یك‌وقت در مورد جانبازها فكر مى‌كردم، كه به نظرم رسید گاهى فضیلت آنها از شهدا هم بیشتر است. جانباز كسى است كه بعد از آن‌كه قسمتى از بدنش را در راه خدا داد و عضو یا اعضاى شهیدى را با خودش همراه كرد و در بقیه‌ى مدت زندگى و عمرش هم متقى و شكرگزار بود و عمل صالح انجام داد، خداى متعال در مورد این‌گونه از مجروحین جنگ در قرآن مى‌فرماید: «الّذین استجابوا للَّه و الرّسول من بعد ما اصابهم القرح للّذین احسنوا منهم و اتّقوا اجر عظیم». كلمه‌ى «عظیم» در پایان این آیه‌ى شریفه، قابل تأمل است.

 
جانبازان عزیز باید قدر این موقعیت را - اگرچه با سختى مواجهند - بدانند. من مى‌دانم كه شما سختى مى‌كشید. محرومیت از پا و دست و نخاع و چشم و سلامتى، براى شما كه در دوران جوانى بسر مى‌برید و مى‌توانستید سالم باشید، سخت است. هیچ پاداش بزرگ و خوبى را بدون سختى به انسان نمى‌دهند. شما خیال نكنید كه انسان بدون تحمل سختیها ممكن است به اجرهاى عظیم برسد؛ خیر، چنین چیزى نیست؛ «افضل الاعمال احمزها»: با فضیلت‌ترین كارها، سخت‌ترین و دشوارترین آنهاست. در مقابل این سختى‌یى كه تحمل مى‌كنید، آن اجر عظیم را به شما مى‌دهند.

 
شما، هم عضو شهیدى را با خود همراه دارید، و هم زنده‌اید و از تنعمات زندگى در حد زیادى برخوردار مى‌شوید. وقتى انسان بین مرگ و زندگى قرار مى‌گیرد، اگر به او بگویند زنده بمان، اما فلان عضو را نداشته باش و یا این‌كه مرگ را انتخاب كن، مى‌گوید زنده بمانم، آن عضو را هم بگیرید. زندگى شیرین است و هر انسانى آن را مى‌خواهد. بنابراین، جانبازان ما، هم از نعمت زندگى برخوردارند، و هم عضو شهیدى را با خود همراه دارند، و هم - اگر تقوا و احسان را در عمل رعایت كنند - به آن اجر عظیم و باورنكردنى مى‌رسند. قدر این نعمات را بدانید.

 
هم خانواده‌هاى شهداى عزیزمان و هم خانواده‌هاى اسراى عزیزمان و هم جانبازان عزیزمان و خانواده‌هاى گرامیشان، قدر خودشان را بدانند و مطمئن باشند كه عمل آنها امروز خیلى ارزش داشته و دارد و تأثیر زیادى براى عظمت اسلام داشته و خواهد داشت.

 
شهید و خانواده‌اش و جانباز و خانواده‌اش و اسیر و خانواده‌اش، جزو برجسته‌ترین انسانها و شریفترین و عزیزترین آنها هستند و باید همان گونه هم با آنها معامله شود. البته، معامله‌ى خدا و آنچه خدا با شما خواهد كرد، از همه بالاتر و با ارزشتر و ماندگارتر است.

 
برادران جانباز و آزاده‌یى را كه ملاحظه مى‌كنید، هر حادثه‌یى كه برایشان اتفاق افتاده، و هر تجربه‌ى مخلصانه‌یى كه اینها یا خودشان نشان دادند یا در دیگرى دیدند، به نظر من كافى است تا انسانهایى را هدایت كند. این حادثه‌ها و تجربه‌ها، ماها را واقعاً هدایت مى‌كند.

 
قرآن كریم درباره‌ى آن مجاهدانى كه در جنگ زخمى هم شدند - كه دیگر از این بالاتر چیست؟ انسان، هم به میدان جنگ برود و هم مجروح بشود؛ مثل این عزیزان جانباز ما - مى‌فرماید: «الّذین استجابوا للَّه و الرّسول من بعد ما اصابهم القرح»؛ كسانى كه به میدان جنگ و جهاد در راه خدا رفتند و مجروح و زخمى شدند، «للّذین احسنوا منهم و اتّقوا اجر عظیم»؛ این اجر و پاداش بزرگ براى آنها مى‌ماند؛ در صورتى كه تقوا و نیكوكارى را با خودشان همراه داشته باشند. والّا اگر كسى آن مجاهدت را بكند و آن ارزش معنوى را به دست بیاورد، اما خداى نكرده آن ارزش را براى خود حفظ نكند، این خسران است. چه چیزى مى‌تواند آن ارزش را براى ما حفظ كند؟ تقوا. به همین خاطر است كه در هر نماز جمعه و در هر سوره‌ى قرآن، «تقوا» دایماً به ما تذكر داده مى‌شود. در اول قرآن - همین آیاتى كه در این‌جا تلاوت شد - صحبت از تقواست: «ذلك الكتاب لا ریب فیه هدى للمتّقین».

 
این جوانان مؤمن و نستوه، این زنان و مردان، آنهایى كه شهید شدند، آنهایى كه جانباز شدند، آنهایى كه زندانهاى سخت دوران اسارت را تحمل كردند، آنهایى كه فراق عزیزان را تحمل كردند، آنهایى كه سختیهاى میدان جنگ را تحمل كردند و امروز شما هزار نفر از اینها را تشییع مى‌كنید. هر یك از اینها، یك نمونه‌ى ممتاز و عالى هستند كه جا دارد هر ملتى یك نفر از این شهدا را داشته باشد، او را تجلیل كند؛ او را بزرگ بدارد و الگو قرار دهد.

 
جانبازان ما هنوز در میدان مقاومت و ایستادگى هستند …عزیزان جانباز بدانند كه مبارزه‌ى آنها ادامه دارد. جانبازان ما، در تمام دوران جانبازى در حال مجاهدتند. این فضیلت، مخصوص آنها و كسان و همسران و خانواده‌هایشان است، تا وقتى كه ان‌شاءالله سلامت و عافیت پیدا كنند.

 
جانبازان ماهم عمدتا از همین مجموعه‌ى فداكار تشكیل شده‌اند؛ …و تا مرز شهادت هم پیش رفتند؛ منتها شهادت نصیبشان نشد و به زندگى برگشتند؛ لیكن با نقص جسمانى. اینها سلامت خودشان را فداى این راه كردند؛ بعد هم صبر پیشه نمودند. وقتى جانباز صبر مى‌كند، وقتى پاى خدا حساب مى‌كند، وقتى یك جوان نیرومند زیباى برخوردار از محسنات طبیعى، با كورى یا از دست دادن پا، دست، كبد، سلامتى و محروم از بسیارى از خیراتى كه انسان بر اثر سلامت جسمانى از آنها برخوردار مى‌شود، در میان سایر مردم راه مى‌رود، اما شاكر است، اما احساس سرافرازى و سربلندى مى‌كند كه در راه خدا كارى كرده؛ این قیمت و ارزشش از شهداى ما كمتر نیست و گاهى هم بیشتر است.

 
شهدا كسانى هستند كه از دیگران شجاعت و دلیرى بیشترى نشان دادند؛ سینه را سپر كردند، از خطر نهراسیدند و به شهادت رسیدند؛ بعضى به بهشت الهى پر كشیدند، بعضى هم جانباز شدند؛ در واقع - همان‌طور كه گفته مى‌شود و تعبیر درستى است - اینها شهید زنده‌اند.

 
ما خیلى پیشرفت كرده‌ایم؛ اما این پیشرفت‌ها مرهون آن دفاع‌ها و مجاهدت‌هاست. ملت ایران با همه‌ى وجود مرهون تلاش و مجاهدت این ایثارگران است؛ چه ایثارگرانى كه شهید شدند، چه ایثارگرانى كه شهید دادند - مثل شماها - چه ایثارگرانى كه جانباز شدند، چه ایثارگرانى كه زندگى دشوار جانبازى را براى عزیزان خودشان تحمل كردند - پدران اینها، مادران اینها، همسران اینها - چه آنهایى كه در بند دشمن جبار جرار اسیر شدند و پدر و مادرها لحظه‌لحظه‌ى دوران اسارت را با خون دل تحمل كردند، و چه آنهایى كه از اسارت برنگشتند و در همان‌جا شهید شدند؛ و چه آنهایى كه به جبهه‌هاى جنگ رفتند و خطر را پذیرفتند و جان خودشان را كف دست گرفتند و همه‌ى نیروى خودشان را صرف كردند، اما خداى متعال خواست اینها زنده بمانند و بركاتشان براى كشورشان و دنیاى اسلام ادامه پیدا كند.

 
جانبازان هم شهداى زنده‌اند؛ شما جانبازان عزیز هم مثل شهدا هستید؛ شهید هم همین ضربه‌اى را كه جانباز تحمل كرده است، او هم تحمل كرده؛ سرنوشت او پرواز و رفتن بود، سرنوشت این فعلا ماندن. خانواده‌ى شهدا، پدر و مادر شهید، همسر شهید، فرزندان شهید، برادران و خواهران و خویشاوندان شهید، پدران و خواهران و همسران جانبازان باید افتخار كنند.
یكى از چیزهائى كه من همیشه احساس مى‌كنم، احترام به همسران جانبازان است. بعضى از این بانوان عزیز، این جانباز را با همین جانبازیش قبول كردند و پذیرفتند؛ آفرین! بعضى‌شان جوان رعنائى را كه با او ازدواج كردند، ناگهان دیدند به یك ازپاافتاده و به یك جانباز تبدیل شد؛ پذیرفتند و استقبال كردند؛ آفرین! همسران جانبازان خیلى باارزشند.

 
پشت سر خانواده‌هاى شهدا، همین خانواده‌هاى اسرا و جانبازان و مفقودان هستند كه یقینا نقش اساسى و مهمى را شما خانواده‌هاى اسرا و مفقودان در حفظ آبروى انقلاب دارید. به همان اندازه كه صبر و شكر مى‌كنید و عظمت و افتخار مجاهدت در راه خدا را درك مى‌كنید، به همان اندازه شرافت و كرامت و عزت و ثواب الهى متعلق به شماست. بنابراین، شما خانواده‌ها باید افتخار كنید كه جزو قشرهاى خدمتگزار انقلابید و مى‌توانید براى ملت و كشورتان آبرو و حیثیت درست كنید و یقینا در صورت صبر، ثواب و اجر الهى شامل حال شما خواهد بود. این، یك افتخار بزرگ است.

 
همه‌ى كسانى كه در جنگ تحمیلى هشت‌ساله، چه با حضور خود یا فرزندان و عزیزانشان، حضور و فعالیتى داشته‌اند، مخصوصا خانواده‌هاى شهیدان عزیز و جانبازان و اسیران گرامى، باید بدانند كه در امتحانى بزرگ شركت كرده و در آن سربلند بیرون آمده‌اند. خدا را بر این توفیق بزرگ، سپاس بگزارند و روحیه‌ى دفاع از اسلام را كه موهبتى عظیم است، براى خود حفظ كنند.

 
جانبازان عزیز ارزنده‌ترین یادگاریهاى دوران حماسه‌ى دفاع مقدس هستند. امروز، جانبازان نمونه‌هاى بزرگ افتخار و شجاعت و فداكارى و یادگارهاى دوران حماسه‌اند. امروز، خانواده‌هاى عزیز و عظیم‌الشأن شهداى شما كسانى هستند كه همه‌ى منصفان عالم - كسانى كه قضایاى ایران و انقلاب ایران را مى‌شناسند - آنها را با عظمت و بزرگوار و صبور و نیرومند به حساب مى‌آورند. این را باید شما حفظ كنید. این، به بركت اسلام و رهبرى امام عظیم‌الشأن و به بركت وحدت كلمه‌ى شماست. اینها را براى خودتان نگه دارید. شیطانها باید از نفوذ در افكار ملت ایران مأیوس شوند.

 
من، اكنون به پدران و مادران، همسران و فرزندان، خواهران و برادران و دیگر كسان شهداى عزیز و جانبازان و اسرا و مفقودین درود مى‌فرستم و اعلام مى‌كنم كه آنان در رتبه و شأن معنوى، بلافاصله پشت سر عزیزان فداكار خویشند.

 
انقلاب ما كه پیروز شد، به بركت صفا و خلوص و اخلاص و كار براى خدا و بلند شدن از سر منافع مادى و شخصى بود. مقاومت در جنگ تحمیلى هم همین‌طور بود. این شهداى عزیز ما، یا این جانبازان، در اوج صفا و اخلاص، به استقبال شهادت رفتند و شهید شدند و همین شهادتها و مقاومتها و به استقبال خطر رفتنها بود كه انقلاب را حفظ كرد، اسلام را عزیز كرد، مسلمین را قوى كرد و دشمنان اسلام و امریكا را خوار نمود.

اگر امروز بانگ مسلمانى از چهار گوشه‌ى عالم به گوش مى‌رسد، و اگر ملتهاى مسلمان به هویت اسلامى خود بازگشته و سنگینى بار سلطه‌ى مستكبران را احساس مى‌كنند، و اگر جهاد اسلامى پس از سالها فراموشى، دوباره به جایگاه ارزشى رفیع خود بازگشته، همه و همه به بركت استقرار جمهورى اسلامى و استمرار انقلاب اسلامى است كه خود، مرهون شهادت و گذشت این عزیزان و خانواده‌هایشان و نیز جانبازان عزیز و ارجمند است.

 
البته جانبازان خودشان خیلى خوبند. آنها كسانى هستند كه زودتر از ما به میدان جنگ رفتند ... و خودشان را و جسم و سلامتشان را در راه اسلام دادند. این است كه بهتر از ما هستند - در این‌كه شكى نیست - اما نباید از این غافل بود كه در بین اینها كسانى هستند كه بتدریج ساقط مى‌شوند. مى‌دانید هر كسى كه شارژ نشود، بتدریج خالى مى‌گردد. ان‌شاءالله كه خداوند به همه‌ى ما توفیق بدهد و موفق و مؤید باشید.

 
عطر جهاد و شهادت، در این فضا پراكنده است. آزادگان، كسانى هستند كه افتخار سالهاى پربركت و پراجر دوران زندگى جوانى خودشان را همراه دارند و یاد روزها و ساعتها و لحظه‌هاى دشوار و پرخاطره‌یى را براى ما زنده مى‌كنند. هر ساعتى كه شما گذراندید، پیش خدا محفوظ است. آن شبهاى طولانى و پررنج، آن روزهاى پرهراس و دشوار، آن سختیها و فشارها، آن مرعوبیتها، آن گرسنگى و سرما و گرما، آن دورى و غربت و جفا كشیدن از نااهلان و ایستادگى در مقابل خواست دشمنان خدا و همه‌ى این ساعتها و لحظه‌ها و رنجها، در دیوان الهى محفوظ است. خیال نكنید كه اینها از بین رفت. همه‌ى اینها، مثل یك نوار صوت و تصویر مانده است. یك لحظه‌ى از این لحظات، از بین نرفته و پیش خدا موجود است. شما جانبازان عزیز هم همین‌طور؛ شبهاى سختیتان، رنج میدان جنگتان، سختى بیمارستان و بسترتان، دردهایتان، رنجهاى ناشناخته‌تان. و شما خانواده‌هاى شهیدان، صبرتان، داغ سوزنده و درعین‌حال شیرینتان، فراق عزیزانتان، فقدان میوه‌ى دلتان، چون براى خداست، همه و همه محفوظ است.

 
جانبازان و مجروحان عزیزمان كه واقعا تجسم فداكاریند، شهیدان زنده‌اند. این گلوله‌یى كه به این جوان خورد و نخاع او را ضایع كرد، مى‌توانست چند میلیمتر این طرف‌تر یا آن طرف‌تر بخورد و جان او را بگیرد و شهید شود. امروز او شهید است؛ شهیدى كه زنده و در میان ماست و بركت وجود او براى ما هست. خدا به اینها خطاب مى‌كند و مى‌فرماید: «اصابهم القرح للذین احسنوا منهم و اتقوا اجر عظیم». صرف این‌كه ما در میدان جنگ زخمى شدیم، كافى نیست؛ اگر نیكوكارى و تقوا پیشه كردیم، اجر عظیمى داریم. بنابراین، حتى كسى كه آن رنج را در میدان جنگ كشیده، باید نیكوكار و با تقوا باشد. همان‌طور هم كه قبلا عرض كردم، پاسدار، عنوان بسیار والایى است. این عنوان را با خصوصیاتش، در وجود و دل و روح و ذهنتان حفظ كنید. این، براى انقلاب ضرورى است.

 
جانبازان عزیز - آنان كه ایثار و فداكاریشان، نشانه‌یى در جسم مطهرشان باقى گذارده و یادگار آن لحظه‌ى حساس را همواره با خود دارند - داراى سهمى ارزشمند در این تاریخ پرافتخارند. جانبازان، آسیب در راه خدا را قدر بدانند كه این موجب توجه حق تعالى به آنان است و این در میزان الهى، ارزش والاست.

 
در كنار شهداى عزیز ما و خانواده‌هایشان، شهیدان زنده‌ى انقلاب، یعنى جانبازان و خانواده‌هاى آنان هستند؛ آن زجركشیده‌ها، آن كسانى كه سلامت خودشان را در راه خدا داده‌اند. در كنار آنها، این آزادگان عزیز ما هستند كه سالهاى متمادى در جبهه‌ى مقدم - یعنى در زندانها و اسارتگاههاى عراق - از شما و از آرمانهاى شما و شهیدانتان دفاع كردند و عزت اسلام را حفظ نمودند.

 
این كشور همیشه به رزمندگان دوران هشت‌ساله، بخصوص به خانواده‌هاى شهدا و جانبازان و آزادگان و مفقودان و اسرا و خانواده‌هایشان مدیون است.

 
جانبازان عزیز كه سلامت خود را فدا كرده‌اند، و اسیران آزاده و سربلند كه سالیانى از آزادى خود را مایه گذاشته‌اند، و خانواده‌هاى این همه كه انواع رنجها را در راه خدا به جان خریده‌اند، همگى در صفوف مقدم جایگاه ارزشى، و پشت سر شهیدان والا مقام ما قرار دارند.

 
جانبازان عزیز هم شهداى زنده‌ى ما هستند؛ چون مثل شهید به میدان جنگ رفته‌اند و مثل شهید ضربت خورده‌اند؛ منتها كرامت الهى آنها را حفظ كرده است. اینها زنده‌اند، اما در رتبه‌ى شهیدان. به این عزیزان هم توصیه مى‌كنم كه این كرامت الهى را براى خودشان حفظ كنند؛ «للذین احسنوا منهم و اتقوا اجر عظیم». باید همیشه آن روحیه‌یى را كه آنها را در میدان نبرد به پیش مى‌برد و به فداكارى وادار مى‌كرد، حفظ كنند.

 
جانبازان ما هنوز در میدان مقاومت و ایستادگى هستند... عزیزان جانباز بدانند كه مبارزه‌ى آنها ادامه دارد. جانبازان ما، در تمام دوران جانبازى در حال مجاهدتند. این فضیلت، مخصوص آنها و كسان و همسران و خانواده‌هایشان است، تا وقتى كه ان‌شاءالله سلامت و عافیت پیدا كنند.

 
جانبازان عزیز! در هر میدانى كه شما به عنوان یك مجموعه‌ى ارزشى حضور داشتید، نشان دادید كه داراى ابتكار، قدرت اراده و توان بیش از معمول سازندگى و برازندگى هستید. در میدان دفاع مقدس، مجموعه‌ى شما و جوانان این كشور - ایثارگران ما كه هر كدام در حقیقت یك شهید زنده‌اند - توانست كارى را نشان دهد كه در تاریخ كشور ما بى‌نظیر و در دنیا هم انصافا یا بى‌نظیر و یا كم‌نظیر بود!

 
شما جانبازان ذخیره‌هاى باارزش دانشگاه جهادید. جهاد لزوما با شهادت همراه نیست؛ اما لزوما با فوز به رتبه‌ى مجاهدان و تقرب به پروردگار همراه است. میدان جهاد هم همه جاست؛ هم در دفاع نظامى از كشور، هم در دفاع سیاسى و آبرویى از كشور و هم در تلاش براى پیشبرد كشور و ملت، كه امروز شما در این سنگر كار مى‌كنید. اینها همه مبارزه است و همه باید مبارزه كنیم. یك تحقیق، اقدام علمى و یا حركت سیاسى صحیح شما در مجموعه‌ى حركت دانشجویى یا در خارج آن، مبارزه است.

 
اگر جانبازى در دوران زندگى جانبازى حدود الهى را رعایت و تقوا و پاكدامنى را حفظ كند، آن‌چنان پاداشى دارد كه خداى متعال از او تعبیر مى‌كند به اجر عظیم؛ «للذین احسنوا منهم و اتقوا اجر عظیم». چیزى را كه خداى خالق عظمت از آن به عنوان عظیم یاد كند، پیداست كه اجر خیلى بالا و بزرگ است. هر كدام از رنجهاى بعد از جانبازى براى شما یك حسنه است و ثبت مى‌شود. رنج‌ها، محرومیت‌ها و مشكلات زندگى هر كدام اجرى دارد. ما كه در مقابل حوادث گاهى بى‌صبرى مى‌كنیم، به خاطر این است كه نمى‌دانیم این حوادث در سرنوشت نهایى ما پیش خداى متعال چه تأثیرى دارد. هر كدام از این سختى‌ها مابازائى از اجر و ثواب الهى دارد.