آیت الله حائری شیرازی پس از عمری مجاهدت و مبارزه ساعاتی پیش درگذشت؛ در این گزارش مروری اجمالی بر ادوار مختلف زندگی این عالم ربانی خواهیم داشت.
شهدای ایران:آیتالله محیالدین حائری شیرازی ساعاتی پیش پس از عمری مجاهدت فرهنگی و سیاسی دعوت حق را لبیک گفت.
آن فقید سعید متولد سال 1314 در شیراز بود. بعد از اخذ مدرک دیپلم وارد حوزه علمیه شد و به گفته خودش "در آن مدت دوازده سال تحصیلم، هرکس به من میگفت فلانی بیا و درس حوزوی بخوان و آخوند شو، قبول نمیکردم. به هر حال، خودم تصمیم گرفتم و به حوزه علمیه رفتم."
پس از فراگیری دوره سطح، از محضر درس فقیهانی چون آیات بهاءالدین محلاتی و محمدعلی موحد بهره برد و پس از فراغت از دروس سطح، برای ادامه تحصیلات حوزوی به قم هجرت کرد. شش ماه در درس قضای آیتالله بروجردی شرکت جست و پس از فوت وی در محضر استادان مطرح آن دوران همچون امام راحل و آیات محقق داماد، اراکی حاضر شد.
پس از آغاز قیام امام خمینی در سال 42، مرحوم حائری شیرازی مانند سایر شاگردان ایشان وارد عرصه مبارزه شد و به خاطر فعالیتهای سیاسی و مبارزاتی در مسجد "شمشیرگرها" چندین بار بازداشت، زندانی و تبعید شدهاست. وی در بهار سال 1351 مدتی به شهر فومن تبعید و در منزل همشیره آیتالله بهجت اتاق کوچکی گرفت و این دوران را با همسر و فرزندان گذراند. آن مرحوم همچنین از سال 42 به مدت حدود 10 سال در مسجد شمشیرگرهای شیراز جلساتی برای جوانان تشکیل میداد و تعدادی از پرورشیافتگان آن جلسات در جریانات انقلابی در شیراز نقش مؤثری داشتند.
وی در مورد دوران زندان و بازداشت خود میگوید "خدا ما را از یکسو حسابشده تحتفشار قرار میداد و از سویی دست ما را میگرفت تا از درون پوچ نشویم. یکبار که مرا به شکنجهگاه بردند دستهایم را از پشت بستند و کیسهای از شن را هم به آن آویختند و مرا روی یکپا نگه داشتند و شکمم را نیشگون گرفتند.
من در این حال گفتم: خدایا تو میبینی! وقتی مأمور شکنجه آقای رضوانی که با عدهای من را تماشا میکرد این جمله را شنید، پرسید چه گفتی؟ من آن جمله را تکرار کردم. او همراهانش را از شکنجهگاه بیرون کرد و شلاقی را که در دست داشت به گوشهای پرت کرد و خود را روی مبلی که در آنجا بود انداخت و با سرافکندگی گفت: تف بر این نانی که ما میخوریم! سپس دستبند را باز کرد و از من عذر خواست. از آن به بعد از مریدان من شد و از آن پس هرگاه دستگیر یا زندانی میشدم به من توجه داشت. "
آیتالله حائری شیرازی از جمله اشخاصی است امام راحل در دوران تبعید برای وی اجازه شرعی صادر کرد و از نوفل لوشاتو در تاریخ 1357/10/11 در نامهای به برادرشان مرحوم آیتالله پسندیده میگوید "رسیدگی بعضی زندانیان و احوالپرسی از خودشان یا اقوامشان لازم است مثل آقای دستغیب و آقای حائری شیرازی و از این قبیل اشخاص. و همینطور رسیدگی به وضع مادی بعضی زندانیان و خانواده و کشته شدگان."
آن مرحوم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با حکم امام خمینی به امامت جمعه شیراز انتخاب شد. در حکم وی آمده است "جناب مستطاب حجتالاسلام آقای حاج شیخ محمدصادق (محیالدین) حائری شیرازی ـ دامت افاضاته_ پیرو درخواست اهالی محترم شیراز، جنابعالی را به سِمت امام جمعۀ شیراز منصوب مینمایم که انشاءاللّه تعالی ضمن انجام این فریضۀ بزرگ مردم را به وظایف دیگری که در رابطه با اسلام عزیز و انقلاب خونبار ملت شریف ایران دارند، آشنا سازید... امید است اهالی محترم عموماً و حضرات علمای اعلام خصوصاً و نهادهای انقلابی فرصت را مغتنم شمرده، همکاریهای لازمه را در انجام هر چه باشکوهتر نماز وحدت آفرین جمعه با جنابعالی داشته باشند."
آیتالله حائری شیرازی در تمام طول حیاتش همواره پیروی مقام معظم رهبری بود. در زمان فتنه 88 وی در نامهای به رهبر معظم انقلاب مینویسد "از یاد نمیبرم روز رای گیری برای رهبر را که وقتی از شما نام برده شد ناراحتتر از همیشه بدون اجازه پشت تریبون رفتید و اعتراض کردید و شورای نگهبان به شما گفت چرا جلوی اجرای قانون را میگیرید و شما برگشتید و به جای خود نشستید. رهبری شما را طلب کرده است و شما اعانت خواهید شد. وعده خداوند حق است اگر قرار است قانون اجرا شود باید از بزرگان که قله اجتماع هستند آغاز شود."
وی در نامهای هم به سران فتنه مینویسد " عدم تمکین به قانون کار خوبی نبود کشاندن مردم به خیابانها درست نبود! بهتر آن بود که مردم را به آرامش دعوت میکردید و به مردم میگفتید نافرمانی نکنید تا از طرق قانونی به حقوق خود و شما دست یابیم. در این صورت مردم آرام میشدند و شما فرصت پیدا میکردید تا در آرامش حقیقت را کشف کنید."
از آن فقید سعید آثار و کتبی مانند انسان الهی، انسانشناسی، با علی در صحرا، تمثیلات و... به یادگار مانده است.
*تسنیم
آن فقید سعید متولد سال 1314 در شیراز بود. بعد از اخذ مدرک دیپلم وارد حوزه علمیه شد و به گفته خودش "در آن مدت دوازده سال تحصیلم، هرکس به من میگفت فلانی بیا و درس حوزوی بخوان و آخوند شو، قبول نمیکردم. به هر حال، خودم تصمیم گرفتم و به حوزه علمیه رفتم."
پس از فراگیری دوره سطح، از محضر درس فقیهانی چون آیات بهاءالدین محلاتی و محمدعلی موحد بهره برد و پس از فراغت از دروس سطح، برای ادامه تحصیلات حوزوی به قم هجرت کرد. شش ماه در درس قضای آیتالله بروجردی شرکت جست و پس از فوت وی در محضر استادان مطرح آن دوران همچون امام راحل و آیات محقق داماد، اراکی حاضر شد.
آیتالله حائری شیرازی نفر اول از سمت راست در دوران کودکی
پس از آغاز قیام امام خمینی در سال 42، مرحوم حائری شیرازی مانند سایر شاگردان ایشان وارد عرصه مبارزه شد و به خاطر فعالیتهای سیاسی و مبارزاتی در مسجد "شمشیرگرها" چندین بار بازداشت، زندانی و تبعید شدهاست. وی در بهار سال 1351 مدتی به شهر فومن تبعید و در منزل همشیره آیتالله بهجت اتاق کوچکی گرفت و این دوران را با همسر و فرزندان گذراند. آن مرحوم همچنین از سال 42 به مدت حدود 10 سال در مسجد شمشیرگرهای شیراز جلساتی برای جوانان تشکیل میداد و تعدادی از پرورشیافتگان آن جلسات در جریانات انقلابی در شیراز نقش مؤثری داشتند.
وی در مورد دوران زندان و بازداشت خود میگوید "خدا ما را از یکسو حسابشده تحتفشار قرار میداد و از سویی دست ما را میگرفت تا از درون پوچ نشویم. یکبار که مرا به شکنجهگاه بردند دستهایم را از پشت بستند و کیسهای از شن را هم به آن آویختند و مرا روی یکپا نگه داشتند و شکمم را نیشگون گرفتند.
من در این حال گفتم: خدایا تو میبینی! وقتی مأمور شکنجه آقای رضوانی که با عدهای من را تماشا میکرد این جمله را شنید، پرسید چه گفتی؟ من آن جمله را تکرار کردم. او همراهانش را از شکنجهگاه بیرون کرد و شلاقی را که در دست داشت به گوشهای پرت کرد و خود را روی مبلی که در آنجا بود انداخت و با سرافکندگی گفت: تف بر این نانی که ما میخوریم! سپس دستبند را باز کرد و از من عذر خواست. از آن به بعد از مریدان من شد و از آن پس هرگاه دستگیر یا زندانی میشدم به من توجه داشت. "
آیتالله حائری شیرازی از جمله اشخاصی است امام راحل در دوران تبعید برای وی اجازه شرعی صادر کرد و از نوفل لوشاتو در تاریخ 1357/10/11 در نامهای به برادرشان مرحوم آیتالله پسندیده میگوید "رسیدگی بعضی زندانیان و احوالپرسی از خودشان یا اقوامشان لازم است مثل آقای دستغیب و آقای حائری شیرازی و از این قبیل اشخاص. و همینطور رسیدگی به وضع مادی بعضی زندانیان و خانواده و کشته شدگان."
آن مرحوم بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با حکم امام خمینی به امامت جمعه شیراز انتخاب شد. در حکم وی آمده است "جناب مستطاب حجتالاسلام آقای حاج شیخ محمدصادق (محیالدین) حائری شیرازی ـ دامت افاضاته_ پیرو درخواست اهالی محترم شیراز، جنابعالی را به سِمت امام جمعۀ شیراز منصوب مینمایم که انشاءاللّه تعالی ضمن انجام این فریضۀ بزرگ مردم را به وظایف دیگری که در رابطه با اسلام عزیز و انقلاب خونبار ملت شریف ایران دارند، آشنا سازید... امید است اهالی محترم عموماً و حضرات علمای اعلام خصوصاً و نهادهای انقلابی فرصت را مغتنم شمرده، همکاریهای لازمه را در انجام هر چه باشکوهتر نماز وحدت آفرین جمعه با جنابعالی داشته باشند."
آیتالله حائری شیرازی در تمام طول حیاتش همواره پیروی مقام معظم رهبری بود. در زمان فتنه 88 وی در نامهای به رهبر معظم انقلاب مینویسد "از یاد نمیبرم روز رای گیری برای رهبر را که وقتی از شما نام برده شد ناراحتتر از همیشه بدون اجازه پشت تریبون رفتید و اعتراض کردید و شورای نگهبان به شما گفت چرا جلوی اجرای قانون را میگیرید و شما برگشتید و به جای خود نشستید. رهبری شما را طلب کرده است و شما اعانت خواهید شد. وعده خداوند حق است اگر قرار است قانون اجرا شود باید از بزرگان که قله اجتماع هستند آغاز شود."
وی در نامهای هم به سران فتنه مینویسد " عدم تمکین به قانون کار خوبی نبود کشاندن مردم به خیابانها درست نبود! بهتر آن بود که مردم را به آرامش دعوت میکردید و به مردم میگفتید نافرمانی نکنید تا از طرق قانونی به حقوق خود و شما دست یابیم. در این صورت مردم آرام میشدند و شما فرصت پیدا میکردید تا در آرامش حقیقت را کشف کنید."
از آن فقید سعید آثار و کتبی مانند انسان الهی، انسانشناسی، با علی در صحرا، تمثیلات و... به یادگار مانده است.
*تسنیم