وزیر اسبق نفت با انتقاد از دیپلماسی ضعیف وزارت نفت در دوران سقوط قیمت نفت، از حذف سقف تولید اوپک به عنوان یکی از دلایل ناکارآمدی دیپلماسی وزارت نفت نام برد.
به گزارش شهدای ایران، سیدمسعود میرکاظمی در گفتگو با مهر در تشریح مهمترین دلایل نوسان قیمت نفت در بازار، گفت: ایران به تنهایی نمی‌تواند قیمت جهانی نفت را بالا ببرد و اگر به موقع اقدام میکردند می توانستند جلوگیری کنند.
عضو کمیسیون انرژی مجلس با اعلام اینکه در شرایط فعلی برخی کشورها همچون ونزوئلا، تعدادی از کشورهای آفریقایی و حتی عراق به دلیل همسویی با منافعشان با نقطه نظرات ایران در اوپک همراهی می‌کنند، تصریح کرد: ولی امروزه همه کشورها به دلیل کاهش قیمت‌ها دچار مشکل شده‌اند، زیرا عرضه مازاد نفت در جهان بستری را فراهم کرد که حرکت «سعودی- آمریکایی» اتفاق بیفتد و آن هم کاهش قیمت نفت است که فشاری بر ایران، روسیه، سوریه وارد شده است.
وزیر اسبق نفت با تاکید بر اینکه با سقوط قیمت نفت، ایران با عربستان نباید همراهی می‌کرد که این اتفاقات بیفتد، زیرا اگر الان ایران بخواهد تصمیمی بگیرد با سعودی‌ها با ایران همراهی نخواهد کرد، افزود: به عنوان نمونه، اگر ایران الان بخواهد روی رعایت سهمیه بندی تاکید کند در حالی که خودش کمتر از سهمیه تولید می‌کند و اعضایی مانند عربستان بیش از سهمیه نفت تولید می‌کنند، قطعا آنها همراهی نخواهند کرد.
این عضو کابینه دولت دهم در پاسخ به این پرسش مهر که آیا با افزایش تولید نفت ایران در دوران پساتحریم موافق هستید؟ بیان کرد: الان توجیه می‌کنند که باید سهم بازار را پیدا کنیم در حالی که اول باید قیمت واقعی را پیدا کنیم؛ وگرنه این قیمت‌ها آتش زدن به سرمایه ملی کشور است، زیرا این اعداد و ارقام با هیچ معادله اقتصادی جور در نمی آید؛ جز یک حرکت سیاسی صهیونیستی و آمریکایی.
به گفته وی، اول نباید اجازه می دادیم روی این نقطه برسیم و امروز که این اتفاقات افتاده، توجیه است. اگر کسی هم بخواهد سهمیه بگیرد، داد نمی زند اصلا در بحث و حرکت‌های بین‌المللی نباید مطالب را افشاگری کنیم. مطالبی که الان می گویم مربوط به گذشته است و هم اکنون برخی مطالب مربوط به انتقاد به بحث دیپلماسی انرژی به این دولت است ولی به دلیل مسائل ملی آنها را مطرح نمی کنم.
میرکاظمی ادامه داد: اگر ایران بخواهد افزایش تولید نفت دهد نیاز به داد زدن ندارد و داد زدن یعنی ای مردم کشور بدانید اینها نتایج برجام است و از آن طرف نمی گوییم وقتی ما قیمت را روی مثلا ۴۰ دلار حفظ نکردیم و به حدود ۲۰ رسیده است، اگر دو برابر تولید و به بازار عرضه کنیم با شرایطی که روی ۴۰ دلار نگه می داشتیم، برابری خواهد کرد. به همین دلیل تاکید دارم سرمایه ملی را باید حفظ کرد و به هر قیمتی افزایش تولید داشته باشیم، دولت باید جمع بندی کند که این روال صحیح است یا خیر.
وی همچنین با انتقاد از عملکرد وزارت نفت در حوزه دیپلماسی انرژی، یادآور شد: اقداماتی که این دولت در رابطه با گاز پاکستان در شروع کار خودش انجام داد؛ به این صورت که یک طرفه اعلام کردند که قرارداد را لغو می‌کنیم که مورد اعتراض وزیر انرژی پاکستان واقع شد، همچنین درخصوص گاز روسیه که قرار بود به اروپا برود، رئیس جمهور روسیه در مقابل تحریم‌های اروپا اعلام کرد اگر تحریم را اجرا کنید گاز را قطع خواهیم کرد و بلافاصله وزیر نفت ایران در صحبت‌هایی اعلام کرد که ما گاز را تامین می کنیم و در نتیجه علیه این سیاست انرژی بین‌المللی هم در داخل مورد اعتراض قرار گرفت و هم آقای رئیس جمهور مورد سئوال و جواب قرار گرفتند که در نهایت رئیس جمهور ناچار به بیان این مطلب شد که ارتباط ما با روسیه مهمتر از ارتباط با اروپا است.
وی در ادامه با بیان اینکه همچنین در موارد اوپک، نشستی در دوران اصلاحات انجام شد که آن زمان قیمت نفت پایین بود، کارشناسان اوپک گفته بودند که ما به وزیر نفت پیشنهاد کرده بودیم به دلیل عرضه بیشتر از تقاضا به کاهش تولید اوپک رای دهند، تاکید کرد: در نهایت وزیر نفت به افزایش تولید رای داده و وقتی در مصاحبه اعلام می‌کنند که نظر کارشناسان را اجرا کرده ام، کارشناسان تاکید می‌کنند که نظر ما کاهش تولید بوده است. (اسناد آن موجود است) بنابراین چند سال دولت اصلاحات از درآمد مناسب نفتی برخوردار نبود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: در شرایط فعلی نیز در اوپک، ایران باید زمانی که قیمت نفت به زیر ۱۰۰ دلار سوق داشت، درخواست نشست اضطراری می‌کرد، زیرا زمانی که قیمت نفت از حدود ۱۳۰ دلار شرع به کاهش کرد، اعضا تاکید داشتند که زمانی که به زیر ۱۰۰ دلار برسد نشست اضطراری تشکیل می دهیم، زیرا ۱۰۰ دلار قیمت مناسبی است و این در حالی است که به زیر ۱۰۰ دلار رسید و درخواست نشست اضطراری انجام نشود و در نهایت نیز در جلسه ای که وقتی تشکیل شد که قیمت نفت خیلی پایین بود، وزیر نفت در بدو ورود به وین به دیدار وزیر عربستان رفت و نقطه نظراتی را بعد از دیدار مطرح کرد که حاکی از این بود که نظر ما کاملا به عربستان یکی است. این موضوع پیام بدی برای اعضای اوپک است زیرا اعضا قبل از ورود به جلسه نظر سایر وزرا و مخصوصا ایران را می گیرند.
وزیر اسبق نفت با بیان اینکه این موارد اقدامات عملی و واقعی است که اتفاق افتاده است نه آنچه در ایران گفته می شود، اظهار داشت: یا آخرین نشست اوپک تصمیم گرفته شد سقف تولید را بردارند، یعنی اگر قبلا عربستان محدودیتی برای افرایش تولید کشورش قائل می شد بنا بر ضرورت رعایت سهمیه ها در اوپک بود. با این مصوبه‌ای که دادند، عربستان می تواند هر مقدار مورد نظرش است، تولید و عرضه کند.
میرکاظمی با بیان اینکه هم اکنون حدود ۲ تا ۲.۵ میلیون بشکه مازاد عرضه نفت داریم و حداقل ایران می توانست رای ندهد و سقف باقی می‌ماند، گفت: از طرف دیگر با وجود تذکر در مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه اگر قرار است افزایش تولید داشته باشیم این کار بدون سر و صدا انجام شود و مسئله سهمیه را در اوپک حل کنید ولی موضوع را رسانه ای کردند و به سرعت روی قیمت تاثیر گذاشت. برای اینکه بگویند این موضوع نتیجه برجام است موضوع افزایش ۵۰۰ هزار بشکه را مطرح کردند که سریع اثرش را گذاشت یا موضوع تغییر مسیر لوله گاز به اروپا.
وی در ادامه با اعلام اینکه به نظر من عربستان هنوز سیاست‌های خود را دنبال می کند و اگر قرار بود اتفاق خاصی در مذاکره با روسیه بیفتد باید آنها را به اوپک دعوت میکردند در کنار حضور سایر اعضای اوپک، تبیین کرد: اینکه عربستان و قطر مذاکره کنند معلوم است ماحصلش چیست؛ اینها کشورهایی نیستند که منافع ملی خود را حفظ کنند، اینها بیشتر منافع کشورهای مصرف کننده را در نظر می گیرند تا بتوانند تاج و تخت خود را حفظ کنند.
این عضو کابینه دولت دهعم همچنین درباره فروش نفت ایران با تخفیف در بازار، تصریح کرد: به نظر من اگر ایران می‌خواست تخفیف بدهد باید زمان تحریم تخفیف می‌داد که آن موقع هم تخفیف داده نشد، زیرا یکسری قراردادهای بلندمدت بود، مثل کشورهایی که از آمریکا مجوز خرید از ایران داشتند و اگر قرار بود تخفیفی داده شود، همه آنها هم تخفیف می‌خواستند و در نهایت به ضرر کشور می‌شد؛ در حال حاضر اگر دولت مدعی است تحریم‌ها برداشته شده است هیچ دلیل وجود ندارد که تخفیف داده شود.
میرکاظمی در ادامه در خصوص تدوین قراردادهای جدید نفتی در دولت یازدهم گفت: مسئولان وزارت نفت ابتدا محکم گفتند قرارداد نیست و وقتی اشکالات و مغایرت‌ها با قانون اساسی مطرح شد؛ آقایان وقتی دولت اعتراض‌ها را جمع کرد بعدا ایشان اظهار نظر کرد. ایشان مدافع محکم این مصوبه دولت بود که خودش به دولت برده و دفاع کرده بود. اشکال این بود که هیات دولت از کارشناسان بیرون از دولت استفاده نکرده بود که ابعاد مشکلات پیشنهادی که وزارت نفت آورده و متاسفانه مصوبه هیات دولت را گرفته روشن شود و فکر می کنم نوشداری بعد از مرگ سهراب است.
وی تاکید کرد: واقعیت این است که قرارداد نداریم و هنوز قرارداد تنظیم نشده است. الان نگرانی نماینده مجلس این است که یک مصوبه ای دولت دارد که می‌گوید فرمت قرارداد در این چارچوب تنظیم شود. هنوز فرمت قرارداد تنظیم نشده و یا حداقل به کمیسیون‌های تخصصی مجلس داده نشده است. نگرانی نمایندگان مجلس این است که مثلا بگویند بروید کلاه بیاورید و بروند سر بیاورند. خود کلاه که مصوبه دولت است اشکالات اساسی بر آن وارد است و در هیات تطبیقی مجلس در حال بررسی بوده و چه بسا رد شود؛ همان جا و هنوز نظر نهایی را اعلام نکرده است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس با اعلام اینکه در شرایط فعلی برخی کشورها همچون ونزوئلا، تعدادی از کشورهای آفریقایی و حتی عراق به دلیل همسویی با منافعشان با نقطه نظرات ایران در اوپک همراهی می‌کنند، تصریح کرد: ولی امروزه همه کشورها به دلیل کاهش قیمت‌ها دچار مشکل شده‌اند، زیرا عرضه مازاد نفت در جهان بستری را فراهم کرد که حرکت «سعودی- آمریکایی» اتفاق بیفتد و آن هم کاهش قیمت نفت است که فشاری بر ایران، روسیه، سوریه وارد شده است.
وزیر اسبق نفت با تاکید بر اینکه با سقوط قیمت نفت، ایران با عربستان نباید همراهی می‌کرد که این اتفاقات بیفتد، زیرا اگر الان ایران بخواهد تصمیمی بگیرد با سعودی‌ها با ایران همراهی نخواهد کرد، افزود: به عنوان نمونه، اگر ایران الان بخواهد روی رعایت سهمیه بندی تاکید کند در حالی که خودش کمتر از سهمیه تولید می‌کند و اعضایی مانند عربستان بیش از سهمیه نفت تولید می‌کنند، قطعا آنها همراهی نخواهند کرد.
این عضو کابینه دولت دهم در پاسخ به این پرسش مهر که آیا با افزایش تولید نفت ایران در دوران پساتحریم موافق هستید؟ بیان کرد: الان توجیه می‌کنند که باید سهم بازار را پیدا کنیم در حالی که اول باید قیمت واقعی را پیدا کنیم؛ وگرنه این قیمت‌ها آتش زدن به سرمایه ملی کشور است، زیرا این اعداد و ارقام با هیچ معادله اقتصادی جور در نمی آید؛ جز یک حرکت سیاسی صهیونیستی و آمریکایی.
به گفته وی، اول نباید اجازه می دادیم روی این نقطه برسیم و امروز که این اتفاقات افتاده، توجیه است. اگر کسی هم بخواهد سهمیه بگیرد، داد نمی زند اصلا در بحث و حرکت‌های بین‌المللی نباید مطالب را افشاگری کنیم. مطالبی که الان می گویم مربوط به گذشته است و هم اکنون برخی مطالب مربوط به انتقاد به بحث دیپلماسی انرژی به این دولت است ولی به دلیل مسائل ملی آنها را مطرح نمی کنم.
میرکاظمی ادامه داد: اگر ایران بخواهد افزایش تولید نفت دهد نیاز به داد زدن ندارد و داد زدن یعنی ای مردم کشور بدانید اینها نتایج برجام است و از آن طرف نمی گوییم وقتی ما قیمت را روی مثلا ۴۰ دلار حفظ نکردیم و به حدود ۲۰ رسیده است، اگر دو برابر تولید و به بازار عرضه کنیم با شرایطی که روی ۴۰ دلار نگه می داشتیم، برابری خواهد کرد. به همین دلیل تاکید دارم سرمایه ملی را باید حفظ کرد و به هر قیمتی افزایش تولید داشته باشیم، دولت باید جمع بندی کند که این روال صحیح است یا خیر.
وی همچنین با انتقاد از عملکرد وزارت نفت در حوزه دیپلماسی انرژی، یادآور شد: اقداماتی که این دولت در رابطه با گاز پاکستان در شروع کار خودش انجام داد؛ به این صورت که یک طرفه اعلام کردند که قرارداد را لغو می‌کنیم که مورد اعتراض وزیر انرژی پاکستان واقع شد، همچنین درخصوص گاز روسیه که قرار بود به اروپا برود، رئیس جمهور روسیه در مقابل تحریم‌های اروپا اعلام کرد اگر تحریم را اجرا کنید گاز را قطع خواهیم کرد و بلافاصله وزیر نفت ایران در صحبت‌هایی اعلام کرد که ما گاز را تامین می کنیم و در نتیجه علیه این سیاست انرژی بین‌المللی هم در داخل مورد اعتراض قرار گرفت و هم آقای رئیس جمهور مورد سئوال و جواب قرار گرفتند که در نهایت رئیس جمهور ناچار به بیان این مطلب شد که ارتباط ما با روسیه مهمتر از ارتباط با اروپا است.
وی در ادامه با بیان اینکه همچنین در موارد اوپک، نشستی در دوران اصلاحات انجام شد که آن زمان قیمت نفت پایین بود، کارشناسان اوپک گفته بودند که ما به وزیر نفت پیشنهاد کرده بودیم به دلیل عرضه بیشتر از تقاضا به کاهش تولید اوپک رای دهند، تاکید کرد: در نهایت وزیر نفت به افزایش تولید رای داده و وقتی در مصاحبه اعلام می‌کنند که نظر کارشناسان را اجرا کرده ام، کارشناسان تاکید می‌کنند که نظر ما کاهش تولید بوده است. (اسناد آن موجود است) بنابراین چند سال دولت اصلاحات از درآمد مناسب نفتی برخوردار نبود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: در شرایط فعلی نیز در اوپک، ایران باید زمانی که قیمت نفت به زیر ۱۰۰ دلار سوق داشت، درخواست نشست اضطراری می‌کرد، زیرا زمانی که قیمت نفت از حدود ۱۳۰ دلار شرع به کاهش کرد، اعضا تاکید داشتند که زمانی که به زیر ۱۰۰ دلار برسد نشست اضطراری تشکیل می دهیم، زیرا ۱۰۰ دلار قیمت مناسبی است و این در حالی است که به زیر ۱۰۰ دلار رسید و درخواست نشست اضطراری انجام نشود و در نهایت نیز در جلسه ای که وقتی تشکیل شد که قیمت نفت خیلی پایین بود، وزیر نفت در بدو ورود به وین به دیدار وزیر عربستان رفت و نقطه نظراتی را بعد از دیدار مطرح کرد که حاکی از این بود که نظر ما کاملا به عربستان یکی است. این موضوع پیام بدی برای اعضای اوپک است زیرا اعضا قبل از ورود به جلسه نظر سایر وزرا و مخصوصا ایران را می گیرند.
وزیر اسبق نفت با بیان اینکه این موارد اقدامات عملی و واقعی است که اتفاق افتاده است نه آنچه در ایران گفته می شود، اظهار داشت: یا آخرین نشست اوپک تصمیم گرفته شد سقف تولید را بردارند، یعنی اگر قبلا عربستان محدودیتی برای افرایش تولید کشورش قائل می شد بنا بر ضرورت رعایت سهمیه ها در اوپک بود. با این مصوبه‌ای که دادند، عربستان می تواند هر مقدار مورد نظرش است، تولید و عرضه کند.
میرکاظمی با بیان اینکه هم اکنون حدود ۲ تا ۲.۵ میلیون بشکه مازاد عرضه نفت داریم و حداقل ایران می توانست رای ندهد و سقف باقی می‌ماند، گفت: از طرف دیگر با وجود تذکر در مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه اگر قرار است افزایش تولید داشته باشیم این کار بدون سر و صدا انجام شود و مسئله سهمیه را در اوپک حل کنید ولی موضوع را رسانه ای کردند و به سرعت روی قیمت تاثیر گذاشت. برای اینکه بگویند این موضوع نتیجه برجام است موضوع افزایش ۵۰۰ هزار بشکه را مطرح کردند که سریع اثرش را گذاشت یا موضوع تغییر مسیر لوله گاز به اروپا.
وی در ادامه با اعلام اینکه به نظر من عربستان هنوز سیاست‌های خود را دنبال می کند و اگر قرار بود اتفاق خاصی در مذاکره با روسیه بیفتد باید آنها را به اوپک دعوت میکردند در کنار حضور سایر اعضای اوپک، تبیین کرد: اینکه عربستان و قطر مذاکره کنند معلوم است ماحصلش چیست؛ اینها کشورهایی نیستند که منافع ملی خود را حفظ کنند، اینها بیشتر منافع کشورهای مصرف کننده را در نظر می گیرند تا بتوانند تاج و تخت خود را حفظ کنند.
این عضو کابینه دولت دهعم همچنین درباره فروش نفت ایران با تخفیف در بازار، تصریح کرد: به نظر من اگر ایران می‌خواست تخفیف بدهد باید زمان تحریم تخفیف می‌داد که آن موقع هم تخفیف داده نشد، زیرا یکسری قراردادهای بلندمدت بود، مثل کشورهایی که از آمریکا مجوز خرید از ایران داشتند و اگر قرار بود تخفیفی داده شود، همه آنها هم تخفیف می‌خواستند و در نهایت به ضرر کشور می‌شد؛ در حال حاضر اگر دولت مدعی است تحریم‌ها برداشته شده است هیچ دلیل وجود ندارد که تخفیف داده شود.
میرکاظمی در ادامه در خصوص تدوین قراردادهای جدید نفتی در دولت یازدهم گفت: مسئولان وزارت نفت ابتدا محکم گفتند قرارداد نیست و وقتی اشکالات و مغایرت‌ها با قانون اساسی مطرح شد؛ آقایان وقتی دولت اعتراض‌ها را جمع کرد بعدا ایشان اظهار نظر کرد. ایشان مدافع محکم این مصوبه دولت بود که خودش به دولت برده و دفاع کرده بود. اشکال این بود که هیات دولت از کارشناسان بیرون از دولت استفاده نکرده بود که ابعاد مشکلات پیشنهادی که وزارت نفت آورده و متاسفانه مصوبه هیات دولت را گرفته روشن شود و فکر می کنم نوشداری بعد از مرگ سهراب است.
وی تاکید کرد: واقعیت این است که قرارداد نداریم و هنوز قرارداد تنظیم نشده است. الان نگرانی نماینده مجلس این است که یک مصوبه ای دولت دارد که می‌گوید فرمت قرارداد در این چارچوب تنظیم شود. هنوز فرمت قرارداد تنظیم نشده و یا حداقل به کمیسیون‌های تخصصی مجلس داده نشده است. نگرانی نمایندگان مجلس این است که مثلا بگویند بروید کلاه بیاورید و بروند سر بیاورند. خود کلاه که مصوبه دولت است اشکالات اساسی بر آن وارد است و در هیات تطبیقی مجلس در حال بررسی بوده و چه بسا رد شود؛ همان جا و هنوز نظر نهایی را اعلام نکرده است.
