شهدای ایران: ژنو؛ محل برگزاری سومین دور مذاکرات صلح سوریه است. شهری در سوئیس که میزبان مذاکرات و گفتگوهای بین‌المللی زیادی بوده. در حالی که گروه‌های مسلح در میدان نبرد نتوانستند مقابل ارتش و نیروهای دفاع وطنی سوریه بایستند، سیاستمدارانی که واهمه‌ای از اعلام وابستگی خود به کشورهایی مانند عربستان سعودی و ترکیه ندارند، پشت میزهای گفتگو به دنبال جبران شکست‌های خود در میدان جنگ هستند تا بتوانند در آینده سیاسی سوریه، جایی برای خود مهیا کنند.



بحران سنگ‌اندازی

همانطور که کوچه و خیابان شهرهای سوریه صحنه جنگ و بحران است، گفتگوهای ژنو نیز گونه‌ای دیگر از بحران را تجربه می‌کند. طرف‌های ذی نفوذ مذاکرات به خصوص عربستان و ترکیه به هر طریقی که می‌توانند،‌ به وسیله گروه‌های مخالف وابسته به خود در روند گفتگوهای صلح سنگ‌اندازی می‌کنند. ترکیه از یک طرف خواستار شرکت نماینده "جیش الاسلام" و "احرار الشام" در گفتگوها می‌شود و می‌گوید اگر کردهای PYD سوریه باشند، در مذاکرات شرکت نمی‌کند.  سعودی‌ها از سوی دیگر، مخالفان وابسته به خود را از پشت پرده به ترک مذاکرات تشویق می‌کنند.





شاید جالب توجه‌ترین نکته مذاکرات اخیر ژنو، تلاش ترکیه و عربستان در جای دادن گروه‌های تروریستی "جیش الاسلام" و "احرار الشام" در هیئت عالی معارضان سوری به رهبری "ریاض حجاب" است. گروه‌هایی که در جرگه تروریست‌ها قرار می‌گیرند و جنایت آنان علیه مردم سوریه مشخص است. درخواست ترکیه برای حضور این گروه‌ها در زمره هیئت مخالفان، نشان دهنده ارتباط این کشور و حمایت آنان از تروریسمی است که مدعی مبارزه با آن هستند. تصور تروریست‌هایی که تا دیروز سلاح به دست داشته و در کوچه و خیابان جنایت می‌کردند، در کت و شلوار دیپلماتیک پشت میز مذاکره کمی سخت است!     

پیگیری ترکیه برای حضور این گروه‌ها در جریان گفگتوهای ژنو، نشان دهنده درماندگی آنکارا از تاثیرگذاری بر تحولات میدانی سوریه و واههمه از این است که در آینده سوریه جایی نداشته باشند. زیرا عملیات ارتش سوریه به همراه نیروهای دفاع الوطنی (داوطلبان مردمی) و حزب الله لبنان که با کمک مستشاری ایران و پشتیبانی هوایی روسیه انجام می‌شود سرنوشت جنگ را تغییر داده است. بشار اسد رئیس‌جمهوری سوریه که مخالفان وی به امید سرنگونی زودهنگام جنگی را به راه انداختند، در نتیجه این تحولات به علاوه پایگاه مردمی همچنان در جایگاه خود قرار دارد و این موضوع چندان خوشایند ترکیه و عربستان نیست.




تروریست‌های خوب و بد

"حسین رویوران" در گفتگویی که با «نسیم آنلاین» داشت، حمایت از گروه‌های تروریستی برای تامین منافع را، رویکرد مشترک آنکارا و تل‌آویو دانست. بهبود روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی از سوی دیگر می‌تواند یکی دیگر از عوامل سنگ‌اندازی آنکارا در روند دستیابی به راه حل سیاسی برای بحران سوریه باشد. تنش میان سوریه و اسرائیل سابقه‌ای به درازای جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷ تا امروز دارد. از زمان جنگ ۶ روزه تا کنون، بلندی‌های استراتژیک جولان که ۷۰ کیلومتر با دمشق فاصله دارد، در اشغال اسرائیل است. بنابراین، تنش میان آنکارا و دمشق، ترکیه را کنار رژیم صهیونیستی قرار می‌دهد. هر چه ترک‌ها برای از ریل خارج کردن مذاکرات تلاش کنند، سود بیشتری عاید اسرائیل خواهد شد.

[ سوریه]

شاید بهترین دستاویز کشورهایی مثل عربستان و ترکیه برای جای دادن گروه‌هایی مثل جیش الاسلام و احرار الشام در هیئت معارضان، وجود نداشتن یک لیست واحد از گروه‌های تروریستی باشد. همین عامل سبب شده که هر کشوری، تفسیر خود را داشته باشد و گروه‌های مسلح و تروریست‌هایی که سوریه را با بازی‌های رایانه‌ای اشتباه گرفته‌اند را به تروریست‌های خوب و بد تقسیم کنند. مثلا ایالات متحده به سهم خود، طیفی از گروه‌های مسلح را میانه‌رو می‌نامد و به طور کامل از آنان پشتیبانی می‌کند. دولت سوریه اعلام کرد که با تروریست‌ها مذاکره نخواهد کرد. آیا کشورهای دیگر،‌ حاضر به گفتگو با تروریست‌ها هستند؟ برای مثال، آمریکا حاضر است با القاعده سر میز مذاکره بنشیند؟ یا عراق با داعش گفتگو می‌کند؟

وجود نداشتن فهرست واحد، کار را برای به نتیجه رساندن یا حتی پیش بردن گفتگوها نیز سخت می‌کند. هر کدام از کشورهایی مثل عربستان، اردن و ترکیه، با استفاده از همین فقدان و مطرح کردن مطالبات جدید برای گنجاندن گروه‌ها در فهرست معارضین، می‌توانند مجددا برای مذاکرات ژنو۳ مانع تراشی و این گفگتوها را به سرنوشت ژنو۲ دچار کنند.

*نسیم