شهدای ایران:آیت‌الله  "میر اسدالله مدنی" از روحانیون انقلابی ایران و دومین شهید محراب در سال ۱۲۹۳ هجری خورشیدی در آذرشهر از توابع تبریز، به دنیا آمد. وی در چهار سالگی مادر خود را از دست داد و نزد نامادری و پدرش آقا میرعلی بزرگ شد.

مدنی دروس ابتدایی علوم دینی را در حوزه علمیه یزد فرا گرفت و برای ادامه تحصیل عازم قم شد و در آن‌جا تحصیلات خود را به پایان رساند. وقتی شهید نواب صفوی مصمم به مبارزه مسلحانه شد، در تهیه اسلحه وی را یاری کرد. سپس چندین سال در حوزه علمیه نجف به تدریس مشغول گشت. در حوزه نجف در بین دوستان آیت‌الله مدنی معروف بود که «اسلحه‌ای که نواب صفوی تهیه کرد با پول کتاب‌های مدنی بود.»

وی از جوانی قدم در راه مبارزه با طاغوت نهاد و در این راه، دستگیری ها و تبعیدهای مداوم را به جان خرید. در سال‌های دوری از وطن و زندگی در نجف اشرف، جاذبه معنوی او، روشن ضمیران حقیقت‌جو را همانند پروانه‌های عاشق، گرداگردش جمع کرد و آنان را از محضر پر فیضش سیراب ساخت. هم زمان با اوج‌گیری قیام مردمی در خرداد 1342 و تبعید امام خمینی رحمت الله به نجف اشرف، همواره مدافع امام بود و در کنار آن رهبر فرزانه، در پاسداری از اسلام کوشید.

وی پس از انقلاب نیز در کنار امام و یاران گران‌قدرش، در حفظ آرمان‌های نظام اسلامی و دفع توطئه‌های دشمنان نظام، عاشقانه تلاش می‌کرد. شهید مدنی، در طول زندگی پرثمرش، خدمات ارزنده‌ای به اسلام و ملت ایران در نقاط مختلف کشورمان به یادگار گذاشت و سرانجام به دست منافقان کوردل، در محراب نماز جمعه به شهادت رسید.

سیداسدالله در اوایل جوانی، به سلک طالبان علم و کمال راه یافت و دروس ابتدایی را در حوزه علمیه یزد فرا گرفت. قلب لبریز از عشق و شعف به معارف اسلامی، او را واداشت که سال‌ها در کنار بارگاه فاطمه معصومه علیهاالسلام ؛ ماندگار شود و از محضر بزرگان دانش فقه و اصول بهره مند گردد.

وی مدتی در محضر استادانی چون آیت‌الله حجت کوه کمری، آیت‌الله سیدمحمدتقی خوانساری و چهار سال در محضر امام خمینی رحمت‌الله حضور یافت و از درس‌های فلسفه، عرفان و اخلاق ایشان بهره فراوان برد و همین کلاس‌های درس سبب شد عشقش به حضرت امام بیش از پیش شود.

پس از آن، سال‌های هجرت از وطن را در کنار بارگاه قدسی امام علی علیه السلام، گذراند و شب و روز در فضای حوزه علمیه نجف، از دانش و معارف بزرگانی چون آیت‌الله حکیم، آیت‌الله سیدابوالحسن اصفهانی و آیت‌الله عبدالهادی شیرازی بهره برد تا سرانجام به درجه اجتهاد رسید.

آیت الله مدنی افزون بر استعداد خاصی که در زمینه تحصیل از خود نشان می‌داد، مبارزی بی‌امان و سازش‌ناپذیر بود. وی پس از چندین سال دوری از وطن، در سال 1331، با کوله‌باری از دانش از نجف اشرف به زادگاه خود بازگشت. او که از جوانی همت خود را در راه مبارزه با ستم و فساد قرار داده بود، در نخستین برخورد آشکار با رژیم طاغوتی، مردم را به مقابله با تولید و فروش محصولات کارخانه بزرگ مشروب‌سازی آذرشهر تشویق کرد و خواستار برچیده شدن فوری این کارخانه شد.

شهید آیت‌الله مدنی که از تمام فرصت‌ها برای مبارزه با رژیم پهلوی سود می‌جست، در مبارزاتش بر ضدرژیم می‌کوشید از پیشوایان معصوم علیه السلام پیروی کند. به همین دلیل، با نزدیک شدن عیدفطر سال 1331، زمزمه نماز پرشور عید فطر در خارج از شهر، در بین مردم به گوش رسید. شهید مدنی در اجتماع مردم در مسجد جامع شهر اعلام کرد: «ای مردم! فردا، نماز عید را در خارج از شهر اقامه خواهیم کرد. کسانی که حمیّت و غیرت اسلامی دارند، فردا صبح در محل حاضر باشند.» پس از اعلام این مطلب، مردم یک پارچه پاسخ می‌دهند: «کفن‌های ما آماده است و ما آماده هر گونه فداکاری در راه اسلام هستیم».

پس از اقامه نماز و خطبه‌های پرشور آن شهید، راهپیمایی پرشوری شکل گرفت و شهید مدنی با گام‌هایی بلند و استوار، پیشاپیش جمعیت حرکت می‌کرد. این شور اسلامی در مردم سبب شد تا عده‌ای از سربازان که برای حفاظت از اماکن دولتی گماشته شده بودند، سلاح‌هایشان را زمین بگذارند و به توده مردم بپیوندند. در این هنگام، شهید مدنی به سخنرانی پرداخت و مردم را به آرامش دعوت کرد. آنها نیز در حالی که راضی و خشنود از حرکت ضدطاغوتی‌شان بودند، بر سر و دست های او بوسه زدند و با تأیید این حرکت اسلامی، به آن خاتمه دادند.

شهید مدنی با درایت و هوشیاری خاص خود توانست باورهای مردم را به خوبی هدایت کند و آنها را با اقامه نماز عید، به مقابله با رژیم بکشاند. از این رهگذر، نخستین راهپیمایی اعتراض‌آمیز در برابر نظام شاهنشاهی به سال 1331 ترتیب داده شد. به دنبال حرکت عمیق و عظیم آیت‌الله مدنی، وحشت بی‌سابقه‌ای مسئولان را فرا گرفت، به گونه‌ای که افراد سرشناس و فعال راهپیمایی، شناسایی و در عملیات وحشیانه‌ای دستگیر و زندانی شدند.

این بار نیز شهید مدنی از غیرت دینی مردم بهره جست و آنها را به تحصن در تلگراف‌خانه برای آزادی دستگیرشدگان دعوت و تشویق کرد. مردم متحصن به دستور شهید مدنی، بر درخواست خود پافشاری کردند و آیت‌الله مدنی نیز در سخنان شورانگیزی، آخرین اخطار را به مسئولان داد و گفت: «اگر تا فردا زندانیان که به جرم دفاع از اسلام دستگیر شده‌اند، آزاد نگردند، ما خودمان می‌دانیم آنها را چه طور آزاد کنیم.» به دنبال سخنان کوبنده و تهدید آیت‌الله مدنی، زندانیان و در واقع، ترتیب‌دهندگان نخستین راهپیمایی و تظاهرات مخالف با حکومت پهلوی، آزاد و پیروزمندانه وارد شهر شدند.

آیت‌الله مدنی، در دوران اقامت در نجف، به طور مرتب به ایران سفر می‌کرد و مبارزه با مفاسد اجتماعی و مظاهر طاغوت، یکی از کارهای اصلی او بود و به همین دلیل، پیوسته از شهری به شهر دیگر تبعید می‌شد. البته این سختی‌ها هرگز مانع انجام رسالت و وظیفه‌اش در برابر اسلام نمی‌شد و همواره در شهرهای مختلف به تبلیغ و روشنگری می‌پرداخت. او نخستین حرکت تبلیغی خود را از روستای مرادبیک همدان، هنگام تبعید به آن جا شروع کرد، چنان که خود می‌گفت: «من دیدم باید همدان را حرکت بدهم. از یک ده کار را شروع کردم تا مردم ببینند، بعد گرایش پیدا کنند.» وی دستور داد کسی حق ندارد بدون حجاب اسلامی وارد روستا شود. همچنین فروختن و نوشیدن مشروبات الکلی را ممنوع کرد و بدین ترتیب، روستای مرادبیک، به روستایی نمونه تبدیل شد.

این رفتار سبب شد مردم همدان گرد او جمع شوند و در مبارزات سیاسی بر ضد رژیم، شهید مدنی، رهبری و ارشاد مردم را به عهده گرفت. او در سال‌های 41 و 42 و پس از قیام پانزده خرداد، به مبارزاتش در این شهر شدت بخشید. شهید مدنی در سال‌های حضور در همدان، افزون بر فعالیت‌های مبارزاتی، خدمات ارزنده‌ای نیز داشت. از آن جمله می‌توان به ساخت مدرسه دینی در روستای دره مرادبیک همدان، مدرسه علمیه در همدان، مؤسسه مهدیه و صندوق تعاون و امور اجتماعی اشاره کرد.

شهید محراب، آیت‌الله مدنی هرگز لحظه‌ای نیاسود. اینک نه تنها تبریز و آذربایجان که دیگر شهرهای کشورمان نیز خاطرات شیرینی از او دارند. همدان و خرم آباد، یاد تبعیدی غریبی را که بذر مبارزه در دل‌های مردم می افشاند، به یادگار دارند. نقش محبت‌ها و مردانگی‌های او را نورآباد مَمَسنی در استان فارس و بندرکنگان جاودانه ساخته‌اند و مردم مهاباد، اعم از شیعه و سنی مهرش را در دل دارند؛ چرا که او بزرگ منادی وحدت در سال‌های رواج تفرقه و نفاق در آن شهرها بود.

پس از قیام پانزده خرداد 1342 و تبعید امام خمینی رحمت‌الله به عراق، شهید مدنی، از کسانی بود که در سخت‌ترین روزها در کنار ایشان بود. او چه در نجف و چه در روزهایی که برای تبلیغ به ایران سفر می‌کرد، از امام سخن می‌گفت و رسالت و وظایف مؤمنان را در برابر رژیم گوشزد می‌کرد. از این رو، بارها تحت تعقیب قرار گرفت. از سال 1341 که اخبار مربوط به شروع نهضت اسلامی در ایران به رهبری امام خمینی رحمت‌الله به نجف رسیده بود، شهید مدنی، حرکت گسترده‌ای را در حمایت و پشتیبانی امام در نجف ترتیب داد. از جمله این حرکت‌ها، تعطیل کردن کلاس‌های درس، برپایی سخنرانی و جلسه‌های متعدد در مساجد و برپایی راه پیمایی عظیم مردمی به طرفداری از مبارزات امام خمینی رحمت‌الله بود. این کارها، در انتشار خبر نهضت اسلامی در ایران و مطرح ساختن آن در اذهان مردم جهان بسیار مؤثر واقع شد.

با تبعید امام خمینی به نجف اشرف، شهید مدنی، در تبیین مقام علمی و تبلیغ موقعیت سیاسی امام کوشید. با آنکه حکومت‌های طاغوتی ایران و عراق با توطئه برنامه‌ریزی شده در مخدوش جلوه دادن شخصیت علمی و اخلاقی امام خمینی می‌کوشیدند، شهید مدنی با شرکت در جلسه‌های درس امام و نماز جماعت ایشان، توجه طلاب و مردم را به ایشان معطوف می‌داشت. او به اندازه‌ای برای شخصیت سیاسی و علمی امام ارزش قائل بود که وقتی عده‌ای از شهید مدنی به علت شخصیت بالای علمی‌اش رساله علمیه می‌خواهند، مخالفت می‌کند و می‌گوید: «وقتی مرجعی همچون آیت‌الله العظمی امام خمینی وجود دارد، ما باید همه مروّج چنین مرجعی باشیم».

پس از به ثمر رسیدن قیام خونین ملت ایران به رهبری امام خمینی، شهید مدنی، فصل جدیدی از فعالیت‌های خود را برای پاسداری از انقلاب اسلامی ایران آغاز کرد. پس از آغاز جنگ تحمیلی، او با روشنگری سربازان، در تقویت روحیه رزمندگان اسلام نقش بسزایی داشت. شهید مدنی با پوشیدن لباس رزم و شرکت در جبهه‌های نبرد، حضور در کنار سپاهیان اسلام و شرکت در مجالس دعا و نیایش آنان، مشوق بزرگی برای رزمندگان به شمار می‌آمد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شهید مدنی به دعوت مردم همدان به این شهر رفت و مردم آن دیار، او را به نمایندگی مجلس خبرگان انتخاب کردند. ایشان در تدوین قانون اساسی در کنار بزرگانی چون آیت‌الله بهشتی، آیت‌الله دستغیب، آیت‌الله صدوقی و دیگر بزرگان بسیار می‌کوشید. شهید مدنی پس از شهادت نخستین امام جمعه تبریز، آیت‌الله قاضی طباطبایی، به عنوان نماینده امام و امام جمعه تبریز منصوب گشت و در مسند امامت جمعه، شب و روز تلاش می‌کرد.

شهید آیت‌الله مدنی، این مبارز آگاه و شجاع، مدافع و حامی رهبری و ستاره درخشان آسمان روحانیت، پس از ده‌ها سال مبارزه بی‌امان با ظلم طاغوت، در بیستم شهریورماه سال 1360، در محراب نماز جمعه تبریز پس از اقامه نماز جمعه و پیش از اقامه نماز عصر، به دست منافقان کوردل به شهادت رسید و سر به سجودی ابدی نهاد. پس از اتمام خطبه‌های نماز جمعه، نماز را به اتمام رساند. مراسم نماز جمعه پايان گرفت. عده‌ای از مأمورين شهربانی كه عازم جبهه‌های نبرد حق عليه باطل بودند از ايشان خواستند به طور انفرادی دو ركعت نماز را آغاز کنند كه منافقی كوردل، و بازوی آيت‌الله مدني را گرفت و نماز آقا را قطع كرد.

در اين موقع اطرافيان به طرف مهاجم روی آوردند ولی قبل از رسيدن آنها؛ وی ضامن نارنجكی را كه در لباسش مخفی نموده بود كشيد و نارنجك به طور وحشتناكی منفجر شد و براثر اين انفجار انسانی وارسته، به لقای حق پيوست. تلاش مردم و كوشش پزشكان سودی نبخشيد و امام جمعه تبريز همراه با سه شهيد به ملكوت عشق عروج نمودند و روح بزرگش به ملکوت اعلی پیوست و نفس مطمئنه‌اش، راضی و مرضی در پیشگاه خدایش آسود و بيش از پنجاه نمازگزار مؤمن زخمی، مجروح گرديدند. به حق بايد گفت شهادت بزرگانی چون آيت‌الله مدنی ضد انقلاب و منافقين ضد اسلام را به كلی منزوی كرد.