رئیس ستاد پیگیری برجام با تاکید بر برچیده شدن زیرساخت‌های حقوقی تحریم‌ها، گفت: اگر منافع ما در برجام تأمین نشود دلیلی بر پایبندی به آن وجود ندارد و آنچه که باعث میشود ما به آن پایبند باشیم منافع ملی است.
شهدای ایران: سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه و رئیس ستاد پیگیری برجام در چهل و نهمین نشست شورای هماهنگی امور حقوقی دستگاه‌های اجرایی کشور که در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل وزارت امور خارجه برگزار شد، برجام را دستاورد بزرگ ملت ایران و ثمره 12 سال مقاومت دانست و اظهار داشت: پافشاری ملت ایران بر روی شعار «انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست» ما را به جایی رساند که طرف مقابل به این نتیجه برسد که راهی جز مذاکره ندارد و باید به پای میز مذاکره بیاید.
وی با بیان اینکه نتیجه مذاکرات برای دو طرف برد-برد است، ادامه داد: با این رویکرد ما می‌توانیم ادعا کنیم که به خواسته‌های خود رسیده‌ایم و برنده شده‌ایم و طرف مقابل نیز می‌تواند چنین ادعایی را مطرح کند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که لزومأ خواسته‌های طرف مقابل در تناقض با خواسته‌های ما نبوده است.
این دیپلماتیک کشورمان با تاکید بر اینکه یکی از خواسته‌های اصلی ما در این مذاکرات این بود که حق ما در داشتن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای تثبیت شود، تصریح کرد: ما می‌خواستیم بتوانیم کار خود را در این زمینه ادامه دهیم و شما دیدید که حق ایران در داشتن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و همچنین موضوع غنی‌سازی به رسمیت شناخته شد.
عراقچی با بیان اینکه خواسته طرف مقابل بعد از چند مرحله جرح و تعدیل این بود که جلوی بمب هسته‌ای ایران را بگیرد و ادعا کنند که بدون جنگ به این هدف دست یافته‌اند، عنوان کرد: ما اعتمادسازی کردیم ضمن اینکه این از نظر ما امتیازی محسوب نمی‌شود چرا که سلاح هسته‌ای در دکترین ما جایی ندارد و ما در این زمینه فتوا داریم و استفاده از سلاح هسته‌ای را حرام می‌دانیم.
* محدودیت‌های پذیرفته شده نیازهای ضروری ایران را تعطیل نمی‌کند
وی افزود: ما اعتماد ایجاد کرده‌ایم که سراغ سلاح هسته‌ای نمی‌رویم و محدودیت‌هایی را پذیرفتیم که هیچ‌کدام از نیازهای ضروری ایران را تعطیل نمی‌کند.
معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزیر خارجه با تاکید براینکه طرف مقابل سیاست‌های گذشته خود از جمله غنی سازی صفر، عدم فعالیت آب سنگین و تعطیلی فوردو را کنار گذاشت، اظهار داشت: دستاورد و خواسته اصلی ما که به آن دست پیدا کردیم تحمیل اراده به 6 قدرت برتر جهانی بود که در مدت 12 سال هر چه داشتند، انجام دادند ولی نتوانستند سیاست خود را به ما تحمیل کنند. در واقع اولین دستاورد ما تحمیل اراده ایران به طرف‌های مقابل بود.
عراقچی با بیان اینکه توانمندی‌های ایران در دانش هسته‌ای، توان نظامی، توان اقتصادی و توانمندی در بحث دیپلماسی خارجی غربی‌ها را پای میز مذاکره کشاند، اظهار داشت: اگر توانمندی‌های هسته‌ای ما به موقعیتی نرسیده بود که از نظر آنها برگشت‌ناپذیر باشد دلیلی نداشت پای میز مذاکره بیایند. اگر تعداد سانتریفیوژهای ما به 20 هزار نمی‌رسید، اگر راکتور اراک تا مرز راه‌اندازی پیش نمی‌رفت و مواد غنی‌شده ما تا 10 تن نمی‌رسید طرف غربی پای میز مذاکره حاضر نمی‌شد.
وی با اشاره به توانمندی‌های نظامی ایران به عنوان دومین توانمندی موثر در مذاکرات ادامه داد: اگر طرف مقابل می‌توانست از طریق نظامی دستاوردهای هسته‌ای ما را از بین ببرد، حتما این کار را انجام می‌داد.
رئیس ستاد پیگیری برجام با بیان اینکه این دستاوردهای را مدیون دانشمندان موشکی و تمام نیروهای نظامی اعم از سپاه، بسیج، ارتش و توانمندی موشکی هستیم، همانطور که دستاوردهای هسته‌ای را مدیون دانشمندان و شهدای هسته‌ای هستیم، تصریح کرد: در حال حاضر کسی حتی فکر حمله به ایران را نمی‌تواند بکند.
به گزارش فارس، عراقچی با اشاره به توانمندی‌های اقتصادی و مقاومت مردم در برابر تحریم‌های اقتصادی عنوان کرد: سومین توانایی ما توانمندی اقتصادی و مقاومت در مقابل تحریم‌ها بود که غربی‌ها نتوانستند با اعمال این تحریم‌ها ما را به زانو در بیاورند و به قول خودشان با این تحریم‌ها ما را فلج کنند. مقاومت مردم در برابر تحریم‌ها طرف مقابل را به این نتیجه رساند که تحریم راه‌حل نیست.
وی با تاکید براینکه اگر دشمن از تهدیدهای نظامی و تحریم‌های اقتصادی نا‌امید نشده بود پای میز مذاکره نمی‌آمد، ادامه داد: توانمندی چهارم قدرت دیپلماسی است. البته قدرت دیپلماسی به پشتوانه قدرت داخلی می‌تواند موفق باشد و بدون آن نمی‌تواند به اهداف خود برسد و منافع کشور را تامین کند، همانطور که قدرت داخلی نیز بدون دیپلماسی خارجی ناکارآمد می‌ماند.
* توانمندی‌های حقوقی، دیپلماسی، نظامی و اقتصادی ایران تضمین اجرای برجام
رئیس ستاد پیگیری برجام با بیان اینکه مذاکرات هسته‌ای تبلور توانمندی دیپلماتیک و حقوقی جمهوری اسلامی ایران بود، خاطرنشان کرد: در این مذاکرات همه توانمندی‌ها و تجربیات سی و چند ساله کشور انباشته شد و خود را نشان داد.
عراقچی با تاکید بر اینکه در این مذاکرات حقوقدانان ما پا به پای حقوقدانان آمریکایی جلو می‌آمدند و ریز مسائل را دنبال می کردند، افزود: اگر زمانی خاطرات این مذاکرات نوشته شود باید گفت که چطور حقوقدانان ما با دقت و وسواس خود طرف‌های آمریکایی را کلافه می‌کردند.
وی با بیان اینکه تیم حقوقی طرف مقابل بسیار قوی و گسترده بودند، عنوان کرد: آمریکایی‌ها برای تهیه مصوبه شورای امنیت کارشناسان درجه یک حقوقی خود را از نیویورک آورده بودند و با مشورت آنها این متن را تهیه می‌کردند. یک جایی از این متن دچار مشکلی بود که آقای دکتر ظریف متوجه ایراد آن شدند ولی آنها متوجه نشده بودند و بعد از بررسی متوجه شدند که حق با ما بوده است و خانم شرمن از این موضوع تعجب کردند.
عراقچی لغو قطعنامه‌های شورای امنیت و به رسمیت شناخته شدن برنامه هسته‌ای ایران از جمله نتایج مذاکرات برشمرد و تصریح کرد: تا وقتی که ما توانمندی‌های حقوقی، دیپلماسی، نظامی و اقتصادی کشور را حفظ کنیم برجام تضمین شده است، تضمین اجرای برجام حفظ این توانمندی‌ها است و اگر این قدرت جمهوری اسلامی نباشد به تضمین دیگری برای برجام نمی‌شود اتکا کرد.
* اگر منافعمان تأمین نشود به برجام پایبند نمی‌مانیم
این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه طرف مقابل اگر اراده کند می‌تواند قطعنامه خود را نقض کند ولی می‌داند که این کار برای آنها هزینه دارد، گفت: اگر منافع ما در برجام تأمین نشود دلیلی بر پایبندی به آن وجود ندارد و آنچه که باعث میشود ما به آن پایبند باشیم منافع ملی است.
عراقچی با اشاره به روند اجرای برجام اظهار داشت: تیرماه امسال برجام به سرانجام رسید و 26 دی ماه هم اجرایی شد و در این فاصله دو طرف آماده اجرای برجام شدند. مهم‌ترین اقدام در این مدت برچیده شدن زیرساخت‌های حقوقی تحریم‌ها بوده است.
وی با تاکید بر اینکه قطعنامه جدید شورای امنیت اذعان می‌کند که دوران جدیدی در روابط بین ایران و شورای امنیت سازمان ملل آغاز شده است، ادامه داد: مهم‌ترین پایه تحریم‌های ایران قطعنامه‌های شورای امنیت است چرا که قطعنامه‌های یکجانبه آمریکا و اروپا هم به واسطه مشروعیت قطعنامه شورا بنا شده بود.
معاون وزیر خارجه لغو 12 قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را یکی دیگر از اقدامات انجام شده در این مدت بیان و خاطرنشان کرد: حتی زیرساخت‌های قطعنامه‌های شورای امنیت، قطعنامه شورای حکام و بحث PMD بود که نگرانی‌ها را به شورای امنیت ارجاع داد. در حال حاضر 12 قطعنامه شورای حکام لغو شده و قطعنامه جدیدی صادر شده است که به آینده و اجرای برجام نگاه می‌کند.
عراقچی با تاکید براینکه قطعنامه جدید به گذشته کاری ندارد و بسته شدن پرونده PMD یک دستاورد حقوقی و سیاسی بزرگ محسوب میشود، عنوان کرد: مقام معظم رهبری هم در تایید توافق هسته‌ای آن را منوط به بسته شدن PMD کرده بودند و کسی باور نمی‌کرد که این پرونده بسته شود در حالی که PMD پایه مشروعیت قطعنامه‌های شورای حکام بود که ایران را متهم به تلاش برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای و به‌عنوان یک تهدید بین‌المللی معرفی می‌کرد.
وی با بیان اینکه این پرونده براساس مستنداتی تهیه شده بود که عمده آنها جعلی و داستان‌پردازی بود، اضافه کرد: مقداری از آن هم ناشی از برخی اشتباهات ما بود و همه اینها پایه‌ای برای مشروعیت همه اتهامات علیه ما شده بود که با بسته شدن PMD این اتهامات رفع شد.
* رئیس‌جمهور آمریکا متعهد شده تحریم‌های کنگره را اجرا نکند
رئیس ستاد پیگیری برجام با تاکید بر اینکه تمام زیرساخت‌های حقوقی تحریم‌ها برچیده شده و دستورات لازم توسط رئیس‌جمهور آمریکا در این زمینه صادر شده است، تصریح کرد: تنها تحریم‌های کنگره آمریکا لغو نشده است ولی رئیس‌جمهور آمریکا در برجام متعهد شده است که این تحریم‌ها را اجرا نکند و اجرای این تحریم‌ها نقض برجام محسوب میشود.
عراقچی با بیان اینکه شورای وزیران اتحادیه اروپا نیز تحریم‌های ایران را لغو کردند، اظهار داشت: در واقع در سه سطح شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا تمام تحریم‌هایی که باید طبق برجام لغو می‌شد را لغو و به تعهدات خود در این زمینه عمل کردند.
وی با اشاره به اینکه انجام تعهدات طرف غربی و اینکه در صحنه عمل این موضوع آنطور که باید اثر خود را داشته یا نه، 2 موضوع متفاوت است، خاطرنشان کرد: چگونگی لغو تحریم‌ها در عرصه عمل و روندی که این موضوع طی می‌کند بحث دیگری است که به آن نیز می‌پردازد.
* ورود ایران به بازارهای بین‌المللی به عنوان صادرکننده مواد هسته‌ای
معاون وزیر خارجه ورود ایران به بازارهای بین‌المللی و صادرات مواد هسته‌ای را یکی دیگر از دستاوردهای برجام دانست و ادامه داد: ما وارد بازار بین‌المللی مواد هسته‌ای شده‌ایم و 140 تن کیک زرد از روسیه و 60 تن کیک زرد از قزاقستان خریده‌ایم. همچنین 10 تن مواد غنی‌شده 3.5 درصد به روسیه و 32 تن آب سنگین نیز به آمریکا فروخته‌ایم.
عراقچی با اشاره به کارهای انجام شده در 50 روز گذشته و پس از اجرایی شدن برجام گفت: در این مدت مقدار زیادی ارز وارد کشور شده است که یک قلم آن حدود 12 میلیارد دلار است که این امر قبل از برجام و طبق توافق ژنو صورت گرفته است.
وی افزود: در این مدت 13 تن از این طلاهای کشور نیز آزاد شده است. بعد از برجام تمام پول‌های ما در خارج از کشور آزاد شد و در حال حاضر اختیار خرج کردن آن در دست بانک مرکزی و کشور خودمان است.
این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه وارد شدن یا نشدن این پول‌ها به کشور یک بحث ثانوی بوده و اختیار آن در دست بانک مرکزی است، اظهار داشت: این پول‌های بلوکه شده به دولت، بانک مرکزی و وزارت نفت تعلق دارد و بخشی از آن نیز از گذشته در کشور چین به صورت سپرده‌گذاری بوده است.
* سوئیفت معجزه نمی‌کند
عراقچی با اشاره به پیچیدگی‌های اتصال بانک‌ها به سوئیفت تصریح کرد: علیرغم تمام حرف‌هایی که در این مورد زده میشود، همه بانک‌های ایرانی به سوئیفت وصل شده‌اند. از فردای اجرایی شدن برجام سوئیفت بیانیه داد و اعلام کرد که بانک‌های ایرانی و غیرتحریمی می‌توانند به این سیستم وصل شوند.
وی با بیان اینکه روند اتصال بانک ایرانی به این سیستم در حال انجام شدن است، عنوان کرد: سوئیفت قراردادهایی را با آنها منعقد کرده و بانک‌ها نرم‌افزار مربوطه را گرفته‌اند، بر روی سیستم بانکی نصب شده، کدگذاری‌های لازم انجام شده و آموزش‌های لازم داده شده است.
این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه سوئیفت معجزه نمی‌کند و تمام خریدها با این اتصال یکباره انجام شود، ادامه داد: ولی تأکید می‌کنم که اتصال بانک‌های ما به سوئیفت برقرار شده و این ارتباط بین بانکی کم و بیش برقرار شده است. البته ممکن است در این فرآیند مشکلاتی نیز وجود داشته باشد و رفع مشکلات در این زمینه کمی زمان‌بر است.
عراقچی با تاکید بر اینکه بانک‌های طرف مقابل ما خصوصی هستند و خودشان باید تصمیم بگیرند که با ما کار کنند یا کار نکنند، افزود: این ارتباطات بانکی در حال ایجاد شدن است و تاکنون تبادلات مالی چند میلیاردی انجام شده است.
وی با اشاره به گزارش بانک مرکزی در زمینه انجام تبادلات بانکی طی 50 روز گذشته، تصریح کرد: در طول این مدت تبادلات بانکی در سطح قابل قبولی انجام شده است. مشکلاتی در ارتباط با بحث بیمه اتکایی و نفتکش‌ها داشتیم که این موضوع نیز حل و مجوزهای لازم کسب شده است.
* آغاز صادرات ایران به آمریکا
رئیس ستاد پیگیری برجام به خارج شدن نام 800 نفر نفر از اشخاص حقیقی و حقوقی از لیست تحریم‌ها، رفع تحریم‌های هواپیمایی و رفع موانع صادرات برخی از اقلام به آمریکا اشاره کرد و گفت: صادرات برخی اقلام ایرانی به آمریکا کم و بیش آغاز شده و طبق اخبار به تازگی اولین محموله فرش ایرانی به آمریکا رسیده است.
عراقچی با اشاره به هجوم هیئت‌های اقتصادی به ایران در دوران پسابرجام خاطرنشان کرد: علاوه بر اینکه هیأت‌های مختلفی در این مدت به ایران سفر کرده‌اند آقای رئیس جمهور نیز سفری به فرانسه و ایتالیا داشتند و در جریان این سفر بالای 40 میلیارد دلار قرارداد بین ایران و این دو کشور به امضا رسید.
وی ادامه داد: وقتی کشوری مثل فرانسه و ایتالیا با این رقم قراردادی را با کشورمان می‌بندند قطعاً برای اجرای این قراردادها مسیر بانکی را نیز هموار می‌کنند و کسانی که نگران هستند و می‌گویند اتصال شبکه‌های بانکی ایجاد نشده و مقداری انجام کارهایشان به طول انجامیده توجه کنند که قراردادهای بسته شده این اطمینان را می‌دهد که موانعی که وجود دارد برطرف میشود.
* اگر توافق ژنو نبود فروش نفت ما نزدیک به صفر می‌رسید
معاون وزیر خارجه با بیان اینکه پیش از تحریم‌ها میزان فروش نفت ایران 2.5 میلیون بشکه در روز بود و بعد از تحریم‌ها این رقم به یک میلیون بشکه در روز رسید، تصریح کرد: اگر توافق ژنو نبود فروش نفت ما نزدیک به صفر می‌رسید. اکنون با رفع تحریم‌ها ما می‌خواهیم رقم فروش خود را به همان میزان قبلی برسانیم ولی این به این معنا نیست که ما از فردای برجام بتوانیم این کار را انجام بدهیم.
عراقچی با تاکید بر اینکه ما در طول این مدت مقداری از مشتریان قدیمی خود را از دست داده‌ایم و این مشتریان با دیگر کشورها قرارداد بسته‌اند و اکنون نیازمند بازاریابی مجدد هستیم، افزود: در طول 50 روزی که از اجرای برجام می‌گذرد ما از حدود یک میلیون بشکه به رقمی بین هزار و 400 تا هزار و 700 میلیون بشکه رسیده‌ایم و امیدواریم که در کمتر از یک سال به ظرفیت قبلی خود بازگردیم.
وی با اشاره به اینکه تأثیرگذاری رفع تحریم‌ها به دلیل بحث‌های فنی و تکنیکی و تداخل تحریم‌ها برداشته شده و برداشته نشده زمان‌براست، اظهار داشت: برخی از تحریم‌ها که از آن به عنوان تحریم‌های اولیه یاد می‌کنیم و با بهانه‌هایی مانند حقوق بشر یا تروریسم علیه ایران ایجاد شده، باقی مانده است. این تحریم‌های اولیه مربوط به قبل از موضوع هسته‌ای هستند.
* بر اساس تحریم‌های اولیه اتباع آمریکایی حق تعامل اقتصادی با ایران را ندارند
رئیس ستاد پیگیری برجام با بیان اینکه بر اساس تحریم‌های اولیه اتباع آمریکایی حق تعامل اقتصادی با ایران را ندارند، عنوان کرد: این موضوع از یک جهت مهم نیست ولی از جهت دیگر نیز مهم است چرا که در عمل در اکثر شرکت‌ها و کمپانی‌های معتبر بین‌المللی یک تبعه آمریکایی جزو سهامداران و هیأت مدیره هستند و این خود در بحث تجارت با ایران مشکلاتی را ایجاد می‌کند و موجب عدم اعتماد شده است.
عراقچی با اشاره به جریمه شدن برخی از بانک‌ها و کمپانی‌ها در زمان تحریم به خاطر کار با ایران، گفت: برخی از بانک‌ها برای اینکه بازار آمریکا را از دست ندهند، به خاطر تعاملاتی که با ایران داشته‌اند، مجبور به پرداخت جریمه‌های سنگین به آمریکا شده‌اند.
وی با بیان اینکه درواقع این شرکت‌ها و کمپانی‌ها در یک دوراهی قرار می‌گرفتند، یا باید ایران را انتخاب می‌کردند یا آمریکا را که آنها نیز به خاطر شرایطی که وجود داشت به طور طبیعی بازار آمریکا را انتخاب می‌کردند، ادامه داد: برخی از آنها نیز برای از دست ندادن بازار آمریکا با وزارت خزانه‌داری و دادگستری آمریکا گفت‌وگو کردند، جریمه پرداختند تا بازار آمریکا را از دست ندهند و از دیگر سو با ایران نیز دیگر کار نکنند و این خود یکی دیگر از مشکلات در این مسیر است.
* برخی از بانک‌ها زیر بار بازگرداندن پول‌های ایران نمی‌روند
معاون وزیر خارجه با اشاره به اینکه برخی از بانک‌ها زیر بار بازگرداندن پول‌ها نمی‌روند، گفت: در این مدت پول‌های ایران در بانک‌های آنها بوده و آنها از این موضوع سود می‌برند و اکنون که می‌گوییم پول‌ها را به ما برگردانید مانع‌تراشی می‌کنند تا این پول‌ها زمان بیشتری در دست آنها باشد.
عراقچی عدم آمادگی برخی از بانک‌های داخلی را نیز به عنوان یکی دیگر از مشکلات مطرح کرد و ادامه داد:برخی از قوانین داخلی نیز در این چارچوب باید اصلاح شود. در واقع قطع کردن برخی از این انشعابات غیرقانونی کار سختی است و آنها به راحتی زیر بار این موضوع نمی‌روند.
وی یکی از چالش‌های دیگر در این موضوع را نبود اعتماد از سوی شرکت‌ها و کمپانی‌های بین المللی برای حضور در بازار ایران دانشت و تصریح کرد: شرکت‌های اقتصادی سرمایه خود را به جایی می‌برند که بتوانند به ثبات آن کشور اعتماد کنند. به همین دلیل برخی از شرکت‌های صبر کرده‌اند تا مقداری زمان بگذرد تا ببینند وضعیت چگونه است و آیا ایرانی‌ها و آمریکایی‌ها به تعهدات خود عمل می کنند یا نمی کنند؟
این دیپلمات کشورمان با تاکید براینکه مسئولان تا زمانیکه در مورد پروژه یا طرحی با طرف مقابل خارجی به نتیجه نرسیده‌اید آن را تبلیغاتی و مطبوعاتی نکنند و بر روی آن مانور ندهند، گفت: ما در این زمینه هر روز شکایت‌هایی دریافت می‌کنیم که طرف خارجی به ما می‌گوید که ما قرار است به ایران بیاییم ولی با توجه به این تبلیغات و مباحث منتشر شده تحت فشار قرار می‌گیریم.
* نباید فضای کشور را منفی جلوه دهیم
عراقچی ادامه داد: دوستانی که می‌گویند چرا تحریم‌ها برداشته نشده است باید بدانند که با این حرف‌ها زمینه آمدن دیگران به بازار ایران را تخریب می‌کنند و باعث تعلل هر چه بیشتر شرکت‌ها برای حضور در بازار ایران می‌شوند.
وی با بیان اینکه اگر فضای مثبت ایجاد شده تخریب شود ما خیلی از دستاوردها و زمینه‌ها را از دست می‌دهیم، خاطرنشان کرد: اکنون با اجرای برجام فضای مثبتی ایجاد شده و خیلی‌ها در پی این فضای مثبت به ایران آمدند و ما باید در برابر این جو و فضا اعتمادسازی کنیم و اگر دائم حرف‌های ناامیدکننده بزنیم خودمان با دست خودمان فضا را تخریب کرده‌ایم.
* تدوین مصوبه‌ای برای خرید اقلام دومنظوره
رئیس ستاد پیگیری برجام با اشاره به ساز و کار پیش‌بینی شده در برجام برای خرید اقلام دومنظوره عنوان کرد: در حال تهیه مصوبه‌ای هستیم که در هیأت دولت یا کمیسیون اقتصادی دولت تصویب شود که بر اساس آن دستگاه‌های اجرایی که با اقلام دومنظوره سر و کار دارند باید بدانند که برای خرید آن چگونه باید رفتار کنند و با دوستان در ستاد پیگیری اجرای برجام در حال تعامل باشند و راه‌های کار را بدانند.
عراقچی تاکید کرد: وزارت دفاع و بخش نظامی ما از این کانال استثناست و همچنان خریدهای خود را از طریق کانال‌های قبل پیگیری می‌کند.
* بی‌اعتمادی به طرف مقابل بزرگ‌ترین چالش ماست
وی با بیان اینکه بزرگ‌ترین چالش ما بی‌اعتمادی به طرف مقابل است، تصریح کرد: هر چه بیشتر به جلو می‌رویم برجام و نتایج آن بهتر و بیشتر خود را نشان می‌دهد و دلواپسی‌ها و نگرانی‌ها کمتر میشود. غربی‌ها همانطور مجبور شدند که به پای میز مذاکره بیایند مجبور هستند به تعهدات خود نیز عمل کنند. اگر به تعهدات‌شان عمل نکنند ما هم به تعهدات‌مان عمل نمی‌کنیم.
معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزیر خارجه در پایان خاطرنشان کرد: تبعات اقتصادی برجام به اندازه 50 روزی که از اجرای آن گذشته، خود را به خوبی نشان داده است.
وی با بیان اینکه نتیجه مذاکرات برای دو طرف برد-برد است، ادامه داد: با این رویکرد ما می‌توانیم ادعا کنیم که به خواسته‌های خود رسیده‌ایم و برنده شده‌ایم و طرف مقابل نیز می‌تواند چنین ادعایی را مطرح کند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که لزومأ خواسته‌های طرف مقابل در تناقض با خواسته‌های ما نبوده است.
این دیپلماتیک کشورمان با تاکید بر اینکه یکی از خواسته‌های اصلی ما در این مذاکرات این بود که حق ما در داشتن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای تثبیت شود، تصریح کرد: ما می‌خواستیم بتوانیم کار خود را در این زمینه ادامه دهیم و شما دیدید که حق ایران در داشتن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و همچنین موضوع غنی‌سازی به رسمیت شناخته شد.
عراقچی با بیان اینکه خواسته طرف مقابل بعد از چند مرحله جرح و تعدیل این بود که جلوی بمب هسته‌ای ایران را بگیرد و ادعا کنند که بدون جنگ به این هدف دست یافته‌اند، عنوان کرد: ما اعتمادسازی کردیم ضمن اینکه این از نظر ما امتیازی محسوب نمی‌شود چرا که سلاح هسته‌ای در دکترین ما جایی ندارد و ما در این زمینه فتوا داریم و استفاده از سلاح هسته‌ای را حرام می‌دانیم.
* محدودیت‌های پذیرفته شده نیازهای ضروری ایران را تعطیل نمی‌کند
وی افزود: ما اعتماد ایجاد کرده‌ایم که سراغ سلاح هسته‌ای نمی‌رویم و محدودیت‌هایی را پذیرفتیم که هیچ‌کدام از نیازهای ضروری ایران را تعطیل نمی‌کند.
معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزیر خارجه با تاکید براینکه طرف مقابل سیاست‌های گذشته خود از جمله غنی سازی صفر، عدم فعالیت آب سنگین و تعطیلی فوردو را کنار گذاشت، اظهار داشت: دستاورد و خواسته اصلی ما که به آن دست پیدا کردیم تحمیل اراده به 6 قدرت برتر جهانی بود که در مدت 12 سال هر چه داشتند، انجام دادند ولی نتوانستند سیاست خود را به ما تحمیل کنند. در واقع اولین دستاورد ما تحمیل اراده ایران به طرف‌های مقابل بود.
عراقچی با بیان اینکه توانمندی‌های ایران در دانش هسته‌ای، توان نظامی، توان اقتصادی و توانمندی در بحث دیپلماسی خارجی غربی‌ها را پای میز مذاکره کشاند، اظهار داشت: اگر توانمندی‌های هسته‌ای ما به موقعیتی نرسیده بود که از نظر آنها برگشت‌ناپذیر باشد دلیلی نداشت پای میز مذاکره بیایند. اگر تعداد سانتریفیوژهای ما به 20 هزار نمی‌رسید، اگر راکتور اراک تا مرز راه‌اندازی پیش نمی‌رفت و مواد غنی‌شده ما تا 10 تن نمی‌رسید طرف غربی پای میز مذاکره حاضر نمی‌شد.
وی با اشاره به توانمندی‌های نظامی ایران به عنوان دومین توانمندی موثر در مذاکرات ادامه داد: اگر طرف مقابل می‌توانست از طریق نظامی دستاوردهای هسته‌ای ما را از بین ببرد، حتما این کار را انجام می‌داد.
رئیس ستاد پیگیری برجام با بیان اینکه این دستاوردهای را مدیون دانشمندان موشکی و تمام نیروهای نظامی اعم از سپاه، بسیج، ارتش و توانمندی موشکی هستیم، همانطور که دستاوردهای هسته‌ای را مدیون دانشمندان و شهدای هسته‌ای هستیم، تصریح کرد: در حال حاضر کسی حتی فکر حمله به ایران را نمی‌تواند بکند.
به گزارش فارس، عراقچی با اشاره به توانمندی‌های اقتصادی و مقاومت مردم در برابر تحریم‌های اقتصادی عنوان کرد: سومین توانایی ما توانمندی اقتصادی و مقاومت در مقابل تحریم‌ها بود که غربی‌ها نتوانستند با اعمال این تحریم‌ها ما را به زانو در بیاورند و به قول خودشان با این تحریم‌ها ما را فلج کنند. مقاومت مردم در برابر تحریم‌ها طرف مقابل را به این نتیجه رساند که تحریم راه‌حل نیست.
وی با تاکید براینکه اگر دشمن از تهدیدهای نظامی و تحریم‌های اقتصادی نا‌امید نشده بود پای میز مذاکره نمی‌آمد، ادامه داد: توانمندی چهارم قدرت دیپلماسی است. البته قدرت دیپلماسی به پشتوانه قدرت داخلی می‌تواند موفق باشد و بدون آن نمی‌تواند به اهداف خود برسد و منافع کشور را تامین کند، همانطور که قدرت داخلی نیز بدون دیپلماسی خارجی ناکارآمد می‌ماند.
* توانمندی‌های حقوقی، دیپلماسی، نظامی و اقتصادی ایران تضمین اجرای برجام
رئیس ستاد پیگیری برجام با بیان اینکه مذاکرات هسته‌ای تبلور توانمندی دیپلماتیک و حقوقی جمهوری اسلامی ایران بود، خاطرنشان کرد: در این مذاکرات همه توانمندی‌ها و تجربیات سی و چند ساله کشور انباشته شد و خود را نشان داد.
عراقچی با تاکید بر اینکه در این مذاکرات حقوقدانان ما پا به پای حقوقدانان آمریکایی جلو می‌آمدند و ریز مسائل را دنبال می کردند، افزود: اگر زمانی خاطرات این مذاکرات نوشته شود باید گفت که چطور حقوقدانان ما با دقت و وسواس خود طرف‌های آمریکایی را کلافه می‌کردند.
وی با بیان اینکه تیم حقوقی طرف مقابل بسیار قوی و گسترده بودند، عنوان کرد: آمریکایی‌ها برای تهیه مصوبه شورای امنیت کارشناسان درجه یک حقوقی خود را از نیویورک آورده بودند و با مشورت آنها این متن را تهیه می‌کردند. یک جایی از این متن دچار مشکلی بود که آقای دکتر ظریف متوجه ایراد آن شدند ولی آنها متوجه نشده بودند و بعد از بررسی متوجه شدند که حق با ما بوده است و خانم شرمن از این موضوع تعجب کردند.
عراقچی لغو قطعنامه‌های شورای امنیت و به رسمیت شناخته شدن برنامه هسته‌ای ایران از جمله نتایج مذاکرات برشمرد و تصریح کرد: تا وقتی که ما توانمندی‌های حقوقی، دیپلماسی، نظامی و اقتصادی کشور را حفظ کنیم برجام تضمین شده است، تضمین اجرای برجام حفظ این توانمندی‌ها است و اگر این قدرت جمهوری اسلامی نباشد به تضمین دیگری برای برجام نمی‌شود اتکا کرد.
* اگر منافعمان تأمین نشود به برجام پایبند نمی‌مانیم
این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه طرف مقابل اگر اراده کند می‌تواند قطعنامه خود را نقض کند ولی می‌داند که این کار برای آنها هزینه دارد، گفت: اگر منافع ما در برجام تأمین نشود دلیلی بر پایبندی به آن وجود ندارد و آنچه که باعث میشود ما به آن پایبند باشیم منافع ملی است.
عراقچی با اشاره به روند اجرای برجام اظهار داشت: تیرماه امسال برجام به سرانجام رسید و 26 دی ماه هم اجرایی شد و در این فاصله دو طرف آماده اجرای برجام شدند. مهم‌ترین اقدام در این مدت برچیده شدن زیرساخت‌های حقوقی تحریم‌ها بوده است.
وی با تاکید بر اینکه قطعنامه جدید شورای امنیت اذعان می‌کند که دوران جدیدی در روابط بین ایران و شورای امنیت سازمان ملل آغاز شده است، ادامه داد: مهم‌ترین پایه تحریم‌های ایران قطعنامه‌های شورای امنیت است چرا که قطعنامه‌های یکجانبه آمریکا و اروپا هم به واسطه مشروعیت قطعنامه شورا بنا شده بود.
معاون وزیر خارجه لغو 12 قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را یکی دیگر از اقدامات انجام شده در این مدت بیان و خاطرنشان کرد: حتی زیرساخت‌های قطعنامه‌های شورای امنیت، قطعنامه شورای حکام و بحث PMD بود که نگرانی‌ها را به شورای امنیت ارجاع داد. در حال حاضر 12 قطعنامه شورای حکام لغو شده و قطعنامه جدیدی صادر شده است که به آینده و اجرای برجام نگاه می‌کند.
عراقچی با تاکید براینکه قطعنامه جدید به گذشته کاری ندارد و بسته شدن پرونده PMD یک دستاورد حقوقی و سیاسی بزرگ محسوب میشود، عنوان کرد: مقام معظم رهبری هم در تایید توافق هسته‌ای آن را منوط به بسته شدن PMD کرده بودند و کسی باور نمی‌کرد که این پرونده بسته شود در حالی که PMD پایه مشروعیت قطعنامه‌های شورای حکام بود که ایران را متهم به تلاش برای دست‌یابی به سلاح هسته‌ای و به‌عنوان یک تهدید بین‌المللی معرفی می‌کرد.
وی با بیان اینکه این پرونده براساس مستنداتی تهیه شده بود که عمده آنها جعلی و داستان‌پردازی بود، اضافه کرد: مقداری از آن هم ناشی از برخی اشتباهات ما بود و همه اینها پایه‌ای برای مشروعیت همه اتهامات علیه ما شده بود که با بسته شدن PMD این اتهامات رفع شد.
* رئیس‌جمهور آمریکا متعهد شده تحریم‌های کنگره را اجرا نکند
رئیس ستاد پیگیری برجام با تاکید بر اینکه تمام زیرساخت‌های حقوقی تحریم‌ها برچیده شده و دستورات لازم توسط رئیس‌جمهور آمریکا در این زمینه صادر شده است، تصریح کرد: تنها تحریم‌های کنگره آمریکا لغو نشده است ولی رئیس‌جمهور آمریکا در برجام متعهد شده است که این تحریم‌ها را اجرا نکند و اجرای این تحریم‌ها نقض برجام محسوب میشود.
عراقچی با بیان اینکه شورای وزیران اتحادیه اروپا نیز تحریم‌های ایران را لغو کردند، اظهار داشت: در واقع در سه سطح شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا تمام تحریم‌هایی که باید طبق برجام لغو می‌شد را لغو و به تعهدات خود در این زمینه عمل کردند.
وی با اشاره به اینکه انجام تعهدات طرف غربی و اینکه در صحنه عمل این موضوع آنطور که باید اثر خود را داشته یا نه، 2 موضوع متفاوت است، خاطرنشان کرد: چگونگی لغو تحریم‌ها در عرصه عمل و روندی که این موضوع طی می‌کند بحث دیگری است که به آن نیز می‌پردازد.
* ورود ایران به بازارهای بین‌المللی به عنوان صادرکننده مواد هسته‌ای
معاون وزیر خارجه ورود ایران به بازارهای بین‌المللی و صادرات مواد هسته‌ای را یکی دیگر از دستاوردهای برجام دانست و ادامه داد: ما وارد بازار بین‌المللی مواد هسته‌ای شده‌ایم و 140 تن کیک زرد از روسیه و 60 تن کیک زرد از قزاقستان خریده‌ایم. همچنین 10 تن مواد غنی‌شده 3.5 درصد به روسیه و 32 تن آب سنگین نیز به آمریکا فروخته‌ایم.
عراقچی با اشاره به کارهای انجام شده در 50 روز گذشته و پس از اجرایی شدن برجام گفت: در این مدت مقدار زیادی ارز وارد کشور شده است که یک قلم آن حدود 12 میلیارد دلار است که این امر قبل از برجام و طبق توافق ژنو صورت گرفته است.
وی افزود: در این مدت 13 تن از این طلاهای کشور نیز آزاد شده است. بعد از برجام تمام پول‌های ما در خارج از کشور آزاد شد و در حال حاضر اختیار خرج کردن آن در دست بانک مرکزی و کشور خودمان است.
این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه وارد شدن یا نشدن این پول‌ها به کشور یک بحث ثانوی بوده و اختیار آن در دست بانک مرکزی است، اظهار داشت: این پول‌های بلوکه شده به دولت، بانک مرکزی و وزارت نفت تعلق دارد و بخشی از آن نیز از گذشته در کشور چین به صورت سپرده‌گذاری بوده است.
* سوئیفت معجزه نمی‌کند
عراقچی با اشاره به پیچیدگی‌های اتصال بانک‌ها به سوئیفت تصریح کرد: علیرغم تمام حرف‌هایی که در این مورد زده میشود، همه بانک‌های ایرانی به سوئیفت وصل شده‌اند. از فردای اجرایی شدن برجام سوئیفت بیانیه داد و اعلام کرد که بانک‌های ایرانی و غیرتحریمی می‌توانند به این سیستم وصل شوند.
وی با بیان اینکه روند اتصال بانک ایرانی به این سیستم در حال انجام شدن است، عنوان کرد: سوئیفت قراردادهایی را با آنها منعقد کرده و بانک‌ها نرم‌افزار مربوطه را گرفته‌اند، بر روی سیستم بانکی نصب شده، کدگذاری‌های لازم انجام شده و آموزش‌های لازم داده شده است.
این دیپلمات کشورمان با بیان اینکه سوئیفت معجزه نمی‌کند و تمام خریدها با این اتصال یکباره انجام شود، ادامه داد: ولی تأکید می‌کنم که اتصال بانک‌های ما به سوئیفت برقرار شده و این ارتباط بین بانکی کم و بیش برقرار شده است. البته ممکن است در این فرآیند مشکلاتی نیز وجود داشته باشد و رفع مشکلات در این زمینه کمی زمان‌بر است.
عراقچی با تاکید بر اینکه بانک‌های طرف مقابل ما خصوصی هستند و خودشان باید تصمیم بگیرند که با ما کار کنند یا کار نکنند، افزود: این ارتباطات بانکی در حال ایجاد شدن است و تاکنون تبادلات مالی چند میلیاردی انجام شده است.
وی با اشاره به گزارش بانک مرکزی در زمینه انجام تبادلات بانکی طی 50 روز گذشته، تصریح کرد: در طول این مدت تبادلات بانکی در سطح قابل قبولی انجام شده است. مشکلاتی در ارتباط با بحث بیمه اتکایی و نفتکش‌ها داشتیم که این موضوع نیز حل و مجوزهای لازم کسب شده است.
* آغاز صادرات ایران به آمریکا
رئیس ستاد پیگیری برجام به خارج شدن نام 800 نفر نفر از اشخاص حقیقی و حقوقی از لیست تحریم‌ها، رفع تحریم‌های هواپیمایی و رفع موانع صادرات برخی از اقلام به آمریکا اشاره کرد و گفت: صادرات برخی اقلام ایرانی به آمریکا کم و بیش آغاز شده و طبق اخبار به تازگی اولین محموله فرش ایرانی به آمریکا رسیده است.
عراقچی با اشاره به هجوم هیئت‌های اقتصادی به ایران در دوران پسابرجام خاطرنشان کرد: علاوه بر اینکه هیأت‌های مختلفی در این مدت به ایران سفر کرده‌اند آقای رئیس جمهور نیز سفری به فرانسه و ایتالیا داشتند و در جریان این سفر بالای 40 میلیارد دلار قرارداد بین ایران و این دو کشور به امضا رسید.
وی ادامه داد: وقتی کشوری مثل فرانسه و ایتالیا با این رقم قراردادی را با کشورمان می‌بندند قطعاً برای اجرای این قراردادها مسیر بانکی را نیز هموار می‌کنند و کسانی که نگران هستند و می‌گویند اتصال شبکه‌های بانکی ایجاد نشده و مقداری انجام کارهایشان به طول انجامیده توجه کنند که قراردادهای بسته شده این اطمینان را می‌دهد که موانعی که وجود دارد برطرف میشود.
* اگر توافق ژنو نبود فروش نفت ما نزدیک به صفر می‌رسید
معاون وزیر خارجه با بیان اینکه پیش از تحریم‌ها میزان فروش نفت ایران 2.5 میلیون بشکه در روز بود و بعد از تحریم‌ها این رقم به یک میلیون بشکه در روز رسید، تصریح کرد: اگر توافق ژنو نبود فروش نفت ما نزدیک به صفر می‌رسید. اکنون با رفع تحریم‌ها ما می‌خواهیم رقم فروش خود را به همان میزان قبلی برسانیم ولی این به این معنا نیست که ما از فردای برجام بتوانیم این کار را انجام بدهیم.
عراقچی با تاکید بر اینکه ما در طول این مدت مقداری از مشتریان قدیمی خود را از دست داده‌ایم و این مشتریان با دیگر کشورها قرارداد بسته‌اند و اکنون نیازمند بازاریابی مجدد هستیم، افزود: در طول 50 روزی که از اجرای برجام می‌گذرد ما از حدود یک میلیون بشکه به رقمی بین هزار و 400 تا هزار و 700 میلیون بشکه رسیده‌ایم و امیدواریم که در کمتر از یک سال به ظرفیت قبلی خود بازگردیم.
وی با اشاره به اینکه تأثیرگذاری رفع تحریم‌ها به دلیل بحث‌های فنی و تکنیکی و تداخل تحریم‌ها برداشته شده و برداشته نشده زمان‌براست، اظهار داشت: برخی از تحریم‌ها که از آن به عنوان تحریم‌های اولیه یاد می‌کنیم و با بهانه‌هایی مانند حقوق بشر یا تروریسم علیه ایران ایجاد شده، باقی مانده است. این تحریم‌های اولیه مربوط به قبل از موضوع هسته‌ای هستند.
* بر اساس تحریم‌های اولیه اتباع آمریکایی حق تعامل اقتصادی با ایران را ندارند
رئیس ستاد پیگیری برجام با بیان اینکه بر اساس تحریم‌های اولیه اتباع آمریکایی حق تعامل اقتصادی با ایران را ندارند، عنوان کرد: این موضوع از یک جهت مهم نیست ولی از جهت دیگر نیز مهم است چرا که در عمل در اکثر شرکت‌ها و کمپانی‌های معتبر بین‌المللی یک تبعه آمریکایی جزو سهامداران و هیأت مدیره هستند و این خود در بحث تجارت با ایران مشکلاتی را ایجاد می‌کند و موجب عدم اعتماد شده است.
عراقچی با اشاره به جریمه شدن برخی از بانک‌ها و کمپانی‌ها در زمان تحریم به خاطر کار با ایران، گفت: برخی از بانک‌ها برای اینکه بازار آمریکا را از دست ندهند، به خاطر تعاملاتی که با ایران داشته‌اند، مجبور به پرداخت جریمه‌های سنگین به آمریکا شده‌اند.
وی با بیان اینکه درواقع این شرکت‌ها و کمپانی‌ها در یک دوراهی قرار می‌گرفتند، یا باید ایران را انتخاب می‌کردند یا آمریکا را که آنها نیز به خاطر شرایطی که وجود داشت به طور طبیعی بازار آمریکا را انتخاب می‌کردند، ادامه داد: برخی از آنها نیز برای از دست ندادن بازار آمریکا با وزارت خزانه‌داری و دادگستری آمریکا گفت‌وگو کردند، جریمه پرداختند تا بازار آمریکا را از دست ندهند و از دیگر سو با ایران نیز دیگر کار نکنند و این خود یکی دیگر از مشکلات در این مسیر است.
* برخی از بانک‌ها زیر بار بازگرداندن پول‌های ایران نمی‌روند
معاون وزیر خارجه با اشاره به اینکه برخی از بانک‌ها زیر بار بازگرداندن پول‌ها نمی‌روند، گفت: در این مدت پول‌های ایران در بانک‌های آنها بوده و آنها از این موضوع سود می‌برند و اکنون که می‌گوییم پول‌ها را به ما برگردانید مانع‌تراشی می‌کنند تا این پول‌ها زمان بیشتری در دست آنها باشد.
عراقچی عدم آمادگی برخی از بانک‌های داخلی را نیز به عنوان یکی دیگر از مشکلات مطرح کرد و ادامه داد:برخی از قوانین داخلی نیز در این چارچوب باید اصلاح شود. در واقع قطع کردن برخی از این انشعابات غیرقانونی کار سختی است و آنها به راحتی زیر بار این موضوع نمی‌روند.
وی یکی از چالش‌های دیگر در این موضوع را نبود اعتماد از سوی شرکت‌ها و کمپانی‌های بین المللی برای حضور در بازار ایران دانشت و تصریح کرد: شرکت‌های اقتصادی سرمایه خود را به جایی می‌برند که بتوانند به ثبات آن کشور اعتماد کنند. به همین دلیل برخی از شرکت‌های صبر کرده‌اند تا مقداری زمان بگذرد تا ببینند وضعیت چگونه است و آیا ایرانی‌ها و آمریکایی‌ها به تعهدات خود عمل می کنند یا نمی کنند؟
این دیپلمات کشورمان با تاکید براینکه مسئولان تا زمانیکه در مورد پروژه یا طرحی با طرف مقابل خارجی به نتیجه نرسیده‌اید آن را تبلیغاتی و مطبوعاتی نکنند و بر روی آن مانور ندهند، گفت: ما در این زمینه هر روز شکایت‌هایی دریافت می‌کنیم که طرف خارجی به ما می‌گوید که ما قرار است به ایران بیاییم ولی با توجه به این تبلیغات و مباحث منتشر شده تحت فشار قرار می‌گیریم.
* نباید فضای کشور را منفی جلوه دهیم
عراقچی ادامه داد: دوستانی که می‌گویند چرا تحریم‌ها برداشته نشده است باید بدانند که با این حرف‌ها زمینه آمدن دیگران به بازار ایران را تخریب می‌کنند و باعث تعلل هر چه بیشتر شرکت‌ها برای حضور در بازار ایران می‌شوند.
وی با بیان اینکه اگر فضای مثبت ایجاد شده تخریب شود ما خیلی از دستاوردها و زمینه‌ها را از دست می‌دهیم، خاطرنشان کرد: اکنون با اجرای برجام فضای مثبتی ایجاد شده و خیلی‌ها در پی این فضای مثبت به ایران آمدند و ما باید در برابر این جو و فضا اعتمادسازی کنیم و اگر دائم حرف‌های ناامیدکننده بزنیم خودمان با دست خودمان فضا را تخریب کرده‌ایم.
* تدوین مصوبه‌ای برای خرید اقلام دومنظوره
رئیس ستاد پیگیری برجام با اشاره به ساز و کار پیش‌بینی شده در برجام برای خرید اقلام دومنظوره عنوان کرد: در حال تهیه مصوبه‌ای هستیم که در هیأت دولت یا کمیسیون اقتصادی دولت تصویب شود که بر اساس آن دستگاه‌های اجرایی که با اقلام دومنظوره سر و کار دارند باید بدانند که برای خرید آن چگونه باید رفتار کنند و با دوستان در ستاد پیگیری اجرای برجام در حال تعامل باشند و راه‌های کار را بدانند.
عراقچی تاکید کرد: وزارت دفاع و بخش نظامی ما از این کانال استثناست و همچنان خریدهای خود را از طریق کانال‌های قبل پیگیری می‌کند.
* بی‌اعتمادی به طرف مقابل بزرگ‌ترین چالش ماست
وی با بیان اینکه بزرگ‌ترین چالش ما بی‌اعتمادی به طرف مقابل است، تصریح کرد: هر چه بیشتر به جلو می‌رویم برجام و نتایج آن بهتر و بیشتر خود را نشان می‌دهد و دلواپسی‌ها و نگرانی‌ها کمتر میشود. غربی‌ها همانطور مجبور شدند که به پای میز مذاکره بیایند مجبور هستند به تعهدات خود نیز عمل کنند. اگر به تعهدات‌شان عمل نکنند ما هم به تعهدات‌مان عمل نمی‌کنیم.
معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزیر خارجه در پایان خاطرنشان کرد: تبعات اقتصادی برجام به اندازه 50 روزی که از اجرای آن گذشته، خود را به خوبی نشان داده است.
