شهدای ایران: صله ارحام از سنت هایی است که در دین اسلام مورد توجه زیادی قرار گرفته و جزء فرهنگ ما ایرانیان محسوب می‌شود که در این گزارش در گفت و گویی با حجت الاسلام جنتی در خصوص اهمیت و آداب آن به صحبت پرداخته ایم.
ما در عالم دنیا آمده ایم توشه جمع کنیم و فرصتمان برای جمع کردن توشه محدود است پس از آن به ابد می‌رویم و این دنیا فقط گذرگاه است اینجا برای جمع آوری توشه نیاز به فرصت داریم.
امیرالمومنین حضرت علی (ع) می‌فرمایند: (اغتنم الفرصه) ما برای این که در دنیا بهترین استفاده را داشته باشیم نیاز به طول عمر داریم و عواملی در کم کردن طول عمر و ازدیاد آن دخیل هستند.
من به یاد دارم در یکی از سخنرانی هایی که در دانشگاه داشتم در انتهای برنامه در پرسش و پاسخ با سوال دختر دانشجویی مواجه شدم که می‌گفت: من فکر می‌کنم بمبست هایی در دین اسلام وجود دارد از او پرسیدم مثلا در کجای دین او گفت:: مثلا دین اسلام خودکشی را حرام دانسته من به او گفتم اتفاقا اسلام سه راه خودکشی معرفی کرده است:
اولین راه آن انجام ندادن صله رحم است (چرا که وقتی صله رحم نمی‌کنیم کسانی که دلتنگ ما هستند می‌گویند: این فلانی کجاست خدا او را از روی زمین بردارد ما مردیم از دلتنگی.)
دومین راه صدقه ندادن است (چرا که از پیامبر اکرم حدیث داریم که می‌گویند: صدقه هفتاد نوع بلا را دفع می‌کند پس اگر به دیدار هم نرویم و صله رحم نکنیم ممکن است یکی از این هفتاد بلا جان ما را بگیرد.)
سومین راه صحبت کردن در مورد دنیا در وقت اذان است پس صله ارحام باعث می‌شود عمری که ما برای جمع آوری توشه داریم داریم زیاد شود که این روز‌ها بهترین فرصت برای صله ارحام است چرا که همه خانه هایشان را خانه تکانی کردند و آماده و محیای دید و بازدید هستند.
مقدمات صله ارحام در دین مبین اسلام
در دین مبین اسلام صله ارحام مقدماتی دارد که به آن اشاره می‌کنیم:
۱ _ این که وقتی به منزل کسی می‌رویم نباید بیشتر از سه روز بمانیم روز اول مهمان میزبان هستیم و خرج به پای میزبان است روز دوم خرج کرد و تهیه مایحتاج بر عهده‌ی ما است و روز سوم هم به صورت مشترک خرج می‌کنیم و ماندن بیش از سه روز در منزل میزبان کراهت دارد حتی اگر خرج را خودمان بدهیم.
۲_این که صله ارحام باید باعث جدایی از کدورت‌ها باشد نه این که وقتی به مهمانی می‌رویم خودمان ایجاد کدورت کنیم.
۳_اولویت بندی صله ارحام است یعنی کسی که ار رحم ما است یعنی مادر، پدر، خواهر، برادر، دایی، عمو، خاله، عمه و فرزندان این‌ها صله ارحام درجه دو هستند.
4_مستحب است قبل از رفتن به مهمانی ته دلمان را پر کنیم یعنی مقداری غذا میل کنیم و بعد برویم.
حدیث امام معصوم در خصوص صله ارحام
امام صادق (ع) می‌فرمایند: از ما نیست کسی که در هر شبانه روز نفسش را محاسبه نکند و در توضیح دو نکته وجود دارد اول این که خیلی خطرناک است وقتی امام معصوم بگوید از ما نیست کسی که فلان کار را انجام ندهد و دوم هم ما که عرضه نداریم در طول سال این کار را انجام بدهبم حداقل در این مدت نوروز که وقت فراغت و بیکاری داریم از این فرصت استفاده کنیم و برای محاسبه نفس زمان بگذاریم ببینیم در سال ۹۵ چه خطا و چه گناهانی را انجام داده ایم و طلب آمرزش کنیم و در سال جدید سعی کنیم آن کارها‌ها را انجام ندهیم.
ما در عالم دنیا آمده ایم توشه جمع کنیم و فرصتمان برای جمع کردن توشه محدود است پس از آن به ابد می‌رویم و این دنیا فقط گذرگاه است اینجا برای جمع آوری توشه نیاز به فرصت داریم.
امیرالمومنین حضرت علی (ع) می‌فرمایند: (اغتنم الفرصه) ما برای این که در دنیا بهترین استفاده را داشته باشیم نیاز به طول عمر داریم و عواملی در کم کردن طول عمر و ازدیاد آن دخیل هستند.
من به یاد دارم در یکی از سخنرانی هایی که در دانشگاه داشتم در انتهای برنامه در پرسش و پاسخ با سوال دختر دانشجویی مواجه شدم که می‌گفت: من فکر می‌کنم بمبست هایی در دین اسلام وجود دارد از او پرسیدم مثلا در کجای دین او گفت:: مثلا دین اسلام خودکشی را حرام دانسته من به او گفتم اتفاقا اسلام سه راه خودکشی معرفی کرده است:
اولین راه آن انجام ندادن صله رحم است (چرا که وقتی صله رحم نمی‌کنیم کسانی که دلتنگ ما هستند می‌گویند: این فلانی کجاست خدا او را از روی زمین بردارد ما مردیم از دلتنگی.)
دومین راه صدقه ندادن است (چرا که از پیامبر اکرم حدیث داریم که می‌گویند: صدقه هفتاد نوع بلا را دفع می‌کند پس اگر به دیدار هم نرویم و صله رحم نکنیم ممکن است یکی از این هفتاد بلا جان ما را بگیرد.)
سومین راه صحبت کردن در مورد دنیا در وقت اذان است پس صله ارحام باعث می‌شود عمری که ما برای جمع آوری توشه داریم داریم زیاد شود که این روز‌ها بهترین فرصت برای صله ارحام است چرا که همه خانه هایشان را خانه تکانی کردند و آماده و محیای دید و بازدید هستند.
مقدمات صله ارحام در دین مبین اسلام
در دین مبین اسلام صله ارحام مقدماتی دارد که به آن اشاره می‌کنیم:
۱ _ این که وقتی به منزل کسی می‌رویم نباید بیشتر از سه روز بمانیم روز اول مهمان میزبان هستیم و خرج به پای میزبان است روز دوم خرج کرد و تهیه مایحتاج بر عهده‌ی ما است و روز سوم هم به صورت مشترک خرج می‌کنیم و ماندن بیش از سه روز در منزل میزبان کراهت دارد حتی اگر خرج را خودمان بدهیم.
۲_این که صله ارحام باید باعث جدایی از کدورت‌ها باشد نه این که وقتی به مهمانی می‌رویم خودمان ایجاد کدورت کنیم.
۳_اولویت بندی صله ارحام است یعنی کسی که ار رحم ما است یعنی مادر، پدر، خواهر، برادر، دایی، عمو، خاله، عمه و فرزندان این‌ها صله ارحام درجه دو هستند.
4_مستحب است قبل از رفتن به مهمانی ته دلمان را پر کنیم یعنی مقداری غذا میل کنیم و بعد برویم.
حدیث امام معصوم در خصوص صله ارحام
امام صادق (ع) می‌فرمایند: از ما نیست کسی که در هر شبانه روز نفسش را محاسبه نکند و در توضیح دو نکته وجود دارد اول این که خیلی خطرناک است وقتی امام معصوم بگوید از ما نیست کسی که فلان کار را انجام ندهد و دوم هم ما که عرضه نداریم در طول سال این کار را انجام بدهبم حداقل در این مدت نوروز که وقت فراغت و بیکاری داریم از این فرصت استفاده کنیم و برای محاسبه نفس زمان بگذاریم ببینیم در سال ۹۵ چه خطا و چه گناهانی را انجام داده ایم و طلب آمرزش کنیم و در سال جدید سعی کنیم آن کارها‌ها را انجام ندهیم.
