نظام پارلمانی با تفکیک نسبی قوه مجریه و رئیس کشور،میپردازد و بر خلاف نظام سیاسی، رئیس هیات دولت یا نخست وزیر مسئولیت اجرایی امور کشور را بر عهده میگیرد.
به گزارش شهدای ایران، صفحه اینستاگرام عزتالله ضرغامی، عضو شورای عالی فضای مجازی، اینبار با انتشار پستی به صورت تخصصی به یکی از سوژههای مطرح شده روز پاسخ میدهد؛ بحث تغییر نظام سیاسی به نظام پارلمانی که زمزههای آن از سال 1390 و پس از سخنرانی رهبر انقلاب در کرمانشاه شروع شد. پس از مدتی فروکش کردن، این روزها بار دیگر زمزمههای آن در بین برخی از نمایندههای مجلس بلند شده است.
رهبر انقلاب در سخنان 6 سال پیش خود فرمودند: "فرض بفرمائید ما یک روزی در قانون اساسی نخستوزیر و رئیس جمهور داشتیم، با یک شکل خاصی؛ بعد تجربه به ما نشان داد که این درست نیست. امام دستور دادند گروهی از خبرگان ملت، از دانشگاهیان، از روحانیون، از مجلس شورای اسلامی، از برجستگان و نخبگان بنشینند و آنچنان که بر طبق نیاز است، آن را تغییر بدهند. همین کار را هم کردند. یا در زمینه قضا همین جور. در آینده هم اینها قابل تغییر است.
امروز نظام ما نظام ریاستی است؛ یعنی مردم با رأی مستقیمِ خودشان رئیس جمهور را انتخاب میکنند؛ تا الان هم شیوهٔ بسیار خوب و تجربهشدهای است. اگر یک روزی در آیندههای دور یا نزدیک - که احتمالاً در آیندههای نزدیک، چنین چیزی پیش نمیآید - احساس بشود که به جای نظام ریاستی مثلاً نظام پارلمانی مطلوب است - مثل اینکه در بعضی از کشورهای دنیا معمول است - هیچ اشکالی ندارد؛ نظام جمهوری اسلامی میتواند این خط هندسی را به این خط دیگر هندسی تبدیل کند؛ تفاوتی نمیکند. و از این قبیل.
البته همین تغییر هم باید متکی به اصول باشد. همین نگاهِ دوباره و نوسازی و بازسازی هم بایستی ناظر به اصول باشد؛ برگرفته و برخاستهٔ از اصول اسلامی باشد. مثلاً فرض بفرمائید شایستهسالاری. احساس بشود که شایستهسالاری، به این شکل، بهتر تحقق پیدا میکند؛ یا عدالت، به این شکل، بهتر تحقق پیدا میکند".
حالا گویا برخی از نمایندگان، بدون در نظر گرفتن بستر و شرایط مورد نیاز، با پیش کشیدن این بحث سعی در تغییر نگرشهای موجود دارند. شرایط و بستر مورد نیازی که ضرغامی در پستی اینستاگرامی به آن پرداخته است. سید عزتالله ضرغامی در اینستاگرام خود نوشت:
"نظام پارلمانی امکان جابجایی قدرت و جریانهای سیاسی در نظام ریاست جمهوری از نقاط قوت قانون اساسی است. معتقدم طرح نظام پارلمانی که اخیراً از طرف برخی نمایندگان مجلس مطرح شده، به دلیل فقدان زیرساختهای لازم سیاسی در کشور، نهایتاً به تضعیف «جمهوریت» نظام منجر میشود.
نظام پارلمانی در ایران به سرعت به نظام "لابیگری" تبدیل می شود و کسانی که در این زمینه تخصص و مهارت دارند سرنوشت ملت را به دست می گیرند. تجربه نشان داده که ضرورت توجیه افکار عمومی و ایجاد تعادل سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری، باعث افزایش مستمر مشروعیت نظام شده است.
هرچند هنوز دلایل مصلحتهای نظام در مورد رد صلاحیت تعدادی از کاندیداهای ریاست جمهوری ۹۶ نسبت به افراد تأیید شده برای مردم روشن نشده، ولی رعایت تعادل ۳-۳ تاحدی افکار عمومی را قانع کرد. معتقدم شورای نگهبان باید به مرّ اسلام و تشخیص شرعی و قانونی تصمیمات خود توجه کند و مصلحتاندیشیهای سیاسی را به نهادهای دیگر مسئول بسپارد و نسبت به خلأهای قانونی در این زمینه تذکر دهد."
رهبر انقلاب در سخنان 6 سال پیش خود فرمودند: "فرض بفرمائید ما یک روزی در قانون اساسی نخستوزیر و رئیس جمهور داشتیم، با یک شکل خاصی؛ بعد تجربه به ما نشان داد که این درست نیست. امام دستور دادند گروهی از خبرگان ملت، از دانشگاهیان، از روحانیون، از مجلس شورای اسلامی، از برجستگان و نخبگان بنشینند و آنچنان که بر طبق نیاز است، آن را تغییر بدهند. همین کار را هم کردند. یا در زمینه قضا همین جور. در آینده هم اینها قابل تغییر است.
امروز نظام ما نظام ریاستی است؛ یعنی مردم با رأی مستقیمِ خودشان رئیس جمهور را انتخاب میکنند؛ تا الان هم شیوهٔ بسیار خوب و تجربهشدهای است. اگر یک روزی در آیندههای دور یا نزدیک - که احتمالاً در آیندههای نزدیک، چنین چیزی پیش نمیآید - احساس بشود که به جای نظام ریاستی مثلاً نظام پارلمانی مطلوب است - مثل اینکه در بعضی از کشورهای دنیا معمول است - هیچ اشکالی ندارد؛ نظام جمهوری اسلامی میتواند این خط هندسی را به این خط دیگر هندسی تبدیل کند؛ تفاوتی نمیکند. و از این قبیل.
البته همین تغییر هم باید متکی به اصول باشد. همین نگاهِ دوباره و نوسازی و بازسازی هم بایستی ناظر به اصول باشد؛ برگرفته و برخاستهٔ از اصول اسلامی باشد. مثلاً فرض بفرمائید شایستهسالاری. احساس بشود که شایستهسالاری، به این شکل، بهتر تحقق پیدا میکند؛ یا عدالت، به این شکل، بهتر تحقق پیدا میکند".
حالا گویا برخی از نمایندگان، بدون در نظر گرفتن بستر و شرایط مورد نیاز، با پیش کشیدن این بحث سعی در تغییر نگرشهای موجود دارند. شرایط و بستر مورد نیازی که ضرغامی در پستی اینستاگرامی به آن پرداخته است. سید عزتالله ضرغامی در اینستاگرام خود نوشت:
"نظام پارلمانی امکان جابجایی قدرت و جریانهای سیاسی در نظام ریاست جمهوری از نقاط قوت قانون اساسی است. معتقدم طرح نظام پارلمانی که اخیراً از طرف برخی نمایندگان مجلس مطرح شده، به دلیل فقدان زیرساختهای لازم سیاسی در کشور، نهایتاً به تضعیف «جمهوریت» نظام منجر میشود.
نظام پارلمانی در ایران به سرعت به نظام "لابیگری" تبدیل می شود و کسانی که در این زمینه تخصص و مهارت دارند سرنوشت ملت را به دست می گیرند. تجربه نشان داده که ضرورت توجیه افکار عمومی و ایجاد تعادل سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری، باعث افزایش مستمر مشروعیت نظام شده است.
هرچند هنوز دلایل مصلحتهای نظام در مورد رد صلاحیت تعدادی از کاندیداهای ریاست جمهوری ۹۶ نسبت به افراد تأیید شده برای مردم روشن نشده، ولی رعایت تعادل ۳-۳ تاحدی افکار عمومی را قانع کرد. معتقدم شورای نگهبان باید به مرّ اسلام و تشخیص شرعی و قانونی تصمیمات خود توجه کند و مصلحتاندیشیهای سیاسی را به نهادهای دیگر مسئول بسپارد و نسبت به خلأهای قانونی در این زمینه تذکر دهد."