اینکه کاربران داخلی برای دیدن فیلمهای خود فضایی ایرانی بهجای خارجی داشته باشند، خوب است ولی آپارات به خاطر درآمدی که از ویدیوها دارد موظف است کنترل خود را نسبت به ویدیوها بالاتر ببرد و حتی مقررات خود را سختگیرانهتر کند.
به گزارش شهدای ایران ،کمتر از یک دهه است که سرویسهای اشتراکگذاری فیلم ایرانی جای خود را در میان سایتهای پربازدید بازکردهاند که امکان آپلود، تماشا و اشتراکگذاری ویدیو را برای کاربران خود ایجاد کرده و حتی در کنار آن امکانات دیگری را برای جذب مخاطب در اختیار کاربران قرار دادهاند.
سؤالی که ممکن هست ذهن هرکسی را درگیر خود کند این است که آیا محتواهای بارگذاری شده در این سایتها بهدرستی مورد رصد و پایش مدیران خود قرار میگیرند تا آسیبی به کسی وارد نشود؟ چراکه رسانه ها قدرت اثرگذاری بر افراد دارند و این مسئله بار سنگینی را بر دوش قانونگذاران و ناظران بر عملکرد رسانهها میگذارد؛ اگر کاهلی صورت بگیرد چه بنیانهایی که در آخر به فروپاشی نرسند.
دراینبین به بررسی عملکرد محتوایی سایت اشتراک ویدیو آپارات از منظر دو کارشناس رسانه میپردازیم تا ضمن ارتقای سواد رسانهای کاربران، برخی از زوایای ناپیدا از دید آنها جلوی چشمشان نمایان شود.
* لزوم بررسی لایههای پنهان وبسایت آپارات/ رقیبی برای صداوسیما
مصطفی زارعی، کارشناس رسانه و جنگ نرم در گفتگو با خبرنگار ندای اصفهان، اظهار کرد: محمدجواد شکوریمقدم مدیر سایت آپارات در سیر تاریخی، که از زمان تأسیس این سایت تاکنون گذرانده بهخصوص در اوایل تأسیس آن با توجه به اینکه پیگیر جایگزینی یوتیوب بوده و اجازه بارگذاری فیلم را میداده چندین بار مورد تعقیب قضایی قرار میگیرد، ولی با بیان اینکه تابع قوانین جمهوری اسلامی هستم و خیلی از فیلمها در این فضا قرار نخواهد گرفت و… کار خود را بهپیش برد.
زارعی با اشاره به لزوم بررسی لایههای پنهان وبسایتی همچون آپارات، گفت: طبق فرآیند و روند روبهجلوی این سایت و یا شاید تدابیر مدیران آن ظاهرا قرار هست رقیب جدی صداوسیما بشود؛ صداوسیمایی که قرار بود دانشگاه فرهنگسازی برای جامعه باشد.
زارعی بابیان اینکه بازدیدهایی که از فیلمهای منتشرشده در این وبسایت وجود دارد نشاندهنده استفاده اقشار مختلف مردم از آن هست، ادامه داد: روند تغییر رویه اجتماعی و فرهنگی سایت آپارات همزمان با ورود پر هجمه انواع شبکههای اجتماعی رخ داد و با به روز رسانی خود بر اساس محتوای مجموعه شبکههای اجتماعی بهنوعی خود را به شکل یک استارتاپ معرفی کرد.
این کارشناس رسانه با اشاره فضایی با عنوان «واقعیت افزوده اجتماعی» در فضای شبکههای اجتماعی استارتاپ ها، گفت: در قالب این فضا امکان فرهنگسازی یک موضوع در اجتماع وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه سایت آپارات چارچوبهای خط قرمز صداوسیما را ندارد و با میزان بازدید قابلتوجه آن زمینهای را فراهم کرده که در آن بازیگران و هنرمندانی را مشاهده میکنید که خارج از قوانین جمهوری اسلامی اقدام به فعالیت میکنند و در برخی اوقات چون مستندها و فیلمهای هفتگی آنها اجازه انتشار از صداوسیما را پیدا نمیکند به سمت آپارات برای انتشار آنها سوق پیدا میکنند.
زارعی بابیان اینکه بهنوعی فضای آزاد برای فعالیت افراد در سایت آپارات ایجادشده است، اظهار کرد: در حال حاضر چندین برنامه ثابت هفتگی در آپارات وجود دارد و در حال فرهنگسازی برخی امور هستند که نیاز هست باظرافت به این مسائل نظر شود.
ضعف قوانین نظارتی/ برنامه هایی با تِم ماهواره ای
این کارشناس رسانه با اشاره به ضعف قوانین برای مراقبت قوی از فعالیتهای چنین وبسایتهایی، گفت: از طرفی برخی مدیران در مصاحبههای خود عنوان میکنند باید خروجی وجود داشته باشد تا آنچه را در صداوسیما نمیتوان پخش کرد در یک مجموعه قابلکنترل به نمایش گذاشته شود البته ما که حداقل ازلحاظ فرهنگی کنترل خاصی در رابطه با فعالیت اینگونه وبسایتها نمیبینیم.
وی بابیان اینکه مجموعه نخبگان فرهنگی رصد ویژهای در رابطه با این مسائل داشته باشند، تأکید کرد: با توجه به اینکه فرهنگسازی در قالب چنین فعالیتهایی صورت میگیرد همانگونه که تلویزیونهای خارجی موردنقد قرار داده میشود این رسانهها نیز موردتوجه منتقدان قرار بگیرد چراکه بعضاً برنامههایی تهیه میشود که با همان تِم رسانههای ماهوارهای است.
زارعی با اشاره به وجود خلأهای قانونی در زمینه فعالیتهای تلویزیونهای اینترنتی در کشور، گفت: لازم هست رصد جامعتری در مورد فعالیت سایت آپارات که تقریباً توانسته جایگاه خود را تثبیت کند صورت بگیرد، حتی برخی از افرادی که در برخی از شبکههای اجتماعی در حال برند شدن هستند از این سایت در حال بهرهگیری هستند.
فضای شبه روشنفکری مدیران آپارات/ فرار از قوانین
این کارشناس رسانه بابیان اینکه فرهنگسازیهایی که در قالب این رسانه در حال انجام هست فضای شبه روشنفکری است، اظهار کرد: چینش فیلمها و پیشنهادها در صفحه اول این سایت را میتوان بهنوعی نشاندهنده تم مدیران آن سایت دید.
وی بابیان اینکه طبق قانون اساسی نمیتوانیم تلویزیون خصوصی داشته باشیم، گفت: بروز و ظهور اینترنت و فضای مجازی بر قوانین موجود تأثیر گذاشته البته هنوز هم نتوانستیم قوانین لازم را برای چنین موضوعاتی اعمال کنیم.
وی در مورد نوشته سایت آپارات مبنی بر اینکه «مسئولیت محتوای ویدئوها و هرگونه پاسخگویی به ادعاهای مطروحه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی با منتشرکننده است و آپارات هیچگونه مسئولیتی نسبت به آن ندارد»، اظهار کرد: به نظر بنده چنین نوشتهای از سوی سایتهای مختلف بهنوعی فرار روبهجلو آنها از قوانین است؛ اگر قوانین محکمتری وجود داشته باشد دیگر شاهد این مطالب طنز از سوی سایتها نخواهیم بود.
* مسائل مرتبط با سایت آپارات بهگونهای نیست که بتوان بهسادگی در مورد آن قضاوت کرد
محسن شهبازی مستندساز و کارشناس ارشد مدیریت رسانه بابیان اینکه مسائل مرتبط با سایت آپارات بهگونهای نیست که بتوان بهسادگی در مورد آن قضاوت کرد، گفت: در حال حاضر محتواهایی بسیار نامناسبتر از آنهایی که در این وبسایت قرار دارد در فضای وب حتی سایتهای فارسیزبان موجود است.
وی با اظهار اینکه باید ببینیم فیلمهایی که از سوی مردم در آپارات بارگذاری میشود اگر این سایت از آنها جلوگیری کند آیا همان مردم در جای دیگر این دنیای اینترنت مطالب خود را منتشر میکنند یا خیر، افزود: قبل از آپارات فضای وب رها شد و سپس این وبسایت هم از مرزبندیهایی که داشتند عقبنشینی کرد.
شهبازی با اشاره به فعالیت هزاران سایت دانلود فیلم فارسیزبان که مشخص هست چه کسانی آنها را پشتیبانی میکنند و همه نوع فیلمی هم در آنها منتشر میشود، گفت: اگر سایتی همانند آپارات وجود نداشت مردم به سایتی دیگر با عنوان «یوتیوب» مراجعه میکردند البته نگویید فیلتر است چون فیلتر یکچیز مضحک است که بهراحتی با ابزار فیلترشکن حتی در تلفن همراه آن را دور میزنند و تازه همین فیلترشکنها به همراه خود آفتهای زیادی را برای کاربران به دنبال میآورند.
درآمدزایی برای مالکان/ فضایی بدون ضابطه!
کارشناس ارشد مدیریت رسانه، بابیان اینکه آپارات وضعیت خوبی ندارد ولی لزوم نظارت بر محتوای آن ضروری است، اظهار کرد: این سایت از طریق انجام تبلیغات در ابتدای کلیپهایش برای صاحبان و مدیران آن درآمدزا است و بر همین اساس موظف هستند، حتی اگر نیاز است، به تعداد موردنیاز نیروی انسانی استخدام کنند تا فیلمهای بارگذاری شده را طبق معیاری موردبررسی و بازبینی قرار داده و حتی تذکر دهند ولی در حال حاضر این مسئله به عهده خود مردم گذاشتهشده است!
وی خاطرنشان کرد: به یاد دارم در این وبسایت قسمتهایی از «بازی تاجوتخت» را بدون هیچگونه سانسوری گذاشته بود که بنده شخصاً در قسمت نظرات به دلیل تصاویری که نیاز به سانسور داشت درخواست و تذکر حذف فیلم را دادم ولی به آن توجهی نشد، ظاهراً خودشان هم بدشان نمیآید که این فضای آزاد، رهایی و بدون ضابطه شود.
شهبازی گفت: ازاینجهت که کاربران داخلی برای دیدن فیلمهای خود فضایی ایرانی بهجای خارجی داشته باشند خوب است ولی آپارات به خاطر درآمدی که از ویدیوها دارد موظف هست کنترل خود را نسبت به ویدیوها بالاتر ببرد و حتی مقررات خود را سختگیرانهتر کند.
اینکه سامانه برخطی بومی برای استفاده کاربران داخلی مهیا شود تا از آن استفاده کنند بسیار مطلوب به نظر میرسد ولی کسب درآمد به هر قیمتی در موقعی که هجمه سنگین فرهنگی دشمن بر روی ملت سرازیر هست نهتنها معقول به نظر نمیرسد بلکه شاید بهنوعی بتوان گفت در حال بازی در زمین دشمنان هست پس در اینجا به اهمیت تصویب قوانینی از سوی مراجع ذیصلاح پی میبریم تا کار در چنین فضایی بهصورت قانونمند نه یله و رها صورت بگیرد.
حال مردم میتوانند در فضایی که با قوانین صحیح و بهروز مراقبت میشود نسبت به استفاده خود و خانوادهشان از امکانات در اختیار گذاشتهشده بهرهگیری کنند.
سؤالی که ممکن هست ذهن هرکسی را درگیر خود کند این است که آیا محتواهای بارگذاری شده در این سایتها بهدرستی مورد رصد و پایش مدیران خود قرار میگیرند تا آسیبی به کسی وارد نشود؟ چراکه رسانه ها قدرت اثرگذاری بر افراد دارند و این مسئله بار سنگینی را بر دوش قانونگذاران و ناظران بر عملکرد رسانهها میگذارد؛ اگر کاهلی صورت بگیرد چه بنیانهایی که در آخر به فروپاشی نرسند.
دراینبین به بررسی عملکرد محتوایی سایت اشتراک ویدیو آپارات از منظر دو کارشناس رسانه میپردازیم تا ضمن ارتقای سواد رسانهای کاربران، برخی از زوایای ناپیدا از دید آنها جلوی چشمشان نمایان شود.
* لزوم بررسی لایههای پنهان وبسایت آپارات/ رقیبی برای صداوسیما
مصطفی زارعی، کارشناس رسانه و جنگ نرم در گفتگو با خبرنگار ندای اصفهان، اظهار کرد: محمدجواد شکوریمقدم مدیر سایت آپارات در سیر تاریخی، که از زمان تأسیس این سایت تاکنون گذرانده بهخصوص در اوایل تأسیس آن با توجه به اینکه پیگیر جایگزینی یوتیوب بوده و اجازه بارگذاری فیلم را میداده چندین بار مورد تعقیب قضایی قرار میگیرد، ولی با بیان اینکه تابع قوانین جمهوری اسلامی هستم و خیلی از فیلمها در این فضا قرار نخواهد گرفت و… کار خود را بهپیش برد.
زارعی با اشاره به لزوم بررسی لایههای پنهان وبسایتی همچون آپارات، گفت: طبق فرآیند و روند روبهجلوی این سایت و یا شاید تدابیر مدیران آن ظاهرا قرار هست رقیب جدی صداوسیما بشود؛ صداوسیمایی که قرار بود دانشگاه فرهنگسازی برای جامعه باشد.
زارعی بابیان اینکه بازدیدهایی که از فیلمهای منتشرشده در این وبسایت وجود دارد نشاندهنده استفاده اقشار مختلف مردم از آن هست، ادامه داد: روند تغییر رویه اجتماعی و فرهنگی سایت آپارات همزمان با ورود پر هجمه انواع شبکههای اجتماعی رخ داد و با به روز رسانی خود بر اساس محتوای مجموعه شبکههای اجتماعی بهنوعی خود را به شکل یک استارتاپ معرفی کرد.
این کارشناس رسانه با اشاره فضایی با عنوان «واقعیت افزوده اجتماعی» در فضای شبکههای اجتماعی استارتاپ ها، گفت: در قالب این فضا امکان فرهنگسازی یک موضوع در اجتماع وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه سایت آپارات چارچوبهای خط قرمز صداوسیما را ندارد و با میزان بازدید قابلتوجه آن زمینهای را فراهم کرده که در آن بازیگران و هنرمندانی را مشاهده میکنید که خارج از قوانین جمهوری اسلامی اقدام به فعالیت میکنند و در برخی اوقات چون مستندها و فیلمهای هفتگی آنها اجازه انتشار از صداوسیما را پیدا نمیکند به سمت آپارات برای انتشار آنها سوق پیدا میکنند.
زارعی بابیان اینکه بهنوعی فضای آزاد برای فعالیت افراد در سایت آپارات ایجادشده است، اظهار کرد: در حال حاضر چندین برنامه ثابت هفتگی در آپارات وجود دارد و در حال فرهنگسازی برخی امور هستند که نیاز هست باظرافت به این مسائل نظر شود.
ضعف قوانین نظارتی/ برنامه هایی با تِم ماهواره ای
این کارشناس رسانه با اشاره به ضعف قوانین برای مراقبت قوی از فعالیتهای چنین وبسایتهایی، گفت: از طرفی برخی مدیران در مصاحبههای خود عنوان میکنند باید خروجی وجود داشته باشد تا آنچه را در صداوسیما نمیتوان پخش کرد در یک مجموعه قابلکنترل به نمایش گذاشته شود البته ما که حداقل ازلحاظ فرهنگی کنترل خاصی در رابطه با فعالیت اینگونه وبسایتها نمیبینیم.
وی بابیان اینکه مجموعه نخبگان فرهنگی رصد ویژهای در رابطه با این مسائل داشته باشند، تأکید کرد: با توجه به اینکه فرهنگسازی در قالب چنین فعالیتهایی صورت میگیرد همانگونه که تلویزیونهای خارجی موردنقد قرار داده میشود این رسانهها نیز موردتوجه منتقدان قرار بگیرد چراکه بعضاً برنامههایی تهیه میشود که با همان تِم رسانههای ماهوارهای است.
زارعی با اشاره به وجود خلأهای قانونی در زمینه فعالیتهای تلویزیونهای اینترنتی در کشور، گفت: لازم هست رصد جامعتری در مورد فعالیت سایت آپارات که تقریباً توانسته جایگاه خود را تثبیت کند صورت بگیرد، حتی برخی از افرادی که در برخی از شبکههای اجتماعی در حال برند شدن هستند از این سایت در حال بهرهگیری هستند.
فضای شبه روشنفکری مدیران آپارات/ فرار از قوانین
این کارشناس رسانه بابیان اینکه فرهنگسازیهایی که در قالب این رسانه در حال انجام هست فضای شبه روشنفکری است، اظهار کرد: چینش فیلمها و پیشنهادها در صفحه اول این سایت را میتوان بهنوعی نشاندهنده تم مدیران آن سایت دید.
وی بابیان اینکه طبق قانون اساسی نمیتوانیم تلویزیون خصوصی داشته باشیم، گفت: بروز و ظهور اینترنت و فضای مجازی بر قوانین موجود تأثیر گذاشته البته هنوز هم نتوانستیم قوانین لازم را برای چنین موضوعاتی اعمال کنیم.
وی در مورد نوشته سایت آپارات مبنی بر اینکه «مسئولیت محتوای ویدئوها و هرگونه پاسخگویی به ادعاهای مطروحه توسط اشخاص حقیقی و حقوقی با منتشرکننده است و آپارات هیچگونه مسئولیتی نسبت به آن ندارد»، اظهار کرد: به نظر بنده چنین نوشتهای از سوی سایتهای مختلف بهنوعی فرار روبهجلو آنها از قوانین است؛ اگر قوانین محکمتری وجود داشته باشد دیگر شاهد این مطالب طنز از سوی سایتها نخواهیم بود.
* مسائل مرتبط با سایت آپارات بهگونهای نیست که بتوان بهسادگی در مورد آن قضاوت کرد
محسن شهبازی مستندساز و کارشناس ارشد مدیریت رسانه بابیان اینکه مسائل مرتبط با سایت آپارات بهگونهای نیست که بتوان بهسادگی در مورد آن قضاوت کرد، گفت: در حال حاضر محتواهایی بسیار نامناسبتر از آنهایی که در این وبسایت قرار دارد در فضای وب حتی سایتهای فارسیزبان موجود است.
وی با اظهار اینکه باید ببینیم فیلمهایی که از سوی مردم در آپارات بارگذاری میشود اگر این سایت از آنها جلوگیری کند آیا همان مردم در جای دیگر این دنیای اینترنت مطالب خود را منتشر میکنند یا خیر، افزود: قبل از آپارات فضای وب رها شد و سپس این وبسایت هم از مرزبندیهایی که داشتند عقبنشینی کرد.
شهبازی با اشاره به فعالیت هزاران سایت دانلود فیلم فارسیزبان که مشخص هست چه کسانی آنها را پشتیبانی میکنند و همه نوع فیلمی هم در آنها منتشر میشود، گفت: اگر سایتی همانند آپارات وجود نداشت مردم به سایتی دیگر با عنوان «یوتیوب» مراجعه میکردند البته نگویید فیلتر است چون فیلتر یکچیز مضحک است که بهراحتی با ابزار فیلترشکن حتی در تلفن همراه آن را دور میزنند و تازه همین فیلترشکنها به همراه خود آفتهای زیادی را برای کاربران به دنبال میآورند.
درآمدزایی برای مالکان/ فضایی بدون ضابطه!
کارشناس ارشد مدیریت رسانه، بابیان اینکه آپارات وضعیت خوبی ندارد ولی لزوم نظارت بر محتوای آن ضروری است، اظهار کرد: این سایت از طریق انجام تبلیغات در ابتدای کلیپهایش برای صاحبان و مدیران آن درآمدزا است و بر همین اساس موظف هستند، حتی اگر نیاز است، به تعداد موردنیاز نیروی انسانی استخدام کنند تا فیلمهای بارگذاری شده را طبق معیاری موردبررسی و بازبینی قرار داده و حتی تذکر دهند ولی در حال حاضر این مسئله به عهده خود مردم گذاشتهشده است!
وی خاطرنشان کرد: به یاد دارم در این وبسایت قسمتهایی از «بازی تاجوتخت» را بدون هیچگونه سانسوری گذاشته بود که بنده شخصاً در قسمت نظرات به دلیل تصاویری که نیاز به سانسور داشت درخواست و تذکر حذف فیلم را دادم ولی به آن توجهی نشد، ظاهراً خودشان هم بدشان نمیآید که این فضای آزاد، رهایی و بدون ضابطه شود.
شهبازی گفت: ازاینجهت که کاربران داخلی برای دیدن فیلمهای خود فضایی ایرانی بهجای خارجی داشته باشند خوب است ولی آپارات به خاطر درآمدی که از ویدیوها دارد موظف هست کنترل خود را نسبت به ویدیوها بالاتر ببرد و حتی مقررات خود را سختگیرانهتر کند.
اینکه سامانه برخطی بومی برای استفاده کاربران داخلی مهیا شود تا از آن استفاده کنند بسیار مطلوب به نظر میرسد ولی کسب درآمد به هر قیمتی در موقعی که هجمه سنگین فرهنگی دشمن بر روی ملت سرازیر هست نهتنها معقول به نظر نمیرسد بلکه شاید بهنوعی بتوان گفت در حال بازی در زمین دشمنان هست پس در اینجا به اهمیت تصویب قوانینی از سوی مراجع ذیصلاح پی میبریم تا کار در چنین فضایی بهصورت قانونمند نه یله و رها صورت بگیرد.
حال مردم میتوانند در فضایی که با قوانین صحیح و بهروز مراقبت میشود نسبت به استفاده خود و خانوادهشان از امکانات در اختیار گذاشتهشده بهرهگیری کنند.