چندی پیش متوجه شدیم که در صفحه ۳۹ از کتاب «تفکر و سواد رسانهای» برای دوره دوم متوسطه (پایه دهم) عکسی درج شده است که حساسیت زیادی در دانشآموزان این پایه که در دوران حساسی نیز بسر میبرند، به وجود آورده است.
به گزارش شهدای ایران، اهداف این کتاب ۶ فصلی، در مقدمه اینگونه تشریح شده است: «دستیابی به اهداف حوزه تربیت و یادگیری تفکر و معارف اسلامی علوم انسانی و مطالعات اجتماعی و برنامه درسی تفکر و سواد رسانه ای به مطالعه و تمرین زیاد نیاز دارد. این کتاب برای هفته ای دو ساعت در یک سال تحصیلی نوشته شده است؛ پس به یاد داشته باشید با گذراندن این درس همه آنچه را که باید درباره سواد رسانه ای بدانید، بخواهید و بتوانید، یاد نگرفته اید. ما فقط سعی کرده ایم در شما حساسیت ایجاد کنیم. جهت گیری بسته آموزشی تفکر و سواد رسانه ای پایه دهم، پرورش توانایی نقد و بررسی هوشمندانه و تولید موثر پیام، و مدیریت بهره مندی از رسانه هاست.»
بنابر مقدمه این کتاب انتظار می رود تا دانش آموزان با مطالعه این درس مهارت های مهمی مانند تفسیر پیام های آشکار و پنهان تولیدات رسانه ای را داشته باشند و همان طور که می دانید هر عکس، فیلم و یا محصول رسانه ای دیگری حاوی پیام هایی است که در ضمیر خودآگاه و یا ناخودآگاه افراد اثرگذاری می کند. خواه این عکس و یا محصول رسانه ای محتوای مثبتی داشته باشد، خواه دارای پیام های منفی و حتی هرزه انگاری باشد.
با چنین مقدمه ای که در کتاب آمده است، انتظار می رود که تولیدکنندگان این کتاب خودشان نیز به پیام عکس ها توجهی درخور داشته باشند؛ چراکه محصولی که قرار است به دست دانش آموزان نوجوان برسد باید بیشتر از سایر کتب مورد کنکاش و رصد قرار بگیرد. با این حال در ابتدای درس ششم از کتاب مورد نظر، با عنوان ”کلیشه بدن” عکسی از دیوید رابرت جوزف بکهام، فوتبالیست مشهور و نیمه یهودی بریتانیایی که تمام بدنش را با خالکوبی های مستهجن طراحی کرده، درج شده است.
علت انتخاب عکس یک بازیکن مشهور ورزشی برای عنوان این درس، آموزش مفهوم ”تاثیر برخی رسانهها در ظاهرگرایی و رجحان ظاهر بر دیگر ویژگیهای شخصیتی” بوده است. عکس بکهام به عنوان یکی از افراد ورزشی زیبارو قرار بوده ناقل چنین مفهومی باشد؛ غافل از اینکه تصویر یک زن برهنه در قسمت بازو و ساعد دستان وی که به صورت واضحی دیده می شود و گفته شده که این تصویر متعلق به همسرش ویکتوریا، خواننده و مدل مشهور انگلیسی است، خبر از انتقال مفاهیم دیگری دارد.
به گزارش طنین یاس، این تصاویر شاید به صورت کلی به چشم نیاید و حتی برای بیننده مهم نباشد، ولی کاملا برای ذهن روشن است و بر روی ضمیر ناخودآگاه تاثیر می گذارد. واقعیت این است که اشخاص مشهور حتی آب خوردنشان هم مورد توجه قرار می گیرد و دانش آموزانی که در سن الگوپذیری هستند و هنوز قدرت تمیز سبک زندگی درست از غلط را شناسایی نکرده اند، این تصاویر مستهجن را در ذهن خود تطهیر می کنند و قبح این کار را در وجود خود می شکنند. برای بررسی دلیل چنین اشتباهی، خوشبینانه ترین حالت این است که درج چنین عکس هایی در کتب درسی از روی غفلت مسئولین تالیف بوده است و ترجیح می دهیم تا از حالت بدبینانه سخنی به میان نیاوریم.
اهمیت کتب درسی و محتوایی که به خورد دانش آموزان داده می شود، تاثیر مستقیمی بر این متربیان دارد. ضمن گرامی باد به تلاش تدوین کنندگان کتب درسی؛ فارغ از قضیه عکسی که در بالا به آن اشاره کردیم، به نظر می رسد ابعاد آموزشی و صرفاَ علمی به ابعاد تربیتی در آموزش و پرورش می چربد. طبق همین روال بارها و بارها شاهد اعتراض کارشناسان مبنی بر عدم کفایت دروس برای تربیت دانش آموزان بوده ایم. خمیره اصلی اظهارات معترضان این است که کتاب های درسی دانش آموزان، حافظ مطالب علمی و تاکید بر تصحیح علوم در دانش آموزان بوده است، اما مسئله تربیت را به خوبی در برنمی گیرد.
آموزش و پرورش یکی از مهم ترین و پیچیده ترین سازمان کشورهای دنیا است که در ایران نیز از قدرت اثرگذاری بالایی برخوردار می باشد. پیوند این ارگان با مسائل روز اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و پیشرفت سطح دانایی بدنه جامعه غیر قابل کتمان است. اگر بسیاری از پژوهشگران، دانشگاه ها را محلی برای تربیت نیروهای متخصص جامعه می دانند، بسیاری از کارشناسان و روانشناسان نیز آغاز رشد سلامت اجتماعی و تربیت نیروی کارآمد و مدیران زبده را در گرو یک نظام آموزش و پرورشی دقیق و سالم می دانند.
نظربه چنین اهمیتی است که در زمان حاضر، کشورهای پیشرفته و حتی جوامع ضعیف تر، بودجه و انرژی زیادی برای اعتلای نظام آموزش و پرورش در کشورهای خود دارند. در ایران نیز نظام آموزش انتفاعی و قرار دادن فرصت علم آموزی برای تمام افراد جامعه، از همین نگرش سرچشمه گرفته است؛ با تمام این تفاسیر زمانی ثمربخشی سیستم آموزشی کشور به اثبات می رسد که شاهد تبدیل شدن انسان های مستعد به انسان های سالم، بالنده، متعادل و رشد یافته باشیم. این مهم صورت نمی گیرد مگر اینکه مسئولین مربوطه دقت و نظارت شدیدی بر محتوای آموزشی سازمان خود داشته باشند.
انتظار می رود همان گونه که معلمان دلسوز و مسئولین آموزش و پرورش برای بهبود اوضاع خود و معیشت همکارانشان جنبش های کشوری راه اندازی می کنند، با اتخاذ سیاستهای بخردانه، به خوراک معنوی و آموزش هایی که به کودکان و نوجوانان این جامعه دارند، هم توجه لازم را مبذول نمایند. برخورداری از کتاب هایی با محتوای سالم حق طبیعی دانش آموزان است که مانند همیشه معلمان باید علم دار این موضوع باشند.
*طنین یاس
بنابر مقدمه این کتاب انتظار می رود تا دانش آموزان با مطالعه این درس مهارت های مهمی مانند تفسیر پیام های آشکار و پنهان تولیدات رسانه ای را داشته باشند و همان طور که می دانید هر عکس، فیلم و یا محصول رسانه ای دیگری حاوی پیام هایی است که در ضمیر خودآگاه و یا ناخودآگاه افراد اثرگذاری می کند. خواه این عکس و یا محصول رسانه ای محتوای مثبتی داشته باشد، خواه دارای پیام های منفی و حتی هرزه انگاری باشد.
با چنین مقدمه ای که در کتاب آمده است، انتظار می رود که تولیدکنندگان این کتاب خودشان نیز به پیام عکس ها توجهی درخور داشته باشند؛ چراکه محصولی که قرار است به دست دانش آموزان نوجوان برسد باید بیشتر از سایر کتب مورد کنکاش و رصد قرار بگیرد. با این حال در ابتدای درس ششم از کتاب مورد نظر، با عنوان ”کلیشه بدن” عکسی از دیوید رابرت جوزف بکهام، فوتبالیست مشهور و نیمه یهودی بریتانیایی که تمام بدنش را با خالکوبی های مستهجن طراحی کرده، درج شده است.
علت انتخاب عکس یک بازیکن مشهور ورزشی برای عنوان این درس، آموزش مفهوم ”تاثیر برخی رسانهها در ظاهرگرایی و رجحان ظاهر بر دیگر ویژگیهای شخصیتی” بوده است. عکس بکهام به عنوان یکی از افراد ورزشی زیبارو قرار بوده ناقل چنین مفهومی باشد؛ غافل از اینکه تصویر یک زن برهنه در قسمت بازو و ساعد دستان وی که به صورت واضحی دیده می شود و گفته شده که این تصویر متعلق به همسرش ویکتوریا، خواننده و مدل مشهور انگلیسی است، خبر از انتقال مفاهیم دیگری دارد.
به گزارش طنین یاس، این تصاویر شاید به صورت کلی به چشم نیاید و حتی برای بیننده مهم نباشد، ولی کاملا برای ذهن روشن است و بر روی ضمیر ناخودآگاه تاثیر می گذارد. واقعیت این است که اشخاص مشهور حتی آب خوردنشان هم مورد توجه قرار می گیرد و دانش آموزانی که در سن الگوپذیری هستند و هنوز قدرت تمیز سبک زندگی درست از غلط را شناسایی نکرده اند، این تصاویر مستهجن را در ذهن خود تطهیر می کنند و قبح این کار را در وجود خود می شکنند. برای بررسی دلیل چنین اشتباهی، خوشبینانه ترین حالت این است که درج چنین عکس هایی در کتب درسی از روی غفلت مسئولین تالیف بوده است و ترجیح می دهیم تا از حالت بدبینانه سخنی به میان نیاوریم.
اهمیت کتب درسی و محتوایی که به خورد دانش آموزان داده می شود، تاثیر مستقیمی بر این متربیان دارد. ضمن گرامی باد به تلاش تدوین کنندگان کتب درسی؛ فارغ از قضیه عکسی که در بالا به آن اشاره کردیم، به نظر می رسد ابعاد آموزشی و صرفاَ علمی به ابعاد تربیتی در آموزش و پرورش می چربد. طبق همین روال بارها و بارها شاهد اعتراض کارشناسان مبنی بر عدم کفایت دروس برای تربیت دانش آموزان بوده ایم. خمیره اصلی اظهارات معترضان این است که کتاب های درسی دانش آموزان، حافظ مطالب علمی و تاکید بر تصحیح علوم در دانش آموزان بوده است، اما مسئله تربیت را به خوبی در برنمی گیرد.
آموزش و پرورش یکی از مهم ترین و پیچیده ترین سازمان کشورهای دنیا است که در ایران نیز از قدرت اثرگذاری بالایی برخوردار می باشد. پیوند این ارگان با مسائل روز اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و پیشرفت سطح دانایی بدنه جامعه غیر قابل کتمان است. اگر بسیاری از پژوهشگران، دانشگاه ها را محلی برای تربیت نیروهای متخصص جامعه می دانند، بسیاری از کارشناسان و روانشناسان نیز آغاز رشد سلامت اجتماعی و تربیت نیروی کارآمد و مدیران زبده را در گرو یک نظام آموزش و پرورشی دقیق و سالم می دانند.
نظربه چنین اهمیتی است که در زمان حاضر، کشورهای پیشرفته و حتی جوامع ضعیف تر، بودجه و انرژی زیادی برای اعتلای نظام آموزش و پرورش در کشورهای خود دارند. در ایران نیز نظام آموزش انتفاعی و قرار دادن فرصت علم آموزی برای تمام افراد جامعه، از همین نگرش سرچشمه گرفته است؛ با تمام این تفاسیر زمانی ثمربخشی سیستم آموزشی کشور به اثبات می رسد که شاهد تبدیل شدن انسان های مستعد به انسان های سالم، بالنده، متعادل و رشد یافته باشیم. این مهم صورت نمی گیرد مگر اینکه مسئولین مربوطه دقت و نظارت شدیدی بر محتوای آموزشی سازمان خود داشته باشند.
انتظار می رود همان گونه که معلمان دلسوز و مسئولین آموزش و پرورش برای بهبود اوضاع خود و معیشت همکارانشان جنبش های کشوری راه اندازی می کنند، با اتخاذ سیاستهای بخردانه، به خوراک معنوی و آموزش هایی که به کودکان و نوجوانان این جامعه دارند، هم توجه لازم را مبذول نمایند. برخورداری از کتاب هایی با محتوای سالم حق طبیعی دانش آموزان است که مانند همیشه معلمان باید علم دار این موضوع باشند.
*طنین یاس