وزیر خارجه می‌گوید من از برجام شرمنده نیستم و به آن افتخار می‌کنم.
به گزارش شهدای ایران، محمدجواد ظریف در نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران گفت: موفقیت برجام بر آن بود که فضای روانی جهان را درباره ایران آماده کند، به همین دلیل بدخواهان تمام تلاش خود را به کار بردند که این آرامش در فضای ایران حاکم نشود.
وی گفت: بانکها محافظه‌کار هستند و همانطور که روند کاهش ارتباطات بانکی به صورت تدریجی و محافظه‌کارانه انجام شد برای برقراری دوباره این روابط نیز موسسات پولی و بانکی به صورت تدریجی اقدام می‌کنند.
ظریف با بیان اینکه بعضی‌ها فکر می‌کنند که من از برجام شرمنده‌ام اما باید به آنها بگویم که من به برجام افتخار می‌کنم گفت: برجام با خطر جدی مواجه نیست به شرط آنکه خودمان برجام را حفظ کنیم و من نه تنها اینکه از برجام شرمنده نیستم بلکه به آن افتخار می‌کنم اما موضوع برجام هر روز نباید مطرح شود.
وی افزود: اسنپ‌بک یک تضمین برای ادامه برجام و نقطه تداوم آن است. بند اسنپ‌بک نشان می‌د‌هد که طرفین مذاکره هیچ‌وقت به یکدیگر اعتماد نداشته‌اند.
ظریف گفت: کسانی که می‌گویند ما به آمریکا اعتماد کردیم باید به آنها پاسخ داد که اگر به آمریکا اعتماد داشتیم که اسنپ‌بک را در توافقات خود لحاظ نمی‌کردیم.
وی افزود: اسنپ‌بک برای ایران عالی است و هر زمان از طرف ایران مشاهده شود که از این توافق امتیاز نمی‌گیریم می‌توانیم خارج شویم اما برای طرف مقابل اینطور نیست و باید با هزاران بانک و شورای امنیت مذاکره کنند.
اظهارات آقای ظریف از چند جهت با واقعیت‌ها همخوانی ندارد. اولا آقای ظریف مهرماه امسال در شورای روابط خارجی آمریکا و در پاسخ به سؤال فرید زکریا درباره اجرایی شدن یا نشدن برجام گفت: «برخی از کسانی که شما هم می‌شناسید، برخی از بانک‌های اروپایی مقدار بسیار زیادی جریمه شده‌اند. ارقام آن‌قدر بزرگ هستند که گفتن آنها دشوار است. برای مثال 8/9 میلیارد دلار برای پریبا و یا چندین هزار میلیارد دلار برای اچ‌بی‌سی. اچ‌بی‌سی به قدری نگران بود که از جک‌لو که در گذشته وزیر خزانه‌داری بود سوال کرد.
این نوعی از ترس و وحشت است که این قبیل جریمه‌ها برای بانک‌های اروپایی ایجاد کرده است. در نتیجه آنها می‌خواهند بیایند و با ایران معاملات جدیدی را آغاز کنند و آنها همیشه این نهاد دارایی‌های خارجی موسوم به اوفک را دارند که البته ما نام این نهاد را بیش از هر آمریکایی دیگر شنیده‌ایم، اوفک به آن افراد می‌گوید اشکالی ندارد با ایران معامله داشته باشید ولی... و این ولی که آنها می‌گویند به قدری طولانی است که... البته یک جمله می‌گوید اشکالی ندارد با ایران معامله داشته باشید و در عوض در پنج صفحه اما و اگرهایی ذکر شده است و در نهایت این بانکها می‌گویند ما مسیر امن‌تر را در پیش می‌‌گیریم و اصلا ایران را فراموش می‌کنیم و نتیجه همیشه همین بوده است. هیچ‌یک از بانک‌های اصلی اروپایی پس از گذشت هشت‌ماه از توافق هنوز هم نمی‌خواهند معامله‌ای با ایران داشته باشند».
ثانیاً این ادعا که برجام باخطر جدی مواجه نیست، خلاف همین اظهارات آقای ظریف درباره عدم همکاری بانکها و شرکت‌های بزرگ با ایران است. یک ماه پیش کنگره آمریکا تمدید 10 ساله تحریم‌های ISA که آقای ظریف بر ناقض برجام بودن آن تصریح داشت، تصویب کرد و دولت اوباما هم به وعده وتوی این طرح عمل نکرد. آیا این نقض‌های سیستماتیک و پیاپی را نباید مطرح کرد؟ چرا؟ مگر ما سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هستیم که بخواهیم پنهانکاری کنیم.
ثالثاً در موضوع اسنپ‌بک اتفاقاً ماجرا برخلاف ادعای آقای ظریف است. سال گذشته اندیشکده مستقل دفاع و امنیت انگلیس در گزارشی به همین موضوع پرداخت و نوشت: «برنامه جامع اقدام مشترک ]برجام[ گام بزرگی در تاریخ منع گسترش سلاح هسته‌ای است. طبق این توافق، در صورت تخطی ایران از تعهداتش، اسنپ بک صورت می‌گیرد. 5+1 از مکانیزم حل اختلاف که اسنپ بک را در خود دارد، به عنوان برگ برنده خود در توافق یاد می‌کند. فرایند حل اختلاف ذکر شده در متن توافق، دارای پیچیدگی‌های فراوان است. فرآیند مقدماتی ذکر شده در پیوست 4 توافق، با در نظر گرفتن رفع تحریم‌ها از شکایات ایران حمایت می‌کند. در گام اول، ایران و طرفین برجام بر سر تحقق این مورد گفت‌وگو می‌کنند و اگر این بند صورت نپذیرد، هر یک از طرفین توافق می‌تواند موضوع را به «کار گروه رفع تحریم» که با نماینده ارشد اتحادیه اروپا هماهنگ است ارجاع دهد. این کارگروه، 30 روز فرصت دارد جهت رضایت طرفین، مشکل را رفع نماید. در صورت بروز بن‌بست در کار، هر کدام از طرفین ناراضی می‌تواند موضوع اختلاف را به «کمیته مشترک» متشکل از 8 نماینده (6 نفر از 5+1، یک نفر از اتحادیه اروپا و یک نفر از ایران) ارجاع دهد. در موارد به غیر از موضوع تحریم، ایران می‌تواند بطور مستقیم شکایت خود را با کمیته مشترک در میان بگذارد. این کمیته، 15 روز وقت خواهد داشت که به موضوع رسیدگی نماید. اما اگر حتی یک نفر از جمع 8 نفر به این نتیجه رسید که موضوع قابل حل نیست، کمیته موظف است که موضوع را به سطح وزرای خارجه ببرد و سپس 15 روز دیگر فرصت باقی است تا مشکل رفع گردد.
اگر همچنان این مشکل در سطح هیئت سه نفره هم به نتیجه نرسد، موضوع دوباره به کمیته مشترک ارجاع داده شده و 5 روز وقت برای حل آن در نظر گرفته خواهد شد و نهایتاً در صورت عدم حل مشکل، مسئله به شورای امنیت سازمان ملل می‌رسد تا طرف ناسازگار را تشخیص داده و محکوم نماید.
طبق قطعنامه تأیید شده در شورای امنیت در روز 20 جولای، در صورت حل نشدن موضوع در کمیته مشترک، یکی از اعضای شورای امنیت 10 روز وقت دارد تا اقدام به رفع عارضه نماید و در صورت عدم توفیق وی، پرونده در اختیار رئیس شورای امنیت قرار خواهد گرفت. در نهایت، اگر 5 عضو دائمی شورای امنیت به نتیجه نرسند، تحریم‌های سابق دوباره اعمال خواهد شد.
از آنجایی که ایران می‌دانداگر پای قضیه به شورای امنیت برسد تحریم‌ها دوباره بازگردانده می‌شود، پس تلاش خواهد کرد که به عنوان طرف شاکی اقدامی نکند. به جای آن، به طرف پای‌پس کشیدن از توافق پس از آن 35 روز ناموفق کمیته مشترک خواهد رفت و بدین طریق خود را در چاه شورای امنیت که هیچکدام از اعضای دائم آن نمی‌توانند در این مورد از حق وتوی خود به نفع ایران استفاده کنند، نمی‌اندازد».
به عبارت دیگر آقای ظریف دارند مکانیزم حاشیه تعبیه شده از سوی آمریکا و غرب را که به ضرر ایران است، به عنوان دستاورد برای مردم و کشور فاکتور می‌کنند.
ظریف با بیان اینکه بعضی‌ها فکر می‌کنند که من از برجام شرمنده‌ام اما باید به آنها بگویم که من به برجام افتخار می‌کنم گفت: برجام با خطر جدی مواجه نیست به شرط آنکه خودمان برجام را حفظ کنیم و من نه تنها اینکه از برجام شرمنده نیستم بلکه به آن افتخار می‌کنم اما موضوع برجام هر روز نباید مطرح شود.
وی افزود: اسنپ‌بک یک تضمین برای ادامه برجام و نقطه تداوم آن است. بند اسنپ‌بک نشان می‌د‌هد که طرفین مذاکره هیچ‌وقت به یکدیگر اعتماد نداشته‌اند.
ظریف گفت: کسانی که می‌گویند ما به آمریکا اعتماد کردیم باید به آنها پاسخ داد که اگر به آمریکا اعتماد داشتیم که اسنپ‌بک را در توافقات خود لحاظ نمی‌کردیم.
وی افزود: اسنپ‌بک برای ایران عالی است و هر زمان از طرف ایران مشاهده شود که از این توافق امتیاز نمی‌گیریم می‌توانیم خارج شویم اما برای طرف مقابل اینطور نیست و باید با هزاران بانک و شورای امنیت مذاکره کنند.
اظهارات آقای ظریف از چند جهت با واقعیت‌ها همخوانی ندارد. اولا آقای ظریف مهرماه امسال در شورای روابط خارجی آمریکا و در پاسخ به سؤال فرید زکریا درباره اجرایی شدن یا نشدن برجام گفت: «برخی از کسانی که شما هم می‌شناسید، برخی از بانک‌های اروپایی مقدار بسیار زیادی جریمه شده‌اند. ارقام آن‌قدر بزرگ هستند که گفتن آنها دشوار است. برای مثال 8/9 میلیارد دلار برای پریبا و یا چندین هزار میلیارد دلار برای اچ‌بی‌سی. اچ‌بی‌سی به قدری نگران بود که از جک‌لو که در گذشته وزیر خزانه‌داری بود سوال کرد.
این نوعی از ترس و وحشت است که این قبیل جریمه‌ها برای بانک‌های اروپایی ایجاد کرده است. در نتیجه آنها می‌خواهند بیایند و با ایران معاملات جدیدی را آغاز کنند و آنها همیشه این نهاد دارایی‌های خارجی موسوم به اوفک را دارند که البته ما نام این نهاد را بیش از هر آمریکایی دیگر شنیده‌ایم، اوفک به آن افراد می‌گوید اشکالی ندارد با ایران معامله داشته باشید ولی... و این ولی که آنها می‌گویند به قدری طولانی است که... البته یک جمله می‌گوید اشکالی ندارد با ایران معامله داشته باشید و در عوض در پنج صفحه اما و اگرهایی ذکر شده است و در نهایت این بانکها می‌گویند ما مسیر امن‌تر را در پیش می‌‌گیریم و اصلا ایران را فراموش می‌کنیم و نتیجه همیشه همین بوده است. هیچ‌یک از بانک‌های اصلی اروپایی پس از گذشت هشت‌ماه از توافق هنوز هم نمی‌خواهند معامله‌ای با ایران داشته باشند».
ثانیاً این ادعا که برجام باخطر جدی مواجه نیست، خلاف همین اظهارات آقای ظریف درباره عدم همکاری بانکها و شرکت‌های بزرگ با ایران است. یک ماه پیش کنگره آمریکا تمدید 10 ساله تحریم‌های ISA که آقای ظریف بر ناقض برجام بودن آن تصریح داشت، تصویب کرد و دولت اوباما هم به وعده وتوی این طرح عمل نکرد. آیا این نقض‌های سیستماتیک و پیاپی را نباید مطرح کرد؟ چرا؟ مگر ما سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هستیم که بخواهیم پنهانکاری کنیم.
ثالثاً در موضوع اسنپ‌بک اتفاقاً ماجرا برخلاف ادعای آقای ظریف است. سال گذشته اندیشکده مستقل دفاع و امنیت انگلیس در گزارشی به همین موضوع پرداخت و نوشت: «برنامه جامع اقدام مشترک ]برجام[ گام بزرگی در تاریخ منع گسترش سلاح هسته‌ای است. طبق این توافق، در صورت تخطی ایران از تعهداتش، اسنپ بک صورت می‌گیرد. 5+1 از مکانیزم حل اختلاف که اسنپ بک را در خود دارد، به عنوان برگ برنده خود در توافق یاد می‌کند. فرایند حل اختلاف ذکر شده در متن توافق، دارای پیچیدگی‌های فراوان است. فرآیند مقدماتی ذکر شده در پیوست 4 توافق، با در نظر گرفتن رفع تحریم‌ها از شکایات ایران حمایت می‌کند. در گام اول، ایران و طرفین برجام بر سر تحقق این مورد گفت‌وگو می‌کنند و اگر این بند صورت نپذیرد، هر یک از طرفین توافق می‌تواند موضوع را به «کار گروه رفع تحریم» که با نماینده ارشد اتحادیه اروپا هماهنگ است ارجاع دهد. این کارگروه، 30 روز فرصت دارد جهت رضایت طرفین، مشکل را رفع نماید. در صورت بروز بن‌بست در کار، هر کدام از طرفین ناراضی می‌تواند موضوع اختلاف را به «کمیته مشترک» متشکل از 8 نماینده (6 نفر از 5+1، یک نفر از اتحادیه اروپا و یک نفر از ایران) ارجاع دهد. در موارد به غیر از موضوع تحریم، ایران می‌تواند بطور مستقیم شکایت خود را با کمیته مشترک در میان بگذارد. این کمیته، 15 روز وقت خواهد داشت که به موضوع رسیدگی نماید. اما اگر حتی یک نفر از جمع 8 نفر به این نتیجه رسید که موضوع قابل حل نیست، کمیته موظف است که موضوع را به سطح وزرای خارجه ببرد و سپس 15 روز دیگر فرصت باقی است تا مشکل رفع گردد.
اگر همچنان این مشکل در سطح هیئت سه نفره هم به نتیجه نرسد، موضوع دوباره به کمیته مشترک ارجاع داده شده و 5 روز وقت برای حل آن در نظر گرفته خواهد شد و نهایتاً در صورت عدم حل مشکل، مسئله به شورای امنیت سازمان ملل می‌رسد تا طرف ناسازگار را تشخیص داده و محکوم نماید.
طبق قطعنامه تأیید شده در شورای امنیت در روز 20 جولای، در صورت حل نشدن موضوع در کمیته مشترک، یکی از اعضای شورای امنیت 10 روز وقت دارد تا اقدام به رفع عارضه نماید و در صورت عدم توفیق وی، پرونده در اختیار رئیس شورای امنیت قرار خواهد گرفت. در نهایت، اگر 5 عضو دائمی شورای امنیت به نتیجه نرسند، تحریم‌های سابق دوباره اعمال خواهد شد.
از آنجایی که ایران می‌دانداگر پای قضیه به شورای امنیت برسد تحریم‌ها دوباره بازگردانده می‌شود، پس تلاش خواهد کرد که به عنوان طرف شاکی اقدامی نکند. به جای آن، به طرف پای‌پس کشیدن از توافق پس از آن 35 روز ناموفق کمیته مشترک خواهد رفت و بدین طریق خود را در چاه شورای امنیت که هیچکدام از اعضای دائم آن نمی‌توانند در این مورد از حق وتوی خود به نفع ایران استفاده کنند، نمی‌اندازد».
به عبارت دیگر آقای ظریف دارند مکانیزم حاشیه تعبیه شده از سوی آمریکا و غرب را که به ضرر ایران است، به عنوان دستاورد برای مردم و کشور فاکتور می‌کنند.
