دارم می‌میرم، دارم می‌میرم. آب می‌خواهم. رشید صدیقی مدام این کلمات را از زائران مسلمانی که لت و پار در دمای ۴۸ درجه بر روی زمین افتاده‌اند، می‌شنود. پابرهنه، بدون لباس و گیج، صدیقی به نحوی از خرد شدن در لابه‌لای جمعیت نجات پیدا می‌کند.

صبح سومین روز حج بود که این حادثه که برخی آن‌ را مرگبارترین روز در تاریخ حج می‌دانند و یکی از بدترین حوادث جهان در دهه‌های اخیر بود، اتفاق افتاد.

صدیقی، ۴۲ ساله و اهل آتلانتای آمریکا در حال راه رفتن در میان دره‌ای پهن میان ده‌ها هزار چادر زائران بود. مقصد او پل جمرات است که در آنجا زائران به سه ستون بزرگ نماد شیطان سنگ می‌زنند.

کمتر از یک مایل (۱,۶ کیلومتر) با پل فاصله داشت که فشردگی زائران شروع شد.

صدها و شاید هزاران نفر کشته شدند. اما با گذشت یک سال هنوز هم مقامات سعودی توضیح نداده‌اند که این فاجعه چگونه رخ داد. حتی آمار دقیق کشته‌شدگان را نیز عنوان نکرده‌اند. بسیاری از قربانیان از ایران، رقیب سرسخت عربستان سعودی آمده بودند که این حادثه یک منبع جدید تنش میان دو کشور شد تا جاییکه شهروندان ایرانی امسال به سفر حج نرفتند.

تجمع مرگبار شمار زیاد زائران به ویژه در اطراف پل جمرات اغلب سبب حادثه در حج می‌شود. دولت سعودی در پی کشته شدن ۳۶۰ زائر در نزدیکی این پل در سال ۲۰۰۶ برای جلوگیری از چنین فجایعی اقدام به توسعه پل کردند. بعد از توسعه پل، اتفاقات خاصی نیفتاده بود تا سال گذشته.

اسوشیتد پرس در گزارشی مقتبس از گزارش‌های خبری دولتی و رسمی تعداد کشته‌شدگان را حداقل ۲۴۰۰ نفر از ۳۶ کشور مختلف اعلام کرد اما مقامات سعودی همچنان تعداد کشته‌شدگان را ۷۶۹ نفر اعلام می‌کنند.

با وجود سال‌ها اعتراض به سوءمدیریت خانواده سلطنتی عربستان، آن‌ها هنوز بر حق خود برای نظارت بر حج اصرار دارند.

سعودی‌ها میلیاردها دلار صرف توسعه امکانات رفاهی می‌کنند که اغلب تنها ثروتمندان می‌توانند از آن بهره ببرند؛ کسانیکه می‌توانند شبی ۲۷۰۰ دلار صرف کنند تا از اتاق هتل خود خانه کعبه را ببینند. البته زائران ثروتمند بخشی از پول خود را صرف تهیه چادر خوب در منا می‌کنند.

صدیقی پیش از سپیده‌دم در چادر نورپردازی‌ شده خود بیدار شد. با وجود کم‌خوابی سرحال بود. برای او سفر حج بسیار آسان بود برعکس چیزی که پیش‌تر حاجیان در مورد این سفر می‌گفتند.

صدیقی با صندل و لباس احرام وضو گرفت، نماز خواند، با همراهانش در بوفه چادر صبحانه خورد و کارت شناسایی‌اش را به گردن انداخت. کیف پول، تلفن همراه مکه و گوشی موبایل خود را برداشت تا با همسر و دو فرزندش در آتلانتا صحبت کند.

حدود ساعت ۶:۳۰ صدیقی از چادرش خارج شد. با بستگان و دوستان خود به راه‌افتادند، در راه صحبت می‌کردند، عکس می‌گرفتند و او از تنوع فرهنگی موجود در این جمعیت شگفت‌زده بود، مردمی که با رنگ پوست مختلف از سراسر جهان پرچم‌های کشورهایشان را حمل می‌کردند.

صدیقی که اصالتاً هندی است، پیش از شروع حج در مکه به عنوان مدیر مدلسازی اطلاعات ساختمان در پروژه‌ای مشغول به کار بود به همین دلیل توانست از طریق یک آژانس محلی در ریاض که برای مردم هند، پاکستان و بنگلادش فعالیت می‌کنند، برای حج ثبت نام کند. زایران در مسیر حرکت می‌کردند که ناگهان از سوی نگهبانان سعودی که مسیر آن‌ها را به دلایلی که هنوز مشخص نبود، مسدود کرده بودند، متوقف شدند. صدیقی به اطراف نگاه می‌کند و می‌بیند که عده زیادی مسیر خود را عوض می‌کنند و از راه دیگری می‌روند. آن‌ها نیز به همان سمت راه می‌افتند. صدیقی با همسرش تماس تصویری گرفت تا از هیجان خود بگوید و گوشه‌ای از فضا را به او نشان بدهد. صدیقی همچنین صفحه را به طرف برادر همسرش که با همسر خود به این سفر آمده بود چرخاند و آنان به همسر صدیقی در پشت خط دست تکان دانند و او هرگز نمی‌دانست که این آخرین باری است که برادرش و همسر او را می‌بیند.

مسیر تنگ‌تر می‌شد. صدیقی از پشت سر همراهانش را دید که دست بر شانه‌های یکدیگر می‌آمدند. با تزریق شدن افراد بیشتر به مسیر صدیقی فشاری را که بیشتر و بیشتر می‌شد حس می‌کرد.

۱۵ دقیقه بعد، صدیقی به طرز معجزه‌آسایی دید که فشار جمعیت او را به سمت عقب و خارج از محدوده فشار پیش می‌برد. زائران چادرهای اطراف، بطری‌های آب را به درون جمعیت می‌انداختند و بازماندگان آب‌ها را می‌نوشیدند و روی خود می‌ریختند. یک نفر شلنگی را برداشت و به روی دیگران آب می‌پاشید.

صدیقی پس از دیدن کشته شدن مردم جلوی چشمانش گیج بود و نمی‌دانست چگونه نجات پیدا کرده است. بعد از دو ساعت دید که پلیس به آرامی به سمت او می‌آید. وقتیکه پلیس سرانجام به صدیقی رسید به او گفت که به مسیر خود ادامه دهد.

صدیقی با تقلا در حالیکه گریه می‌کرد از اجساد قربانیان بالا می‌رفت تا به پل جمرات برسد. جهت را گم کرده بود. صندل‌هایش نبود و پاهایش روی زمین داغ می‌سوخت. او می‌گوید: مانند یک مرده راه می‌رفتم.

عاقبت به پل رسید، زنی که انگار دلش برای او سوخته بود به او سنگ‌ریزه‌هایی داد اما صدیقی به یاد نمی‌آورد که چند سنگ پرتاب کرد. پس از آن به چادرش بازگشت اما بستگانش آن شب نیامدند.

در چهار روز باقیمانده سفر صدیقی ساعت‌ها پیاده در گرمای آفتاب بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها را می‌گشت اما اثری از آن‌ها نبود.

سعودی‌ها  به کسانیکه به دنبال عزیزانشان می‌گشتند، کمکی نمی‌کردند و جلوی آن‌ها را می‌گرفتند. صدیقی بلیط بازگشتش را کنسل کرد تا پس از پایان حج برگردد. روزها می‌گذشت اما او و باقی بازماندگان خانواده‌اش گم‌ شده‌هایشان را پیدا نکردند.

مقامات اندونزی که ۱۳۰ نفر از شهروندان خود را نیز از دست داده بودند، با ابراز عصبانت از پاسخگویی سعودی‌ها اعلام کردند که آن‌ها اجازه دسترسی به قربانیان و بازماندگان را نمی‌دهند.

پاکستان، هم‌پیمان نزدیک عربستان و دریافت‌کننده کمک‌های مالی فراوان از سعودی‌ها اما تعداد مرگ و میر خود را کمتر اعلام کرد و رسانه‌ها به مردم هشدار دادند که مدیریت حج را مورد انتقاد قرار ندهند.

شورای امور عمومی مسلمانان آمریکا بیانیه‌ای صادر کرد و خواستار تحقیقات مستقل در این رابطه شد. این گروه از مقامات سعودی خواست مدیریت حج را به یک کنترل بین المللی تبدیل کند، پیشنهادی که از سوی سعودی‌ها رد شد و در عوض دستبندهای الکترونیک برای زائران که خود حرف و حدیث‌های زیادی دارد، تولید شد.

عربستان هم با وجود قول خود مبنی بر انجام تحقیقات هنوز هیچ یافته‌ای در مورد این فاجعه اعلام نکرده است.