سردار سرلشکر سیدیحیی صفوی استاد تمام جغرافیای سیاسی در ابتدای جلسه درس مقطع دکتری یکی از دانشگاه های کشور در تبیین محیط بین الملل و نقش جمهوری اسلامی ایران در فضای منطقه ای و با اشاره به رویدادهای دهه حاضر به پیشینه روابط جمهوری اسلامی ایران و رژیم شاهنشاهی با کردهای کشور عراق اشاره کرد و گفت: دولت عراق تا جنگ جهانی اول زیرمجموعه امپراطوری عثمانی بود، از سال 1920 در تقسیماتی که بین انگلیسی ها و فرانسوی ها شد حاکمیت بر عراق را انگلیسی ها عهده دار شدند و مردم عراق مبارزات زیادی را شروع کردند و سرانجام در سال 1932 دولت عراق بعنوان یک کشور مستقل و پادشاهی شکل گرفت و ملک فیصل اول را انگلیسی ها از اردن در عراق بر سر کار آوردند.
به گزارش شهدای ایران، وی افزود: در کودتای ژنرال عبدالکریم قاسم در سال 1958 میلادی رژیم پادشاهی عراق به رژیم جمهوریت تغییر پیدا کرد و در سال 1968 پس از چند کودتا، توسط آخرین کودتا در سال 1968 ژنرال حسن البکر و حزب بعث عراق به روی کار آمد و حسن البکر رئیس جمهور عراق شد و با معاونش صدام حسین بر مسند امور تکیه زد.
صفوی با اشاره به تشدید تنش ها در سال 1968 مابین ایران و عراق ادامه داد: از سال 1968 تنش ها بین عراق و ایران شدت پیدا کرد، هم تنش های مرزی و هم ادعاهایی که آنها داشتند و هم عراقی ها از مبارزین ایران حمایت می کردند و ایران هم از کردهای عراق به رهبری ملا مصطفی بارزانی حمایت می کرد. در عراق هم دو جریان وجود داشت، یکی اتحادیه میهنی به رهبری جلال طالبانی و دیگری حزب دموکرات های عراق که ملا مصطفی بارزانی آن را رهبری می‌کرد و ایران از هر دو گروه در مقابل حملات نظامی رژیم بعث عراق به شمال داشت حمایت می کرد.
وی افزود: در سال 1975 قرارداد همه جانبه‌ای بین ایران و عراق بسته شد که در آن قرارداد علاوه بر آنکه اروند رود، خط تالوگ یا خط القعر مقرر گردید مطابق یکی دیگر از بندهای قرارداد مقرر شد ایران از مخالفین عراق حمایت نکند و عراق نیز از مخالفین ایران حمایت نکند و بنابراین ملا مصطفی بارزانی و تعدادی از کردهای عراق وارد ایران شدند و تعدادی از آنها در پیرانشهر و اشنویه ساکن شدند و حتی تعدادی از آنها در کرج تهران مستقر شدند و پس از آن ایران از جریان ملا مصطفی بارزانی و کردهای عراق حمایت نکرد.
صفوی با اشاره به حمایت عراق از ضد انقلاب در مناطق کردی و پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: با پیروزی انقلاب اسلامی ایران رژیم بعث عراق شروع به حمایت از ضد انقلاب ایران در مناطق کردی متشکل از حزب دموکرات ایران که مرکزیت آن در عراق بود و حزب کومله ایران و حزب رستگاری کرد که از اقدامات این ضد انقلاب رواج نا امنی در کردستان ایران و حتی تصرف پاوه توسط آنها بود و پشتوانه تمام این گروهای ضد انقلاب که مناطق غرب کشور ایران را نا امن می ساختند قبل از شروع جنگ حزب بعث عراق بود که هم به آنها تسلیحات و مهمات می‌داد و هم رادیو در اختیار گروه‌های ضد انقلاب ایران گذاشته بود و هم زمانی که ما با اینها می جنگیدیم، گروه های ضد انقلاب به راحتی از پاسگاه مرزی عراق عبور و به خاک عراق وارد می‌شدند.
وی ادامه داد: تا قبل از جنگ تحمیلی و هم اکنون عقبه های ضد انقلاب کردی ما در مناطق کردی عراق مستقر بود و از حمایت دولت عراق برخوردار بود، جمهوری اسلامی چه قبل از جنگ و چه بعد از جنگ زمانی که عراق برای سرکوب کردهای عراق وارد شد هم از کردهای بارزانی و هم از اتحادیه میهنی به رهبری جلال طالبانی حمایت کرد و تقریبا در 8 سال دفاع مقدس حمایت مالی و تسلیحاتی زیادی از آنها داشتیم و حتی مجروحین آنها را در داخل ایران مداوا می کردیم و در اواخر جنگ که عراق حلبچه را بمباران کرد و حدود 5 هزار نفر از مردم حلبچه در اثر بمباران شیمیایی کشته شدند، تعداد زیادی از کردهای عراق در منطقه سلیمانیه به ایران پناه آوردند و ما در مناطق مرزی آنها را اسکان دادیم.
*ایران همواره حامی مردم کردستان عراق بوده است/ بدون حمایت جمهوری اسلامی ایران اقلیم کردستان توسط داعش سقوط می کرد
دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا با اشاره به حمایت 50 ساله ایران در مقاطع زمانی مختلف از کردهای عراق گفت: طی 50 سال گذشته از رژیم شاهنشاهی تا هم اکنون که سی و نه سال از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، حمایت ایران از کردهای عراق ادامه داشت و آخرین حمایت جمهوری اسلامی ایران از کردهای عراق مربوط به پیشروی داعش تا حدود سی کیلومتری اربیل است و داعش بدنبال سقوط اربیل، مرکز اقلیم کردستان بود و جمهوری اسلامی ایران بود که حمایت کرد و نگذاشت اربیل سقوط کند و داعشی ها را با نیروی نظامی سرکوب کرد و در یک جمله ایران همواره حامی مردم کردستان عراق چه در گروه طالبانی و چه در گروه بارزانی بود.
*انگشت اتهام اصلی در ماجرای اقلیم کردستان و حمایت خارجی در ایجاد تنش در این منطقه به سمت صهیونیستهاست
مشاور عالی رهبر انقلاب با اشاره به همه پرسی اخیر در اقلیم کردستان عراق افزود: به نظر من این یک زیاده طلبی و فرصت طلبی جریان بارزانی است، برای آنکه شخص رئیس حزب دموکرات عراق، خود را بعنوان رهبر استقلال طلب جریان کردی و یا رئیس جمهور آنچه که در آینده می خواهند شکل دهند، معرفی کند و این ظرفیت در آقای بارزانی وجود ندارد مگر با حمایت خارجی و آقای بارزانی این ظرفیت را در خود ندارد که با مخالفت هم دولت و پارلمان عراق و در مخالفت با قانون اساسی عراق و هم با مخالفت سه کشور دیگر مانند ترکیه که بیش از بیست میلیون کرد را دارا است و نیز دولت ایران و سوریه، دست به این فرصت طلبی بزند و به احتمال زیاد از حمایت یک حامی برخوردار است و در این انگشت اتهام اصلی در ماجرای اقلیم کردستان و حمایت خارجی در ایجاد تنش در این منطقه به سمت صهیونیست ها است و بعد از آن اتها م متوجه آمریکائیها و شاید برخی از کشورهای عربی منطقه باشد.
*تغییر در مرزهای جغرافیای سیاسی منطقه یعنی ایجاد تنش دائم و جنگ طولانی بین 4 کشور منطقه با دولت فرضی آینده
صفوی ایجاد تنش های دائمی و جنگ طولانی در منطقه را یکی از تبعات بوجود آمدن کشورو یا دولتهای جدید در منطقه دانست و گفت: تصور ما این است که بوجود آمدن کشور و یا دولت جدید در منطقه خواسته نظام سلطه به رهبری آمریکا و صهیونیست ها است چرا که تغییر در مرزهای جغرافیای سیاسی منطقه یعنی ایجاد تنش دائم و جنگ طولانی بین 4 کشور منطقه با دولت فرضی آینده است که قصد تشکیل دارد و این ناامنی و تنش خواسته رژیم صهیونیستی و آمریکائیها برای حضور د ائمی در این منطقه است.
*روابط پنهان و حتی نیمه آشکاری بین رژیم صهیونیستی و اقلیم کردستان وجود دارد/ دولت جدیدی شکل نخواهد گرفت
دستیار فرماندهی معظم کل قوا با اشاره به تحرکات رژیم صهیونیستی در منطقه اقلیم کردستان عراق گفت: تردد صهیونیستها گاها با پاسپورت اروپایی به شمال عراق صورت می گیرد، روابط بارزانی ها با رژیم صهیونیستی روابط پیش رونده ای است و ما گزارشاتی داریم که برخی از آموزشهای نظامی را رژیم صهیونیستی ارائه می کند و پروازهایی بین اقلیم کردستان و رژیم صهیونیستی برقرار است و حتی سرمایه گذاری هایی توسط صهیونیست ها در شمال عراق و بانکهای اقلیم کردستان انجام گرفته و مشاوره هایی نیز توسط رژیم صهیونیستی به بارزانی ها ارائه می شود و روابط پنهان و حتی نیمه آشکاری بین رژیم صهیونیستی و اقلیم کردستان وجود دارد و تنها جایی که از استقلال اقلیم کردستان حمایت کرد رژیم صهیونیستی بود، در حالیکه حتی سازمان ملل نیز این اقدام را غیر قانونی اعلام کرد.
وی افزود: تصور من این است که دولت جدیدی شکل نخواهد گرفت و بارزانی ها بدنبال گرفتن امتیازات جدیدی از دولت مرکزی عراق هستند و لیکن وجود این تنش و نا امنی باعث نا امنی منطقه و محکم شدن جای پاهای حضور آمریکا در منطقه و حتی افزایش وابستگی برخی از کشورهای منطقه به آمریکا و فروش سلاح بیشتر به کشورهای منطقه خواهد شد.
این استاد جغرافیای سیاسی با تشریح سابقه روابط ایران و ترکیه گفت: کشور، ملت و دولت ترکیه یک همسایه مهم با ایران هستند و بیش از پانصد سال است که مرزهای ایران و ترکیه مرزهای امنی است، پس از جنگهای عثمانی و دولت صفوی مرزهای ایران با ترکیه مرزهای امنی بوده است و ما همواره خواستار یک روابط دوستانه با همه همسایگان از جمله با ترکیه بوده ایم و هم اکنون بالاترین میزان سهم فروش گاز ایران به ترکیه اختصاص دارد و ماسالیانه بیش از ده میلیارد دلار گاز به ترکیه صادر می‌کنیم و ترکیه نیز بیش از 12 میلیارد دلار تولیدات خود را به ایران صادر می‌کند و برای ترکیه بازار ایران بازار پر در آمدی است و ارتباط زمینی و هوایی ایران به سمت اروپا از مسیر ترکیه است.
وی ادامه داد: ما با دولت ترکیه که دولتی با 80 میلیون جمعیت که اکثر آنها مسلمان هستند هموارده بدنبال روابط صلح آمیز بودیم، در برخی از مسائل منطقه ترکها با ایران فاصله گرفتند، مثلا در موضوع ناامن سازی سوریه که هفت سال طول کشید متاسفانه ترکها هم مرز زمینی خود را به سمت تروریست ها باز کردند و یکی از مسیر ورود تروریست ها به سوریه از مرز ترکیه بود و هم نفت دیرالزور را شرکت هایی از ترکیه خریداری می کردند و این موضوع بدون اجازه دولت ترکیه عملی نبود، بنابراین دولت ترکیه در مساله سوریه و با حمایت از تروریستها از ایران فاصله گرفت و این یک زوایه اختلاف زا بود.
*ایران، ترکیه و روسیه در مسائل سوریه با هم متحد شده‌اند
صفوی تغییر سیاست های منطقه ای ترکیه در یک سال گذشته را تشریح کرد و گفت: هم اکنون نزدیک یک سال است ترکیه با روسیه به مواضع ایران در مساله سوریه نزدیک شده است و همانطور که نشست های آستانه برگزار شد، ایران و ترکیه و روسیه در مسائل سوریه با هم متحد شده‌اند و یکی از پیشرفت های امنیت سازی در سوریه با مشارکت ترکیه و ایران و روسیه حاصل شده است، مساله جدیدتری که اتفاق افتاد برهم خوردن روابط عربستان و برخی از کشورهای عربی و بستن مرزهای هوایی و زمینی با قطر بوده است، در این اتفاق ایران و ترکیه به قطر نزدیک شده‌اند و حتی در انتقال نیروهای نظامی ترکیه به قطر ایران همکاری کرد و این دو مساله باعث نزدیک شدن ترکیه به ایران شد.
صفوی با اشاره به گسترش همکاریها و مناسبات سیاسی مابین ایران و ترکیه افزود: در مساله اخیر و موضوع همه پرسی، سفر رئیس ستاد ارتش ترکیه به ایران و ملاقات با رئیس جمهور ایران و ملاقات با دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران و سفر در بالاترین سطح نیروهای مسلح ترکیه به ایران و همچنین سفر آقای اردوغان به ایران باعث نزدیک شدن و پیشروی روابط دو کشور با یکدیگر می‌گردد.
*دولت عراق بایستی با قاطعیت بیشتری امنیت کرکوک را تامین کند
وی تصریح کرد: امیدوار هستیم روابط ایران و ترکیه چه در مسائل امنیتی منطقه و بطور خاص در موضوع عراق و سوریه و چه در رابطه با امنیت مرزهای ترکیه و ایران که 484 کیلومتر مرز مشترک دارند گسترش پیدا کند و با مشارکت کشورهای پیرامونی شمال عراق یعنی دولت سوریه، ترکیه و ایران و عراق مساله تجزیه و جدا سازی عراق با شکست مواجه شود و البته دولت عراق بایستی با قاطعیت بیشتری امنیت کرکوک را تامین کند و هم مرزهای ترانزیتی از ایران به شمال عراق را کنترل کند و در نهایت با همکاری های پیش رو من تشکیل یک دولت جدید در منطقه را در آینده نزدیک محتمل نمی دانم.
صفوی در بخش دیگری از سخنان خود و در مقام یک استاد جغرافیای سیاسی در رابطه با قراردادهای نظامی منطقه‌ای و تاثیر آن بر امنیت ملی کشورمان گفت: در قرن حاضر هم حفظ امنیت برای دولت و ملت ها همچنان اولویت اول است، رابطه امنیت با حوزه‌های سیاست، قدرت و اقتصاد و تاثیر گذاری چشمگیر این روابط در معادلات منطقه ای و بین المللی برای امنیت پایدار از مباحث روز دنیا است. بروز و ظهور پدیده های نا امن ساز و حرکات تروریستی منطقه غرب آسیا و سرایت آن به کشورهای اروپایی و حتی آمریکا نشان دهنده آن است که خشونت و تروریسم دوره ای جدید و پر تنش و عبرت آموز برای دولت هایی که این پدیده را بوجود آوردند است، چرا که امنیت منطقه ای و جهانی با یکدیگر در ارتباط هستند.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران بدنبال ایجاد صلح و ثبات و امنیت در منطقه استراتژیک غرب آسیا می باشد و تا کنون هزینه های زیادی از نظر انسانی و اقتصادی برای امنیت نموده است.
صفوی تصریح کرد: به نظر می رسد در شرائط کنونی که آمریکائیها و صهیونیست ها و برخی از کشورهای منطقه و حتی اروپایی پس از اضمحلال و سرکوب گروهک های تروریستی تکفیری در سوریه و عراق بدنبال ایجاد تنش و نا امنی جدید می باشند ، ضرورت توسعه روابط منطقه ای برای حفظ مرزهای جغرافیایی کشورها و از جمله کشور عراق و حفظ امنیت منطقه ای بسیار زیاد شده است.
وی افزود: بعنوان معلم جغرافیای سیاسی نظامی پیشنهاد می کنم ایران با برخی از 15 کشور همسایه خود در درجه اول قرارداد عدم تخاصم امضاء کند، به این معنی که این کشورها تعهد و ضمانت نمایند که علیه یکدیگر جنگی را آغاز نخواهند کرد و از سرزمین و فضا و آبهای آنها هم هیچ کشور دیگری استفاده نظامی نخواهد کرد و همچنین امنیت مرزها را تامین کنند. جهت جلوگیری از شرارتهای مرزی و قاچاق مواد مخدر و سلاح و کالا پیشنهاد آنستکه کشورهای افغانستان ایران ، عراق و ترکیه و پاکستان ، عمان و قطر می توانند قرارداد عدم تخاصم با یکدیگر داشته باشند و این قرارداد ها باعث جلوگیری از توطئه های جدید در نا امن سازی غرب آسیا توسط قدرتهای فرامنطقه ای خواهد شد و البته آنها برای فروش میلیاردها دلار سلاح به برخی از کشورهای منطقه و وابستگی این کشورها تلاش خواهند کرد که این قراردادها به نتیجه نرسد.
دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا در تشریح مناسبات سیاسی ایران با عربستان سعودی و تاثیرات هریک در امنیت منطقه گفت: عربستان سعودی بعلت درآمدهای نفتی خود یک کشور تاثیر گذار در منطقه است اما به مدت دو سال است دچار اشتباه استراتژیک با حمله نظامی به یمن شده است ، اگرچه در کشتار مردم یمن موفقیت زیادی نداشته و هزینه های بسیاری را متحمل شده است.
وی با اشاره به تغییر سیاست سعودی ها پس از فوت ملک عبدالله افزود: با فوت ملک عبدالله و روی کار آمدن ملک سلمان و شاهزاده جدید به نظر می رسد ولیعهد جدید بدنبال تغییراتی در داخل کشور و منطقه است ، نزدیکی سعودی ها به رژیم صهیونیستی و کمک گرفتن از صهیونیست ها در رابطه با یمن و بهم زدن رابطه خود با قطر و پیش شرط قطع رابطه قطر با ایران توسط عربستان از جمله مسائل دارای اهمیت در موضوع عربستان سعودی است.
وی اضافه کرد: شرایط حاصل فرصت مناسبی است که ایران روابط خود را با سایر کشورهای عربی منطقه جنوب خلیج فارس توسعه دهد ، اگر سعودی ها بتوانند تغییرات اساسی در قطر بوجود آورند قطعا بعد از قطر به سمت برخی کشورهای کوچک عضو شورای همکاری خلیج فارس خواهند رفت.
صفوی تصریح کرد: در رابطه با قطر به نظر می رسد بایستی جلوی جاه طلبی های سعودی ها گرفته شود ، لیکن ایران همواره بدنبالی ایجاد صلح و ثبات و امنیت در خلیج فارس است و در ایجاد امنیت ، ایران و عربستان دو کشور تاثیر گذار در مسائل اقتصادی مبتنی بر تولید نفت و هم ایجاد ثبات و امنیت در خلیج فارس با همدیگر هستند .
*دامن زدن به تنش های منطقه ای به ضرر سعودی‌هاست
صفوی با تبیین نقش عربستان سعودی در حمایت از تروریست های تکفیری و اعزام نیرو گفت: نقش سعودی ها در حمایت از تروریست ها در سوریه و در عراق و هم نقش اعزام نیروی تروریست و کمک مالی سعودی ها در حمایت از تروریست ها و ایجاد ناپایداری در حکومت بشار اسد واضح است و البته اقدام سعودی ها ناکام ماند و همه اینها نشان می دهد این نوع دامن زدن به تنش های منطقه ای به ضرر سعودی ها است و سعودی ها نه در جنگ یمن و نه در حمایت از تروریست های سوریه و عراق منافعی به دست نیاورده اند و سیاست های منطقه ای آنها با شکست مواجه شده است.
وی افزود: ایران می خواهد با عربستان روابط صلح آمیز داشته باشد و بدنبال حذف تنش های فی مابین است چرا که تنش های منطقه ای به نفع آمریکا و رژیم صهیونیستی است و در اثر این تنش ها آقای ترامپ 400 میلیارد دلار قرارداد نظامی و غیر نظامی منعقد می کند و هرچه ایران و عربستان پیوندهای بیشتری با یکدیگر برقرار و روابط صمیمی دو جانبه ای داشته با شند این اقدامات به نفع مصالح دو کشور و به نفع ثبات و صلح منطقه و منجر به امنیت پایدار در منطقه بدون حضور قدرت های فرامنطقه ای و بطور خاص آمریکائی های می شود.
*بازگشت مجدد انگلیسی ها به پایگاهشان در بحرین یک مساله قابل تامل و قابل بررسی است
صفوی در ادامه با حساس خواندن بازگشت انگلیس به خلیج فارس گفت: فرماندهی زمینی آمریکائی ها در کویت و فرماندهی هوایی آنها در قطر و فرماندهی دریایی آمریکا در بحرین مستقر است و اخیرا به انگلیسی ها پایگاه مجدد در بحرین داده اند و پس از سال 1968 که انگلیسی ها از خلیج فارس بیرون رفتند، بازگشت مجدد انگلیسی ها به پایگاه شان در بحرین یک مساله قابل تامل و قابل بررسی است و روابط بسیار بالای انگلیس با بحرین و عربستان سعودی موضوعی قابل تامل است و بازگشت انگلیس یعنی بازگشت نا امنی به منطقه، همانطور که آمریکائی ها با حضور خود در منطقه باعث ناامنی و فروش میلیاردها دلار سلاح شده است.
صفوی در تشریح برتری های و موفقیت های ائتلاف منطقه ای در مقابله با تروریست در برابر ائتلاف بین المللی گفت: در نا امن سازی و اعزام بیش از 90 هزار تروریست تکفیری و نا امنی که در سوریه بیش از هفت سال طول کشید، ائتلافی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی و برخی از کشورهای اروپایی و برخی از کشور های منطقه ما از جمله سعودی ها برای ساقط کردن دولت قانونی بشار اشد شکل گرفت و در مقابل این ائتلاف، ائتلاف ایران ، حزب الله لبنان ، دولت سوریه و بعدا با پیوستن عراقی ها به این ائتلاف و با دعوت ایران از دولت روسیه شکل گرفت و هم اکنون که اکثر مناطق سوریه بجر یکی دو نقطه آزاد و دولت بشار اسد تثبیت شده است ،ائتلاف ایران ، روسیه ، سوریه و عراق و حزب الله توانست ائتلاف قبلی را با شکست مواجه کند و این نشان دهنده آن است که قدرت آمریکا رو به افول است و دیگر آمریکا قدرت اول جهانی و ابر قدرت نیست.
وی گفت: ائتلاف ایران توانست هم عراق و سوریه را به ثبات امنیتی برساند و این توطئه که عمدتا برای از بین بردن زیر ساخت های حیاتی عراق و سوریه طراحی شده بود و در جهت امنیت سازی برای رژیم صهیونیستی بکار گرفته شده بود را با شکست مواجه سازد، البته در این مدت 7 سال کمتر حادثه ای در سرزمین های اشغالی رخ نداد و در حقیقت رژیم صهیونیستی از اینکه کشورهای محور مقاومت مانند سوریه و حزب الله لبنان تضعیف شوند و خودش در امنیت بسر ببرد بیشترین سود را برد.
صفوی با اشاره به روندهای مورد نیاز بازسازی مناطق آسیب دیده در سوریه گفت: سوریه پس از داعش برای بازسازی زیر ساخت های حیاتی خود حداقل به 400 میلیارد دلار اعتبار نیاز دارد و تقریبا اکثر شهرهای آن از بین رفته است و در عراق نیز گاها همین شرایط را داریم .
*محور ایران، عراق و سوریه لبنان می تواند یک محور اقتصادی باشد
صفوی در ادامه شرائط شکل گیری ائتلاف های منطقه ای را مناسب دانست و بیان کرد:
شرائط موجود نشان می دهد که ائتلاف های منطقه ای می تواند بهتر از ائتلاف های جهانی در ایجاد امنیت نقش ایفاء کند و حرکت عاقلانه ای است اگر به سمت ایجاد ائتلاف های منطقه ای برای ایجاد امنیت پایدار حرکت کنیم ، البته سه حوزه سیاست خارجی ، اقتصاد و امنیت با یکدیگر ارتباط دارد و محور ایران ، عراق و سوریه لبنان می تواند یک محور اقتصادی هم باشد.
وی افزود: اگر بتوانیم راه آهن را از مرز خسروی به بغداد و یا خرمشهر به بصره متصل کنیم و راه آهن ایران ، عراق – سوریه به مدیترانه متصل گردد این یک مفهوم اقتصادی دارد که ما کشورهای آسیای میانه را مدیترانه متصل کرده ایم و این کشورها راه دریایی ندارند. همجنین محور ایران - عراق و سوریه مدیرترانه یک محور امنیتی است و در مقابل خطراتی مثل رژیم صهیونیستی می توانیم از این محور امنیتی برای عمق بخشی وبرای دفاع و امنیت ملتمان بکار بگیریم، از طرفی اگر بتوانیم حوزه گردشگری مذهبی و یا سیاحتی این چند کشور را با ایران مرتبط کنیم ، یعنی از لبنان و سوریه و عراق به ایران بیایند حوزه گردشگری این چند کشور می تواند منبع در آمد خوبی برای کشور تامین کند ، البته 15 کشور همسایه ایران نیز می تواند سهم خوبی در در آمد حاصل از گردشگری برای ایران تامین کند.
*فارس
صفوی با اشاره به تشدید تنش ها در سال 1968 مابین ایران و عراق ادامه داد: از سال 1968 تنش ها بین عراق و ایران شدت پیدا کرد، هم تنش های مرزی و هم ادعاهایی که آنها داشتند و هم عراقی ها از مبارزین ایران حمایت می کردند و ایران هم از کردهای عراق به رهبری ملا مصطفی بارزانی حمایت می کرد. در عراق هم دو جریان وجود داشت، یکی اتحادیه میهنی به رهبری جلال طالبانی و دیگری حزب دموکرات های عراق که ملا مصطفی بارزانی آن را رهبری می‌کرد و ایران از هر دو گروه در مقابل حملات نظامی رژیم بعث عراق به شمال داشت حمایت می کرد.
وی افزود: در سال 1975 قرارداد همه جانبه‌ای بین ایران و عراق بسته شد که در آن قرارداد علاوه بر آنکه اروند رود، خط تالوگ یا خط القعر مقرر گردید مطابق یکی دیگر از بندهای قرارداد مقرر شد ایران از مخالفین عراق حمایت نکند و عراق نیز از مخالفین ایران حمایت نکند و بنابراین ملا مصطفی بارزانی و تعدادی از کردهای عراق وارد ایران شدند و تعدادی از آنها در پیرانشهر و اشنویه ساکن شدند و حتی تعدادی از آنها در کرج تهران مستقر شدند و پس از آن ایران از جریان ملا مصطفی بارزانی و کردهای عراق حمایت نکرد.
صفوی با اشاره به حمایت عراق از ضد انقلاب در مناطق کردی و پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: با پیروزی انقلاب اسلامی ایران رژیم بعث عراق شروع به حمایت از ضد انقلاب ایران در مناطق کردی متشکل از حزب دموکرات ایران که مرکزیت آن در عراق بود و حزب کومله ایران و حزب رستگاری کرد که از اقدامات این ضد انقلاب رواج نا امنی در کردستان ایران و حتی تصرف پاوه توسط آنها بود و پشتوانه تمام این گروهای ضد انقلاب که مناطق غرب کشور ایران را نا امن می ساختند قبل از شروع جنگ حزب بعث عراق بود که هم به آنها تسلیحات و مهمات می‌داد و هم رادیو در اختیار گروه‌های ضد انقلاب ایران گذاشته بود و هم زمانی که ما با اینها می جنگیدیم، گروه های ضد انقلاب به راحتی از پاسگاه مرزی عراق عبور و به خاک عراق وارد می‌شدند.
وی ادامه داد: تا قبل از جنگ تحمیلی و هم اکنون عقبه های ضد انقلاب کردی ما در مناطق کردی عراق مستقر بود و از حمایت دولت عراق برخوردار بود، جمهوری اسلامی چه قبل از جنگ و چه بعد از جنگ زمانی که عراق برای سرکوب کردهای عراق وارد شد هم از کردهای بارزانی و هم از اتحادیه میهنی به رهبری جلال طالبانی حمایت کرد و تقریبا در 8 سال دفاع مقدس حمایت مالی و تسلیحاتی زیادی از آنها داشتیم و حتی مجروحین آنها را در داخل ایران مداوا می کردیم و در اواخر جنگ که عراق حلبچه را بمباران کرد و حدود 5 هزار نفر از مردم حلبچه در اثر بمباران شیمیایی کشته شدند، تعداد زیادی از کردهای عراق در منطقه سلیمانیه به ایران پناه آوردند و ما در مناطق مرزی آنها را اسکان دادیم.
*ایران همواره حامی مردم کردستان عراق بوده است/ بدون حمایت جمهوری اسلامی ایران اقلیم کردستان توسط داعش سقوط می کرد
دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا با اشاره به حمایت 50 ساله ایران در مقاطع زمانی مختلف از کردهای عراق گفت: طی 50 سال گذشته از رژیم شاهنشاهی تا هم اکنون که سی و نه سال از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، حمایت ایران از کردهای عراق ادامه داشت و آخرین حمایت جمهوری اسلامی ایران از کردهای عراق مربوط به پیشروی داعش تا حدود سی کیلومتری اربیل است و داعش بدنبال سقوط اربیل، مرکز اقلیم کردستان بود و جمهوری اسلامی ایران بود که حمایت کرد و نگذاشت اربیل سقوط کند و داعشی ها را با نیروی نظامی سرکوب کرد و در یک جمله ایران همواره حامی مردم کردستان عراق چه در گروه طالبانی و چه در گروه بارزانی بود.
*انگشت اتهام اصلی در ماجرای اقلیم کردستان و حمایت خارجی در ایجاد تنش در این منطقه به سمت صهیونیستهاست
مشاور عالی رهبر انقلاب با اشاره به همه پرسی اخیر در اقلیم کردستان عراق افزود: به نظر من این یک زیاده طلبی و فرصت طلبی جریان بارزانی است، برای آنکه شخص رئیس حزب دموکرات عراق، خود را بعنوان رهبر استقلال طلب جریان کردی و یا رئیس جمهور آنچه که در آینده می خواهند شکل دهند، معرفی کند و این ظرفیت در آقای بارزانی وجود ندارد مگر با حمایت خارجی و آقای بارزانی این ظرفیت را در خود ندارد که با مخالفت هم دولت و پارلمان عراق و در مخالفت با قانون اساسی عراق و هم با مخالفت سه کشور دیگر مانند ترکیه که بیش از بیست میلیون کرد را دارا است و نیز دولت ایران و سوریه، دست به این فرصت طلبی بزند و به احتمال زیاد از حمایت یک حامی برخوردار است و در این انگشت اتهام اصلی در ماجرای اقلیم کردستان و حمایت خارجی در ایجاد تنش در این منطقه به سمت صهیونیست ها است و بعد از آن اتها م متوجه آمریکائیها و شاید برخی از کشورهای عربی منطقه باشد.
*تغییر در مرزهای جغرافیای سیاسی منطقه یعنی ایجاد تنش دائم و جنگ طولانی بین 4 کشور منطقه با دولت فرضی آینده
صفوی ایجاد تنش های دائمی و جنگ طولانی در منطقه را یکی از تبعات بوجود آمدن کشورو یا دولتهای جدید در منطقه دانست و گفت: تصور ما این است که بوجود آمدن کشور و یا دولت جدید در منطقه خواسته نظام سلطه به رهبری آمریکا و صهیونیست ها است چرا که تغییر در مرزهای جغرافیای سیاسی منطقه یعنی ایجاد تنش دائم و جنگ طولانی بین 4 کشور منطقه با دولت فرضی آینده است که قصد تشکیل دارد و این ناامنی و تنش خواسته رژیم صهیونیستی و آمریکائیها برای حضور د ائمی در این منطقه است.
*روابط پنهان و حتی نیمه آشکاری بین رژیم صهیونیستی و اقلیم کردستان وجود دارد/ دولت جدیدی شکل نخواهد گرفت
دستیار فرماندهی معظم کل قوا با اشاره به تحرکات رژیم صهیونیستی در منطقه اقلیم کردستان عراق گفت: تردد صهیونیستها گاها با پاسپورت اروپایی به شمال عراق صورت می گیرد، روابط بارزانی ها با رژیم صهیونیستی روابط پیش رونده ای است و ما گزارشاتی داریم که برخی از آموزشهای نظامی را رژیم صهیونیستی ارائه می کند و پروازهایی بین اقلیم کردستان و رژیم صهیونیستی برقرار است و حتی سرمایه گذاری هایی توسط صهیونیست ها در شمال عراق و بانکهای اقلیم کردستان انجام گرفته و مشاوره هایی نیز توسط رژیم صهیونیستی به بارزانی ها ارائه می شود و روابط پنهان و حتی نیمه آشکاری بین رژیم صهیونیستی و اقلیم کردستان وجود دارد و تنها جایی که از استقلال اقلیم کردستان حمایت کرد رژیم صهیونیستی بود، در حالیکه حتی سازمان ملل نیز این اقدام را غیر قانونی اعلام کرد.
وی افزود: تصور من این است که دولت جدیدی شکل نخواهد گرفت و بارزانی ها بدنبال گرفتن امتیازات جدیدی از دولت مرکزی عراق هستند و لیکن وجود این تنش و نا امنی باعث نا امنی منطقه و محکم شدن جای پاهای حضور آمریکا در منطقه و حتی افزایش وابستگی برخی از کشورهای منطقه به آمریکا و فروش سلاح بیشتر به کشورهای منطقه خواهد شد.
این استاد جغرافیای سیاسی با تشریح سابقه روابط ایران و ترکیه گفت: کشور، ملت و دولت ترکیه یک همسایه مهم با ایران هستند و بیش از پانصد سال است که مرزهای ایران و ترکیه مرزهای امنی است، پس از جنگهای عثمانی و دولت صفوی مرزهای ایران با ترکیه مرزهای امنی بوده است و ما همواره خواستار یک روابط دوستانه با همه همسایگان از جمله با ترکیه بوده ایم و هم اکنون بالاترین میزان سهم فروش گاز ایران به ترکیه اختصاص دارد و ماسالیانه بیش از ده میلیارد دلار گاز به ترکیه صادر می‌کنیم و ترکیه نیز بیش از 12 میلیارد دلار تولیدات خود را به ایران صادر می‌کند و برای ترکیه بازار ایران بازار پر در آمدی است و ارتباط زمینی و هوایی ایران به سمت اروپا از مسیر ترکیه است.
وی ادامه داد: ما با دولت ترکیه که دولتی با 80 میلیون جمعیت که اکثر آنها مسلمان هستند هموارده بدنبال روابط صلح آمیز بودیم، در برخی از مسائل منطقه ترکها با ایران فاصله گرفتند، مثلا در موضوع ناامن سازی سوریه که هفت سال طول کشید متاسفانه ترکها هم مرز زمینی خود را به سمت تروریست ها باز کردند و یکی از مسیر ورود تروریست ها به سوریه از مرز ترکیه بود و هم نفت دیرالزور را شرکت هایی از ترکیه خریداری می کردند و این موضوع بدون اجازه دولت ترکیه عملی نبود، بنابراین دولت ترکیه در مساله سوریه و با حمایت از تروریستها از ایران فاصله گرفت و این یک زوایه اختلاف زا بود.
*ایران، ترکیه و روسیه در مسائل سوریه با هم متحد شده‌اند
صفوی تغییر سیاست های منطقه ای ترکیه در یک سال گذشته را تشریح کرد و گفت: هم اکنون نزدیک یک سال است ترکیه با روسیه به مواضع ایران در مساله سوریه نزدیک شده است و همانطور که نشست های آستانه برگزار شد، ایران و ترکیه و روسیه در مسائل سوریه با هم متحد شده‌اند و یکی از پیشرفت های امنیت سازی در سوریه با مشارکت ترکیه و ایران و روسیه حاصل شده است، مساله جدیدتری که اتفاق افتاد برهم خوردن روابط عربستان و برخی از کشورهای عربی و بستن مرزهای هوایی و زمینی با قطر بوده است، در این اتفاق ایران و ترکیه به قطر نزدیک شده‌اند و حتی در انتقال نیروهای نظامی ترکیه به قطر ایران همکاری کرد و این دو مساله باعث نزدیک شدن ترکیه به ایران شد.
صفوی با اشاره به گسترش همکاریها و مناسبات سیاسی مابین ایران و ترکیه افزود: در مساله اخیر و موضوع همه پرسی، سفر رئیس ستاد ارتش ترکیه به ایران و ملاقات با رئیس جمهور ایران و ملاقات با دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران و سفر در بالاترین سطح نیروهای مسلح ترکیه به ایران و همچنین سفر آقای اردوغان به ایران باعث نزدیک شدن و پیشروی روابط دو کشور با یکدیگر می‌گردد.
*دولت عراق بایستی با قاطعیت بیشتری امنیت کرکوک را تامین کند
وی تصریح کرد: امیدوار هستیم روابط ایران و ترکیه چه در مسائل امنیتی منطقه و بطور خاص در موضوع عراق و سوریه و چه در رابطه با امنیت مرزهای ترکیه و ایران که 484 کیلومتر مرز مشترک دارند گسترش پیدا کند و با مشارکت کشورهای پیرامونی شمال عراق یعنی دولت سوریه، ترکیه و ایران و عراق مساله تجزیه و جدا سازی عراق با شکست مواجه شود و البته دولت عراق بایستی با قاطعیت بیشتری امنیت کرکوک را تامین کند و هم مرزهای ترانزیتی از ایران به شمال عراق را کنترل کند و در نهایت با همکاری های پیش رو من تشکیل یک دولت جدید در منطقه را در آینده نزدیک محتمل نمی دانم.
صفوی در بخش دیگری از سخنان خود و در مقام یک استاد جغرافیای سیاسی در رابطه با قراردادهای نظامی منطقه‌ای و تاثیر آن بر امنیت ملی کشورمان گفت: در قرن حاضر هم حفظ امنیت برای دولت و ملت ها همچنان اولویت اول است، رابطه امنیت با حوزه‌های سیاست، قدرت و اقتصاد و تاثیر گذاری چشمگیر این روابط در معادلات منطقه ای و بین المللی برای امنیت پایدار از مباحث روز دنیا است. بروز و ظهور پدیده های نا امن ساز و حرکات تروریستی منطقه غرب آسیا و سرایت آن به کشورهای اروپایی و حتی آمریکا نشان دهنده آن است که خشونت و تروریسم دوره ای جدید و پر تنش و عبرت آموز برای دولت هایی که این پدیده را بوجود آوردند است، چرا که امنیت منطقه ای و جهانی با یکدیگر در ارتباط هستند.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران بدنبال ایجاد صلح و ثبات و امنیت در منطقه استراتژیک غرب آسیا می باشد و تا کنون هزینه های زیادی از نظر انسانی و اقتصادی برای امنیت نموده است.
صفوی تصریح کرد: به نظر می رسد در شرائط کنونی که آمریکائیها و صهیونیست ها و برخی از کشورهای منطقه و حتی اروپایی پس از اضمحلال و سرکوب گروهک های تروریستی تکفیری در سوریه و عراق بدنبال ایجاد تنش و نا امنی جدید می باشند ، ضرورت توسعه روابط منطقه ای برای حفظ مرزهای جغرافیایی کشورها و از جمله کشور عراق و حفظ امنیت منطقه ای بسیار زیاد شده است.
وی افزود: بعنوان معلم جغرافیای سیاسی نظامی پیشنهاد می کنم ایران با برخی از 15 کشور همسایه خود در درجه اول قرارداد عدم تخاصم امضاء کند، به این معنی که این کشورها تعهد و ضمانت نمایند که علیه یکدیگر جنگی را آغاز نخواهند کرد و از سرزمین و فضا و آبهای آنها هم هیچ کشور دیگری استفاده نظامی نخواهد کرد و همچنین امنیت مرزها را تامین کنند. جهت جلوگیری از شرارتهای مرزی و قاچاق مواد مخدر و سلاح و کالا پیشنهاد آنستکه کشورهای افغانستان ایران ، عراق و ترکیه و پاکستان ، عمان و قطر می توانند قرارداد عدم تخاصم با یکدیگر داشته باشند و این قرارداد ها باعث جلوگیری از توطئه های جدید در نا امن سازی غرب آسیا توسط قدرتهای فرامنطقه ای خواهد شد و البته آنها برای فروش میلیاردها دلار سلاح به برخی از کشورهای منطقه و وابستگی این کشورها تلاش خواهند کرد که این قراردادها به نتیجه نرسد.
دستیار و مشاور عالی فرماندهی معظم کل قوا در تشریح مناسبات سیاسی ایران با عربستان سعودی و تاثیرات هریک در امنیت منطقه گفت: عربستان سعودی بعلت درآمدهای نفتی خود یک کشور تاثیر گذار در منطقه است اما به مدت دو سال است دچار اشتباه استراتژیک با حمله نظامی به یمن شده است ، اگرچه در کشتار مردم یمن موفقیت زیادی نداشته و هزینه های بسیاری را متحمل شده است.
وی با اشاره به تغییر سیاست سعودی ها پس از فوت ملک عبدالله افزود: با فوت ملک عبدالله و روی کار آمدن ملک سلمان و شاهزاده جدید به نظر می رسد ولیعهد جدید بدنبال تغییراتی در داخل کشور و منطقه است ، نزدیکی سعودی ها به رژیم صهیونیستی و کمک گرفتن از صهیونیست ها در رابطه با یمن و بهم زدن رابطه خود با قطر و پیش شرط قطع رابطه قطر با ایران توسط عربستان از جمله مسائل دارای اهمیت در موضوع عربستان سعودی است.
وی اضافه کرد: شرایط حاصل فرصت مناسبی است که ایران روابط خود را با سایر کشورهای عربی منطقه جنوب خلیج فارس توسعه دهد ، اگر سعودی ها بتوانند تغییرات اساسی در قطر بوجود آورند قطعا بعد از قطر به سمت برخی کشورهای کوچک عضو شورای همکاری خلیج فارس خواهند رفت.
صفوی تصریح کرد: در رابطه با قطر به نظر می رسد بایستی جلوی جاه طلبی های سعودی ها گرفته شود ، لیکن ایران همواره بدنبالی ایجاد صلح و ثبات و امنیت در خلیج فارس است و در ایجاد امنیت ، ایران و عربستان دو کشور تاثیر گذار در مسائل اقتصادی مبتنی بر تولید نفت و هم ایجاد ثبات و امنیت در خلیج فارس با همدیگر هستند .
*دامن زدن به تنش های منطقه ای به ضرر سعودی‌هاست
صفوی با تبیین نقش عربستان سعودی در حمایت از تروریست های تکفیری و اعزام نیرو گفت: نقش سعودی ها در حمایت از تروریست ها در سوریه و در عراق و هم نقش اعزام نیروی تروریست و کمک مالی سعودی ها در حمایت از تروریست ها و ایجاد ناپایداری در حکومت بشار اسد واضح است و البته اقدام سعودی ها ناکام ماند و همه اینها نشان می دهد این نوع دامن زدن به تنش های منطقه ای به ضرر سعودی ها است و سعودی ها نه در جنگ یمن و نه در حمایت از تروریست های سوریه و عراق منافعی به دست نیاورده اند و سیاست های منطقه ای آنها با شکست مواجه شده است.
وی افزود: ایران می خواهد با عربستان روابط صلح آمیز داشته باشد و بدنبال حذف تنش های فی مابین است چرا که تنش های منطقه ای به نفع آمریکا و رژیم صهیونیستی است و در اثر این تنش ها آقای ترامپ 400 میلیارد دلار قرارداد نظامی و غیر نظامی منعقد می کند و هرچه ایران و عربستان پیوندهای بیشتری با یکدیگر برقرار و روابط صمیمی دو جانبه ای داشته با شند این اقدامات به نفع مصالح دو کشور و به نفع ثبات و صلح منطقه و منجر به امنیت پایدار در منطقه بدون حضور قدرت های فرامنطقه ای و بطور خاص آمریکائی های می شود.
*بازگشت مجدد انگلیسی ها به پایگاهشان در بحرین یک مساله قابل تامل و قابل بررسی است
صفوی در ادامه با حساس خواندن بازگشت انگلیس به خلیج فارس گفت: فرماندهی زمینی آمریکائی ها در کویت و فرماندهی هوایی آنها در قطر و فرماندهی دریایی آمریکا در بحرین مستقر است و اخیرا به انگلیسی ها پایگاه مجدد در بحرین داده اند و پس از سال 1968 که انگلیسی ها از خلیج فارس بیرون رفتند، بازگشت مجدد انگلیسی ها به پایگاه شان در بحرین یک مساله قابل تامل و قابل بررسی است و روابط بسیار بالای انگلیس با بحرین و عربستان سعودی موضوعی قابل تامل است و بازگشت انگلیس یعنی بازگشت نا امنی به منطقه، همانطور که آمریکائی ها با حضور خود در منطقه باعث ناامنی و فروش میلیاردها دلار سلاح شده است.
صفوی در تشریح برتری های و موفقیت های ائتلاف منطقه ای در مقابله با تروریست در برابر ائتلاف بین المللی گفت: در نا امن سازی و اعزام بیش از 90 هزار تروریست تکفیری و نا امنی که در سوریه بیش از هفت سال طول کشید، ائتلافی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی و برخی از کشورهای اروپایی و برخی از کشور های منطقه ما از جمله سعودی ها برای ساقط کردن دولت قانونی بشار اشد شکل گرفت و در مقابل این ائتلاف، ائتلاف ایران ، حزب الله لبنان ، دولت سوریه و بعدا با پیوستن عراقی ها به این ائتلاف و با دعوت ایران از دولت روسیه شکل گرفت و هم اکنون که اکثر مناطق سوریه بجر یکی دو نقطه آزاد و دولت بشار اسد تثبیت شده است ،ائتلاف ایران ، روسیه ، سوریه و عراق و حزب الله توانست ائتلاف قبلی را با شکست مواجه کند و این نشان دهنده آن است که قدرت آمریکا رو به افول است و دیگر آمریکا قدرت اول جهانی و ابر قدرت نیست.
وی گفت: ائتلاف ایران توانست هم عراق و سوریه را به ثبات امنیتی برساند و این توطئه که عمدتا برای از بین بردن زیر ساخت های حیاتی عراق و سوریه طراحی شده بود و در جهت امنیت سازی برای رژیم صهیونیستی بکار گرفته شده بود را با شکست مواجه سازد، البته در این مدت 7 سال کمتر حادثه ای در سرزمین های اشغالی رخ نداد و در حقیقت رژیم صهیونیستی از اینکه کشورهای محور مقاومت مانند سوریه و حزب الله لبنان تضعیف شوند و خودش در امنیت بسر ببرد بیشترین سود را برد.
صفوی با اشاره به روندهای مورد نیاز بازسازی مناطق آسیب دیده در سوریه گفت: سوریه پس از داعش برای بازسازی زیر ساخت های حیاتی خود حداقل به 400 میلیارد دلار اعتبار نیاز دارد و تقریبا اکثر شهرهای آن از بین رفته است و در عراق نیز گاها همین شرایط را داریم .
*محور ایران، عراق و سوریه لبنان می تواند یک محور اقتصادی باشد
صفوی در ادامه شرائط شکل گیری ائتلاف های منطقه ای را مناسب دانست و بیان کرد:
شرائط موجود نشان می دهد که ائتلاف های منطقه ای می تواند بهتر از ائتلاف های جهانی در ایجاد امنیت نقش ایفاء کند و حرکت عاقلانه ای است اگر به سمت ایجاد ائتلاف های منطقه ای برای ایجاد امنیت پایدار حرکت کنیم ، البته سه حوزه سیاست خارجی ، اقتصاد و امنیت با یکدیگر ارتباط دارد و محور ایران ، عراق و سوریه لبنان می تواند یک محور اقتصادی هم باشد.
وی افزود: اگر بتوانیم راه آهن را از مرز خسروی به بغداد و یا خرمشهر به بصره متصل کنیم و راه آهن ایران ، عراق – سوریه به مدیترانه متصل گردد این یک مفهوم اقتصادی دارد که ما کشورهای آسیای میانه را مدیترانه متصل کرده ایم و این کشورها راه دریایی ندارند. همجنین محور ایران - عراق و سوریه مدیرترانه یک محور امنیتی است و در مقابل خطراتی مثل رژیم صهیونیستی می توانیم از این محور امنیتی برای عمق بخشی وبرای دفاع و امنیت ملتمان بکار بگیریم، از طرفی اگر بتوانیم حوزه گردشگری مذهبی و یا سیاحتی این چند کشور را با ایران مرتبط کنیم ، یعنی از لبنان و سوریه و عراق به ایران بیایند حوزه گردشگری این چند کشور می تواند منبع در آمد خوبی برای کشور تامین کند ، البته 15 کشور همسایه ایران نیز می تواند سهم خوبی در در آمد حاصل از گردشگری برای ایران تامین کند.
*فارس
