به گزارش شهدای ایران، تا شروع فصل انتخابات در فصل بهار سال آینده، 10 ماه باقی مانده است. بر اساس پشینهادی که وزارت کشور ارائه کرده، انتخابات ریاست جمهوری سال 96 در اردیبهشت ماه برگزار خواهد شد. با نزدیک شدن به پایان سال 95، تنور انتخابات به مرور گرم تر خواهد شد تا تکلیف ریاست جمهوری برای 4 سال دیگر در جمهوری اسلامی مشخص شود. رئیس جمهور بعدی کسی خواهد بود که اواخر کارش به ابتدای قرن 15 شمسی ختم خواهد شد. تاریخی که ایران با چشم انداز 1404 تنها، یک دوره دیگر فاصله خواهد داشت و در بسیاری از حوزه ها باید در منطقه مکان اول را داشته باشد.


در این میان اما یک نام بیشتر از همه شنیده می شود و او خود نیز در ماه مبارک رمضان و پس از آن، سفر به برخی از مناطق کشور را شروع کرده و بیشتر نیز در مساجد میزبان مشتاقان و شنوندگان خود است. محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران در سال 84 تا 92، به همان میزان که منتقدان صریحی دارد، طرفداران دو آتشه ای نیز پشت سرش هستند. تاکنون هیچ رئیس جمهوری در ایران به مانند احمدی نژاد، دارای قدرت رسانه ای نبوده و پس از پایان دوره، رسانه ها به دنبال سوال و پرسش از او نبوده اند. شخصیتی که هیچ مصاحبه ای پس از پایان دوران تصدی اش در دسترس نیست حتی با رسانه های خارجی و به ویژه آمریکایی!

یکی از سوژه های مورد علاقه روزنامه ها و رسانه های اصلاح طلب نیز، کسی نیست جزء محمود احمدی نژاد. در اکثر مصاحبه ها و گفتگوهای این رسانه ها با شخصیت های سیاسی، یک سوال همواره در لیست سوالات قرار دارد و آن اینکه آیا احمدی نژاد بار دیگر نامزد ریاست جمهوری خواهد شد؟! با نگاهی به آرشیو روزنامه های اصلاح طلب، به ویژه در یکسال اخیر، بارها با این سوال از فعالین سیاسی روبه رو می شویم و هریک از تحلیل گران نیز برداشت خود را از آن ارائه می دهند و با نگاهی همراه با حب و بغض به سوال پاسخ می گویند و حتی برخی خواهان دادگاهی شدن رئیس جمهور سابق در دادگاه و مجازات اویند! ولی آنچه مشخص است، تعداد زیادی به دنبال آمدن احمدی نژاد به رقابت های انتخاباتی اند و از آنسو نیز، عده زیادی خواهان نیامدنش هستند، به ویژه کسانی که در قدرت اند. آمدن یا نیامدن احمدی نژاد در حالی به یک سوژه تبدیل شده که هیچ سخنی از سوی وی و نزدیکانش مبنی بر خواست احمدی نژاد برای ورود به رقابت های انتخابات ریاست جمهوری سال 96 به صورت رسمی بر زبان رانده نشده و تنها افزایش تحرکات او در ماه های اخیر، فرضیه آمدنش را قوی تر ساخته است.

آیا حضور احمدی نژاد در انتخابات ترسناک است؟!

فرضیه آمدن احمدی نژاد برای ورود به انتخابات ریاست جمهوری 96، یک معادله چند مجهولی است که راه حل آن برای جریان های سیاسی سهل و ممتنع است. احمدی نژاد سابقه دو دور حضور در انتخابات ریاست جمهوری را دارد و او و تیمش با چند و خم آن به خوبی آشنایی دارند.

محمود احمدی نژاد در انتخابات سال 1384، نامزدی ناشناخته برای اکثریت مردم ایران بود و در کارنامه اش به جزء استانداری در دولت سازندگی و دو سال شهردای تهران از سال 1382، سابقه برجسته ای دیگر وجود نداشت. کسی که هیچ یک از نامردهای انتخاباتی سال 84 از جمله اصلاح طلبان و هاشمی رفسنجانی، چندان شانسی برایش قائل نبودند و حتی برای رقابت با وی برنامه ریزی هم نکردند! احمدی نژاد در آن سال توانست با نشان دادن چهره ای جوان و به عنوان نامزدی غیرروحانی، نوستالژی رجایی را برای مردم ایران زنده کند و  تغییر در روندها را نوید دهد. او در دور اول پس از هاشمی در رده دوم قرار گرفت و در دور دوم انتخابات نیز، هاشمی را ناک اوت کرد! شکستی که هاشمی آنرا به تخلف و تقلب ربط داد و شکایتش را نزد خدا برد! اما او هرگز به این فکر نکرد که هاشمی سال 84 در میان اکثریت مردم، جایگاهی نداشت و شایعات پیرامونش بسیاری از مردمی را که با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می کردند، آزرده بود.

به هرحال احمدی نژاد در سال 84 پدیده شد و با بیش از 17 میلیون رای راهی پاستور شد کسی که در سال 88 بار دیگر در اوج رقابت های حساس انتخاباتی توانست با 24 میلیون رای بار دیگر کلید پاستور را در جیبش نگه دارد. انتخابات 88 را می توان گفت از حساس ترین و پرحاشیه ترین انتخابات دوران جمهوری اسلامی نامید. ولی بازهم احمدی نژاد پیروز بلامنازع میدان بود.

حال پس از بیش از 3 سال دوری از پاستور، زمزمه های بازگشت احمدی نژاد برای رقابت با حسن روحانی بیشتر شده و پیش بینی ناپذیر بودنش، زنگ خطر را برای حامیان دولت روحانی به صدا درآورده است. علاوه بر این، عدم موفقیت حسن روحانی در رفع و رجوع اوضاع اقتصادی، کماکان مشکلات و معضلات اقتصادی را به انحاء مختلف برجای گذاشته و کسی دیگر احمدی نژاد را مسئول نابسامانی های اقتصادی نمی داند و دولتی که بر سر کار است باید در رقابت های اقتصادی 96 پاسخگوی مشکلات باشد! این همان نقطه ای است که احمدی نژاد تبحر خاصی دارد و در مناظرات نیز ثابت کرده حریف قدری برای برهم زدن تمامی داشته های حریف روی میز است.

رکود، افزایش بیکاری، فقر ناشی از ادامه رکود و به تبع آن معضلات اجتماعی فرصتی را فراهم می آورد تا رقبا با طرح شعارهای جذاب، بسیاری از افراد آسیب دیده را به سوی خود جلب کنند. برای نمونه حذف یارانه و تهدید به حذف یارانه بخشی از مردم، بهترین فرصت برای کسی است که شروع کننده طرح پرداخت یارانه نقدی بود و به نحوی همچون ناجی جلوه خواهد کرد. حسن روحانی برای کسب آراء به مناسبات اجتماعی و شبکه اجتماعی اصلاح طلبان دل خوش است و آن را به عنوان یکی از پشتوانه های اصلی خود می داند، هرچند تلاش هایی برای استقلال در عرصه سیاسی با به میان کشیدن بحث اعتدال صورت گرفته اما به نظر نمی رسد توفیق چندانی به دست آورده باشد. اما این بار سال 92 و شرایط اضطرار برای اصلاح طلبان نیست و آنها در حال بازگشت تدریجی و خزنده به سمت قدرت هستند و باید تا سال 1400 توشه ای خوبی در دولت و مسئولیت های آن در اختیار داشته باشند، آیا امتیازات ویژه ای از سوی تیم روحانی به اصلاح طلبان داده خواهد شد و در غیر این صورت باید منتظر انشقاق در میان حامیان دولت باشیم؟

احمدی نژاد چقدر رای دارد؟

17 میلیون رای در سال 84 و 24 میلیون نیز در سال 88، نتیجه دو حضور احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری است. این اعداد نشان از قدرت جذب رای توسط محمود احمدی نژاد را دارند و بیش از آنکه وابسته به جریان های سیاسی باشد، بیانگر عملکرد مستقل و فردی اوست. اما در سال 96، آیا وی باز هم موفق خواهد شد رای دو رقمی کسب کند. بیشتر فعالین سیاسی اصلاح طلب، پایگاه رای او را به روستاها، شهرهای کوچک و حاشیه شهرهای بزرگ نسبت می دهند و بر همین اساس تحلیل خود را ارائه داده و آرای او را در انتخابات تخمین می زنند. صادق زیباکلام در آذر سال 96 در یک همایش دانشجویی عنوان کرده بود: " شخص خود احمدی‌نژاد فارغ از مناسبت‌ها و وابستگی‌های سیاسی به دلیل توسعه‌نیافتگی سیاسی در جامعه ما حدود 10 تا 15 میلیون رأی دارد و این به دلیل وجهه‌ای است که دارند و این رأی را نباید دست کم گرفت. اصولگرایان هم به این موضوع واقف هستند و به آن به عنوان یک دارایی و سرمایه نگاه می‌کنند و برای همین رأی‌ها هیچ بلایی سر احمدی‌نژاد نخواهد آمد. اصولگرایان نخستین مشکلی که با احمدی‌نژاد دارند، این است که وی غیرقابل پیش‌بینی بوده، نه فقط برای دشمنان داخلی و خارجی بلکه برای دوستانش هم این‌گونه است؛ نگاه جناح راست به احمدی‌نژاد مثل یک بمب ساعتی است که که قبل از اینکه به سوی دشمنان خود پرت کنید، امکان دارد در دست خود آنها منفجر شود."
ولی در کنار این پیش بینی زیباکلام، کسانی نیز هستند همچون محمدرضا خاتمی، نائب رئیس مجلس ششم و فعال اصلاح طلب که معتقد است احمدی نژاد هیچ پایگاه اجتماعی خاصی ندارد و نباید او را زیاد جدی گرفت:"  به نظر من آقای احمدی نژاد جایگاه و پایگاه چندانی ندارد. ممکن است عده ای طرفدار ایشان باشند، به او رأی بدهند و برایش تبلیغ کنند اما فریب این فضاسازی کاذب را نباید بخوریم. حالا هم اگر فکر کنیم چون ایشان گفته اصولگرایان بدون من صفر هستند و نتیجه انتخابات مجلس دهم هم این را نشان داد پس ایشان خیلی آدمی است که اگر بیاید شق القمر کند حرف صحیحی نیست؛ نه! آقای احمدی نژاد تجربه 8 ساله ای در این کشور دارند  که جز خود  ایشان و اطرافیانش کسی از آن رضایت ندارد؛ نه مردم، نه اصلاح طلبان و نه اصولگرایان، نه رهبری رضایت دارند، نه بزرگان حوزه رضایت دارند و نه دنیا؛ هیچکس رضایت ندارد بنابراین اصلا مفهوم ندارد که ما نگران باشیم آقای احمدی نژاد بیاید و اتفاقی بیفتد؛ هیچ اتفاقی نمی افتد...ما در کشورمان این مشکل را داریم که نمی گذاریم عیار آدمها با رای مردم سنجیده شود. یکبار دیگر اجازه دهیم آقای احمدی نژاد بیاید در انتخابات شرکت کند تا تکلیف همه و خود ایشان روشن شود. لذا ما باید یک برخورد منطقی با این قضیه داشته باشیم. تکلیف آمدن آقای احمدی نژاد را قانون مشخص کرده است. در بخش دوم هم مردم باید روشن کنند که او را می خواهند یا نه."
 
آنچه مشخص است، نوعی درهم ریختگی در تحلیل های حامیان دولت یازدهم در میزان رای آوری احمدی نژاد در صورت ورود مجدد به انتخابات است. از یکسو برخی از آنها به سبد رای غنی وی اعتراف دارند و از سوی دیگر عده ای کمترین شانسی را برای وی قائل نیستند. این نوع تشتت در آرای حامیان دولت پیرامون احمدی نژاد می تواند سبب درهم گسیختگی در برنامه ها برای رویارویی احتمالی احمدی نژاد - روحانی شود. برخی از فعالین سیاسی اصلاح طلب و حامی دولت پایگاه رای احمدی نژاد را دو رقمی می دانند و عده ای نیز آن را بسیار پایین ارزیابی می کنند. اما وجه اشتراک آنها در ماهیت پایگاه رای احمدی نژاد در این است که آنها این پایگاه را در شهرهای کوچک، حومه شهرهای بزرگ و روستاها می بینند و به نظر آنها دولت یازدهم باید بیشترین سرمایه گذاری را در یکسال باقی مانده بر روی این پایگاه ها قرار دهد. اما آنچه واضح است، رای 24 میلیونی احمدی نژاد در سال 88  گویای وجود پایگاهی نیز در شهرهای بزرگ است که نمی توان آن را نادیده گرفت. حال توانایی احمدی نژاد در پاسخ به انتقادات در زمان تبلیغات و دفاع از برنامه با ارائه چشم اندازی روشن از آینده کاریش، می تواند تا حدودی بار دیگر اعتماد را به سوی خود جلب کند.
 
آنچه که می توان از افزایش تحرکات تازه احمدی نژاد در سال پایانی دولت حسن روحانی، نتیجه گرفت، میل و رغبت وی به بازگشت و حتی وجود برنامه ای برای حضور قدرتمند در این عرصه است. در این میان اصلاح طلبان و حامیان دولت کوچکترین تحرکات احمدی نژاد را رصد می کنند و در صدر اخبار خود قرار می دهند. این نوع برخورد با احمدی نژاد، گویای نوعی نگران و حتی ترس از شکست حسن روحانی یا هر نامزد مورد حمایت آنها در سال 96 است. احمدی نژاد 3 بار توانسته اصلاح طلبان و نامزدهای مورد حمایت آنها را شکست دهد. دو بار در سال 84 و در دو دور انتخابات و در نهایت سال 88 نیز با پیروزی احمدی نژاد به پایان رسید. ولی در نگاه دیگر و پیروزی مجدد روحانی در سال آینده، به چالش کشیده شدن پایگاه رای او و کسب آرای پیروزی ژله ای در مقال احمدی نژاد، مقبولیت دولت دوازهم را به شدت کاهش خواهد داد و روحانی با حجم انتقادات و چالش های دو چندانی باید روبه رو شود.

*فرهنگ‌نیوز