درباره انسان تعبيرات مختلفى در قرآن مجيد آمده است. در آيات فراوانى به انسان و در آياتى نيز به عنوان بنى آدم و عجيب اينكه در بسيارى از آياتى كه از او به انسان تعبير شده صفات نكوهيده و مذمومى براى او ذكر گرديده است...
شهدای ایران: یکی از خواص رودررویی با مشکلات زندگی این است که انسان در این شرایط به یاد پروردگار خود می افتد. آرى خاصيت مشكلات و حوادث دردناك ، كنار رفتن حجابها از روى فطرت پاك آدمى است ، در كوره حوادث تمام قشرهاى سياهى كه روى اين فطرت را پوشانده است مى سوزد و از ميان مى رود، و براى مدتى ، هر چند كوتاه درخشش اين نور توحيدى آشكار مى گردد. البته بنا به فرموده قرآن غالبا انسانها بعد از برطرف شدن مشکلات مجددا خدا را فراموش می کنند و به سراغ رفتارهای غلط گذشته خود می روند!
در آیه ۱۲ سوره یونس می خوانیم:
«وَإِذَا مَسَّ ٱلْإِنسانَ ٱلضُّرُّ دَعَانَا لِجَنۢبِهِۦٓ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَآئِمًۭا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُۥ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَآ إِلَىٰ ضُرٍّۢ مَّسَّهُۥ ۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ.»
«هنگامی که به انسان زیان (و ناراحتی) رسد، ما را (در هر حال:) در حالی که به پهلو خوابیده، یا نشسته، یا ایستاده است، می‌خواند؛ امّا هنگامی که ناراحتی را از او برطرف ساختیم، چنان می‌رود که گویی هرگز ما را برای حل مشکلی که به او رسیده بود، نخوانده است! این گونه برای اسرافکاران، اعمالشان زینت داده شده است (که زشتی این عمل را درک نمی‌کنند)!» (سوره یونس، آیه ۱۲)
چند نکته:
** چگونه اسرافکاران به زشتی کارشان آگاه نیستند؟
در انتهای آیه می فرماید: «آرى اين چنين اعمال مسرفان در نظرشان جلوه داده شده است.» اما چه كسى اعمال اينگونه افراد را در نظرشان جلوه و زينت مى دهد؟ و معنای این کلام چیست؟
زينت دهنده خداوند است اما از اين طريق كه اين خاصيت را در اعمال زشت و آلوده آفريده كه هر قدر انسان به آنها بيشتر آلوده شود، بيشتر خو مى گيرد و نه تنها قبح و زشتى آنها تدريجا از ميان مى رود بلكه كم كم به صورت عملى شايسته در نظرشان مجسم مى گردد!
** فخرفروشی تاسف بار!
نمونه آشکار آن همین اسراف در معنای لغوی و تجمل گرایی و اشرافی طلبی است. شاید ده یا بیست سال قبل اگر کسی برای یک جنس معمولی پول کلانی پرداخت می کرد در جامعه این کار ناپسند شمرده می شد اما امروز به واسطه همین خو گرفتن با اینگونه اعمال می بینیم که جوانانی هستند که مبالغ بسیار هنگفتی را خرج امور پیش پا افتاده و غیر ضروری می کنند و همه هدفشان چشم و هم چشمی و فخر فروشی است و تاسف بارتر اینکه این کار در بین بسیاری از اقشار جامعه زشت شمرده نمی شود!
** کار اشرف مخلوقات به کجا کشیده!؟
درباره انسان تعبيرات مختلفى در قرآن مجيد آمده است. در آيات فراوانى به انسان و در آياتى نيز به عنوان بنى آدم و عجيب اينكه در بسيارى از آياتى كه از او به انسان تعبير شده صفات نكوهيده و مذمومى براى او ذكر گرديده است. مثلا در آيات مورد بحث انسان به عنوان يك موجود فراموشكار و حق نشناس معرفى شده.
در جاى ديگر به عنوان يك موجود ضعيف (خلق الانسان ضعيفا - نساء - ۳۸) و در جاى ديگر به عنوان يك موجود ستمگر و كفران كننده (ان الانسان لظلوم كفار - ابراهيم - ۳۴).
و در جائى ديگر انسان را بخيل (و كان الانسان قتورا - اسراء - ۱۰۰).
و در مورد ديگر موجودى عجول (و كان الانسان عجولا - اسراء - ۱۱).
و در جاى ديگر كفور و كفران كننده (و كان الانسان كفورا - اسراء - ۶۷ ).
و در مورد ديگر موجودى پرخاشگر (كان الانسان اكثر شى ء جدلا - كهف - ۵۴).
و در جاى ديگر ظلوم و جهول (انه كان ظلوما جهولا - احزاب - ۷۲).
و...
بايد ديد اينها چه انسانى هستند كه با آنهمه كرامت و محبت الهى اين همه نقاط ضعف و نارسائى از خود نشان مى دهند؟!
بديهى است چنين انسانى نه تنها از امكانات فراوان و سرمايه هاى عظيم وجود خويش بهره نمى گيرد، بلكه با بكار انداختن آنها در مسيرهاى انحرافى و غلط به صورت موجودى خطرناك و سرانجام ناتوان و بينوا در مى آيد.
*تراز
در آیه ۱۲ سوره یونس می خوانیم:
«وَإِذَا مَسَّ ٱلْإِنسانَ ٱلضُّرُّ دَعَانَا لِجَنۢبِهِۦٓ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَآئِمًۭا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُۥ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَآ إِلَىٰ ضُرٍّۢ مَّسَّهُۥ ۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ.»
«هنگامی که به انسان زیان (و ناراحتی) رسد، ما را (در هر حال:) در حالی که به پهلو خوابیده، یا نشسته، یا ایستاده است، می‌خواند؛ امّا هنگامی که ناراحتی را از او برطرف ساختیم، چنان می‌رود که گویی هرگز ما را برای حل مشکلی که به او رسیده بود، نخوانده است! این گونه برای اسرافکاران، اعمالشان زینت داده شده است (که زشتی این عمل را درک نمی‌کنند)!» (سوره یونس، آیه ۱۲)
چند نکته:
** چگونه اسرافکاران به زشتی کارشان آگاه نیستند؟
در انتهای آیه می فرماید: «آرى اين چنين اعمال مسرفان در نظرشان جلوه داده شده است.» اما چه كسى اعمال اينگونه افراد را در نظرشان جلوه و زينت مى دهد؟ و معنای این کلام چیست؟
زينت دهنده خداوند است اما از اين طريق كه اين خاصيت را در اعمال زشت و آلوده آفريده كه هر قدر انسان به آنها بيشتر آلوده شود، بيشتر خو مى گيرد و نه تنها قبح و زشتى آنها تدريجا از ميان مى رود بلكه كم كم به صورت عملى شايسته در نظرشان مجسم مى گردد!
** فخرفروشی تاسف بار!
نمونه آشکار آن همین اسراف در معنای لغوی و تجمل گرایی و اشرافی طلبی است. شاید ده یا بیست سال قبل اگر کسی برای یک جنس معمولی پول کلانی پرداخت می کرد در جامعه این کار ناپسند شمرده می شد اما امروز به واسطه همین خو گرفتن با اینگونه اعمال می بینیم که جوانانی هستند که مبالغ بسیار هنگفتی را خرج امور پیش پا افتاده و غیر ضروری می کنند و همه هدفشان چشم و هم چشمی و فخر فروشی است و تاسف بارتر اینکه این کار در بین بسیاری از اقشار جامعه زشت شمرده نمی شود!
** کار اشرف مخلوقات به کجا کشیده!؟
درباره انسان تعبيرات مختلفى در قرآن مجيد آمده است. در آيات فراوانى به انسان و در آياتى نيز به عنوان بنى آدم و عجيب اينكه در بسيارى از آياتى كه از او به انسان تعبير شده صفات نكوهيده و مذمومى براى او ذكر گرديده است. مثلا در آيات مورد بحث انسان به عنوان يك موجود فراموشكار و حق نشناس معرفى شده.
در جاى ديگر به عنوان يك موجود ضعيف (خلق الانسان ضعيفا - نساء - ۳۸) و در جاى ديگر به عنوان يك موجود ستمگر و كفران كننده (ان الانسان لظلوم كفار - ابراهيم - ۳۴).
و در جائى ديگر انسان را بخيل (و كان الانسان قتورا - اسراء - ۱۰۰).
و در مورد ديگر موجودى عجول (و كان الانسان عجولا - اسراء - ۱۱).
و در جاى ديگر كفور و كفران كننده (و كان الانسان كفورا - اسراء - ۶۷ ).
و در مورد ديگر موجودى پرخاشگر (كان الانسان اكثر شى ء جدلا - كهف - ۵۴).
و در جاى ديگر ظلوم و جهول (انه كان ظلوما جهولا - احزاب - ۷۲).
و...
بايد ديد اينها چه انسانى هستند كه با آنهمه كرامت و محبت الهى اين همه نقاط ضعف و نارسائى از خود نشان مى دهند؟!
بديهى است چنين انسانى نه تنها از امكانات فراوان و سرمايه هاى عظيم وجود خويش بهره نمى گيرد، بلكه با بكار انداختن آنها در مسيرهاى انحرافى و غلط به صورت موجودى خطرناك و سرانجام ناتوان و بينوا در مى آيد.
*تراز
