خبر برکناری یک مدیر رده بالا در دستگاه‌های دولتی کشور به خودی خود حساسیت‌برانگیز است. آن هم در وزارتخانه‌ای مانند وزارت علوم که به‌دلیل طبیعت کاری‌اش با قشر فرهیخته و تحصیلکرده جامعه سر و کار دارد. ریاست دانشگاه‌های مهمی مانند دانشگاه شهید بهشتی، از مسوولیت‌های حساسی است که جا‌به‌جایی مدیر آن حتماً دلایل خاصی دارد.
به گزارش شهدای ایران به نقل از صبح نو، ماجرا از این قرار است که خبر برکناری آقای محمد مهدی طهرانچی رییس دانشگاه شهید بهشتی تهران، توسط وزیر علوم، آقای فرهادی، روز یکشنبه این هفته در حالی منتشر شد که اجلاس گفت‌وگوی فرهنگی ایران و جهان عرب با حضور 85 اندیشمند خارجی و با همکاری دانشگاه شهید بهشتی در حال برگزاری بود و آقای طهرانچی، ریاست دبیرخانه این همایش بین‌المللی را برعهده داشت.
این شکل برکناری در زمان انجام مأموریت، نشان‌دهنده فوریتی است که مقامات بالاتر برای این اقدام قائل هستند و درنگ را در این زمینه جایز نمی‌دانند.
خود طهرانچی در این باره می‌گوید: «دانشگاه شهید بهشتی به عنوان دبیر مجمع علمی دانشگاهی ایران و عرب انتخاب شد و قرار بود در این هفته این نشست برگزار شود که مراسم افتتاحیه آن روز گذشته برگزار شد.بعدازظهر وزیر علوم تماس گرفتند که من قرار است شخص دیگری را به دانشگاه شهیدبهشتی بفرستم که من گفتم این مراسم در دانشگاه در حال برگزاری است و وزیر گفت یک کاری برای آن انجام می‌دهیم.»
ریاست دانشگاهها به قدری مهم و حساس است که طبق آیین‌نامه جامع مدیریت دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 10/12/1389، انتصاب رییس دانشگاه با پیشنهاد وزیر علوم به شورای عالی انقلاب فرهنگی و در صورت تأیید این شورا انجام خواهد شد.
هرچند این قانون از نحوه عزل رییس دانشگاه سخنی نگفته است و ظاهراً آن را باید از اختیارات وزیر علوم به حساب آوریم اما باید پرسید که چه ضرورتی باعث شده که رییس چهار و اندی ساله دانشگاه یعنی آقای طهرانچی که از اردیبهشت سال 91 در این سمت قرار داشت، این گونه برکنار شود؟ آیا انتصاب در دولت قبل سبب این اتفاق بوده و یا عملکرد ضعیف ایشان در سمتش؟
هر چند با برگزاری مراسم تودیع و معارفه که روز گذشته برگزار شد و قدردانی وزیر علوم از خدمات دکتر طهرانچی، همه چیز در ظاهر عادی به نظر می‌رسد، اما این برکناری و انتصاب در چند ماه مانده به پایان دولت و انتخابات ریاست جمهوری، در دانشگاهی مثل شهید بهشتی شائبه سیاسی بودن این اقدام را دوچندان می‌کند. گو این که اگر این اقدام در دولت قبل اتفاق می‌افتاد، احتمالاً رسانه‌های مخالف دولت آن را در حد تیتر یک روزنامه‌های خود ارتقا می‌دادند تا از آن بهره‌برداری سیاسی کنند، ولی اکنون شاهد سکوت رسانه‌های مدافع دولت در موضوع بازخواست از وزیر علوم هستیم. در مراسم تودیع و معارفه‌ای که روز گذشته برای دکتر طهرانچی و دکتر صدوق صورت گرفت، طهرانچی نکات بسیار قابل تاملی را بر زبان آورد که نشان می‌‌دهد این قله یخی است که از آب بیرون زده و ماجرا کمی بزرگ‌تر از یک برکناری ساده است. او در این مراسم با اعتراض به برکناری یک شبه گفت: «دوستان وزارت علوم در یک تماس یک دقیقه‌ای تلفنی این خبر را به من دادند و وقتی آن را شنیدم شب را راحت خوابیدم... مشکل کجاست؟ چرا ما به این بیماری دچار شده‌ایم؟ من در یک سفری که به روسیه داشتم با رییس دانشگاه روسیه هم صحبت شدم که یک نفر در کنار آن بود و گفت قرار است این شخص از یک ماه دیگر جانشین من در دانشگاه شود اما امور دانشگاه را با یکدیگر به جلو می‌بریم در صورتی که در کشور ما این کار یک شبه انجام می‌شود.»
طهرانچی در این مراسم با اشاره به اجلاس گفت‌وگوی فرهنگی ایران و جهان عرب گفت: «گردهمایی مجمع علمی دانشگاهیان ایران و عرب به میزبانی دانشگاه شهیدبهشتی بود و قرار بود که من صبح امروز از تعارض ما و جهان عرب و استقلال برای حل مسائل صحبت کنم که خجالت کشیدم در این جمع بنشینم! در صورتی که وزارت علوم در تعارض با ما نبود در استقلال با ما بود که می‌دانست این برنامه در دانشگاه شهیدبهشتی در حال برگزاری است با اینکه برنامه خودشان بود و دبیرخانه آن نیز بعد از دو سال تلاش راه‌اندازی شده است من را از این سمت برکنار کرد.» اما این ماجرا زمانی بیشتر رنگ سیاسی به خود می‌گیرد که شنیده‌ها حاکی از نقش برادر رییس‌جمهور یعنی آقای حسین فریدون در این عزل و نصب است.
فریدون در سال 93 یعنی یکسال پس از روی کارآمدن دولت برادر خود، طی نامه‌ای از سوی سازمان سنجش آموزش کشور به دانشگاه شهید بهشتی معرفی و درخواست می‌شود که وی به‌عنوان دانشجوی دکترای روابط بین‌الملل در این دانشگاه مهم کشور به تحصیل بپردازد.
ابتدا شورای گروه علوم سیاسی به شدت مخالفت می‌کند اما مجدداً بعد از مدتی سازمان سنجش نامه‌ای به دانشگاه شهید بهشتی نوشته و می‌گوید حسین فریدون یک سال قبل در آزمون دانشگاه گیلان امتحان داده و قبول شده اما برای مصاحبه نرفته است، در صورتی که دانشگاه شهید بهشتی تمایل داشته باشد وی در این دانشگاه به تحصیل دکترا بپردازد.
مسوولان دانشگاه شهید بهشتی نیز پس از پیگیری‌های سازمان سنجش نهایتاً تصمیم می‌گیرند فریدون در «پردیس دانشگاه شهید بهشتی» به تحصیل بپردازد. در این میان واکنش معنادار طهرانچی به موضوع نقش فریدون در برکناری‌اش بسیار جالب است.
در پایان مراسم تودیع و معارفه دیروز، خبرنگاران از طهرانچی درباره علت برکناری‌اش و اینکه آیا این مساله به حسین فریدون برادر رییس جمهور مرتبط است یا خیر سؤال کردند که او گفت: من چیزی نمی‌دانم، مسوولیت بنده بهمن‌ماه تمام می‌شود. او ادامه داد: العاقل یکفی بالاشاره، در بیان علما نکاتی است که شما خبرنگاران باهوش آن را متوجه می‌شوید!
باید سؤال کرد آیا این برکناری در جهت افزایش سرعت رشد علمی کشور بوده یا خاستگاهی سیاسی داشته است؟ این دغدغه در پیام قدردانی دکتر طهرانچی از همکاران دانشگاهی‌اش نیز منعکس شده است. در بخشی از این پیام آمده: «در ایامی که بدخواهان و داعیه‌داران تمدن غرب به روش جاهلی، ترور اندیشمندان و تحریم دانشگاهها را پیشه خود کرده بودند و حتی برجام نیز لغو این بداندیشی‌ها را موجب نگردید و اروپاییان همچنان بر مشی خصمانه خود بر تحریم این دانشگاه اصرار می‌ورزند، مسوولیت خطیر دانشگاه شهید بهشتی به اینجانب واگذار شد.
آنها قطع این ریشه طیبه را هدف قرار دادند و من و همکارانم جهادی را آغاز نمودیم که نقشه شوم آنان را برآب کنیم و در این عرصه به پرچمدار انقلاب اسلامی، رهبر معظم انقلاب، اقتدا نمودیم. و در حالی که رخوت و سستی نظام آموزش عالی را فرا گرفته بود، ما پیشرفت علمی را شعار خود قرار دادیم و ارتقاء همه جانبه دانشگاه را در صحنه‌های ملی و بین‌المللی هدف گذاردیم.»
طهرانچی در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو»:
یاد بگیریم حرفه‌ای‌تر عمل کنیم
دکتر محمدمهدی طهرانچی در پاسخ به خبرنگار صبح نو درباره نقش این برکناری در روند علمی دانشگاه شهید بهشتی و پیشرفت علمی نظام علم در ایران گفت: نگاه‌های خرد و سطحی به پیشرفت و رشد علمی کشور ضربه می‌زند. فرقی هم نمی‌کند از کدام جریان سیاسی باشد. البته من نمی‌توانم از خودم تعریف کنم اما گزارش‌هایی که از وضعیت دانشگاه شهید بهشتی ارائه‌شده و خوشبختانه این دانشگاه برخلاف رویه بسیاری از دانشگاهها افت نداشته است. البته این حاصل تلاش همکاران است که با بهترین وضعیت شتاب علمی کشور همخوانی داشت. دانشگاه کار خودش را داشت می‌کرد و به‌هرتقدیر صلاح‌دیدند که این برکناری صورت بگیرد. طهرانچی در واکنش به پرسشی دوباره، درباره نقش آقای حسین فریدون در برکناری‌اش ضمن امتناع از پاسخ شفاف و مستقیم و عدم تکذیب این خبر، گفت: سطح دانشگاه و آموزش عالی ما را با طرح این مسائل نباید پایین بیاوریم. مشکلات آموزش عالی ما ساختاری است و عمیق‌تر از این است که ما توجه خودمان را به یک فرد برگردانیم. اساساً اگر ما همه آموزش عالی را به یک فرد برگردانیم ضرر می‌کنیم. مسأله آموزش عالی مسأله این دولت و آن دولت نیست. ما با روندهای غلط مشکل‌داریم. این برکناری یک‌شبه از آن جمله است. ما باید یاد بگیریم که مقداری حرفه‌ای‌تر عمل کنیم.
این شکل برکناری در زمان انجام مأموریت، نشان‌دهنده فوریتی است که مقامات بالاتر برای این اقدام قائل هستند و درنگ را در این زمینه جایز نمی‌دانند.
خود طهرانچی در این باره می‌گوید: «دانشگاه شهید بهشتی به عنوان دبیر مجمع علمی دانشگاهی ایران و عرب انتخاب شد و قرار بود در این هفته این نشست برگزار شود که مراسم افتتاحیه آن روز گذشته برگزار شد.بعدازظهر وزیر علوم تماس گرفتند که من قرار است شخص دیگری را به دانشگاه شهیدبهشتی بفرستم که من گفتم این مراسم در دانشگاه در حال برگزاری است و وزیر گفت یک کاری برای آن انجام می‌دهیم.»
ریاست دانشگاهها به قدری مهم و حساس است که طبق آیین‌نامه جامع مدیریت دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 10/12/1389، انتصاب رییس دانشگاه با پیشنهاد وزیر علوم به شورای عالی انقلاب فرهنگی و در صورت تأیید این شورا انجام خواهد شد.
هرچند این قانون از نحوه عزل رییس دانشگاه سخنی نگفته است و ظاهراً آن را باید از اختیارات وزیر علوم به حساب آوریم اما باید پرسید که چه ضرورتی باعث شده که رییس چهار و اندی ساله دانشگاه یعنی آقای طهرانچی که از اردیبهشت سال 91 در این سمت قرار داشت، این گونه برکنار شود؟ آیا انتصاب در دولت قبل سبب این اتفاق بوده و یا عملکرد ضعیف ایشان در سمتش؟
هر چند با برگزاری مراسم تودیع و معارفه که روز گذشته برگزار شد و قدردانی وزیر علوم از خدمات دکتر طهرانچی، همه چیز در ظاهر عادی به نظر می‌رسد، اما این برکناری و انتصاب در چند ماه مانده به پایان دولت و انتخابات ریاست جمهوری، در دانشگاهی مثل شهید بهشتی شائبه سیاسی بودن این اقدام را دوچندان می‌کند. گو این که اگر این اقدام در دولت قبل اتفاق می‌افتاد، احتمالاً رسانه‌های مخالف دولت آن را در حد تیتر یک روزنامه‌های خود ارتقا می‌دادند تا از آن بهره‌برداری سیاسی کنند، ولی اکنون شاهد سکوت رسانه‌های مدافع دولت در موضوع بازخواست از وزیر علوم هستیم. در مراسم تودیع و معارفه‌ای که روز گذشته برای دکتر طهرانچی و دکتر صدوق صورت گرفت، طهرانچی نکات بسیار قابل تاملی را بر زبان آورد که نشان می‌‌دهد این قله یخی است که از آب بیرون زده و ماجرا کمی بزرگ‌تر از یک برکناری ساده است. او در این مراسم با اعتراض به برکناری یک شبه گفت: «دوستان وزارت علوم در یک تماس یک دقیقه‌ای تلفنی این خبر را به من دادند و وقتی آن را شنیدم شب را راحت خوابیدم... مشکل کجاست؟ چرا ما به این بیماری دچار شده‌ایم؟ من در یک سفری که به روسیه داشتم با رییس دانشگاه روسیه هم صحبت شدم که یک نفر در کنار آن بود و گفت قرار است این شخص از یک ماه دیگر جانشین من در دانشگاه شود اما امور دانشگاه را با یکدیگر به جلو می‌بریم در صورتی که در کشور ما این کار یک شبه انجام می‌شود.»
طهرانچی در این مراسم با اشاره به اجلاس گفت‌وگوی فرهنگی ایران و جهان عرب گفت: «گردهمایی مجمع علمی دانشگاهیان ایران و عرب به میزبانی دانشگاه شهیدبهشتی بود و قرار بود که من صبح امروز از تعارض ما و جهان عرب و استقلال برای حل مسائل صحبت کنم که خجالت کشیدم در این جمع بنشینم! در صورتی که وزارت علوم در تعارض با ما نبود در استقلال با ما بود که می‌دانست این برنامه در دانشگاه شهیدبهشتی در حال برگزاری است با اینکه برنامه خودشان بود و دبیرخانه آن نیز بعد از دو سال تلاش راه‌اندازی شده است من را از این سمت برکنار کرد.» اما این ماجرا زمانی بیشتر رنگ سیاسی به خود می‌گیرد که شنیده‌ها حاکی از نقش برادر رییس‌جمهور یعنی آقای حسین فریدون در این عزل و نصب است.
فریدون در سال 93 یعنی یکسال پس از روی کارآمدن دولت برادر خود، طی نامه‌ای از سوی سازمان سنجش آموزش کشور به دانشگاه شهید بهشتی معرفی و درخواست می‌شود که وی به‌عنوان دانشجوی دکترای روابط بین‌الملل در این دانشگاه مهم کشور به تحصیل بپردازد.
ابتدا شورای گروه علوم سیاسی به شدت مخالفت می‌کند اما مجدداً بعد از مدتی سازمان سنجش نامه‌ای به دانشگاه شهید بهشتی نوشته و می‌گوید حسین فریدون یک سال قبل در آزمون دانشگاه گیلان امتحان داده و قبول شده اما برای مصاحبه نرفته است، در صورتی که دانشگاه شهید بهشتی تمایل داشته باشد وی در این دانشگاه به تحصیل دکترا بپردازد.
مسوولان دانشگاه شهید بهشتی نیز پس از پیگیری‌های سازمان سنجش نهایتاً تصمیم می‌گیرند فریدون در «پردیس دانشگاه شهید بهشتی» به تحصیل بپردازد. در این میان واکنش معنادار طهرانچی به موضوع نقش فریدون در برکناری‌اش بسیار جالب است.
در پایان مراسم تودیع و معارفه دیروز، خبرنگاران از طهرانچی درباره علت برکناری‌اش و اینکه آیا این مساله به حسین فریدون برادر رییس جمهور مرتبط است یا خیر سؤال کردند که او گفت: من چیزی نمی‌دانم، مسوولیت بنده بهمن‌ماه تمام می‌شود. او ادامه داد: العاقل یکفی بالاشاره، در بیان علما نکاتی است که شما خبرنگاران باهوش آن را متوجه می‌شوید!
باید سؤال کرد آیا این برکناری در جهت افزایش سرعت رشد علمی کشور بوده یا خاستگاهی سیاسی داشته است؟ این دغدغه در پیام قدردانی دکتر طهرانچی از همکاران دانشگاهی‌اش نیز منعکس شده است. در بخشی از این پیام آمده: «در ایامی که بدخواهان و داعیه‌داران تمدن غرب به روش جاهلی، ترور اندیشمندان و تحریم دانشگاهها را پیشه خود کرده بودند و حتی برجام نیز لغو این بداندیشی‌ها را موجب نگردید و اروپاییان همچنان بر مشی خصمانه خود بر تحریم این دانشگاه اصرار می‌ورزند، مسوولیت خطیر دانشگاه شهید بهشتی به اینجانب واگذار شد.
آنها قطع این ریشه طیبه را هدف قرار دادند و من و همکارانم جهادی را آغاز نمودیم که نقشه شوم آنان را برآب کنیم و در این عرصه به پرچمدار انقلاب اسلامی، رهبر معظم انقلاب، اقتدا نمودیم. و در حالی که رخوت و سستی نظام آموزش عالی را فرا گرفته بود، ما پیشرفت علمی را شعار خود قرار دادیم و ارتقاء همه جانبه دانشگاه را در صحنه‌های ملی و بین‌المللی هدف گذاردیم.»
طهرانچی در گفت‌وگو با خبرنگار «صبح‌نو»:
یاد بگیریم حرفه‌ای‌تر عمل کنیم
دکتر محمدمهدی طهرانچی در پاسخ به خبرنگار صبح نو درباره نقش این برکناری در روند علمی دانشگاه شهید بهشتی و پیشرفت علمی نظام علم در ایران گفت: نگاه‌های خرد و سطحی به پیشرفت و رشد علمی کشور ضربه می‌زند. فرقی هم نمی‌کند از کدام جریان سیاسی باشد. البته من نمی‌توانم از خودم تعریف کنم اما گزارش‌هایی که از وضعیت دانشگاه شهید بهشتی ارائه‌شده و خوشبختانه این دانشگاه برخلاف رویه بسیاری از دانشگاهها افت نداشته است. البته این حاصل تلاش همکاران است که با بهترین وضعیت شتاب علمی کشور همخوانی داشت. دانشگاه کار خودش را داشت می‌کرد و به‌هرتقدیر صلاح‌دیدند که این برکناری صورت بگیرد. طهرانچی در واکنش به پرسشی دوباره، درباره نقش آقای حسین فریدون در برکناری‌اش ضمن امتناع از پاسخ شفاف و مستقیم و عدم تکذیب این خبر، گفت: سطح دانشگاه و آموزش عالی ما را با طرح این مسائل نباید پایین بیاوریم. مشکلات آموزش عالی ما ساختاری است و عمیق‌تر از این است که ما توجه خودمان را به یک فرد برگردانیم. اساساً اگر ما همه آموزش عالی را به یک فرد برگردانیم ضرر می‌کنیم. مسأله آموزش عالی مسأله این دولت و آن دولت نیست. ما با روندهای غلط مشکل‌داریم. این برکناری یک‌شبه از آن جمله است. ما باید یاد بگیریم که مقداری حرفه‌ای‌تر عمل کنیم.
