شهدای ایران:اعلام «عزای عمومی» سنتی است که تنها مختص کشور ما نیست و تقریبا در حوادث گوناگونی که در کشورهای مختلف دنیا به وقوع می پیوندد، «اعلام عزای عمومی» یک سنت دیرینه است که یا در جهت گرامیداشت یاد و خاطره فرد یا افراد جامعه است و یا به جهت همدردی با خانواده و یا خانواده های داغدار؛ ضمن اینکه این مسأله راهی هم برای احترام گذاشتن به اعضای جامعه و مطلع کردن سایر مردم دنیا از عمق یک فاجعه نیز تلقی می شود.
هرچند هر کشوری در دنیا قوانین خاص خود را برای «اعلام عزای عمومی» دارد، در کشور ما نیز وقتی جامعه بزرگی را از دست می دهد و یا مردم منطقه ای به واسطه بروز حوادث طبیعی اعم از زلزله، سیل و ... داغدار می شوند، روال این است که دولت به عنوان مسئول امور اجرایی کشور و در رأس آن رئیس جمهور پس از بررسی ابعاد ماجرا در کشور عزای عمومی اعلام می کند. البته در مواردی خاص موضوع عزای عمومی از سوی رهبر معظم انقلاب اعلام می شود، اما طبق اصل 113 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چون «پس از مقام معظم رهبری، رئیس جمهور عالی ترین مقام رسمی کشور است» این مسأله در عمده موارد از سوی وی اعلام می شود.
در بررسی کلی مسأله «عزای عمومی» می توان گفت که «عزای عمومی» به روز و یا روزهایی معین و مشخص برای عزاداری و گرفتن مراسم‌های یادبود، در میان اکثریت مردم یک کشور اطلاق می شود. این روزها معمولاً توسط حکومت به صورت رسمی اعلام می‌شوند. چنین روزهایی معمولاً در پی رخدادهای بزرگ و یا درگذشت افراد مشهور اعلام می‌شود که در بین اکثر قریب به اتفاق دنیا هم معمول است.
در بسیاری از کشورهای جهان به عنوان یک پروتکل پذیرفته شده وقتی «عزای عمومی» اعلام می شود معمولاً پرچم‌های آن کشور در همه اماکن تحت کنترل دولت‌ها به حالت نیمه برافراشته درمی‌آید. البته گویا در کشورمان طی مصوبه ای در دولت گذشته، این پروتکل اجرایی نمی شود. از دیگر موضوعاتی که می توان به عنوان شرایط «عزای عمومی» به آن اشاره کرد، این است که «در برخی موارد عزای عمومی با تعطیلی نیز همراه می‌شود»، « برنامه‌هایی مانند کنسرت‌ها در سراسر کشور لغو می‌شوند» و « برنامه‌های طنز تلویزیونی تا پایان ایام عزا، به روی آنتن نمی‌روند».
مواردی از اعلام «عزای عمومی» هم بوده که بسیار عجیب بوده و از آن می توان به عنوان موضوعات و موارد خاص یاد کرد؛ اینکه در تایلند به دلیل مرگ پادشاه این کشور یک سال عزای عمومی اعلام شد! یا در کشورمان نیز به دلیل مرگ «هوگو چاوز» رئیس جمهور سابق ونزوئلا، «محمود احمدی نژاد» رئیس دولت های نهم و دهم یک روز عزای عمومی اعلام کرد و یا اینکه به دلیل حضور یکی از بازیگران در یک شهر (فاطمه معتمد آریا در کاشان) امام جمعه این شهر یک روز عزای عمومی اعلام کرد! این در حالی است که خیلی از کارشناسان و نمایندگان مجلس وقت به دلیل اعلام نکردن عزای عمومی پس از زلزله ورزقان توسط رئیس جمهور وقت به شدت به وی اعتراض کردند.
اخیرا در جریان درگذشت حضرت آیت الله عبدالکریم موسوی اردبیلی از مراجع عظام تقلید و از یاران و همراهان امام خمینی(ره) که مسئولیت های ارشد اجرایی هم در سال های ابتدایی پیروزی انقلاب بر عهده داشته است، رئیس جمهور دو روز عزای عمومی در کشور اعلام کرد؛ هرچند فعلا به شرایط اعلام عزای عمومی و اینکه این مقوله چطور باید توسط دستگاه ها، مردم، رادیو و تلویزیون و ... رعایت شود، کاری نداریم و نمی خواهیم آن را بررسی کنیم؛ هرچند این موضوع هم به جای خود جای بررسی و مداقه دارد، به دنبال این اتفاق دو حادثه دردناک دیگر هم برای جمعی از هموطنانمان اتفاق افتاد که شایسته بود مسئولان امر و به ویژه رئیس محترم جمهور برای این مصیبت هم «عزای عمومی» اعلام می کردند.
حادثه برخورد دو قطار مسافربری و جان باختن بیش از 40 تن از هموطنان مان و همچنین شهادت جمع دیگری از هموطنان در یک حادثه تروریستی در حله عراق، مسأله ای بود که مردم ایران اسلامی را در روزهای آخر ماه صفر ماتم زده تر کرد و باعث داغدار شدن برخی خانواده ها شد، این حوادث باعث از دست رفتن جان حدود 80 ایرانی شد که به نظر می رسد دولت و شخص رئیس جمهور علاوه بر پیام های تسلیتی که برای این وقایع ارسال کردند، باید برای تسکین خانواده های داغدار «عزای عمومی» اعلام می کردند.
هرچند قطعا اعلام «عزای عمومی» باعث بازگشتن افراد از دست رفته نخواهد شد و از غم جان باختن و شهادت آنها نمی کاهد، این همدردی با خانواده ها و هموطنان داغدارمان باعث تسکین دردهای آنها می شد. اینکه صرفا «اعلام عزای عمومی» در چنین وقایعی به مسئولان استانی واگذار شود، رویه درستی نیست و بهتر بود که دولت و رئیس جمهور همان طور که در جریان درگذشت یکی از مراجع تقلید به درستی دو روز را عزای عمومی اعلام کردند، در جریان جان باختن جمعی از هموطنان مان هم به صورت سراسری عزای عمومی اعلام می کردند.
*تابناک
هرچند هر کشوری در دنیا قوانین خاص خود را برای «اعلام عزای عمومی» دارد، در کشور ما نیز وقتی جامعه بزرگی را از دست می دهد و یا مردم منطقه ای به واسطه بروز حوادث طبیعی اعم از زلزله، سیل و ... داغدار می شوند، روال این است که دولت به عنوان مسئول امور اجرایی کشور و در رأس آن رئیس جمهور پس از بررسی ابعاد ماجرا در کشور عزای عمومی اعلام می کند. البته در مواردی خاص موضوع عزای عمومی از سوی رهبر معظم انقلاب اعلام می شود، اما طبق اصل 113 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چون «پس از مقام معظم رهبری، رئیس جمهور عالی ترین مقام رسمی کشور است» این مسأله در عمده موارد از سوی وی اعلام می شود.
در بررسی کلی مسأله «عزای عمومی» می توان گفت که «عزای عمومی» به روز و یا روزهایی معین و مشخص برای عزاداری و گرفتن مراسم‌های یادبود، در میان اکثریت مردم یک کشور اطلاق می شود. این روزها معمولاً توسط حکومت به صورت رسمی اعلام می‌شوند. چنین روزهایی معمولاً در پی رخدادهای بزرگ و یا درگذشت افراد مشهور اعلام می‌شود که در بین اکثر قریب به اتفاق دنیا هم معمول است.
در بسیاری از کشورهای جهان به عنوان یک پروتکل پذیرفته شده وقتی «عزای عمومی» اعلام می شود معمولاً پرچم‌های آن کشور در همه اماکن تحت کنترل دولت‌ها به حالت نیمه برافراشته درمی‌آید. البته گویا در کشورمان طی مصوبه ای در دولت گذشته، این پروتکل اجرایی نمی شود. از دیگر موضوعاتی که می توان به عنوان شرایط «عزای عمومی» به آن اشاره کرد، این است که «در برخی موارد عزای عمومی با تعطیلی نیز همراه می‌شود»، « برنامه‌هایی مانند کنسرت‌ها در سراسر کشور لغو می‌شوند» و « برنامه‌های طنز تلویزیونی تا پایان ایام عزا، به روی آنتن نمی‌روند».
مواردی از اعلام «عزای عمومی» هم بوده که بسیار عجیب بوده و از آن می توان به عنوان موضوعات و موارد خاص یاد کرد؛ اینکه در تایلند به دلیل مرگ پادشاه این کشور یک سال عزای عمومی اعلام شد! یا در کشورمان نیز به دلیل مرگ «هوگو چاوز» رئیس جمهور سابق ونزوئلا، «محمود احمدی نژاد» رئیس دولت های نهم و دهم یک روز عزای عمومی اعلام کرد و یا اینکه به دلیل حضور یکی از بازیگران در یک شهر (فاطمه معتمد آریا در کاشان) امام جمعه این شهر یک روز عزای عمومی اعلام کرد! این در حالی است که خیلی از کارشناسان و نمایندگان مجلس وقت به دلیل اعلام نکردن عزای عمومی پس از زلزله ورزقان توسط رئیس جمهور وقت به شدت به وی اعتراض کردند.
اخیرا در جریان درگذشت حضرت آیت الله عبدالکریم موسوی اردبیلی از مراجع عظام تقلید و از یاران و همراهان امام خمینی(ره) که مسئولیت های ارشد اجرایی هم در سال های ابتدایی پیروزی انقلاب بر عهده داشته است، رئیس جمهور دو روز عزای عمومی در کشور اعلام کرد؛ هرچند فعلا به شرایط اعلام عزای عمومی و اینکه این مقوله چطور باید توسط دستگاه ها، مردم، رادیو و تلویزیون و ... رعایت شود، کاری نداریم و نمی خواهیم آن را بررسی کنیم؛ هرچند این موضوع هم به جای خود جای بررسی و مداقه دارد، به دنبال این اتفاق دو حادثه دردناک دیگر هم برای جمعی از هموطنانمان اتفاق افتاد که شایسته بود مسئولان امر و به ویژه رئیس محترم جمهور برای این مصیبت هم «عزای عمومی» اعلام می کردند.
حادثه برخورد دو قطار مسافربری و جان باختن بیش از 40 تن از هموطنان مان و همچنین شهادت جمع دیگری از هموطنان در یک حادثه تروریستی در حله عراق، مسأله ای بود که مردم ایران اسلامی را در روزهای آخر ماه صفر ماتم زده تر کرد و باعث داغدار شدن برخی خانواده ها شد، این حوادث باعث از دست رفتن جان حدود 80 ایرانی شد که به نظر می رسد دولت و شخص رئیس جمهور علاوه بر پیام های تسلیتی که برای این وقایع ارسال کردند، باید برای تسکین خانواده های داغدار «عزای عمومی» اعلام می کردند.
هرچند قطعا اعلام «عزای عمومی» باعث بازگشتن افراد از دست رفته نخواهد شد و از غم جان باختن و شهادت آنها نمی کاهد، این همدردی با خانواده ها و هموطنان داغدارمان باعث تسکین دردهای آنها می شد. اینکه صرفا «اعلام عزای عمومی» در چنین وقایعی به مسئولان استانی واگذار شود، رویه درستی نیست و بهتر بود که دولت و رئیس جمهور همان طور که در جریان درگذشت یکی از مراجع تقلید به درستی دو روز را عزای عمومی اعلام کردند، در جریان جان باختن جمعی از هموطنان مان هم به صورت سراسری عزای عمومی اعلام می کردند.
*تابناک
