وی تصریح کرد: در سایر زمینه ها نیز شرایط مساعد و مناسبی برای همکاری وجود دارد.
شرایط باخت-باخت در روابط ایران و اتحادیه اروپا در دوران تحریم
وی با تاکید بر اینکه در دوران تحریم شرایط باخت-باخت برای روابط ایران و اتحادیه اروپا وجود داشت، گفت: در شرایط تحریم ما با برخی کشورها کار می کردیم و حتی چین و روسیه به تحریم ها اعتنا نمی کردند، با آمریکا نیز به دلایل دیگری از ابتدای تاسیس جمهوری اسلامی روابطی نداشتیم.
وی تصریح کرد: کشورهایی که در زمان تحریم ضرر کرده اند، کشورهای اروپایی بوده اند.
روحانی ادامه داد: کشورهای اروپایی در زمان پیش از تحریم دارای روابط خوب و سنتی با ایران بودند و با تحریم ها، شرایطی پیش آمد که از فضای فعالیت در ایران محروم شدند.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه امروز شرایط برد-برد در روابط ایران و کشورهای اروپایی پررنگ است، گفت: این سفر بعد از برجام آغاز شد و به این دلیل کشور ایتالیا برای سفر آغازین انتخاب شد که دو تمدن روم باستان و ایران باستان با هم از گذشته ها در ارتباط نزدیک اقتصادی و فرهنگی بوده اند و در سالهای قبل از تحریم، روابط خوب اقتصادی بین دو کشور وجود داشت.
وی با بیان اینکه مذاکرات ما با مقامات ایتالیایی صرفاً اقتصادی نبود، گفت: در زمینه علمی، فناوری، دانشگاهی، بازسازی میراث فرهنگی و توسعه گردشگری نیز مذاکرات خوبی بین دو کشور انجام شد.
روحانی ادامه داد: در خصوص مسائل مهم منطقه ای، از عراق و سوریه گرفته تا لیبی، با هم گفتگو کردیم.
رئیس جمهور با اشاره به دیدارش با پاپ، گفت: در دیدار با پاپ در خصوص مسائل معنوی، دینی و اقداماتی که مبلغان دینی باید در سراسر جهان انجام دهند، گفتگو کردیم.
وی ادامه داد: در خصوص اقداماتی مبلغان اسلامی و مسیحی باید در زمینه محو سلاح های جمعی در جهان و استقرار جهان عاری از خشونت، افراط و ترور انجام دهند، رایزنی کردیم.
روحانی با اشاره به تبیین آزادی بیان در نشست دوجانبه گفت: همانطور که آزادی به این معنا نیست که هرکس هر کاری دلش خواست در خصوص زندگی بقیه انجام دهد، آزادی بیان نیز به این معنا نیست که هرکس هر حرفی دلش خواست در خصوص ادیان و اعتقادات دیگران بزند. این اقدامات تحریک آمیز بوده و از نظر اخلاقی غلط است و می تواند فاصله ها و شکاف های اجتماعی را زیاد کند. هر دو با زبان های گوناگون این موضوع را محکوم کردیم و توهین به ادیان دیگر همانطور که ترور محکوم است، محکوم می باشد.
رئیس جمهور ادامه داد: پاپ گفت به فردی که توهینی می کرد گفتم اگر کسی به مادرت فحش دهد چه می کنی؟ پیامبران آسمانی دارای محبوبیت به مراتب بیشتری در میان پیروان خود هستند و باید به عقاید آنها احترام گذاشت.
وی تصریح کرد: در خصوص اقداماتی که برای حفظ معنویات جهان باید انجام دهیم، مذاکرات خوبی داشتیم.
روحانی گفت: از رئیس جمهور و نخست وزیر ایتالیا برای سفر به ایران دعوت کردم که این امر موجب استحکام بیشتر روابط دوجانبه خواهد شد.
رئیس جمهور تصریح کرد: امیدوارم حاصل این سفر به نفع ایران، اتحادیه اروپا و منطقه ما باشد. چون طرح هایی را در زمینه اقتصادی مطرح کردیم که شعاعش مربوط به ایران و ایتالیا نخواهد بود بلکه جمعیت ۴۰۰ میلیونی منطقه خاورمیانه را در بر خواهد گرفت که بازار بزرگی برای ایتالیا است.
در ادامه این نشست خبری، رئیس جمهور در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه تلویزیونی ایتالیا مبنی بر اینکه ارزیابی شما و مباحثی که در دیدار با پاپ مطرح کردید چیست و آیا وی سفری به ایران خواهد داشت یا خیر اظهار کرد: من دیدار خوبی با پاپ داشتیم و در همه موضوعاتی که با یکدیگر گفتگو کردیم دارای اتفاق نظر بودیم و بحث خود را در رابطه با موضوع ارتباط ادیان آغاز کردیم.
وی افزود: من به پاپ گفتم همانطور که برای ما قرآن یک کتاب مقدس است، انجیل و تورات هم از کتب مقدس برای ما محسوب می شوند و پیامبران الهی مورد احترام ما هستند.
روحانی با بیان اینکه من به پاپ تاکید کردم همه عالمان اسلامی و مسیحیت و ادیان دیگر که در میان پیروان خود نفوذ دارند باید برای امحای سلاح کشتار جمعی تلاش کنند گفت: مردم ما قربانی سلاح شیمیایی هستند و همانطور که سلاح شیمیایی خطرآفرین است سلاح های میکروبی و هسته ای برای جامعه بشریت خطرناک هستند و باید آنها را امحا کنیم تا اینطور نشود که یک آدم کم عقلی بالای سر آن قرار گیرد و دنیا را به آشوب و آتش بکشاند.
رئیس جمهور ادامه داد: از دیگر مباحثی که در دیدار با پاپ مطرح شد نقش ادیان در مبارزه با خشونت بود و همچنین مسائل منطقه ای نیز به بحث و بررسی گذاشته شد و در حالت کلی همه بحث هایی که با یکدیگر داشتیم به تبیین موضوع آزادی بیان در ارتباط با ادیان نیز اشاره کردیم.
وی افزود: آزادی بیانی که اجازه توهین به مقدسات ادیان را می دهد هیچ ارتباطی با اصل آزادی بیان ندارد، بلکه یک مغلطه است؛ زیرا همه ادیان باید مورد احترام ما باشند و ایجاد شکاف و اختلاف در میان جوامع بشری و ادیان پسندیده نیست.
روحانی همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا شما از موضوع پوشانده شدن برخی از مجسمه ها در ایتالیا که در جریان سفر شما اتفاق افتاد خبر دارید یا خیر و این مسئله را چطور ارزیابی می کنید خاطرنشان کرد: این مسئله یک موضوع رسانه ای و مطبوعاتی است و خبرنگاران علاقه دارند درخصوص این مسائل مطالبی را بنویسند.
رئیس جمهور ادامه داد: من چیز خاصی در این زمینه ندارم که بگویم و گفتگویی هم در رابطه با آن با کسی نداشتم اما این را می دانم که مردم ایتالیا بسیار مهمان دوست هستند و می خواهند به مهمانشان خوش بگذرد.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار صدا و سیما مبنی بر اینکه شما دورنمای روابط ایران و اروپا را چگونه ارزیابی می کنید اظهار کرد: من دورنمای این روابط را از زمان سفر هیات های اروپایی به ایران مثبت می دیدم چراکه پس از توافق هسته ای یک فضای مثبتی میان ایران و اروپا ایجاد شد.
آفتاب همکاری های ایران و اروپا
روحانی با بیان اینکه ارتباطات ما و اروپا تا قبل از توافق منجمد شده بود ولی هوای امروز این ارتباطات معتدل است گفت: من کاملا آفتاب همکاری ها با اروپا را مشاهده می کنم و این روابط نه تنها به حالت گذشته خود بازمی گردد بلکه از گذشته بهتر خواهد شد.
رئیس جمهور گفت: خواست جمهوری اسلامی در روابط با اروپا تنها تجارت نیست؛ بلکه سرمایه گذاری، انتقال فناوری و همکاری هایی است که به صادرات محصولات مشترک منجر شود.
وی خاطرنشان کرد: آنچه در پیش روی مشاهده می کنیم تفاهمات مشترک با ایتالیا و اروپا خواهد بود و اسنادی که به امضا می رسد و تفاهمات مشترکی که انجام می شود نشان می دهد همکاری های ما چگونه خواهد بود و فضای روابط با ایتالیا را بسیار مناسب تر از گذشته می داند.
اعدام شیخ نمر به شدت محکوم است
روحانی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه چطور روابط ایران و عربستان بعد از اعدام شیخ نمر به این مرحله از تنش رسید و این اختلاف چه تاثیری بر مذاکرات سوریه دارد؟ اظهار داشت: ایران و عربستان دو کشور مهم مسلمان و همسایه هستند و ما همواره خواهان روابط خوب و برادرانه با عربستان از گذشته بودیم.
رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: در مقاطعی مشکلاتی بین ایران و عربستان به وجود آمد که من به گذشته نمی‌پردازم، اما در داستان اخیر، یک عالم دینی و مذهبی اعدام شد؛ سر بریده شد و از نظر ما این جای تاسف زیاد و محکومیت شدید داشت.
وی با بیان اینکه شیخ نمر نه در تروری نقش داشته و فعالیت مهمی علیه امنیت انجام نداده است، افزود: نمر تنها سخنرانی می‌کرد و حرف می‌زد؛ سخنرانی وی این بود که همه مردم باید از حقوق مساوی برخوردار باشند؛ سخنرانی‌اش این بود که مذهب نباید عاملی برای محروم شدن مردم از حقوق اجتماعی و سیاسی باشد.
روحانی تصریح کرد: مجازات آدمی که راجع به حقوق اجتماعی مردم حرف می‌زند که اعدام نیست؛ اینکه سرِ شیخ نمر را بریدند کار بسیار غلطی بود. مردم ما به شدت عصبانی و ناراحت شدند و این کار را محکوم کردند؛ البته ما نیز به عنوان دولت این اقدام را محکوم کردیم.
حمله به سفارت عربستان از روی احساسات بود
رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه خیلی از کشورها حتی کشورهای غربی و اروپایی نیز سربریدنِ شیخ نمر را محکوم کردند، گفت: در این حادثه عده‌ای از روی احساسات به سفارت عربستان در تهران حمله کردند و در آنجا آتش‌سوزی صورت گرفت؛ این کار از نظر ما محکوم بود و اولین کسی که چند ساعت بعد در یک اعلامیه رسمی این اقدام را محکوم کرد، خود من بودم.
وی ادامه داد: فکر می‌کنم از طرف ما کارها تمام شده است و کارهای خود را انجام داده‌ایم. ما باید عمل حمله به سفارت را محکوم می‌کردیم که این کار را انجام دادیم و باید افرادی که برخلاف قانون به سفارت حمله کرده‌اند را شناسایی و دستگیر می‌کردیم که این کار نیز صورت گرفت.
کارهای عربستان از نظر ما غیرقابل توجیه است
روحانی افزود: این افراد در اختیار قوه‌قضائیه هستند و محاکمه خواهند شد. کارهای عربستان از نظر ما غیرقابل توجیه است و ما می‌دانیم که این کشور در منطقه اقداماتی انجام داده و ناموفق بوده است و به همین دلیل عصبانی است.
عربستان از شکست سیاست هایش عصبانی است
رئیس‌جمهور، اقدامات عربستان را پوششی برای شکست‌های خود دانست و ادامه داد: ما متوجه هستیم کشوری که به همسایه خود حمله می‌کند و در طول ۱۰ ماه مردم یمن را بمباران می‌کند و هیچ نتیجه‌ای نمی‌گیرد، بیش از همیشه در بین مردم یمن منفور شده است؛ کشوری که در عراق، سوریه و لبنان اهدافی داشته و ناموفق بوده است، عصبانی خواهد بود.
وی تصریح کرد: آدم عصبانی می‌تواند راه‌های مختلفی برای آرام کردن خود پیدا کند؛ ما در زبان فارسی می‌گوییم که باید مقداری آب خُنک بخورد تا خودش را آرام کرده، به جای اینکه داد و فریاد کند.
روحانی با بیان اینکه عربستان باید راه دیگری برای آرامش خود پیدا کند، افزود: می‌توانم بگویم ما خواهان ادامه تنش با عربستان نیستیم و می‌دانیم هر اختلاف جدیدی کار را سخت‌تر می‌کند.
رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه ما هدف‌های بسیار مهمی در منطقه داریم، خاطرنشان کرد: ثبات و امنیت منطقه به نفع ایران و عربستان است. عراق و سوریه باید امن شده و تروریست‌ها از منطقه بیرون رانده شوند.
وی مشکل امروز منطقه را داعش، خشونت، تروریسم و جنگ منطقه‌ای بین عربستان و یمن دانست و افزود: ما علاقه‌مند هستیم که این تنش‌ها کاهش پیدا کند و به مسائل اصلی خود در منطقه بپردازیم.
رئیس‌جمهور در پاسخ به این سئوال که یکی از مقامات سعودی خواستار عذرخواهی ایران شده است و آیا در سفر خود به فرانسه گمان می‌کنید که این کشور می‌تواند در بهبود روابط ایران و عربستان نقش داشته باشد، اظهار داشت: آن کسی که بحث عذرخواهی را مطرح کرده است به نظر من آشنا به مسائل دیپلماتیک و سیاسی نیست.
روحانی افزود: وقتی شیخ نمر آنجا سر بریده شده، ما باید عذرخواهی کنیم؟ وقتی آنها به تروریست‌ها در منطقه کمک می‌کنند، ما باید عذرخواهی کنیم؟ وقتی آنها به دلیل عدم مدیریت هزاران نفر را در مراسم حج گشتند، ما عذرخواهی کنیم؟
وی تصریح کرد: عربستان اگر صدها بار در برابر ملت‌های اسلامی عذرخواهی کند باز کم است و بیشتر باید عذرخواهی کند. باز هم اگر در عربستان کار ضد حقوق بشری انجام بگیرد و مردم بی‌گناه را سر ببُرند، باز محکوم خواهیم کرد؛ مثل اعدام شیخ نمر.
روحانی با بیان اینکه ایران حمایت از تروریسم را همیشه محکوم می‌کند، افزود: ما حمله به کشور همسایه را نیز همیشه محکوم می‌کنیم، اما در عین حال خواستار ادامه تنش یا افزایش آن بین ایران و عربستان، ما نیستیم.
رئیس‌جمهور ادامه داد: از طرف ما این خواسته وجود ندارد و امیدوارم که آنها به منافع خود و جهان بیندیشند؛ البته من می‌فهمم که در داخل عربستان اختلافات بسیار زیاد است و می‌دانم که سران این کشور با یکدیگر تفاهم ندارند.
وی گفت: بین سران عربستان درگیری‌های زیادی وجود دارد و من شرایط آنها را درک می‌کنم. شرایط خاصی در عربستان حاکم است، اما در عین حال در شرایط سخت باید تصمیمات درست و سختی اتخاذ شود؛ برای اینکه پایانش به نفع دو طرف باشد.
روحانی تصریح کرد: امیدوارم عربستان مسیر درستی را انتخاب کند و اینکه چه کسانی می‌توانند برای پایان این تنش کمک کنند؛ همه البته می‌توانند کمک کنند و کشورهایی نیز هستند که هم‌اکنون بین تهران و ریاض برای این منظور در رفت و آمد هستند.
رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: ما پایان تنش را به نفع دو کشور و منطقه می‌دانیم و از هر اقدام سازنده و مثبتی استقبال می‌کنیم.
وی در خصوص اتهام به ایران مبنی بر حمایت مالی از تروریست‌ها، اظهار کرد: مبارزه ما با خشونت و قربانی بودن مردم ما از این واقعه چیز واضحی است. شما می‌دانید پس از انقلاب گروهک‌هایی در داخل ایران به ترور مردم ایران پرداختند و بیش از ۱۷ هزار نفر در کشور ما قربانی تروریسم هستند.
روحانی با بیان اینکه همه می‌دانند که در سالهای اخیر ایران در برابر القاعده، داعش، بوکوحرام و هر گروه دیگری در منطقه علیه امنیت اقدام می‌کند، مخالفت کرده است، افزود: در بسیاری از موارد کشورهایی که از ما درخواست کمک کرده‌اند به آنها کمک کرده‌ایم؛ نمونه بارز این مسئله، کمک ما به دولت عراق برای حفظ شهرهای خود است.
رئیس‌جمهور، ایران را کشوری ضد ترور عنوان کرد و گفت: ایران اقدامات همه‌جانبه‌ای را علیه تروریست انجام داده است و این را رسالت و وظیفه خود می‌داند. حاضریم در این زمینه با همه کشورها همکاری کنیم و یکی از بحث‌های ما نیز با مقامات ایتالیایی، همکاری علیه ترور و تروریسم بود.
وی در خصوص خاطره خود از سفر به ایتالیا گفت: خاطره‌های بسیار زیادی از علاقه و عشق دو ملت نسبت به هم دارم و از استقبال صمیمانه و گرمی که دولت و مردم از هیات سیاسی ایران به عمل آورده‌اند نیز باید یاد کنم؛ خاطره دیگر همفکری و هماهنگی در مسائل مهم جهانی است.
روحانی افزود ما تصمیم به ارتباط قوی‌تر در آینده گرفتیم و این را ادامه خواهیم داد. کاملا آینده را روشن و بهتر می‌بینم و با یک خاطره خوشی امروز رم را ترک خواهم کرد و امیدوارم هر روز این خاطرات بهتر شود.
رئیس‌جمهور در پاسخ به سؤالی در خصوص برگزاری انتخابات در ایران گفت: همانطور که اشاره کردید، انتخابات مهمی را پیش‌رو داریم. در این انتخابات نمایندگان دهمین دوره مجلس شورای اسلامی که مرکز قانونگذاری است، انتخاب می‌شوند. علاوه بر این نمایندگان پنجمین دوره خبرگان رهبری نیز انتخاب خواهند شد که اگر شرایطی پیش بیاید، برای رهبری در آینده تصمیم‌گیری کنند.
روحانی ادامه داد: برای اولین بار است که انتخابات مجلس و خبرگان در یک روز برگزار می‌شود.
دوست ندارم در مورد مسائل داخلی در خارج از ایران صحبت کنم
وی تصریح کرد: دوست دارم در مورد مسائل داخلی در داخل ایران صحبت کنم نه بیرون از ایران و در خصوص آنچه تاکنون در روند انتخابات اتفاق افتاده است، نظراتم را در ایران اعلام کردم.
رئیس‌جمهور اظهار داشت: پیش‌بینی من علیرغم آنچه در نظر شما بود، این نیست که انتخابات بدی در ایران برگزار شود، بسیار به اقداماتی که شورای نگهبان انجام می‌دهد، امیدوار هستم.
روحانی ادامه داد: برای تائید صلاحیت‌ها در ایران سه مرحله وجود دارد؛ هیات‌های اجرایی، هیات‌های نظارت و شورای نگهبان که اکنون اقدامات شورای نگهبان باقی مانده است.
وی ابراز امیدواری کرد که شورای نگهبان نگرانی‌ها را رفع کند تا در هفتم اسفند ماه شاهد برگزاری انتخابات پرشکوه باشیم که مردم با حضور گسترده، نظام را تقویت کنند.
کلید رابطه غیرخصمانه ایران و آمریکا در واشنگتن است
رئیس‌جمهور در پاسخ به سؤال دیگری در خصوص امکان سفر مقامات ایرانی به آمریکا گفت: من قبلاً این سؤال را پاسخ دادم و معتقدم امکانپذیر است که بین ایران و آمریکا رابطه غیرخصمانه برقرار شود، اما کلید این کار در واشنگتن است نه تهران.
*مهر
روحانی ادامه داد: اگر این کلید در تهران بود، از آن استفاده می‌کردم.
وی با تاکید بر اینکه آمریکا باید خصومت و فشار بر مردم ایران را کنار بگذارد، گفت: هنوز تا اتفاقی می‌افتد، تحریم جدیدی را وضع می‌کنند و یاد نگرفته‌اند که دنیای امروز، دنیای فشار و تحریم نیست و این دوران سپری شده است.
رئیس‌جمهور ابراز امیدواری کرد: در آینده نمایندگانی در کنگره آمریکا روی کار بیایند که نگاه واقع‌بینانه‌تری در عرصه بین‌الملل داشته باشند.
روحانی تاکید کرد: اگر سرمایه‌گذاران و مدیران اقتصادی آمریکایی بخواهند در ایران سرمایه‌گذاری کنند، از نظر ما بلامانع است، اما اگر مقررات داخلی آمریکا برای آنها مشکلی ایجاد می‌کند، باید خودشان حل کنند؛ به همین دلیل است که می‌گویند کلید رابطه غیرخصمانه دو کشور در آمریکاست.
موضوع روابط اقتصادی با آمریکا حل شده است
وی با تاکید بر اینکه از طرف ایران موضوع روابط اقتصادی با آمریکا حل شده است، گفت: البته صادرات برخی محصولات سنتی از ایران به آمریکا آزاد شده و با برداشته شدن برخی محدودیت‌ها، واردات هواپیما از آمریکا به ایران نیز آزاد شده است.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: امیدواریم مسئولان آمریکایی نسبت به آینده منطقه بهتر بیندیشند زیرا در مسائل منطقه‌ای بدون حضور و نقشه راه، مسائل حل نمی‌شود.
روحانی گفت: آمریکایی‌ها باید دست از دشمنی و تخاصم بردارند. البته در داخل آمریکا مشکلاتی وجود دارد و نظر واحدی نیست، میان کنگره و دولت تفاوت‌های زیادی وجود دارد. لابی اسرائیل و آیپک نیز تاثیرگذار است.
وی در پاسخ به سؤال پایانی در خصوص بحران اقتصادی، مالی و انسانی در اروپا گفت: در اروپا مشکلات اقتصادی زیادی وجود دارد. انگلیس نظرات جدیدی راجع به اتحادیه اروپا دارد.
رئیس‌جمهور ادامه داد: مهاجرت نیز مشکلی است که در مقابل اروپا قرار دارد اما ایران که در جنگ‌های اخیر سه میلیون مهاجر را پذیرایی می‌کند، هیچ‌گاه چنین سر و صدایی نکرده است.
