بيمارستانهاي خصوصي آمار عفونتهاي بيمارستاني را پنهان ميكنند / «ظاهراً همه چيز طبق روال انجام شده بود. نتيجه عمل هم رضايتبخش بود اما يكباره به ما خبر دادند بيمارتان فوت شده»...
به گزارش شهدای ایران جوان نوشت:«ظاهراً همه چيز طبق روال انجام شده بود. نتيجه عمل هم رضايتبخش بود اما يكباره به ما خبر دادند بيمارتان فوت شده»؛ اين درددل بخشي از افرادي است كه بيمارانشان پس از طي موفقيتآميز مراحل درمان دچار عفونت بيمارستاني شده و بيسر و صدا به آغوش مرگ رفتهاند. اين در حالي است كه به گفته نايب رئيس انجمن ميكروبشناسي ايران، وضعيت عفونتهاي بيمارستاني در بخش دولتي بهتر از بيمارستانهاي خصوصي است اما بخش خصوصي گزارش و آمار عفونتهاي بيمارستاني را پنهان و پافشاري ميكند چنين آمارهايي را ندهد.
عفونتهاي بيمارستاني در تمام كشورهاي دنيا وجود دارد. بنا به تأكيد پژواك خاكي، نايب رئيس انجمن ميكروبشناسان ايران اين عفونتها گاهي موجب مرگ بيماران در مراكز درماني و بيمارستان ميشود. بنا به تأكيد وي، عفونت بيمارستاني در تمام كشورهاي دنيا از جمله كشور ما وجود دارد اما اين عفونتها در ايران نسبت به كشورهاي توسعهنيافته كمتر اما نسبت به كشورهاي در حال توسعه از شيوع بالايي برخوردار است. همه پزشكان تأييد ميكنند عفونت بيمارستاني از عوارض شايع در بيماران بستري بهويژه بيماران بخشهاي ويژه است. گويا اين عفونتها معمولاً ٤٨ ساعت پس از بستري بيمار در بيمارستان خودش را نشان ميدهد، بيش از همه هم سراغ بيماران بستري در بخشهاي ويژه، زنان و زايمان و كودكان ميرود.
شيوع 10 تا 15 درصدي عفونتهاي بيمارستاني
آمار شيوع عفونتهاي بيمارستاني با وجود شيوع بالا خيلي شفاف نيست زيرا به گفته معاون درمان وزارت بهداشت، نظامي براي ثبت آن وجود ندارد. آخرين بار پاييز سال ٩٢ بود كه آمار رسمي از ميزان شيوع عفونت بيمارستاني در مراكز درماني كشور به نقل از رئيس وقت اداره بيماريهاي منتقله از آب و غذا و عفونتهاي بيمارستاني وزارت بهداشت اعلام شد. بر اين اساس ١٠ تا ١٥درصد بيماران بستري در بيمارستانهاي كشورمان به عفونتهاي بيمارستاني مبتلا ميشوند. آمار ديگر هم از ابتلاي سالانه ٦٠٠هزار نفر به انواع عفونتهاي بيمارستاني حكايت دارد. دكتر حسين معصومياصل، مدير برنامه عفونتهاي بيمارستاني وزارت بهداشت هم چندي قبل و در گفتوگو با رسانهها گفت: در ايران، سالانه بين 8 تا 10درصد بيماران در بيمارستانهاي كشور به عفونت بيمارستاني مبتلا ميشوند.
پنهانكاري بخش خصوصي
آنطور كه نايب رئيس انجمن ميكروبشناسي ايران ميگويد آمار مشخصي از شيوع عفونتهاي بيمارستاني در كشور وجود ندارد در كشور ما نيز شيوع عفونتهاي بيمارستاني در مناطق دورافتاده به دليل نبود امكانات و كمبود نيروي انساني نسبت به كلانشهرهايي از جمله تهران بيشتر است. به همين دليل تجهيز بيمارستانها به آزمايشگاههاي مجهز ميتواند راهكاري براي مقابله يا كاهش اين عفونتها باشد. دبير علمي هفدهمين كنگره بينالمللي انجمن ميكروبشناسان ايران با بيان اينكه بيمارستانهاي خصوصي در اين باره پنهانكاري ميكنند، ميافزايد: متأسفانه در كشور ما به خصوص بيمارستانهاي دولتي به دليل مسائلي مانند رسانهاي شدن يا تأثير منفي در عملكرد بيمارستاني استقبال خوبي از ارائه آمار عفونتهاي بيمارستاني نميكنند، اما در بيمارستانهاي دولتي به دليل اينكه مسئولان بيمارستان از وزارتخانه انتخاب شدهاند، به خوبي آمار عفونتهاي بيمارستاني را در اختيار كميته كشوري قرار ميدهند. بنابراين نميتوانيم آمار مشخص و دقيقي از شيوع عفونتهاي بيمارستاني در كشور ارائه كنيم كه متأسفانه اين مسئله تدوين برنامه و استراتژيهاي مقابله با عفونتهاي بيمارستاني را با مشكل روبهرو ميسازد.
مرگ خاموش بيماران
به باور خاكي، افزايش سرعت در انتقال نمونهها و دقت در بررسيها ميتواند از روشهاي پيشگيري از اين عفونتها محسوب شود كه متأسفانه در كشور ما انتقال ميكروارگانيزمها (نمونه) از وضعيت خوبي برخوردار نيست، به گونهاي كه گاهي هنگام انتقال نمونه از يك بيمارستان فاقد آزمايشگاه به يك آزمايشگاه مرجع، به دليل كاهش سرعت، دقت و مسائلي از اين قيبل، ميكروارگانيزم دچار تغيير ميشود يا از بين ميرود. اين مسئله موجب ميشود متخصص آزمايشگاه نتواند گزارش درستي را ارائه يا نتيجه غلطي را گزارش كند و حتي ممكن است نتيجه بررسي منفي كاذب را نشان دهد. پس دقت و سرعت دو فاكتور مهم براي رسيدن به نتيجه درست و مقابله با عفونت بيمارستاني است.
وي در ادامه عفونتهاي بيمارستاني را يكي از علل مرگومير بيماران در مراكز درماني و بيمارستانها ميداند و ميافزايد: عفونت بيمارستاني موجب مرگ خاموش بيماران ميشود و اگر اعتباربخشي در آزمايشگاه اجرا شود، ميتوان بسياري از اين بيماريها را تشخيص داد و با آن و مقابله كرد.
به گفته خاكي، اعتباربخشي يا كنترلكيفي آزمايشگاهها يكي از چالشهاي ميكروبشناسان در كشور است.
مقاومت ميكروبي ضرب در عفونت بيمارستاني مساوي با مرگ
يكي از چالشهاي مهم در بحث عفونتهاي بيمارستاني بحث مقاومت ميكروبي است؛امري كه درمان عفونتهاي بيمارستاني را سختتر و پيچيدهتر ميكند. اصليترين دليل اين مقاومت هم تجويز بيرويه و گاهي هم خوددرماني بيماريها با استفاده از آنتيبيوتيكهاست. محمدمهدي فيضآبادي، رئيس انجمن ميكروبشناسي ايران در اين باره با اشاره به اينكه رعايت نكردن مراقبتهاي بهداشتي، پاكيزه نگهداشتن فضاي بيمارستان و... در ايجاد عفونتهاي بيمارستاني نقش دارند. ميافزايد: رعايت نشدن همين موارد، موجب ميشود ميكروبها فضاي خوبي براي رشد و زندگي پيدا كنند.
به گفته وي، ميكروبها به سراغ بيماران سالمند و نوزادان ميروند چون سيستم ايمنيشان، هنوز شكل نگرفته و خيلي ضعيف است يا آنها كه بهدليل بالا بودن سن، داشتن بيماريهاي زمينهاي و مقاومت ايمني پايين، مستعد ابتلا به هر نوع بيماري جديد هستند.
رئيس انجمن ميكروبشناسي ايران ميگويد: «بيماران به خاطر داروهايي كه مصرف ميكنند، ضعيف شده و بدنشان مستعد ورود هرگونه ميكروب ميشود. همه اينها در شرايطي است كه ميكروبها در زمان حاضر نسبت به گذشته مقاومتر شدهاند، آنتيبيوتيك و پنيسيلين و... ميكروبهاي ضعيف را از بين ميبرند و در برابر ميكروبهاي قوي، شايد براي مدت كوتاهي مقاومت ميكنند اما ديگر از پسشان بر نميآيند. سالمندان و نوزادان در گروه افراد در معرض خطر قرار ميگيرند و نسبت به عفونتها حساس هستند.»
ميكروبها كه مقاوم ميشوند اما ديگر نميشود همان داروهاي قبلي، آنتيبيوتيكهاي معمول را برايشان تجويز كرد، آنها نياز به انواع ديگري از آنتيبيوتيكها دارند. به گفته فيضآبادي، آنتيبيوتيكهاي قوي هزينهبر هستند و حتي توليدشان هم ممكن است ١٠سال طول بكشد، چراكه از سطح ضدميكروبي بالا و خاصي برخوردار هستند و اينگونه ميشود كه گاهي برخي بيماران بر اثر عفونتهاي بيمارستاني جانشان را از دست ميدهند. در برابر چنين مرگهايي اما هيچكس پاسخگو نيست در حالي كه پيشگيري از عفونتهاي بيمارستاني با رعايت قوانيني ساده و آموزش اين قوانين به پرسنل بهدست ميآيد. همان عفونتهايي كه ممكن است منجر به مرگ خاموش يك بيمار شود.
عفونتهاي بيمارستاني در تمام كشورهاي دنيا وجود دارد. بنا به تأكيد پژواك خاكي، نايب رئيس انجمن ميكروبشناسان ايران اين عفونتها گاهي موجب مرگ بيماران در مراكز درماني و بيمارستان ميشود. بنا به تأكيد وي، عفونت بيمارستاني در تمام كشورهاي دنيا از جمله كشور ما وجود دارد اما اين عفونتها در ايران نسبت به كشورهاي توسعهنيافته كمتر اما نسبت به كشورهاي در حال توسعه از شيوع بالايي برخوردار است. همه پزشكان تأييد ميكنند عفونت بيمارستاني از عوارض شايع در بيماران بستري بهويژه بيماران بخشهاي ويژه است. گويا اين عفونتها معمولاً ٤٨ ساعت پس از بستري بيمار در بيمارستان خودش را نشان ميدهد، بيش از همه هم سراغ بيماران بستري در بخشهاي ويژه، زنان و زايمان و كودكان ميرود.
شيوع 10 تا 15 درصدي عفونتهاي بيمارستاني
آمار شيوع عفونتهاي بيمارستاني با وجود شيوع بالا خيلي شفاف نيست زيرا به گفته معاون درمان وزارت بهداشت، نظامي براي ثبت آن وجود ندارد. آخرين بار پاييز سال ٩٢ بود كه آمار رسمي از ميزان شيوع عفونت بيمارستاني در مراكز درماني كشور به نقل از رئيس وقت اداره بيماريهاي منتقله از آب و غذا و عفونتهاي بيمارستاني وزارت بهداشت اعلام شد. بر اين اساس ١٠ تا ١٥درصد بيماران بستري در بيمارستانهاي كشورمان به عفونتهاي بيمارستاني مبتلا ميشوند. آمار ديگر هم از ابتلاي سالانه ٦٠٠هزار نفر به انواع عفونتهاي بيمارستاني حكايت دارد. دكتر حسين معصومياصل، مدير برنامه عفونتهاي بيمارستاني وزارت بهداشت هم چندي قبل و در گفتوگو با رسانهها گفت: در ايران، سالانه بين 8 تا 10درصد بيماران در بيمارستانهاي كشور به عفونت بيمارستاني مبتلا ميشوند.
پنهانكاري بخش خصوصي
آنطور كه نايب رئيس انجمن ميكروبشناسي ايران ميگويد آمار مشخصي از شيوع عفونتهاي بيمارستاني در كشور وجود ندارد در كشور ما نيز شيوع عفونتهاي بيمارستاني در مناطق دورافتاده به دليل نبود امكانات و كمبود نيروي انساني نسبت به كلانشهرهايي از جمله تهران بيشتر است. به همين دليل تجهيز بيمارستانها به آزمايشگاههاي مجهز ميتواند راهكاري براي مقابله يا كاهش اين عفونتها باشد. دبير علمي هفدهمين كنگره بينالمللي انجمن ميكروبشناسان ايران با بيان اينكه بيمارستانهاي خصوصي در اين باره پنهانكاري ميكنند، ميافزايد: متأسفانه در كشور ما به خصوص بيمارستانهاي دولتي به دليل مسائلي مانند رسانهاي شدن يا تأثير منفي در عملكرد بيمارستاني استقبال خوبي از ارائه آمار عفونتهاي بيمارستاني نميكنند، اما در بيمارستانهاي دولتي به دليل اينكه مسئولان بيمارستان از وزارتخانه انتخاب شدهاند، به خوبي آمار عفونتهاي بيمارستاني را در اختيار كميته كشوري قرار ميدهند. بنابراين نميتوانيم آمار مشخص و دقيقي از شيوع عفونتهاي بيمارستاني در كشور ارائه كنيم كه متأسفانه اين مسئله تدوين برنامه و استراتژيهاي مقابله با عفونتهاي بيمارستاني را با مشكل روبهرو ميسازد.
مرگ خاموش بيماران
به باور خاكي، افزايش سرعت در انتقال نمونهها و دقت در بررسيها ميتواند از روشهاي پيشگيري از اين عفونتها محسوب شود كه متأسفانه در كشور ما انتقال ميكروارگانيزمها (نمونه) از وضعيت خوبي برخوردار نيست، به گونهاي كه گاهي هنگام انتقال نمونه از يك بيمارستان فاقد آزمايشگاه به يك آزمايشگاه مرجع، به دليل كاهش سرعت، دقت و مسائلي از اين قيبل، ميكروارگانيزم دچار تغيير ميشود يا از بين ميرود. اين مسئله موجب ميشود متخصص آزمايشگاه نتواند گزارش درستي را ارائه يا نتيجه غلطي را گزارش كند و حتي ممكن است نتيجه بررسي منفي كاذب را نشان دهد. پس دقت و سرعت دو فاكتور مهم براي رسيدن به نتيجه درست و مقابله با عفونت بيمارستاني است.
وي در ادامه عفونتهاي بيمارستاني را يكي از علل مرگومير بيماران در مراكز درماني و بيمارستانها ميداند و ميافزايد: عفونت بيمارستاني موجب مرگ خاموش بيماران ميشود و اگر اعتباربخشي در آزمايشگاه اجرا شود، ميتوان بسياري از اين بيماريها را تشخيص داد و با آن و مقابله كرد.
به گفته خاكي، اعتباربخشي يا كنترلكيفي آزمايشگاهها يكي از چالشهاي ميكروبشناسان در كشور است.
مقاومت ميكروبي ضرب در عفونت بيمارستاني مساوي با مرگ
يكي از چالشهاي مهم در بحث عفونتهاي بيمارستاني بحث مقاومت ميكروبي است؛امري كه درمان عفونتهاي بيمارستاني را سختتر و پيچيدهتر ميكند. اصليترين دليل اين مقاومت هم تجويز بيرويه و گاهي هم خوددرماني بيماريها با استفاده از آنتيبيوتيكهاست. محمدمهدي فيضآبادي، رئيس انجمن ميكروبشناسي ايران در اين باره با اشاره به اينكه رعايت نكردن مراقبتهاي بهداشتي، پاكيزه نگهداشتن فضاي بيمارستان و... در ايجاد عفونتهاي بيمارستاني نقش دارند. ميافزايد: رعايت نشدن همين موارد، موجب ميشود ميكروبها فضاي خوبي براي رشد و زندگي پيدا كنند.
به گفته وي، ميكروبها به سراغ بيماران سالمند و نوزادان ميروند چون سيستم ايمنيشان، هنوز شكل نگرفته و خيلي ضعيف است يا آنها كه بهدليل بالا بودن سن، داشتن بيماريهاي زمينهاي و مقاومت ايمني پايين، مستعد ابتلا به هر نوع بيماري جديد هستند.
رئيس انجمن ميكروبشناسي ايران ميگويد: «بيماران به خاطر داروهايي كه مصرف ميكنند، ضعيف شده و بدنشان مستعد ورود هرگونه ميكروب ميشود. همه اينها در شرايطي است كه ميكروبها در زمان حاضر نسبت به گذشته مقاومتر شدهاند، آنتيبيوتيك و پنيسيلين و... ميكروبهاي ضعيف را از بين ميبرند و در برابر ميكروبهاي قوي، شايد براي مدت كوتاهي مقاومت ميكنند اما ديگر از پسشان بر نميآيند. سالمندان و نوزادان در گروه افراد در معرض خطر قرار ميگيرند و نسبت به عفونتها حساس هستند.»
ميكروبها كه مقاوم ميشوند اما ديگر نميشود همان داروهاي قبلي، آنتيبيوتيكهاي معمول را برايشان تجويز كرد، آنها نياز به انواع ديگري از آنتيبيوتيكها دارند. به گفته فيضآبادي، آنتيبيوتيكهاي قوي هزينهبر هستند و حتي توليدشان هم ممكن است ١٠سال طول بكشد، چراكه از سطح ضدميكروبي بالا و خاصي برخوردار هستند و اينگونه ميشود كه گاهي برخي بيماران بر اثر عفونتهاي بيمارستاني جانشان را از دست ميدهند. در برابر چنين مرگهايي اما هيچكس پاسخگو نيست در حالي كه پيشگيري از عفونتهاي بيمارستاني با رعايت قوانيني ساده و آموزش اين قوانين به پرسنل بهدست ميآيد. همان عفونتهايي كه ممكن است منجر به مرگ خاموش يك بيمار شود.