به گزارش شهدای ایران، وحید جلیلی، فعال فرهنگی عصر امروز در همایش «مصادره مرتضی» که به همت بسیج دانشجویی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در تالار شهید مطهری برگزار شد، نکاتی پیرامون ویژگی های شخصیتی شهید سید مرتضی آوینی و نقدهایی را در مورد فیلم مستند «انحصار ورثه» که در مورد شهید آوینی ساخته شده، بیان کرد.
وحید جلیلی گفت: با احترام به کسانی که این فیلم را ساخته اند، به نظرم این فیلم، فیلمی ضعیفی می باشد؛ با این روایتی که فیلم از شهید آوینی مطرح می کند، به قول فراستی، این فیلم ماقبل نقد است.
وی تصریح کرد: در زمان شهادت شهید آوینی بسیاری وی را نمی شناختند و تنها برخی با صدای گرم و دلنشین روایت فتح وی آشنا بودند و اصلا از فعالیت وی در مجله سوره و نوشته های وی آگاه نبودند. یکسال قبل از شهادت شهید آوینی، به کاظم جلالی نامه نوشتم که چرا از آوینی دعوت نمی کنید به دانشگاه بیاید؛ که در نهایت دعوتی صورت نگرفت و مرتضی آوینی به شهادت رسید.
این فعال فرهنگی افزود: این بحث ندانستن قدر چهره ها و عناصری هم چون آوینی، قدیمی است؛ چه افرادی که در دوران حیات و چه بعد از حیاتشان قدرشان دانسته نشد، اما خوشحالم از اینکه بعد از گذشت ۲۴ سال از مظلومیت او کم شده و آوینی به عنوان چهره ای که حرف برای گفتن دارد و هر روز بیشتر از قبل جریان ساز است، مطرح می شود.
وحید جلیلی تاکید کرد: اینکه نسبت آوینی با جریانات فرهنگی، سیاسی، اجتماعی کشور چه بوده و چه می تواند باشد، را می توان تحلیل کرد. همچنین می شود واقعیت های تاریخی را بررسی کرد. اینکه بگویند حزب الهی ها ابا دارند که بگویند آوینی قبل از انقلاب چه بوده، یک ادعای ۱۰۰درصد خلاف واقع است.
وی در ادامه با نشان دادن یک شماره از مجله سوره در زمان سردبیری اش می گوید: یکی از اولین پروژه هایی که در زمان سردبیری به آن پرداختم، بررسی آوینی قبل از انقلاب بود و مصاحبه هایی را در این خصوص انجام دادیم. جالب است برخی با تماس با حوزه هنری اجازه ندادند این مصاحبه ها منتشر شود؛ البته چیز خاصی هم نبود؛ اتفاقا انقلاب یعنی همین. هر چقدر که گذشته آوینی از نگاه خود او قابل نقدتر باشد و سرگشتگی بیشتری را نشان دهد، ارزش انقلاب و ماهیت انقلاب اسلامی را آشکارتر می کند. این گذشته فقط برای آوینی نیست، عکس های سعید قاسمی را هم در سال ۵۶ و ۵۷ ببینید ؛ که بعد به لبنان می رود و دفاع مقدس و ... باور نمی کنید؛ اما گفتنی است یکسال بعد از آرام شدن شرایط، مصاحبه ها را منتشر کردم.
این روزنامهنگار با اشاره به اینکه عده ای می گویند کشفیاتی داشتیم و می خواستند سانسور کنند، تصریح کرد: این درست نیست، اتفاقا روشنفکرها می خواستند سانسور کنند. حتی در مورد جفاهایی که خودی ها بعد از انقلاب به آوینی داشتند، کار کردیم که تیپ های مختلفی که آوینی را اذیت کردند چه کسانی بودند و تلاش می کردند او را از تلویزیون و از حوزه هنری طرد کنند و یا اذیت کنند.
جلیلی افزود: اولین فیلم بعد از شهادت آوینی اثری به نام «مرتضی و ما» ساخته کیومرث پوراحمد است که در آن مسعود بهنود می گوید: « یک یادداشتی آقای آوینی در نقد مقاله من نوشته بود و من دیدم چقدر آقای آوینی ادب و منطق را رعایت کرده و یک تحلیل از نوشته من داده است. من به ایشان زنگ زدم و تشکر کردم و گفتم کاش همه مثل شما بودند و ...»؛ اما ماجرا چه بود. آقای بهنود مقاله ای تحت عنوان "حکومت آسان بیآینده است" در مجله آدینه نوشته بود و آوینی در مجله سوره تحلیل مفصلی کرده بود. واقعا مشخص است عصبانی هم بوده است و تعابیری که در مورد نویسنده بکار برده اند را ببینید؛ به مضمون: «ما شهید دادیم و ما زیر شنی های تانک له شدیم تا آبادان، اَبادان نشود و حالا این بزمچه ها آمده اند برای ما شاخ و شانه میکشند...» و در همان مقاله آوینی میگوید « ای کاش ما با یکی از آر پی جی های که صدامی ها را میزدیم، دفتر مجله آدینه را منفجر می کردیم» ولی اکثر کسانی که این فیلم را می بینند، نمی روند ببیند اصل مقاله و ماجرا چه بوده است.
وی بیان داشت: تلاش برای مصادره آوینی و اینکه نگاهش به ضد انقلاب خیلی تند نبوده و خیلی حزب الهی نبوده و ... قبل از اولین سالگرد شهادتش آغاز شده بود، چرا چون آوینی آدم بزرگی بود آدمی هست که با بایکوت از فضای فرهنگی و هنری ما طرد نمی شود آوینی تاثیر گذار بوده در ۲۴ سال بعد از شهادتش، آدم می سازد و همچنان جریان می سازد و این را از نزدیک در عمار داریم میبنیم کسانی که بعد ازشهادت آوینی بدنیا آمده اند.
این فعال فرهنگی گفت: روزنامه جمهوری اسلامی که مدیریتش از همان موقع تا کنون تغییر نکرده، یکی از اصلی ترین؛ نه به عنوان منتقد، بلکه معاندین آوینی بود و بیشترین حمله به آوینی را داشت. من یادم هست که چند روز قبل از شهادت آوینی، در نیم صفحه کامل و مفصلی مقاله مسیح مهاجری چاپ شده بود؛ با تیتر «آقای سردبیر به خدا هم فکر کنید!» و یک تصویری از مجله سوره را بهانه کرده بود و به وی تاخته بود که تو ضداسلامی.
جلیلی در نهایت خاطرنشان کرد: به نظر بنده یکی از قابل تامل ترین متفکران عصر حاضر، آوینی است و توصیه می کنم کتب و مقالات آوینی را بخوانید. آوینی حق حیات معنوی به گردن بخش مهمی از نسل ما را دارد و به قول فراستی او چماقدار نبود، بلکه شمشیر زن بود و حمله می کرد و منفعل نبود. همین جریان روشنفکری ابتدا قصد بایکوت وی را داشتند که نتوانستند و حالا هم می خواهند وی را مصادره کنند.
*دانشجو