در ابتدای انقلاب آمریکا و برخی از گروه های مخالف امام در تلاش برای ایجاد جریانی به نام جریان میانه بودند. یکی از پیشنهادها برای رهبری این جریان آیت الله شریعتمداری است.
به گزارش شهدای ایران، سفارت آمریکا از ابتدای انقلاب اسلامی به دنبال سامان دادن به نیروهای مخالف جریان مذهبی و یاران امام بود. این سفارت بر آن بود که شور انقلابی فروکش خواهد کرد از این رو در صدد بودند تا با سامان دادن به جریان های مخالف یاران امام که همراهی‌هایی نیز در مبارزات انقلابی با مردم داشته‌اند جریانی را به نام «خط میانه» راه اندازی کنند تا بتوانند آینده ی انقلاب را از آن خود گردانند. سفارت آمریکا در کسب خبرهای خود از افراد متعدد مخالف جمهوری اسلامی با این تحلیل مواجه می شود که امام و یارانش پس از مدت کوتاهی از عهده‌ی اداره‌ی کشور بر نیامده و سقوط می‌کنند. آنچه از گزارش های سفارت آمریکا آشکار است پذیرش این نظر توسط کارشناسان آمریکایی است:
آمریکا به منظور کمک به تشکیل جریان میانه جلسات متعددی با افراد مربوطه تشکیل می دهد به گونه‌ای که بخش قابل توجهی از اسناد به دست آمده از این سفارت مربوط به این جلسات می‌باشد. در یکی از این جلسات، عبدالکریم لاهیجی شرحی از روند شکل گیری این جریان می دهد و آنگاه می گوید:
«متجاوز از دو هفته گذشته این گروه ها (مخالف امام) گفتگوهایی را آغاز کرده اند تا نیروهایشان را در یک گروه جمع کنند... سازمان دهندگان این گروه امیداورند که بتوانند جبهه ای از میانه روهای مسلمان و رهبران غیر مذهبی به وجود آورند. آنها قصد ندارند هیچ یک از چپگرایان مسلمان یا فداییان را در فعالیتهایشان شرکت دهند چون اختلافات طرفداران شیریعتمداری و چپ ها زیاد است. گروه جدید متشکل از مسلمانان میانه‌رو در حزب جمهوری خلق مسلمان که در رابطه با شریعتمداری است و میانه روهای غیر مذهبی جبهه ملی کاظم حبیبی [احتمالا حسیبی] و جنبش حسن جوادی.»[۱]
در ادامه ی سند آمده است که ائتلاف شریعتمداری، مجاهدین و جبهه‌ی ملی می تواند نیرومند باشد. آنگاه امکان و احتمال تصدی رهبری جریان میانه توسط شریعتمداری مورد بحث قرار می گیرد و در انتها کارشناس سفارت نظر خود را اینگونه بیان میکند:
«اگر او مزاجا و خلقا برای رهبری یک جناح مخالف سیاسی شایسته باشد (که او نیست). روابط گذشته او (شریعتمدرای) با رژیم شاه او را به واسطه امکان افشاء این معاشرتها لکه‌بردار و زخم پذیر می سازد.»[۲]
کارشناس سفارت آمریکا تاکید میکند که علاوه بر بی‌کفایتی شریعتمدرای بر تصدی رهبری این جریان امکان فاش شدن رابطه ی وی با رژیم سابق می تواند خطری برای وی و جریان میانه باشد.
[۱]- اسناد لانه جاسوسی، کتاب سوم، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ص ۴۷۱.
[۲]- اسناد لانه جاسوسی، کتاب سوم، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ص ۴۷۲.
آمریکا به منظور کمک به تشکیل جریان میانه جلسات متعددی با افراد مربوطه تشکیل می دهد به گونه‌ای که بخش قابل توجهی از اسناد به دست آمده از این سفارت مربوط به این جلسات می‌باشد. در یکی از این جلسات، عبدالکریم لاهیجی شرحی از روند شکل گیری این جریان می دهد و آنگاه می گوید:
«متجاوز از دو هفته گذشته این گروه ها (مخالف امام) گفتگوهایی را آغاز کرده اند تا نیروهایشان را در یک گروه جمع کنند... سازمان دهندگان این گروه امیداورند که بتوانند جبهه ای از میانه روهای مسلمان و رهبران غیر مذهبی به وجود آورند. آنها قصد ندارند هیچ یک از چپگرایان مسلمان یا فداییان را در فعالیتهایشان شرکت دهند چون اختلافات طرفداران شیریعتمداری و چپ ها زیاد است. گروه جدید متشکل از مسلمانان میانه‌رو در حزب جمهوری خلق مسلمان که در رابطه با شریعتمداری است و میانه روهای غیر مذهبی جبهه ملی کاظم حبیبی [احتمالا حسیبی] و جنبش حسن جوادی.»[۱]
در ادامه ی سند آمده است که ائتلاف شریعتمداری، مجاهدین و جبهه‌ی ملی می تواند نیرومند باشد. آنگاه امکان و احتمال تصدی رهبری جریان میانه توسط شریعتمداری مورد بحث قرار می گیرد و در انتها کارشناس سفارت نظر خود را اینگونه بیان میکند:
«اگر او مزاجا و خلقا برای رهبری یک جناح مخالف سیاسی شایسته باشد (که او نیست). روابط گذشته او (شریعتمدرای) با رژیم شاه او را به واسطه امکان افشاء این معاشرتها لکه‌بردار و زخم پذیر می سازد.»[۲]
کارشناس سفارت آمریکا تاکید میکند که علاوه بر بی‌کفایتی شریعتمدرای بر تصدی رهبری این جریان امکان فاش شدن رابطه ی وی با رژیم سابق می تواند خطری برای وی و جریان میانه باشد.
[۱]- اسناد لانه جاسوسی، کتاب سوم، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ص ۴۷۱.
[۲]- اسناد لانه جاسوسی، کتاب سوم، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ص ۴۷۲.
*مشرق
