یکی از مواردی که از آن برای توجیه برجام استفاده می‌شد توهم دور شدن سایه جنگ از سر ایران به واسطه این توافق بود این در حالی است که یک پایگاه آمریکایی در گزارشی ایران را هفتمین قدرت برتر دنیا خوانده است.
شهدای ایران:پایگاه «امریکن اینترست» در گزارشی تحت عنوان «هشت قدرت بزرگ 2017» به قدرت‌های برتر جهان پرداخته و در این گزارش ایران را در شمار هشت قدرت برتر دنیا و در رده هفتم معرفی کرده و بالاتر از رژیم صهیونیستی (متحد نخست آمریکا) آورده شده است.
آمریکا، چین، ژاپن، در رده‌های اول تا سوم این لیست قرار گرفته‌اند و روسیه، و آلمان و هند رده چهارم تا ششم را تشکیل می‌دهند و ایران بعد از این کشورها در رده هفتم قدرت سال 2017 قرار دارد و بعد از آن به رژیم صهیونیستی اشاره شده است.
در این گزارش در قسمت مربوط به ایران آمده است: «جنگ‌های نیابتی بین ایران و عربستان در سال 2016 بیشتر از هر موقع دیگری در جریان بود و همینطور که به پایان سال 2016 و ابتدای سال 2017 نزدیک شدیم ایران در این جدال بهتر عمل کرد و پیشی گرفت. با این که عربستان دارای نیروی نظامی و ارتش قدرتمندی است اما نتوانست با ایران در طول این 16ماه گذشته مقابله کند.»
این گزارش ضمن اشاره به گسترش نفوذ ایران در خاورمیانه می‌افزاید: «تهران از انتخاب «میشل عون» در لبنان و رشد قابل ملاحظه حزب الله بهره‌مند شد و از سوی دیگر عربستان با چشیدن طعم شکست در لبنان تمام کمک‌های مالی خود را به بیروت قطع کرد.»
این رسانه در ادامه آورده است: «در سوریه متحدین شیعی به بشار کمک کردند تا «حلب» را از داعش پس بگیرد. ایران همینطور برنده جدال عراق بود و توانست اوضاع را به نفع خودش در آنجا به کنترل در آورد.»
امریکن اینترست در ادامه پیش‌بینی کرده است که سال 2017 ممکن است به دلیل کناره‌گیری «باراک اوباما» رئیسجمهور سابق آمریکا از قدرت و روی کار آمدن «دونالد ترامپ» رئیسجمهور کنونی آمریکا سال سختی برای تهران باشد.
آنچه پلیس بد مذاکرات القا کرد!
بعد از توافق برجام «دور شدن سایه جنگ» از سر ایران بارها از سوی دولتمردان و رسانه‌های حامی آنها مطرح شد و از این موضوع برای توجیه توافق برجام استفاده کردند. این در حالی بود که غربی‌ها و خاصه آمریکا در اجرای تعهداتشان بدعهدی می‌کردند و «دور شدن سایه جنگ» در چنین حالی می‌توانست به تنهایی توجیه خوبی برای برجام (حتی در شرایط بدعهدی طرف مقابل) باشد.
نخستین‌بار آقای مجید انصاری، معاون پارلمانی رئیسجمهور در اردیبهشت ماه سال جاری و درمراسم تجلیل از معلمان نمونه شهرستان اسلامشهر و چهاردانگه بود که از دستاورد جدید برجام رونمایی کرد! وی در آن مراسم گفته بود: «در دیدار آقای روحانی با رئیس‌جمهوری فرانسه، ایشان به آقای دکتر روحانی گفتند تصمیم ما برای حمله به ایران قطعی بود ولی برای زمان آن تردید داشتیم و انتخابات ریاست جمهوری و توافق هسته‌ای سایه جنگ را از سر ایران برداشت.»
در ادامه این روند رئیسجمهور هنگام سفر به همدان در شهریور ماه گفت: «امروز با حمایت شما مردم و تلاش دولتمردانی که از سوی شما انتخاب شده‌اند چهره واقعی ایران به دنیا معرفی شده و بعد از 22 ماه تلاش و مذاکره به نقطه‌ای رسیدیم که توانستیم سایه شوم جنگ را از سر مردم برداشته و امنیت واقعی را به این کشور بازگردانیم.»
توهمی به نام
سایه جنگ
مجید انصاری معاون حقوقی رئیسجمهور بار دیگر در 29 آذر ماه سال جاری، در مراسم رونمایی از منشور حقوق شهروندی که با حضور حسن روحانی برگزار شد گفت: «مسئله هسته‌ای کشور را تا آستانه جنگ پیش برد اما دکتر روحانی با تدبیر خود و با انتخاب تیم شایسته از سوی رئیسجمهور نه تنها سایه جنگ برداشته شد، بلکه مردم ایران اولین ثمره استقرار یک رئیسجمهور حقوقدان را دیدند.»
مسعود سلطانی فر، وزیر ورزش و جوانان دولت یازدهم نیز در این زمینه برجام را موفق دانسته بود چرا که از نظر وی «در برجام توانستیم با درایت، توانمندی و تیزهوشی و همگرایی ارزشمند، قدرت سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران را به رخ دنیا بکشیم و سایه جنگ از سر کشور برداشته شد.»
اینها نمونه‌هایی اندکی از گفته‌های دولتمردان پیرامون دور شدن سایه جنگ از ایران به واسطه برجام است. اما جالب آن است که در غرب رسانه‌ها و دولتمردانشان به هیچ عنوان به چنین گزینه‌ای باور نداشتند و آن را تنها خرج گفتارها و سخنرانی‌های خود می‌کردند.
سنای آمریکا: گزینه نظامی غیرممکن است
یکم مرداد 1394، نشستی در کمیته روابط خارجی سنا با حضور «جان کری»، «ارنست مونیز» و «جک لوسناتور» برگزار شد. «باب کورکر»، رئیس‌کمیته روابط خارجی مجلس سنا در ابتدای این نشست به اقدام کنگره برای وضع برخی تحریم‌ها علیه ایران اشاره کرد و گفت کنگره هنگام وضع تحریم‌هایی که ایران را پای میز مذاکره کشاند، به قوه مجریه اختیار داد تحریم‌ها را تعلیق و یا کشورها و موسسات را از اجرای آنها معاف کند.
«کورکر»، سپس از اظهارات مقامات دولت آمریکا که گفته‌اند گزینه جایگزین توافق هسته‌ای فعلی جنگ است، انتقاد کرد و گفت که گزینه سوم که توافق بهتر با ایران است، نیز وجود دارد.
به روایت رجا، 21 اردیبهشت 1394، جلسه بررسی طرح جنجالی «کروکر – منندز» در مجلس سنای آمریکا برگزار شد. سناتور «تام اودال»، «باب منندز» و «جف مرکلی» در دفاع از این طرح در صحن سنای آمریکا سخنانی را مطرح کردند که حقایق بسیار مهمی درباره عصاره راهبرد آمریکا در قبال برنامه هسته‌ای ایران در آن وجود دارد.
در مفصلترین بخش از این اظهارات، سناتور دموکرات جف مرکلی اثبات می‌کند که چرا گزینه مذاکره با ایران آن هم به شیوه کنونی، پر منفعتترین گزینه برای آمریکا خواهد بود.
«مرکلی» سه راهکار اصلی پیش روی آمریکا برای تقابل با ایران هسته‌ای را 1) تشدید تحریم‌ها 2).مذاکره و توافق دیپلماتیک 3)حمله نظامی عنوان می‌کند.
او مستند به گزارش منابع امنیتی آمریکا از غیرقابل کنترل بودن واکنش به حمله نظامی سخن گفته و آن را غیر ممکن اعلام می‌کند و با وجود تهدیدهای نظامی آن روزهای آمریکا به صراحت اعلام می‌کند: «بنابراين اجازه دهيد از گزينه استفاده از زور کنار رويم.»
آمریکایی که در عراق و افغانستان در باتلاق فرو رفته
سال 1393، عدم توافق میان وزارت دفاع و کنگره که بودجه نظامی را به کمترین سطح رسانده بود حضور نظامی آمریکا را در خارج از این کشور سنگین و پرهزینه نشان می‌داد به طوری که آمریکا دیگر توانایی تأمین مالی تمام جنگ‌ها و ماجراجویی‌های خارجی جدیدی را ندارد.
در آذرماه سال جاری، روزنامه انگلیسی تلگراف در یادداشتی با صحه گذاشتن بر انتقادهای دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا نوشته که وی نباید این توافق را «دور بیندازد.»
ترامپ در کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 را بدترین توافق به دست آمده با مذاکره خوانده بود.
رفع سایه جنگ
فریب اوباما
در این یادداشت به قلم «امیلی لانداو» استدلال شده که دولت ترامپ بایستی در توافق هسته‌ای بازنگری کرده و برای بهبود اوضاع پیرامون آن تلاش کند. وی می‌نویسد: «کارهای زیادی هست که می‌توان برای تقویت این توافق انجام داد؛ هم از حیث ابعاد هسته‌ای و هم از حیث نگرش‌های دولت آمریکا در قبال ایران.»
در بخش دیگر این یادداشت آمده است: «دولت اوباما یک توافق هسته‌ای مشکل‌دار با ایران امضا کرد و طی سال گذشته مواضع آمریکا در برابر ایران را تضعیف کرد.»
تلگراف در ادامه می‌نویسد: «دولت آمریکا برای ایجاد بازارگرمی برای این توافق با معرفی آن به عنوان انتخابی بین جنگ و توافق عموم مردم را فریب داد و گفت که پذیرفتن این توافق می‌تواند به ایجاد روابط بهتر با ایران منجر شود، اگرچه هیچ نشانه‌ای مبنی بر واقعی بودن این انتظار وجود نداشت.»
قدرت بازدارندگی
از قول مذاکره کنندگان
در آبان ماه 1395 آنچنان که مشرق گزارش داده است، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در جمع وابستگان نظامی و نمایندگان دفاعی و انتظامی کشور با تأکید بر توان بالای قدرت نظامی کشور گفت : «قدرت استراتژیک ایران را برجام ایجاد نکرد، آنها فکر می‌کردند با این همه قطعنامه شورای امنیت دیگر ایران نمی‌تواند قدرت استراتژیک خود را بازیابی و اعمال کند. اما به یک‌باره دیدند که همه محاسباتی که بر پایه پروژه ایران‌هراسی و تخلیه توان استراتژیک داشتند، به هم‌ریخته و مشاهده کردند که توان استراتژیک ایران هم قدرت سخت و هم قدرت نرم به قول رئالیست‌ها، یا به عبارت دقیق‌تر ابعاد مادی قدرت ایران و قدرت معنایی ایران، هر 2 اینها به ناگهان دوباره ظهور و بروز کرد.»
در بخش‌های دیگر صحبت‌های ظریف آمده بود: «ادعا نمی‌کنم مذاکرات هسته‌ای برای ایران قدرت آفرید، چرا که قدرت ایران قبل از مذاکرات وجود داشت و همان طور که گفتم، موضوع هسته‌ای برای تخلیه قدرت ایران بود. واقعاً باید باور کنیم که آمریکا قدرقدرت نیست.»
در هر صورت هرچه زمان بیشتری از آغاز اجرایی شدن برجام گذشت، از میزان هماهنگی سخنان دولتی‌ها درباره آمریکا و فواید برجام برای ایران کاسته شد و دولتی‌ها به واقعیت‌های بیشتری درباره ناکارآمدی برجام، دست یافتند؛ واقعیت‌هایی نظیر بدعهدی آمریکا و عدم امنیت کشورها در زیر چتر آنها،عدم قدرت برتر بودن آمریکا در جهان و درنهایت قدرت نظامی ایران و توان بازدارندگی در برابر قدرت‌های پوشالی از جمله آمریکا.
همچنان که آقای عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در چهل و نهمین نشست اجلاس معاونان حقوقی دستگاه‌های اجرایی کشور گفته بود: « با اطمینان می‌گویم که اگر توانمندی دفاعی ما نبود آنها سعی می‌کردند به‌طریق نظامی این مسئله را حل کنند و ما این را مدیون تمامی نیروهای نظامی اعم از سپاه، بسیج، ارتش و توانمندی موشکی هستیم.»
*کیهان
آمریکا، چین، ژاپن، در رده‌های اول تا سوم این لیست قرار گرفته‌اند و روسیه، و آلمان و هند رده چهارم تا ششم را تشکیل می‌دهند و ایران بعد از این کشورها در رده هفتم قدرت سال 2017 قرار دارد و بعد از آن به رژیم صهیونیستی اشاره شده است.
در این گزارش در قسمت مربوط به ایران آمده است: «جنگ‌های نیابتی بین ایران و عربستان در سال 2016 بیشتر از هر موقع دیگری در جریان بود و همینطور که به پایان سال 2016 و ابتدای سال 2017 نزدیک شدیم ایران در این جدال بهتر عمل کرد و پیشی گرفت. با این که عربستان دارای نیروی نظامی و ارتش قدرتمندی است اما نتوانست با ایران در طول این 16ماه گذشته مقابله کند.»
این گزارش ضمن اشاره به گسترش نفوذ ایران در خاورمیانه می‌افزاید: «تهران از انتخاب «میشل عون» در لبنان و رشد قابل ملاحظه حزب الله بهره‌مند شد و از سوی دیگر عربستان با چشیدن طعم شکست در لبنان تمام کمک‌های مالی خود را به بیروت قطع کرد.»
این رسانه در ادامه آورده است: «در سوریه متحدین شیعی به بشار کمک کردند تا «حلب» را از داعش پس بگیرد. ایران همینطور برنده جدال عراق بود و توانست اوضاع را به نفع خودش در آنجا به کنترل در آورد.»
امریکن اینترست در ادامه پیش‌بینی کرده است که سال 2017 ممکن است به دلیل کناره‌گیری «باراک اوباما» رئیسجمهور سابق آمریکا از قدرت و روی کار آمدن «دونالد ترامپ» رئیسجمهور کنونی آمریکا سال سختی برای تهران باشد.
آنچه پلیس بد مذاکرات القا کرد!
بعد از توافق برجام «دور شدن سایه جنگ» از سر ایران بارها از سوی دولتمردان و رسانه‌های حامی آنها مطرح شد و از این موضوع برای توجیه توافق برجام استفاده کردند. این در حالی بود که غربی‌ها و خاصه آمریکا در اجرای تعهداتشان بدعهدی می‌کردند و «دور شدن سایه جنگ» در چنین حالی می‌توانست به تنهایی توجیه خوبی برای برجام (حتی در شرایط بدعهدی طرف مقابل) باشد.
نخستین‌بار آقای مجید انصاری، معاون پارلمانی رئیسجمهور در اردیبهشت ماه سال جاری و درمراسم تجلیل از معلمان نمونه شهرستان اسلامشهر و چهاردانگه بود که از دستاورد جدید برجام رونمایی کرد! وی در آن مراسم گفته بود: «در دیدار آقای روحانی با رئیس‌جمهوری فرانسه، ایشان به آقای دکتر روحانی گفتند تصمیم ما برای حمله به ایران قطعی بود ولی برای زمان آن تردید داشتیم و انتخابات ریاست جمهوری و توافق هسته‌ای سایه جنگ را از سر ایران برداشت.»
در ادامه این روند رئیسجمهور هنگام سفر به همدان در شهریور ماه گفت: «امروز با حمایت شما مردم و تلاش دولتمردانی که از سوی شما انتخاب شده‌اند چهره واقعی ایران به دنیا معرفی شده و بعد از 22 ماه تلاش و مذاکره به نقطه‌ای رسیدیم که توانستیم سایه شوم جنگ را از سر مردم برداشته و امنیت واقعی را به این کشور بازگردانیم.»
توهمی به نام
سایه جنگ
مجید انصاری معاون حقوقی رئیسجمهور بار دیگر در 29 آذر ماه سال جاری، در مراسم رونمایی از منشور حقوق شهروندی که با حضور حسن روحانی برگزار شد گفت: «مسئله هسته‌ای کشور را تا آستانه جنگ پیش برد اما دکتر روحانی با تدبیر خود و با انتخاب تیم شایسته از سوی رئیسجمهور نه تنها سایه جنگ برداشته شد، بلکه مردم ایران اولین ثمره استقرار یک رئیسجمهور حقوقدان را دیدند.»
مسعود سلطانی فر، وزیر ورزش و جوانان دولت یازدهم نیز در این زمینه برجام را موفق دانسته بود چرا که از نظر وی «در برجام توانستیم با درایت، توانمندی و تیزهوشی و همگرایی ارزشمند، قدرت سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران را به رخ دنیا بکشیم و سایه جنگ از سر کشور برداشته شد.»
اینها نمونه‌هایی اندکی از گفته‌های دولتمردان پیرامون دور شدن سایه جنگ از ایران به واسطه برجام است. اما جالب آن است که در غرب رسانه‌ها و دولتمردانشان به هیچ عنوان به چنین گزینه‌ای باور نداشتند و آن را تنها خرج گفتارها و سخنرانی‌های خود می‌کردند.
سنای آمریکا: گزینه نظامی غیرممکن است
یکم مرداد 1394، نشستی در کمیته روابط خارجی سنا با حضور «جان کری»، «ارنست مونیز» و «جک لوسناتور» برگزار شد. «باب کورکر»، رئیس‌کمیته روابط خارجی مجلس سنا در ابتدای این نشست به اقدام کنگره برای وضع برخی تحریم‌ها علیه ایران اشاره کرد و گفت کنگره هنگام وضع تحریم‌هایی که ایران را پای میز مذاکره کشاند، به قوه مجریه اختیار داد تحریم‌ها را تعلیق و یا کشورها و موسسات را از اجرای آنها معاف کند.
«کورکر»، سپس از اظهارات مقامات دولت آمریکا که گفته‌اند گزینه جایگزین توافق هسته‌ای فعلی جنگ است، انتقاد کرد و گفت که گزینه سوم که توافق بهتر با ایران است، نیز وجود دارد.
به روایت رجا، 21 اردیبهشت 1394، جلسه بررسی طرح جنجالی «کروکر – منندز» در مجلس سنای آمریکا برگزار شد. سناتور «تام اودال»، «باب منندز» و «جف مرکلی» در دفاع از این طرح در صحن سنای آمریکا سخنانی را مطرح کردند که حقایق بسیار مهمی درباره عصاره راهبرد آمریکا در قبال برنامه هسته‌ای ایران در آن وجود دارد.
در مفصلترین بخش از این اظهارات، سناتور دموکرات جف مرکلی اثبات می‌کند که چرا گزینه مذاکره با ایران آن هم به شیوه کنونی، پر منفعتترین گزینه برای آمریکا خواهد بود.
«مرکلی» سه راهکار اصلی پیش روی آمریکا برای تقابل با ایران هسته‌ای را 1) تشدید تحریم‌ها 2).مذاکره و توافق دیپلماتیک 3)حمله نظامی عنوان می‌کند.
او مستند به گزارش منابع امنیتی آمریکا از غیرقابل کنترل بودن واکنش به حمله نظامی سخن گفته و آن را غیر ممکن اعلام می‌کند و با وجود تهدیدهای نظامی آن روزهای آمریکا به صراحت اعلام می‌کند: «بنابراين اجازه دهيد از گزينه استفاده از زور کنار رويم.»
آمریکایی که در عراق و افغانستان در باتلاق فرو رفته
سال 1393، عدم توافق میان وزارت دفاع و کنگره که بودجه نظامی را به کمترین سطح رسانده بود حضور نظامی آمریکا را در خارج از این کشور سنگین و پرهزینه نشان می‌داد به طوری که آمریکا دیگر توانایی تأمین مالی تمام جنگ‌ها و ماجراجویی‌های خارجی جدیدی را ندارد.
در آذرماه سال جاری، روزنامه انگلیسی تلگراف در یادداشتی با صحه گذاشتن بر انتقادهای دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا نوشته که وی نباید این توافق را «دور بیندازد.»
ترامپ در کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 را بدترین توافق به دست آمده با مذاکره خوانده بود.
رفع سایه جنگ
فریب اوباما
در این یادداشت به قلم «امیلی لانداو» استدلال شده که دولت ترامپ بایستی در توافق هسته‌ای بازنگری کرده و برای بهبود اوضاع پیرامون آن تلاش کند. وی می‌نویسد: «کارهای زیادی هست که می‌توان برای تقویت این توافق انجام داد؛ هم از حیث ابعاد هسته‌ای و هم از حیث نگرش‌های دولت آمریکا در قبال ایران.»
در بخش دیگر این یادداشت آمده است: «دولت اوباما یک توافق هسته‌ای مشکل‌دار با ایران امضا کرد و طی سال گذشته مواضع آمریکا در برابر ایران را تضعیف کرد.»
تلگراف در ادامه می‌نویسد: «دولت آمریکا برای ایجاد بازارگرمی برای این توافق با معرفی آن به عنوان انتخابی بین جنگ و توافق عموم مردم را فریب داد و گفت که پذیرفتن این توافق می‌تواند به ایجاد روابط بهتر با ایران منجر شود، اگرچه هیچ نشانه‌ای مبنی بر واقعی بودن این انتظار وجود نداشت.»
قدرت بازدارندگی
از قول مذاکره کنندگان
در آبان ماه 1395 آنچنان که مشرق گزارش داده است، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در جمع وابستگان نظامی و نمایندگان دفاعی و انتظامی کشور با تأکید بر توان بالای قدرت نظامی کشور گفت : «قدرت استراتژیک ایران را برجام ایجاد نکرد، آنها فکر می‌کردند با این همه قطعنامه شورای امنیت دیگر ایران نمی‌تواند قدرت استراتژیک خود را بازیابی و اعمال کند. اما به یک‌باره دیدند که همه محاسباتی که بر پایه پروژه ایران‌هراسی و تخلیه توان استراتژیک داشتند، به هم‌ریخته و مشاهده کردند که توان استراتژیک ایران هم قدرت سخت و هم قدرت نرم به قول رئالیست‌ها، یا به عبارت دقیق‌تر ابعاد مادی قدرت ایران و قدرت معنایی ایران، هر 2 اینها به ناگهان دوباره ظهور و بروز کرد.»
در بخش‌های دیگر صحبت‌های ظریف آمده بود: «ادعا نمی‌کنم مذاکرات هسته‌ای برای ایران قدرت آفرید، چرا که قدرت ایران قبل از مذاکرات وجود داشت و همان طور که گفتم، موضوع هسته‌ای برای تخلیه قدرت ایران بود. واقعاً باید باور کنیم که آمریکا قدرقدرت نیست.»
در هر صورت هرچه زمان بیشتری از آغاز اجرایی شدن برجام گذشت، از میزان هماهنگی سخنان دولتی‌ها درباره آمریکا و فواید برجام برای ایران کاسته شد و دولتی‌ها به واقعیت‌های بیشتری درباره ناکارآمدی برجام، دست یافتند؛ واقعیت‌هایی نظیر بدعهدی آمریکا و عدم امنیت کشورها در زیر چتر آنها،عدم قدرت برتر بودن آمریکا در جهان و درنهایت قدرت نظامی ایران و توان بازدارندگی در برابر قدرت‌های پوشالی از جمله آمریکا.
همچنان که آقای عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در چهل و نهمین نشست اجلاس معاونان حقوقی دستگاه‌های اجرایی کشور گفته بود: « با اطمینان می‌گویم که اگر توانمندی دفاعی ما نبود آنها سعی می‌کردند به‌طریق نظامی این مسئله را حل کنند و ما این را مدیون تمامی نیروهای نظامی اعم از سپاه، بسیج، ارتش و توانمندی موشکی هستیم.»
*کیهان
