حرف كار خير كه به ميان ميآيد، خيليها پاي كار ميآيند تا در اين مسير قدمي بردارند، اما كمي موشكافانهتر كه وارد ماجرا بشويد، متوجه خواهيد شد هدف برخي از مؤسساتي كه در قالب خيريه فعاليت ميكنند، واقعاً كار خير نيست.
شهدای ایران:حرف كار خير كه به ميان ميآيد، خيليها پاي كار ميآيند تا در اين مسير قدمي بردارند، اما كمي موشكافانهتر كه وارد ماجرا بشويد، متوجه خواهيد شد هدف برخي از مؤسساتي كه در قالب خيريه فعاليت ميكنند، واقعاً كار خير نيست. اينجا نيز آمار درست و درماني وجود ندارد، اما گفته ميشود حدود 15 هزار مؤسسه خيريه در كشورمان فعالند و آنطور كه الهام امينزاده، دستيار ويژه رئيسجمهور در امور شهروندي گفته، گردش مالي خيريهها در كشورمان 30 تا 40 هزار ميليارد تومان است. با وجود اين گردش مالي قابل توجه، اما رئيس كميسيون اقتصادي مجلس از حدود ١٥هزار مؤسسه خيريه دركشور خبر داده كه حدود نيمي از آنها غيرشفاف هستند. در اقتصاد ايران ٧ هزار خيريه وجود دارد كه هيچكدام از آنها صورتهاي مالي خود را منتشر نميكنند. سوي ديگر اين ماجرا آمار 11 ميليون نفري است كه به گفته رئيس كميته امداد زير خط فقر زندگي ميكنند؛ آماري كه نشان ميدهد يك جاي كار ميلنگد كه با وجود 15 هزار خيريه و گردش مالي 40 هزار ميليارد توماني اوضاع فقر در كشور اينگونه نابسامان است.
فقر ريشه در يك ساختار اقتصادي بيمار دارد و ميتواند تمامي ساختارهاي يك جامعه را تحتتأثير قرار دهد و نخستين بذر رويش آسيبهاي اجتماعي است. پس نخستين گام هم براي مقابله با اين آسيبها فقرزدايي از جامعه است؛ امري كه اگرچه نيازمند مشاركت عمومي است اما بايد تحت نظارت نهادهاي حاكميتي انجام پذيرد تا از بروز فساد در اين فرآيند پيشگيري شود. واقعيت اما نشان از آن دارد كه ساختار خيريههايي كه ظاهراً براي كمك به افراد فقير و ناتوان تشكيل شدهاند سر و سامان مناسبي ندارند و نظارتي بر فعاليتهايشان نيست.
خيريهها در مجاورت پولشويي
خيريهها يكي از محيطهاي حساس مالي است. طبق قانون مبارزه با پولشويي، بعضي از كسب و كارها و فعاليتها در مجاورت پولشويي قرار دارند. اتهام پولشويي ندارند، اما در مجاورت آن هستند، يعني كساني كه ميخواهند پولشويي كنند از اين حوزهها استفاده ميكنند. مثلاً كساني كه ميخواهند پولشويي كنند ناچار بايد به سراغ سيستم بانكي بيايند. مؤسسات خيريه نيز يكي از جاهايي است كه در مجاورت پولشويي قرار دارد. زيرا وقتي نام خيريه به ميان ميآيد يعني اين مؤسسات با اهداف خير تشكيل شدهاند و بنا است كه كمكهاي عامالمنفعه بكنند. ورودي منابع مؤسسات خيريه كمكهايي است كه مردم ميكنند. شايد در ثبت اين كمكها حساب و كتاب دقيقي وجود نداشته باشد. در قانون مالياتها هم اشاره شده كه تحت شرايطي كمك به برخي مؤسسات خيريه جزو هزينههاي قابل قبول محسوب ميشود و به كاهش ماليات شركتها منجر ميشود. از سوي ديگر شاهد بيسر و ساماني در صدور مجوز براي خيريهها هستيم بهگونهاي كه شش سازمان اعم از وزارت علوم، وزارت كشور، سازمان بهزيستي، وزارت ارشاد، سازمان ملي جوانان و نيروي انتظامي متولي صدور مجوز براي تأسيس خيريهها در كشور هستند كه هر كدام بر اساس اهداف خود وظايف مشخصي را براي مؤسسات زيرمجموعه خود تعريف ميكنند كه بيشتر آنها را مؤسسات خيريه تشكيل ميدهند.
فعاليتهاي اقتصادي در پوشش خيريه
چند روز پيش بود كه الهام امينزاده دستيار ويژه رئيسجمهور در امور شهروندي با اشاره به گردش مالي 30- 40 هزار ميلياردي خيريهها از بيرون ماندن عدهاي از محرومان و خانوادههاي آنها از چرخه حمايتي ابراز تأسف كرد. پيش از اين پرويز فتاح، رئيس كميته امداد هم از كلاهبرداري تعدادي از خيريهها و مؤسسههاي عامالمنفعه خبر داده بود و از فقدان نظارت برمؤسسههاي خيريه ابراز نگراني كرده بود. غلامحسين دواني، عضو شوراي عالي انجمن حسابداران خبره ايران هم معتقد است مؤسسات خيريه غيرشفاف حتي در كارهايي مانند واردات و ساختمانسازي ورود كردهاند. همانطور كه در دوران جنگ تحميلي يكي از مؤسسههاي خيريه ٣٠ ميليون دلار واردات انجام داده بود. پولشويي يا انجام فعاليتهاي اقتصادي در قالب خيريه تنها بخشي از سوءاستفادههايي است كه در قالب خيريهها رخ ميدهد اين ماجرا يك روي ديگر هم دارد.
مجريان پروژه نفوذ
تأثيرگذاري بر مطالبات اجتماعي با مديريت منابع انساني يك جامعه اعم از كودكان، زنان، پدران، مادران، جوانان، مسلمانان، مسيحيان، اقليتهاي قومي و ناراضيان و فقرا و ثروتمندان و... هنري است كه هنوز در دانشگاههاي ما كرسي علمي ندارد، اما در دانشگاه سوآس لندن، كلمبيا امريكا و انديشكدههايي همچون بنياد برادران راكفلر، جستوجوي زمينههاي مشترك، فورد، ناياك، وودرو ويلسون، پاگواش و رهپويان صلح و انواع دفاتر زيرمجموعه سازمان ملل تدريس ميشود.
بسياري از ما دقيقاً نميدانيم كه باقر نمازي چگونه خيريههاي سنتي شكل گرفته در كنار صندوق قرضالحسنه مساجد را به شكل امروزي تبديل كرد يا چطور در دولت خاتمي «جهاد سازندگي» به رغم مخالفت رهبر انقلاب منحل شد و دفاتر سازمان ملل به نام تلاش براي عمران و آباداني در روستاها و شهرستانهاي ما لنگر انداختند.
حقيقت اين است كه امروز «بنياد كودك»، تشكيلات خيريه وابسته به كاليفرنياي امريكا، با تبليغات وسيع ميان هنرمندان و طبقات مؤثر جامعه، رقابتي آشكار با «كميته امداد امام خميني»، به عنوان بستر سنتي ارائه خدمات عامالمنفعه به جامعه به راه انداخته است! تنها تفاوت ماجرا در اين است كه اغلب هنرمندان و حاميان اين نهاد از سابقه محكوميت مالي بنياد كودك در دادگاههاي امريكا به جرم «پولشويي» و «سوءاستفاده از معافيتهاي بنيادهاي خيريه به نفع خود» مطلع نيستند و نميدانند كل كمپين نمايشي اين مركز و «شركت دنون سحر» كه با تبليغات گسترده شهري براي رفع گرسنگي كودكان ايراني صورت گرفت، 75 ميليون تومان آورده براي كودكان مستمند و صدها ميليون تومان سود براي شركت فرانسوي به همراه آورد! اين تنها نمونهاي از رقابت تبليغاتي گسترده يك تشكل وابسته به بيگانه و نهاد وابسته به بستر سنتي داخلي است. كل تشكيلات حمايت از كودكان كار ايران كه از ارتباطات گستردهاي با نهادهاي امريكايي و اروپايي برخوردار است، با هدايت و حمايت خاص همياران غذا در سال 1382 ايجاد شده است. تشكيلاتي كه بهرغم هدفگذاري اجتماعي مثبت و مطالبهگري در حوزهاي مغفول مانده، به واسطه شيطنت بخشهايي از زيرمجموعه در همكاري با گزارشگر ويژه حقوق بشر سازمان ملل در ايران به پروندهسازي بر ضد كشورمان در نهادهاي بينالمللي، ارتباطات گسترده با بهائيان و اجراي پروژه نفوذ شهرت دارد. با وجود تمامي ابهامهاي موجود اما همچنان خيريهها بدون هيچ ضابطه و نظارتي فعالند تا برخي مجري پروژه نفوذ باشند و به نام كار خير پروژههاي اقتصاديشان را پيش ببرند و پولشويي كنند.
*جوان
فقر ريشه در يك ساختار اقتصادي بيمار دارد و ميتواند تمامي ساختارهاي يك جامعه را تحتتأثير قرار دهد و نخستين بذر رويش آسيبهاي اجتماعي است. پس نخستين گام هم براي مقابله با اين آسيبها فقرزدايي از جامعه است؛ امري كه اگرچه نيازمند مشاركت عمومي است اما بايد تحت نظارت نهادهاي حاكميتي انجام پذيرد تا از بروز فساد در اين فرآيند پيشگيري شود. واقعيت اما نشان از آن دارد كه ساختار خيريههايي كه ظاهراً براي كمك به افراد فقير و ناتوان تشكيل شدهاند سر و سامان مناسبي ندارند و نظارتي بر فعاليتهايشان نيست.
خيريهها در مجاورت پولشويي
خيريهها يكي از محيطهاي حساس مالي است. طبق قانون مبارزه با پولشويي، بعضي از كسب و كارها و فعاليتها در مجاورت پولشويي قرار دارند. اتهام پولشويي ندارند، اما در مجاورت آن هستند، يعني كساني كه ميخواهند پولشويي كنند از اين حوزهها استفاده ميكنند. مثلاً كساني كه ميخواهند پولشويي كنند ناچار بايد به سراغ سيستم بانكي بيايند. مؤسسات خيريه نيز يكي از جاهايي است كه در مجاورت پولشويي قرار دارد. زيرا وقتي نام خيريه به ميان ميآيد يعني اين مؤسسات با اهداف خير تشكيل شدهاند و بنا است كه كمكهاي عامالمنفعه بكنند. ورودي منابع مؤسسات خيريه كمكهايي است كه مردم ميكنند. شايد در ثبت اين كمكها حساب و كتاب دقيقي وجود نداشته باشد. در قانون مالياتها هم اشاره شده كه تحت شرايطي كمك به برخي مؤسسات خيريه جزو هزينههاي قابل قبول محسوب ميشود و به كاهش ماليات شركتها منجر ميشود. از سوي ديگر شاهد بيسر و ساماني در صدور مجوز براي خيريهها هستيم بهگونهاي كه شش سازمان اعم از وزارت علوم، وزارت كشور، سازمان بهزيستي، وزارت ارشاد، سازمان ملي جوانان و نيروي انتظامي متولي صدور مجوز براي تأسيس خيريهها در كشور هستند كه هر كدام بر اساس اهداف خود وظايف مشخصي را براي مؤسسات زيرمجموعه خود تعريف ميكنند كه بيشتر آنها را مؤسسات خيريه تشكيل ميدهند.
فعاليتهاي اقتصادي در پوشش خيريه
چند روز پيش بود كه الهام امينزاده دستيار ويژه رئيسجمهور در امور شهروندي با اشاره به گردش مالي 30- 40 هزار ميلياردي خيريهها از بيرون ماندن عدهاي از محرومان و خانوادههاي آنها از چرخه حمايتي ابراز تأسف كرد. پيش از اين پرويز فتاح، رئيس كميته امداد هم از كلاهبرداري تعدادي از خيريهها و مؤسسههاي عامالمنفعه خبر داده بود و از فقدان نظارت برمؤسسههاي خيريه ابراز نگراني كرده بود. غلامحسين دواني، عضو شوراي عالي انجمن حسابداران خبره ايران هم معتقد است مؤسسات خيريه غيرشفاف حتي در كارهايي مانند واردات و ساختمانسازي ورود كردهاند. همانطور كه در دوران جنگ تحميلي يكي از مؤسسههاي خيريه ٣٠ ميليون دلار واردات انجام داده بود. پولشويي يا انجام فعاليتهاي اقتصادي در قالب خيريه تنها بخشي از سوءاستفادههايي است كه در قالب خيريهها رخ ميدهد اين ماجرا يك روي ديگر هم دارد.
مجريان پروژه نفوذ
تأثيرگذاري بر مطالبات اجتماعي با مديريت منابع انساني يك جامعه اعم از كودكان، زنان، پدران، مادران، جوانان، مسلمانان، مسيحيان، اقليتهاي قومي و ناراضيان و فقرا و ثروتمندان و... هنري است كه هنوز در دانشگاههاي ما كرسي علمي ندارد، اما در دانشگاه سوآس لندن، كلمبيا امريكا و انديشكدههايي همچون بنياد برادران راكفلر، جستوجوي زمينههاي مشترك، فورد، ناياك، وودرو ويلسون، پاگواش و رهپويان صلح و انواع دفاتر زيرمجموعه سازمان ملل تدريس ميشود.
بسياري از ما دقيقاً نميدانيم كه باقر نمازي چگونه خيريههاي سنتي شكل گرفته در كنار صندوق قرضالحسنه مساجد را به شكل امروزي تبديل كرد يا چطور در دولت خاتمي «جهاد سازندگي» به رغم مخالفت رهبر انقلاب منحل شد و دفاتر سازمان ملل به نام تلاش براي عمران و آباداني در روستاها و شهرستانهاي ما لنگر انداختند.
حقيقت اين است كه امروز «بنياد كودك»، تشكيلات خيريه وابسته به كاليفرنياي امريكا، با تبليغات وسيع ميان هنرمندان و طبقات مؤثر جامعه، رقابتي آشكار با «كميته امداد امام خميني»، به عنوان بستر سنتي ارائه خدمات عامالمنفعه به جامعه به راه انداخته است! تنها تفاوت ماجرا در اين است كه اغلب هنرمندان و حاميان اين نهاد از سابقه محكوميت مالي بنياد كودك در دادگاههاي امريكا به جرم «پولشويي» و «سوءاستفاده از معافيتهاي بنيادهاي خيريه به نفع خود» مطلع نيستند و نميدانند كل كمپين نمايشي اين مركز و «شركت دنون سحر» كه با تبليغات گسترده شهري براي رفع گرسنگي كودكان ايراني صورت گرفت، 75 ميليون تومان آورده براي كودكان مستمند و صدها ميليون تومان سود براي شركت فرانسوي به همراه آورد! اين تنها نمونهاي از رقابت تبليغاتي گسترده يك تشكل وابسته به بيگانه و نهاد وابسته به بستر سنتي داخلي است. كل تشكيلات حمايت از كودكان كار ايران كه از ارتباطات گستردهاي با نهادهاي امريكايي و اروپايي برخوردار است، با هدايت و حمايت خاص همياران غذا در سال 1382 ايجاد شده است. تشكيلاتي كه بهرغم هدفگذاري اجتماعي مثبت و مطالبهگري در حوزهاي مغفول مانده، به واسطه شيطنت بخشهايي از زيرمجموعه در همكاري با گزارشگر ويژه حقوق بشر سازمان ملل در ايران به پروندهسازي بر ضد كشورمان در نهادهاي بينالمللي، ارتباطات گسترده با بهائيان و اجراي پروژه نفوذ شهرت دارد. با وجود تمامي ابهامهاي موجود اما همچنان خيريهها بدون هيچ ضابطه و نظارتي فعالند تا برخي مجري پروژه نفوذ باشند و به نام كار خير پروژههاي اقتصاديشان را پيش ببرند و پولشويي كنند.
*جوان