اکنون دقیقا یک سال از آن دستور رهبر معظم انقلاب اسلامی برای پرهیز جدی از واردات هرگونه مواد مصرفی از آمریکا می‌گذرد. گرچه سال گذشته وزارت صنعت در اجرای دستور رهبر معظم انقلاب، ثبت‌ سفارش کالاهای مصرفی از آمریکا را ممنوع کرد، اما گویا وجود خلأها و روزنه‌ها در نظام واردات کشور، سبب سودجویی عده‌ای شده به‌طوری که در هفته گذشته خبر ورود 400 خودروی ساخت آمریکا رسانه‌ای شد.

اوایل امسال ماجرای واردات خودروهای آمریکایی مطرح شد که رهبر معظم انقلاب در دیدار با کارگران در هشتم اردیبهشت‌ به این موضوع اشاره کردند: «من نمی‌دانم این قضیه واردات خودروهای آمریکایی چیست که حالا سر زبان‌ها افتاده و بعضی‌ها می‌گویند. خودروهای آمریکایی را خود آمریکایی‌ ها مصرف نمی‌کردند؛ این در مطبوعات آمریکایی‌ها منعکس شد و ما دیدیم؛ می‌گفتند مصرفش زیاد است، سنگین است. مثلاً فرض کنید ما، از [محصول] فلان کارخانه خودروسازی رو به ورشکستگی آمریکا استفاده کنیم؛ آن‌هم آمریکا! جلوی اینها بایستی به‌طور جدی ایستاد. چه کسی بایستد؟ خود مسئولان، خود وزرای محترم. من می‌دانم که افرادی هستند، از پشت فشار می‌آورند -منفعت دارند، سود دارند، [لذا] فشار می‌آورند ـ جلوی این فشارها بایستند، قبول نکنند.»

پس از دستور صریح رهبر معظم انقلاب، مسئولان وزارت صنعت و گمرک، جلوی واردات یک محموله خودروی آمریکایی به کشور را گرفتند.

با این حال، هفته گذشته خبرگزاری ایسنا خبر داد تعدادی از خودروهای وارداتی از مبدأ آمریکا به ایران وارد شده‌اند. براساس گزارش‌های منتشرشده، گرچه خودروهای وارداتی جزو برندهای آمریکایی نبوده‌اند اما با توجه به این‌که مقام معظم رهبری واردات هر نوع کالای مصرفی آمریکایی را از این کشور منع فرموده‌اند نکته اینجاست که چطور بازهم کالاهای ساخته‌شده در آمریکا به ایران وارد شده است؟

مسئولان باید پاسخ دهند

فرهاد احتشام‌زاده، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو با تائید این موضوع گفت: با وجود ممنوعیت واردات کالا از آمریکا طبق فرمایشات مقام معظم رهبری، چندی پیش نزدیک به 400 دستگاه خودروی تولیدشده در ایالات متحده آمریکا که دارای کدهای ساخت این کشور نیز بوده‌اند به ایران وارد شده است.

احتشام‌زاده افزود: این خودروها برندهایی چون بی‌ام‌و، تویوتا، هوندا و ولوو بوده و گرچه اکنون راهنمایی و رانندگی از شماره‌گذاری آنها خودداری کرده اما قبل از این روند برخی از آنها شماره‌ گذاری و فروخته شده‌اند.

به گزارش ایسنا، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو تاکید کرد: انجمن واردکنندگان خودرو برای قانونی بودن یا نبودن ورود این خودروها از وزارت صنعت، معدن و تجارت استعلام کرده و باید دید پاسخ این وزارتخانه در این رابطه چیست!؟

قوانین باید اصلاح می‌شد

فرشاد مرشدسلوک، نایب‌رئیس هیات مدیره انجمن واردکنندگان خودرو درباره واردات خودروهای تولیدشده در آمریکا به خبرنگار جام‌جم گفت: با توجه به این‌که بسیاری از شرکت‌های خودروساز در سراسر جهان شعب مختلفی دارند، روند فروش و ارسال محصولات یک برند از کشورهای ثالث کاملاً طبیعی است.

مرشدسلوک افزود: به عنوان مثال اگر امروز به بازار خودروهای وارداتی ایران توجه کنیم همه خودروهای موجود از یک مبدأ تولید به ایران نیامده‌اند بلکه ممکن است به عنوان مثال خودروی تویوتا که کارخانه مادر آن در ژاپن است از کشورهایی چون بلغارستان، چین یا هر کشور دیگری به ایران وارد شده باشد.

وی درباره نحوه ثبت سفارش کالاها نیز تصریح کرد: بر اساس قوانین وجود مبدأ تولید یک کالا برای ثبت سفارش موردنیاز است و از آنجایی که کارخانه‌های مادر این مورد اخیر هیچ‌کدام آمریکایی نبوده‌اند احتمالاً در سیستم هیچ اشکالی برای ثبت سفارش وجود نداشته و براحتی روال اداری و قانونی انجام شده است.

نایب‌رئیس هیات مدیره انجمن واردکنندگان خودرو تاکید کرد: با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در این زمینه لازم بود درباره قوانین تصمیم‌گیری جدیدی صورت می‌گرفت تا چنین مشکلی را تجربه نکنیم. اما با توجه به این‌که واردات کالا از آمریکا ممنوع است به هر حال انجام این معامله و ورود این محصولات به ایران ممکن است شبهه برانگیز باشد.

سوال مجلس از وزیر صنعت

از سوی دیگر سیدجواد حسینی‌کیا، دبیر اول کمیسیون صنایع مجلس درباره واردات خودروهای آمریکایی به خبرنگار ما گفت: بدون تردید درباره واردات خودرو از آمریکا از وزیر صنعت سوال‌ خواهیم کرد و اگر وزیر محترم پاسخ مناسب یا قانع‌کننده‌ای نداشته باشند، موضوع در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد. این در حالی است که نباید فراموش کنیم مجموع این حرکت برخلاف اقتصادمقاومتی یعنی تاکید مقام معظم رهبری بوده است.

وی تصریح کرد: بارها اعلام شده تنها راه نجات تولید و در مجموع اقتصاد کشور اجرای سیاست‌های اقتصادمقاومتی است از این رو هرگونه تخلف یا نادیده گرفتن سیاست‌های مورد تاکید مقام معظم رهبری باعث می‌شود از مسیر رهایی اقتصاد از وابستگی خارج شده و با چالش مواجه شویم، بنابراین تاکید می‌کنم در جلسه آینده تمام این موارد با جدیت از سوی کمیسیون پیگیری خواهد شد.

دبیر اول کمیسیون صنایع مجلس با اشاره به بحث اشتغال گفت: مقام معظم رهبری بارها تاکید فرموده‌اند که واردات بی‌رویه و همچنین قاچاق دقیقاً مثل این است که با پول ایران برای دیگران یعنی صادرکنندگان کالا به کشورمان، فرصت شغلی ایجاد کرده باشیم. در حالی که خود با معضل بیکاری دست و پنجه نرم می‌کنیم. به همین دلیل لازم است سیاست‌های اقتصادمقاومتی جدی گرفته شده و با مدیریت واردات فرصت‌های شغلی را برای جوانان و متخصصان کشور مهیا کنیم.

چه آمریکایی؛ چه ساخت آمریکا

از سوی دیگر ابوالفضل خلخالی، کارشناس صنعت خودرو و استاد دانشگاه درباره واردات خودروهای جدید از آمریکا به خبرنگار جام‌جم گفت: رهبر معظم انقلاب درباره بحث واردات کالا از آمریکا کاملاً واضح و روشن فرموده‌اند، بنابراین تفاوتی در این نیست که خودرویی با آرم شرکتی آمریکایی وارد ایران شود یا این‌که آمریکایی‌ها برای یک برند آسیایی خودرو ساخته و به ایران فرستاده باشند.

خلخالی افزود: این واردات اگر صحت داشته باشد در واقع خرید مستقیم از آمریکا بوده است چون کارگر آمریکایی آن را تولید کرده و کارخانه سازنده هم به دولت آمریکا مالیات می‌پردازد، پس از هر نظر که به این معامله و فرآیند واردات توجه کنیم، مثل این است که مستقیم با آمریکا وارد معامله شده و به اقتصاد آن کمک کرده‌ایم آن هم زمانی که آمریکا جلوی فروش قطعات موردنیاز صنایع را به ایران گرفته است.

وی تاکید کرد: گرچه من نمی‌توانم درباره صحت ورود این خودروها اظهارنظر کنم اما فرض را بر این بگیریم که خودروهای موردنظر وارد ایران شده‌ و اکنون در بازار فروخته شده‌اند، این بیانگر وجود خلأ قانونی بوده که نیاز به اصلاح آن است.

*عماد عزتی - اقتصاد