر کرده، توضیح مطالب مرتبط با استفاده از روش‌های سمعی و بصری انجام می‌شود. فضای مجازی نیز به کار گرفته شده و اطلاعات به چهار زبان در اختیار زائران قرار گرفته است. در حوزه پژوهش نیز برخورد تجاری نکرده‌ایم و امکان دانلود رایگان مقالات مهیا شده است.
سرپرست حجاج ایرانی در ادامه درباره کمبود مسکن مناسب در مدینه، گفت: این موضوع به امسال مربوط نمی‌شود، چند سالی است که عربستان برای اجرای پروژه اسکان دراطراف مسجدالنبی هتل‌ها را خراب کرده و در حال ساخت شهرک جدیدی است که شاید فاصله آن تا مسجدالنبی حدود ۱۰ یا ۱۵ کیلومتر شود. قراراست با استفاده از امکانات ریلی و وسایل نقلیه تندرو زائران به حرم منتقل شوند و این شرایط مشکلی را برای زائران ایرانی فعلا پیش نیاورده است.
عمره چه می‌شود؟
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت درباره سرانجام عمره نیز توضیح داد: دنبال این بودیم که عمره را امسال برقرار کنیم، اما دو مشکل وجود داشت؛ نخست تعمیرات چاه زمزم که محدودیت‌هایی را برای حضور زائران در اطراف کعبه ایجاد می‌کرد و دیگر آنکه نبود توافق‌نامه‌ای مشابه حج با عربستان تصمیم‌گیری را سخت کرد.
وی اضافه کرد: در توافق‌نامه حج، عربستان تضمین داده بود عزت، کرامت و امنیت زائران را حفظ کند. اقدامی که سال گذشته نیز انجام داد. اما در عمره چنین ضمانت‌هایی وجود نداشت. زمان آن نیز شش ماه است و همه ما در طول این زمان در عربستان حضور نداریم و اگر در این مدت اتفاقی رخ می‌داد قطعا روی حج آینده تأثیر می‌گذاشت. این موضوع را با وزیر حج عربستان هم مطرح کردم که در صورت توافق پایدار می‌توان عمره را برای ایرانی‌ها برقرار کرد.
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر افزود: اگر حج امسال مثل سال گذشته یا بهتر از آن انجام شود و عربستان حاضر باشد توافقی برای عمره امضا کند، حتما عمره را پس از حج اجرا می‌کنیم، چون بستر آن فراهم است. البته عربستان نامه‌ای مبنی بر اعلام آمادگی و همکاری در عمره فرستاد که با تعمیرات زمزم مصادف شد.
وی در بخش دیگری از این مصاحبه به وضعیت عتبات عالیات اشاره کرد و با اعلام نارضایتی از اعزام کاروان‌های آزاد که مشکلاتی را برای زائران به وجود آورده‌اند، اظهار کرد: دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی چند سال قبل مصوبه صریحی دارد که مسئولیت اعزام به عتبات عالیات را به سازمان حج محول کرده است، ولی به این مصوبه عمل نمی‌شود و تعداد قابل توجهی از زائران از طریق کاروان‌های آزاد به عراق اعزام می‌شوند که مشکلات بسیاری را بوجود آورده‌است. باید برای بهبود این شرایط چاره‌ای اندیشیده شود.
از نقد تا دروغ‌پراکنی در حج
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در ادامه درباره نقدهایی که نسبت به برخورد دستگاه حج و زیارت کشور با رسانه‌ها شده و محدود کردن آنها برای حضور در عربستان در شرایطی که حج خود یکی از قدیمی‌ترین رسانه‌ها به حساب می‌آید، اظهارکرد: اصل مطلب درست است که کنگره حج زوایای پنهانی دارد و می‌طلبد درحد گسترده پوشش داده شود.
صدا و سیما بخشی از این کار را انجام می‌دهد ولی مشکل آن است که مردم زیادی درنوبت این سفر هستند برای همین ما از تمام ظرفیت‌های موجود کم می‌کنیم تا شاید افراد کهنسال بیشتری فرصت انجام این عمل واجب را به دست آورند. در دوره قبل ۶۰۰ نفر از بعثه در حج حضور داشتند که سال پیش این تعداد به نصف رسید و امسال هم کمتر خواهد شد.
وی همچنین توضیح داد: عربستان اخیرا محدودیت‌هایی را برای رسانه‌ها ایجاد کرده که تحت تأثیر روابط منفی ایجاد شده است. هر شخصی که فیلمبرداری و یا عکسبرداری کند با او برخورد می شود.
در این شرایط اگر بتوان به توافقی پایدار با وزارت حج عربستان رسید و مجوزهای لازم را در این باره دریافت کرد می‌توان از حضور رسانه‌های بیشتر بهره برد. معتقدیم تأثیر این حضور فقط در بُعد رسانه نیست بلکه اثرات معنوی ادامه‌داری نیز دارد. مثلا در یک سالی آقای کمال تبریزی به حج آمد و فیلم بلندی هم ساخت اما آن رویه به خاطر محدودیت‌های عربستان تعطیل شد. علاقه‌مندم در این مسیر گشایشی ایجاد شود که اگر وزیر حج عربستان موافقت کند تجدید نظر خواهیم کرد.
حجت الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر بیان کرد: نگاه ما در حج کاملا با برخی فضاسازی ها متفاوت است. وقتی اخبار دروغ منتشر می کنند چگونه می‌شود به این اخبار اعتماد کرد. طرف ما در حج اصلا دولت عربستان نیست، بلکه بخش خصوصی این کشور است. باید در این موضوع واقع‌نگر باشیم.
تلاش ما در گذشته این بود که روابط دو کشور نزدیک‌تر شود، ولی چند حادثه اجازه نداد این هدف محقق شود. سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران این است که با همسایگان خود دوستی داشته باشد که اگر این سیاست منطقه‌ای اجرا شود برکات فراوانی برای منطقه و در سطح بین‌المللی خواهد داشت.
اخبار دروغ در حج گذشته یکی از دردناک‌ترین مسائل بود و انرژی زیادی صرف شد تا از رواج آن جلوگیری شود. نماینده مجلسی می‌گفت بودجه حج به اندازه کل بودجه عمرانی کشور است. می‌گفتند خطیب مسجدالحرام خون شیعیان و به کنیزی گرفتن بانوان شیعه را حلال اعلام کرده. گفتند بانوانی هنگام حج گم شده‌اند و هیچ وقت پیدا نشده‌اند. تاکید ما روی واقع‌نگری است، نباید اجازه داد با انتشار اخبار دروغ مردم دچار مشکل شوند
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت در بخش دیگری از این مصاحبه با نگاهی به وضعیت انتشار اخبار در داخل کشور، ایسنا را رسانه‌ای واقع‌گرا، جامع‌نگر و غیرجناحی دانست که به نسل جوان تکیه کرده و آن را از امتیازهای این رسانه برشمرد و در ادامه به روایات و احادیثی که بر ضرورت تحقیق و صحت منابع خبر تاکید دارد، اشاره کرد و افزود: باید در حوزه خبر کار جدی انجام و معیارهای اسلامی برای نقل خبر مشخص شود. باید توجه کرد منبع دروغ مانع رشد سیاسی مردم می‌شود، تعصب‌های بی‌جا نیز مردود است. ولایت فقیه، قانون اساسی و نظام، شاخص های اصلی ما هستند باید با رعایت این موارد از درگیری های جناحی و گروهی پرهیز کنیم و همه به فکر ساختن کشور و آینده روشن برای مردم باشیم.
وی با تأکید بر ضرورت انتشار اخبار درست و دقیق، اظهار کرد: زمانی یکی از نمایندگان مجلس گفته بود؛ بودجه حج در سال به اندازه کل بودجه عمرانی کشور است. چنین موضوعی اصلا صحت نداشت و اصلا در مقایسه با بودجه کشور قابل توجه نیست.
سرپرست حجاج ایرانی ادامه داد: سال گذشته برای جلوگیری از رواج اخبار دروغ انرژی زیادی صرف شد. می‌گفتند خطیب مکه ریختن خون شیعیان را حلال اعلام کرده و گفته زنان شیعه را به کنیزی بگیرید. اگراین موضوع درست بود نقل آن را بدون اشکال می‌دانستیم، ولی شش ماه خطبه‌های مسجدالحرام را رصد کردیم، یک کلمه از این جمله‌ها را پیدا نکردیم.
نتایج تحقیقات ما به شخصی در اردن رسید که متأسفانه صدا و چهره‌اش شبیه خطیب مسجدالحرام بود و با نسبت دادن و جایگزین کردن این شخص به مردم گفتند مکه نروید. برخی هم حرف‌های کاملا دروغی را در گذشته مطرح کرده‌اند و گفته‌اند بانوانی هنگام حج گم شده و هیچ‌وقت پیدا نشده‌اند. این موضوع را حتی به دوره‌ی حج خونین (۱۳۶۶) نسبت دادند. درحالی‌که بنده از سال ۱۳۵۹ در حج بوده‌ام و مطلعم که این اخبار کذب محض است و هرگزچنین اتفاقی نیافتاده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر بیان کرد: تأکید ما روی واقع‌نگری است. اخبار دروغ در سال گذشته یکی از دردناک‌ترین مسائل بود، کار به جایی رسید که وقتی می‌گفتیم دروغ را نقل نکنید فکر می‌کردند از رژیم خاصی حمایت می‌کنیم. معتقدم همیشه باید واقعیت‌ها را گفت و اجازه نداد با انتشار اخبار دروغ مردم با مشکل مواجه شوند.
وی همچنین با حمایت از نهضت آزاداندیشی که مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده است، افزود: نقد منصفانه باید وجود داشته باشد. این را بزرگانی چون آیت‌الله شهید مطهری یاد داده‌اند، آن زمان که در حسینیه ارک قم درس مارکسیسم می‌دادند درکلاس شبیه استاد کارشناس مارکسیسم مسائل را دقیق مطرح می کردند سپس در ادامه اصول مارکسیسم را نقد می‌کردند.
اگر جامعه به این سمت سوق داده شود مردم رشد می‌کنند و هیچ‌کس به خود جرأت طرح مسائل نادرست را نمی‌دهد. اگر انحرافی هم باشد با گفت‌وگو می‌توان براحتی شناسایی و مطرح کرد. هر چند در این مسیر گاه با چهره‌های دورو و منافق روبرو می‌شویم که درجای خود باید با آنها برخورد کنیم، ولی نباید هیچ کس را تحقیر و مسخره کنیم. این شعار قرآن است.
نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت تصریح کرد: اجازه دهیم شخصیت افراد رشد کند. من واقعا لذت می‌برم بیشتر نیروهای ایسنا جوان هستند. جوانان ما شایستگی زیادی دارند. انرژی هسته‌ای را نیز آنها پیش برده‌اند، برخی‌شان حتی زیر ۳۰ سال هستند. در موضوع دانش‌های نو پدید هم این جوان‌ها هستند که رشد بسیار زیادی داشته‌اند و برای آینده کشور افتخار خواهند آفرید.
*ایسنا
