بزرگترین همایش میلیونی بدون کارت دعوت تهران، جشن مردگان در سواد کوه و چابهار و تشریح موزه ای با عروسک‌هایی ۵۴ کشور جهان گوشه‌های از مباحث مطرح شده در نشست مطالعاتی و رونمایی از پوستر همایش ملی مردم شناسی مرگ و زندگی بود.
به گزارش شهدای ایران به نقل از تسنیم، احمدمحیط طباطبایی - مشاور ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در نشست مطالعاتی و رونمایی از پوستر همایش ملی مردم شناسی مرگ و زندگی که در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد، اظهار داشت: گورستان در نگاه اول این تصور را برای آدمی پیش می‌آورد که تنها جایی برای دفن مردگان است و با زندگی ارتباطی ندارد در صورتیکه گورستان به‌دلیل ایجاد تعلق خاطر و شهروندی مهمترین موسسه مدنی است.
محیط طباطبایی ادامه داد: اگر امروز تهرانی بودن ما دچار مشکلات شده به این دلیل است که گورستان‌های تهرانی نداریم و گورستان بهشت زهرا نیز نتوانسته این نقش را بازی کند زیرا که هر کسی از شهرهای اطراف هم می‌تواند در آن دفن شود.
وی با اشاره به جایگاه گورستان در فرهنگ ایرانی‌ها تصریح کرد: وقتی مغول‌ها به ایران حمله کرد مردم در گورستان دور هم جمع شدند، بعد از زلزله نیز مردم ابتدا در گورستان جمع می‌شوند جایی که ریشه در گذشته دارد و حال را به گذشته و آینده مرتبط می کند.
محیط طباطبایی گفت: گورستان نه فقط به عنوان مکانی که محل دفن مردگان است بلکه به عنوان یک نهاد فرهنگی که در طی تاریخ تعلق گذشته را به حال و آینده منتقل می‌کرده اهمیت دارد.
به گفته وی گورستان عینیت بخشیدن استمرار حیات تاریخی یک فرهنگ وملت است پس باید از این زاویه به این پدیده توجه کنیم و پیش از هر چیزی برای ساخت یک شهر به ساخت گورستان نیز بیندیشیم.
وی با بیان اینکه هر پدیده و اثری که برای آن موزه‌ای تشکیل می‌شود دریچه‌ای است برای بررسی مسائل مربوط به آن، تصریح کرد: موزه عروسک‌های ملل که یکی از موزه‌های برتر در شاخص کمیته موزه‌های ایران است نیز از نمایش عروسک برای انتقال مفهوم مرگ بهره گرفته است.
محیط طباطبایی پوستر همایش "مردم شناسی مرگ و زندگی "را نشانی از تنوع فرهنگی دانست که موضوع مرگ و زندگی را به خوبی به نمایش گذاشته است .
ارایه 250 مقاله به همایش و چاپ 7 کتاب
علیرضا حسن زاده رئیس پژوهشکده مردم شناسی نیز در سخنانی خود گفت: همایش ملی "مردم شناسی مرگ و زندگی "با توجه به مفهوم مرگ و زندگی و پیوند آنها و اینکه یکی از جلوه‌های مهم میراث فرهنگی وتمدنی جهان و ایران است برگزار می‌شود.
وی گفت: همواره انسان در تلاش برای زندگی بوده و تمدن و فرهنگ حاصل ستیز با نیستی و پیوند زدن پیوند مفهوم مرگ به جاودانگی است.
حسن زاده با بیان اینکه از 300 چکیده مقاله ارسالی به دبیرخانه 200 چکیده پذیرفته شد تصریح کرد: از 250 مقاله رسیده به دبیرخانه همایش 140 مقاله مورد قبول واقع شد. همچنین 94 مقاله از مجموع مقالات در 7 جلد کتاب منتشر شده است.
وی برگزاری نمایشگاه "مرگ و زندگی"، "چشم اندازهای مردم شناختی به روایت تصویر"، "سنگی برای زندگی سنگی برای مرگ"، نمایشگاه عکس از سازمان بهشت زهرا" و... را از برنامه‌های جنبی این همایش اعلام کرد.
حسن زاده در ادامه با بیان اینکه پژوهشکده مردم شناسی از سال 80 معرفی زیر شاخه‌های مختلف نظیر مردم شناسی گردشگری، مردم شناسی کاربردی، مردم شناسی پزشکی و... را در برنامه‌های خود داشته است، تصریح کرد: با تلاش همکاران و پژوهشگران فعال در این حوزه توانسته ایم برای اولین بار این متون را منتشر کنیم.
وی افزود: در طول برگزاری این همایش از حمایت موسسات و مراکز فرهنگی نظیر سازمان فرهنگی بهشت زهرا، موزه بین‌الملل عروسک، پژوهشگاه علوم انسانی، مرکز اسناد فرهنگی آسیا، موزه ملی، اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران و... بهره مند بوده‌ایم که یاری این سازمانها به ما این امکان را داده که با رویکری جامع تر به موضوع "مرگ و زندگی" بپردازیم.
حسن زاده در پایان اظهار امیدواری کرد در آینده نزدیک جامعه به این نگاه منصفانه برسد که نقش پژوهشکده مردم شناسی در تولید متون پایه انکار ناپذیر است.
بزرگترین همایش خودجوش بدون کارت دعوت
سعید خال معاون فرهنگی اجتماعی و روابط عمومی سازمان بهشت زهرا نیز در این نشست وجود اموات مسلمین، حضور 30 هزار شهید والامقام و 4هزار شهید گمنام را سه ویژگی بهشت زهرا خواند و گفت: از این رو این مکان قبرستان معمولی نیست.
وی با بیان تاریخچه کوتاهی از شکل گیری بهشت زهرا افزود: کلنگ ساخت بهشت زهرا در سال 1345 در محوطه ای به وسعت 314 هکتار به زمین زده شد و در سال 1349 اولین متوفی به نام محمدتقی خیال در قطعه یک، ردیف یک و شماره یک در آن به خاک سپرده شد.
خال با بیان اینکه این آرامستان 50 سال قدمت دارد، تصریح کرد : در سال 1378، 110 هکتار و سال 1388 160 هکتار به مساحت آن اضافه شد که اکنون مجموع مساحت این مکان 584 هکتار است.
وی با اشاره به اینکه در شب جمعه آخر سال بزرگترین همایش خودجوش مردم بدون کارت دعوت با سه تا پنج میلیون نفر در این مکان برگزار می‌شود، گفت: در آرامستان بزرگ تهران یک میلیون و 500 هزار ساکن خاموش آرمیده اند.
خال گفت: مرگ تولدی دیگر و حیاتی دوباره است که نامش با زندگی عجین شده و اگر انسان بپذیرد که مرگ همواره با اوست تحولی شگرف در زندگی او ایجاد می‌شود.
وی توجه انسان به تغییر کیفیت زندگی در صورت پی بردن به این حقیقت که مرگ همواره به او نزدیک است را مهمترین دستاورد همایش "مردم شناسی مرگ و زندگی" اعلام کرد.
معاون فرهنگی اجتماعی بهشت زهرا با اشاره به اینکه بشر امروز در عصر ارتباطات با وجود پیشرفتهای روز افزون تکنولوژی همواره خلایی در درون خود احساس می‌کند، تصریح کرد: آنچه می‌تواند این خلا را برای انسان امروزی پر کند یاد مرگ است زیرا که شناخت این پدیده به طور حتم می تواند موجب ارتقای کیفیت زندگی او شود.
خال مغفول ماندن این پدیده و ضرورتی که برای درک عمیق موضوع "مرگ و زندگی "مطرح است را یکی از اهداف برگزاری این همایش اعلام کرد.
عقیده به مرگ باعث از بین رفت ترس از آن می‌شود
حجت الاسلام و المسلمین فخرالدین صابری، رئیس موزه ملی قرآن نیز در این نشست با اشاره به اینکه خداوند در قرآن کریم مرگ و زندگی را در کنار هم قرار داده است تصرح کرد: در نگرش به موضوع مرگ و زندگی 2دیدگاه از سوی مادیون و الهیون مطرح است.
رئیس موزه ملی قرآن افزود: در دیدگاه مادیون مرگ عامل نابودی و در نگاه الهیون مرگ وسیله ای برای رسیدن به محبوب است.
وی با اشاره به فواید اعتقاد به مرگ گفت: مرگ یک عامل درونی است که کرامت انسانی را حفظ می‌کند، همچنین عقیده به مرگ باعث از بین رفتن ترس از این رویداد می‌شود.
نمایش عروسک‌هایی از 54 کشور در موزه بین الملل عروسک
علی گلشن عضو هیات مدیره موزه بین الملل عروسک نیز دیگر سخنران این نشست به بیان گوشه ای از نحوه شکل گیری این موزه پرداخت و گفت: در این موزه عروسک‌هایی از 54 کشور جهان به نمایش گذاشته شده اند.
به گفته وی تمامی عروسک‌های این موزه فرهنگی هستند و در مورد تاریخ و فرهنگ کشورهای مختلف اطلاعات مختلفی را به بازدید کنندگان ارایه می‌دهند.
گلشن با اشاره به اینکه مراسم پس از مرگ در بسیاری از کشورهای جهان به شیوه عزاداری برگزار نمی‌شود برای نمونه از مکزیک به عنوان کشوری که جشن مردگان در آن برگزار می‌شود، نام برد.
به گفته وی در برخی از نقاط ایران نظیر سواد کوه و چابهار نیز مراسمی در قالب جشن برای مردگان برگزار می‌کنند.
گلشن با اشاره به برگزاری نمایشگاه عکس "سنگی برای زندگی ، سنگی برای مرگ" که در همایش "مردم شناسی مرگ و زندگی" برگزار خواهد شد گفت: سوژه عکس‌هایی که در این نمایشگاه به نمایش در خواهد آمد قبرستان قدیمی در گرجستان است که در آن تصاویر متوفی در خوشحالترین و بهترین حالت روی سنگ قبرش حکاکی شده است.
بازتاب مرگ در عرفان اسلامی، هنر و ادبیات
محمد نجاری - عضو هیأت علمی مرکز اسناد فرهنگی آسیا، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دیگر سخنران این نشست با اشاره به ارتباط تنگاتنگ و همکاریهای گسترده این مرکز با پژوهشکده مردم شناسی تصریح کرد: برگزاری همایش "مردم شناسی مرگ و زندگی " اتفاق بزرگی در این حوزه است.
عضو هیأت علمی مرکز اسناد فرهنگی آسیا، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی افزود: مرگ و زندگی در فرهنگ ایران و جهان همواره وجود داشته و رویای نامیرایی بشر نشان دهنده میل او به جاودانگی است.
وی با اشاره به نوعی از مرگ که در عرفان اسلامی جای دارد تصریح کرد: بی تابی عارف برای رسیدن به محبوب و در آغوش کشیدن او تفکری است که بازتاب آن در هنر و ادبیات قابل حس است.
نجاری گفت: مرکز فرهنگی آسیا بنا به رسالتش مبنی بر حفظ و نگهداری آیین‌ها بصورت مکتوب و شفاف امیدار است برگزاری همایش "مرگ و زندگی " آغازی باشد بر تعاملات علمی با پژوهشکده مردم شناسی.
به گزارش پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، همایش "مردم شناسی مرگ و زندگی " از ساعت 10 تا 18 روز 25 بهمن در سالن اجتماعات موزه دوران اسلامی برگزار می‌شود و مشارکت همه علاقمندان در آن آزاد است.
محیط طباطبایی ادامه داد: اگر امروز تهرانی بودن ما دچار مشکلات شده به این دلیل است که گورستان‌های تهرانی نداریم و گورستان بهشت زهرا نیز نتوانسته این نقش را بازی کند زیرا که هر کسی از شهرهای اطراف هم می‌تواند در آن دفن شود.
وی با اشاره به جایگاه گورستان در فرهنگ ایرانی‌ها تصریح کرد: وقتی مغول‌ها به ایران حمله کرد مردم در گورستان دور هم جمع شدند، بعد از زلزله نیز مردم ابتدا در گورستان جمع می‌شوند جایی که ریشه در گذشته دارد و حال را به گذشته و آینده مرتبط می کند.
محیط طباطبایی گفت: گورستان نه فقط به عنوان مکانی که محل دفن مردگان است بلکه به عنوان یک نهاد فرهنگی که در طی تاریخ تعلق گذشته را به حال و آینده منتقل می‌کرده اهمیت دارد.
به گفته وی گورستان عینیت بخشیدن استمرار حیات تاریخی یک فرهنگ وملت است پس باید از این زاویه به این پدیده توجه کنیم و پیش از هر چیزی برای ساخت یک شهر به ساخت گورستان نیز بیندیشیم.
وی با بیان اینکه هر پدیده و اثری که برای آن موزه‌ای تشکیل می‌شود دریچه‌ای است برای بررسی مسائل مربوط به آن، تصریح کرد: موزه عروسک‌های ملل که یکی از موزه‌های برتر در شاخص کمیته موزه‌های ایران است نیز از نمایش عروسک برای انتقال مفهوم مرگ بهره گرفته است.
محیط طباطبایی پوستر همایش "مردم شناسی مرگ و زندگی "را نشانی از تنوع فرهنگی دانست که موضوع مرگ و زندگی را به خوبی به نمایش گذاشته است .
ارایه 250 مقاله به همایش و چاپ 7 کتاب
علیرضا حسن زاده رئیس پژوهشکده مردم شناسی نیز در سخنانی خود گفت: همایش ملی "مردم شناسی مرگ و زندگی "با توجه به مفهوم مرگ و زندگی و پیوند آنها و اینکه یکی از جلوه‌های مهم میراث فرهنگی وتمدنی جهان و ایران است برگزار می‌شود.
وی گفت: همواره انسان در تلاش برای زندگی بوده و تمدن و فرهنگ حاصل ستیز با نیستی و پیوند زدن پیوند مفهوم مرگ به جاودانگی است.
حسن زاده با بیان اینکه از 300 چکیده مقاله ارسالی به دبیرخانه 200 چکیده پذیرفته شد تصریح کرد: از 250 مقاله رسیده به دبیرخانه همایش 140 مقاله مورد قبول واقع شد. همچنین 94 مقاله از مجموع مقالات در 7 جلد کتاب منتشر شده است.
وی برگزاری نمایشگاه "مرگ و زندگی"، "چشم اندازهای مردم شناختی به روایت تصویر"، "سنگی برای زندگی سنگی برای مرگ"، نمایشگاه عکس از سازمان بهشت زهرا" و... را از برنامه‌های جنبی این همایش اعلام کرد.
حسن زاده در ادامه با بیان اینکه پژوهشکده مردم شناسی از سال 80 معرفی زیر شاخه‌های مختلف نظیر مردم شناسی گردشگری، مردم شناسی کاربردی، مردم شناسی پزشکی و... را در برنامه‌های خود داشته است، تصریح کرد: با تلاش همکاران و پژوهشگران فعال در این حوزه توانسته ایم برای اولین بار این متون را منتشر کنیم.
وی افزود: در طول برگزاری این همایش از حمایت موسسات و مراکز فرهنگی نظیر سازمان فرهنگی بهشت زهرا، موزه بین‌الملل عروسک، پژوهشگاه علوم انسانی، مرکز اسناد فرهنگی آسیا، موزه ملی، اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران و... بهره مند بوده‌ایم که یاری این سازمانها به ما این امکان را داده که با رویکری جامع تر به موضوع "مرگ و زندگی" بپردازیم.
حسن زاده در پایان اظهار امیدواری کرد در آینده نزدیک جامعه به این نگاه منصفانه برسد که نقش پژوهشکده مردم شناسی در تولید متون پایه انکار ناپذیر است.
بزرگترین همایش خودجوش بدون کارت دعوت
سعید خال معاون فرهنگی اجتماعی و روابط عمومی سازمان بهشت زهرا نیز در این نشست وجود اموات مسلمین، حضور 30 هزار شهید والامقام و 4هزار شهید گمنام را سه ویژگی بهشت زهرا خواند و گفت: از این رو این مکان قبرستان معمولی نیست.
وی با بیان تاریخچه کوتاهی از شکل گیری بهشت زهرا افزود: کلنگ ساخت بهشت زهرا در سال 1345 در محوطه ای به وسعت 314 هکتار به زمین زده شد و در سال 1349 اولین متوفی به نام محمدتقی خیال در قطعه یک، ردیف یک و شماره یک در آن به خاک سپرده شد.
خال با بیان اینکه این آرامستان 50 سال قدمت دارد، تصریح کرد : در سال 1378، 110 هکتار و سال 1388 160 هکتار به مساحت آن اضافه شد که اکنون مجموع مساحت این مکان 584 هکتار است.
وی با اشاره به اینکه در شب جمعه آخر سال بزرگترین همایش خودجوش مردم بدون کارت دعوت با سه تا پنج میلیون نفر در این مکان برگزار می‌شود، گفت: در آرامستان بزرگ تهران یک میلیون و 500 هزار ساکن خاموش آرمیده اند.
خال گفت: مرگ تولدی دیگر و حیاتی دوباره است که نامش با زندگی عجین شده و اگر انسان بپذیرد که مرگ همواره با اوست تحولی شگرف در زندگی او ایجاد می‌شود.
وی توجه انسان به تغییر کیفیت زندگی در صورت پی بردن به این حقیقت که مرگ همواره به او نزدیک است را مهمترین دستاورد همایش "مردم شناسی مرگ و زندگی" اعلام کرد.
معاون فرهنگی اجتماعی بهشت زهرا با اشاره به اینکه بشر امروز در عصر ارتباطات با وجود پیشرفتهای روز افزون تکنولوژی همواره خلایی در درون خود احساس می‌کند، تصریح کرد: آنچه می‌تواند این خلا را برای انسان امروزی پر کند یاد مرگ است زیرا که شناخت این پدیده به طور حتم می تواند موجب ارتقای کیفیت زندگی او شود.
خال مغفول ماندن این پدیده و ضرورتی که برای درک عمیق موضوع "مرگ و زندگی "مطرح است را یکی از اهداف برگزاری این همایش اعلام کرد.
عقیده به مرگ باعث از بین رفت ترس از آن می‌شود
حجت الاسلام و المسلمین فخرالدین صابری، رئیس موزه ملی قرآن نیز در این نشست با اشاره به اینکه خداوند در قرآن کریم مرگ و زندگی را در کنار هم قرار داده است تصرح کرد: در نگرش به موضوع مرگ و زندگی 2دیدگاه از سوی مادیون و الهیون مطرح است.
رئیس موزه ملی قرآن افزود: در دیدگاه مادیون مرگ عامل نابودی و در نگاه الهیون مرگ وسیله ای برای رسیدن به محبوب است.
وی با اشاره به فواید اعتقاد به مرگ گفت: مرگ یک عامل درونی است که کرامت انسانی را حفظ می‌کند، همچنین عقیده به مرگ باعث از بین رفتن ترس از این رویداد می‌شود.
نمایش عروسک‌هایی از 54 کشور در موزه بین الملل عروسک
علی گلشن عضو هیات مدیره موزه بین الملل عروسک نیز دیگر سخنران این نشست به بیان گوشه ای از نحوه شکل گیری این موزه پرداخت و گفت: در این موزه عروسک‌هایی از 54 کشور جهان به نمایش گذاشته شده اند.
به گفته وی تمامی عروسک‌های این موزه فرهنگی هستند و در مورد تاریخ و فرهنگ کشورهای مختلف اطلاعات مختلفی را به بازدید کنندگان ارایه می‌دهند.
گلشن با اشاره به اینکه مراسم پس از مرگ در بسیاری از کشورهای جهان به شیوه عزاداری برگزار نمی‌شود برای نمونه از مکزیک به عنوان کشوری که جشن مردگان در آن برگزار می‌شود، نام برد.
به گفته وی در برخی از نقاط ایران نظیر سواد کوه و چابهار نیز مراسمی در قالب جشن برای مردگان برگزار می‌کنند.
گلشن با اشاره به برگزاری نمایشگاه عکس "سنگی برای زندگی ، سنگی برای مرگ" که در همایش "مردم شناسی مرگ و زندگی" برگزار خواهد شد گفت: سوژه عکس‌هایی که در این نمایشگاه به نمایش در خواهد آمد قبرستان قدیمی در گرجستان است که در آن تصاویر متوفی در خوشحالترین و بهترین حالت روی سنگ قبرش حکاکی شده است.
بازتاب مرگ در عرفان اسلامی، هنر و ادبیات
محمد نجاری - عضو هیأت علمی مرکز اسناد فرهنگی آسیا، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی دیگر سخنران این نشست با اشاره به ارتباط تنگاتنگ و همکاریهای گسترده این مرکز با پژوهشکده مردم شناسی تصریح کرد: برگزاری همایش "مردم شناسی مرگ و زندگی " اتفاق بزرگی در این حوزه است.
عضو هیأت علمی مرکز اسناد فرهنگی آسیا، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی افزود: مرگ و زندگی در فرهنگ ایران و جهان همواره وجود داشته و رویای نامیرایی بشر نشان دهنده میل او به جاودانگی است.
وی با اشاره به نوعی از مرگ که در عرفان اسلامی جای دارد تصریح کرد: بی تابی عارف برای رسیدن به محبوب و در آغوش کشیدن او تفکری است که بازتاب آن در هنر و ادبیات قابل حس است.
نجاری گفت: مرکز فرهنگی آسیا بنا به رسالتش مبنی بر حفظ و نگهداری آیین‌ها بصورت مکتوب و شفاف امیدار است برگزاری همایش "مرگ و زندگی " آغازی باشد بر تعاملات علمی با پژوهشکده مردم شناسی.
به گزارش پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، همایش "مردم شناسی مرگ و زندگی " از ساعت 10 تا 18 روز 25 بهمن در سالن اجتماعات موزه دوران اسلامی برگزار می‌شود و مشارکت همه علاقمندان در آن آزاد است.
