طی هفته گذشته از گوشه و کنار اخبار مربوط به اجرایی شدن برجام به گوش می رسد، از صرافان و کارشناسان بازار سرمایه تا رییس کل بانک مرکزی و معاون وزارت خارجه می گویند که تحریم ها به زودی لغو می شود، اخبار غیر رسمی نیز لغو خبر از لغو تحریم ها در روز جمعه و یا شنبه آینده میدهند، اما کدام تحریمها لغو خواهند شد؟
به گزارش شهدای ایران، در پی تفاهم هستهای لوزان در روز سهشنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ توافق برنامه جامع اقدام مشترک در وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه ۱+۵، پس از ۱۲ سال منعقد شد و از آن زمان تا کنون زمینه سازی برای برجام صورت گرفته و حالا شنیده می شود که برجام از جمعه و یا شنبه اجرایی خواهد شد و به محض اجرای آن تحریم های هسته ای اعمال شده علیه ایران لغو خواهد شد.
مجید تخت روانچی معاون اروپایی و آمریکای وزیر خارجه، طی روزهای گذشته با اشاره به اینکه، در آستانه اجرایی شدن برجام هستیم و امیدواریم روزهای آینده به سرانجام برسد،اعلام کرد که با اجرای برجام همه تحریم های اقتصادی، تجاری و بانکی لغو می شود. به گفته او همه تحریم های اتحادیه اروپا و آمریکا، چه تحریم هایی که بر اساس دستورالعمل رییس جمهوری بوده و چه آن هایی که بر اساس مصوبه کنگره آمریکا اعمال شده است، لغو خواهد شد.
تخت روانجی از برطرف شدن موانع هرگونه فعالیت های اقتصادی خبر داده و اعلام کرده که زمینه های زیادی برای فعالیت های اقتصادی باز می شود؛ بعنوان نمونه برای بازگشایی ال.سی از روز اجرا هیچ منعی وجود نخواهد شد.
از سوی دیگر روز گذشته، ولی الله سیف، رییس کل بانک مرکزی، از آزاد شدن ۳۰ میلیارد دلار از پولهای بلوکه شده در هفته آینده (به محض اجرای برجام) خبر داده و اظهار کرده که با اجرای برجام و آزاد شدن منابع ارزی بانک مرکزی و ایجاد ارتباطات بانکی مناسب با سایر کشورها وضعیت بسیار مناسبتری در بازار ارز خواهیم داشت.
از تیرماه سال جاری بخش های مختلف اقتصادی در انتظار لغو تحریم ها و حل مشکلاتی هستند که طی سال ها گذشته در پی اعمال تحریم ها با آن روبه رو شدند، اما در شرایط فعلی اقتصاد کشور با رکود و بیکاری روبه رو است و عده ای بر این باورند که با لغو تحریم ها همه مشکلات حل نخواهد شد، اما باز هم لغو این تحریم ها آثار غیر قابل انکاری خواهد داشت. اما اجرای برجام دقیقا کدام تحریم ها لغو خواهندشد؟
اتحادیه اروپا
تدابیر مالی، بانکی و بیمه
نظام ممنوعیت و اخذ مجوز حاکم بر نقل و انتقال مالی به یا از ایران - تحریمهای مربوط به فعالیتهای بانکی - تحریمهای مربوط به بیمه - تحریمهای مربوط به خدمات پیامرسانی مالی - تحریمهای مربوط به حمایت مالی برای تجارت با ایران - تحریمهای مربوط به کمکهای بلاعوض، کمکهای مالی و وامهای ترجیحی
بخشهای نفت، گاز و پتروشیمی
تحریمهای مربوط به واردات نفت و گاز از ایران- تحریمهای مربوط به واردات فرآوردههای پتروشیمی ایران -بخشهای کشتیرانی، کشتیسازی و حمل و نقل- طلا، سایر فلزات گرانبها، اسکناس و سکه - تحریمهای مربوط به طلا، فلزات گرانبها و الماس، اسکناس و سکه - تدابیر مرتبط با اشاعه هستهای - تحریمهای مرتبط با فعالیتهای هستهای حساس اشاعهای (کالاها و فنآوری، سرمایهگذاری و آموزشهای تخصصی)
ایالات متحده آمریکا
تدابیر بانکی و مالی
تحریمهای اعمالی بر افراد و اشخاص حقوقی، شامل: بانک مرکزی ایران و سایر مؤسسات مالی ایرانی فهرست شده در این الحاقیه؛ شرکت ملی نفت ایران، شرکت بازرگانی نفتیران (نیکو)، شرکت ملی نفتکش ایران، و سایر افراد و اشخاص حقوقی که توسط خزانهداری در این الحاقیه به عنوان دولت ایران شناسایی شدهاند؛ و برخی افراد و اشخاص حقوقی مندرج در فهرست اتباع تحریمشده یا فهرست افرادی که اموال آنها مشمول توقیف است - تحریم ریال ایران - تحریم خرید و فروش اسکناس آمریکا به دولت ایران - محدودیتهای تجارت دوجانبه بر درآمدهای ایران که در خارج از کشور است، شامل محدودیتهای مربوط به نقل و انتقال درآمدها
بخش های نفت، گاز و پتروشیمی
تلاشها برای کاهش فروش نفت ایران شامل محدودیتها بر مقدار فروش نفت خام ایران و کشورهایی که میتوانند نفت خام ایران را بخرند - تحریم سرمایهگذاری، شامل مشارکت در سرمایهگذاریهای مشترک، کالاها، خدمات، اطلاعات، فناوری و دانش و کمک فنی برای بخشهای نفت، گاز و پتروشیمی - تحریم خرید، تحصیل، فروش، حمل و نقل، یا بازاریابی نفت، فرآوردههای پتروشیمی و گاز طبیعی از ایران - تحریم صادرات، فروش یا عرضه فرآوردههای نفتی تصفیهشده و فرآوردههای پتروشیمی به ایران - تحریم معامله با بخش انرژی ایران شامل معامله با شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفتکش ایران، شرکت بازرگانی نفت ایران (نیکو)، شرکت ملی نفتکش ایران
کشتیرانی، کشتیسازی و بنادر
تحریم معامله با بخشهای کشتیسازی و کشتیسازی ایران و عاملان بنادر شامل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، خطوط کشتیرانی جنوب، و شرکت بازرگانی نفتیران (نیکو)، و عاملان بندرعباس - طلا و سایر فلزات گرانبها - تحریم تجارت طلا و سایر فلزات گرانبها توسط ایران - تحریم خدمات تبعی برای هر دسته از تحریمهای فوق
سایر فهرستهای تحریمی
تحریمهای اعمالی بر مشارکتهای مربوط به استخراج معدن، تولید یا حمل و نقل اورانیوم - تحریمهای اعمالی بر منع شهروندان ایرانی از تحصیل در مقاطع عالی در رشتههای مرتبط با علوم هستهای، مهندسی هستهای یا بخش انرژی
سایر تدابیر مرتبط با تجارت
اجازه فروش هواپیمای مسافربری تجاری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران از طریق اعطای امتیاز در موارد زیر داده خواهد شد:
الف) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال هواپیمای مسافربری تجاری انحصارا با کاربری غیرنظامی
ب) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال قطعات یدکی و قطعات عمده برای هواپیمای مسافربری تجاری به ایران
ج) ارائه خدمات تبعی، از جمله ضمانت، نگهداری و خدمات تعمیر و بازبینیهای ایمنی برای کلیه موارد مذکور، مشروط به اینکه قطعات و خدمات مجوز داده شده انحصاراً برای هوانوردی تجاری مسافری مورد استفاده قرار گیرند
انجام فعالیتها، شامل عملیات مالی و بانکی، با دولت ایران، بانک مرکزی ایران، مؤسسات مالی ایرانی، و سایر اشخاص ایرانی، شامل اعطای وام، نقل و انتقال، حساب بانکی (شامل افتتاح حساب و ایجاد روابط کارگزاری و پرداخت از طریق حساب بین بانکی PTA) در مؤسسات مالی غیرآمریکایی، سرمایهگذاری، خدید و فروش اوراق بهادار، ضمانتنامه، خرید و فروش ارزهای خارجی (شامل نقل و انتقالات مرتبط با ریال)، صدور اعتبارات اسنادی، و معاملات بازارهای آتی کالا و اختیار، ارائه خدمات پیامرسانی تخصصی مالی و تسهیل دسترسی مستقیم یا غیرمستقیم به آنها، خرید یا تحصیل اسکناس بانکی آمریکایی توسط دولت ایران و خرید، پذیرهنویسی یا ارائه خدمات مربوط به صدور اوراق قرضه دولت ایران
بخشهای انرژی و پتروشیمی
اشخاصی که جزئی از بخش انرژِی ایران باشند؛ یا خرید، تحصیل، فروش، حمل و نقل، یا بازاریابی نفت و فرآوردههای نفتی (شامل فرآوردههای پالایش شده نفتی)، فرآوردههای پتروشیمی، یا گاز طبیعی (شامل گاز طبیعی مایع) به یا از ایران؛ ارائه کمک، سرمایهگذاری (از جمله از طریق مشارکت)، کالا، خدمات (شامل خدمات مالی)، و فناوری که میتواند در رابطه با بخش انرژی ایران یا توسعه منابع نفتی آن یا تولید داخلی فرآوردههای نفتی پالایش شده و فرآوردههای پتروشیمی مورد استفاده قرار گیرند؛ یا فعالیت در بخش انرژی ایران شامل شرکت ملی نفت ایران، شرکت بازرگانی نفتیران (نیکو) و شرکت ملی نفتکش ایران
بخش های کشتیرانی، کشتی سازی، و عاملیت اداره بنادر
اشخاصی که جزئی از بخش کشتیرانی یا کشتیسازی ایران باشند؛ یا تملک، اداره، کنترل، یا بیمه کشتیهای مورد استفاده برای نقل و انتقال نفت خام، فرآوردههای نفتی (شامل فرآوردههای نفتی پالایش شده)، فرآوردههای پتروشیمی، یا گاز طبیعی (شامل گاز طبیعی مایع)، از یا به ایران؛ اداره بنادر در ایران (شامل عاملیت اداره بندرعباس)، همکاری با بخشهای کشتیرانی و کشتیسازی ایران یا عاملیت اداره بنادر ایران، یا ارائه خدمات مالی و سایر کالاها و خدمات مورد استفاده در ارتباط با بخش کشتیرانی و کشتیسازی ایران و با عاملیت اداره یک بندر در ایران، مشتمل بر خدمات بندری از قبیل سوخترسانی و بازبینی، طبقهبندی، و تامین مالی، و فروش، اجاره و ارائه کشتی به ایران از جمله به خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت ملی نفتکش ایران و شرکت خطوط کشتیرانی جنوب یا شرکتهای تابعه آنها.
مجید تخت روانچی معاون اروپایی و آمریکای وزیر خارجه، طی روزهای گذشته با اشاره به اینکه، در آستانه اجرایی شدن برجام هستیم و امیدواریم روزهای آینده به سرانجام برسد،اعلام کرد که با اجرای برجام همه تحریم های اقتصادی، تجاری و بانکی لغو می شود. به گفته او همه تحریم های اتحادیه اروپا و آمریکا، چه تحریم هایی که بر اساس دستورالعمل رییس جمهوری بوده و چه آن هایی که بر اساس مصوبه کنگره آمریکا اعمال شده است، لغو خواهد شد.
تخت روانجی از برطرف شدن موانع هرگونه فعالیت های اقتصادی خبر داده و اعلام کرده که زمینه های زیادی برای فعالیت های اقتصادی باز می شود؛ بعنوان نمونه برای بازگشایی ال.سی از روز اجرا هیچ منعی وجود نخواهد شد.
از سوی دیگر روز گذشته، ولی الله سیف، رییس کل بانک مرکزی، از آزاد شدن ۳۰ میلیارد دلار از پولهای بلوکه شده در هفته آینده (به محض اجرای برجام) خبر داده و اظهار کرده که با اجرای برجام و آزاد شدن منابع ارزی بانک مرکزی و ایجاد ارتباطات بانکی مناسب با سایر کشورها وضعیت بسیار مناسبتری در بازار ارز خواهیم داشت.
از تیرماه سال جاری بخش های مختلف اقتصادی در انتظار لغو تحریم ها و حل مشکلاتی هستند که طی سال ها گذشته در پی اعمال تحریم ها با آن روبه رو شدند، اما در شرایط فعلی اقتصاد کشور با رکود و بیکاری روبه رو است و عده ای بر این باورند که با لغو تحریم ها همه مشکلات حل نخواهد شد، اما باز هم لغو این تحریم ها آثار غیر قابل انکاری خواهد داشت. اما اجرای برجام دقیقا کدام تحریم ها لغو خواهندشد؟
اتحادیه اروپا
تدابیر مالی، بانکی و بیمه
نظام ممنوعیت و اخذ مجوز حاکم بر نقل و انتقال مالی به یا از ایران - تحریمهای مربوط به فعالیتهای بانکی - تحریمهای مربوط به بیمه - تحریمهای مربوط به خدمات پیامرسانی مالی - تحریمهای مربوط به حمایت مالی برای تجارت با ایران - تحریمهای مربوط به کمکهای بلاعوض، کمکهای مالی و وامهای ترجیحی
بخشهای نفت، گاز و پتروشیمی
تحریمهای مربوط به واردات نفت و گاز از ایران- تحریمهای مربوط به واردات فرآوردههای پتروشیمی ایران -بخشهای کشتیرانی، کشتیسازی و حمل و نقل- طلا، سایر فلزات گرانبها، اسکناس و سکه - تحریمهای مربوط به طلا، فلزات گرانبها و الماس، اسکناس و سکه - تدابیر مرتبط با اشاعه هستهای - تحریمهای مرتبط با فعالیتهای هستهای حساس اشاعهای (کالاها و فنآوری، سرمایهگذاری و آموزشهای تخصصی)
ایالات متحده آمریکا
تدابیر بانکی و مالی
تحریمهای اعمالی بر افراد و اشخاص حقوقی، شامل: بانک مرکزی ایران و سایر مؤسسات مالی ایرانی فهرست شده در این الحاقیه؛ شرکت ملی نفت ایران، شرکت بازرگانی نفتیران (نیکو)، شرکت ملی نفتکش ایران، و سایر افراد و اشخاص حقوقی که توسط خزانهداری در این الحاقیه به عنوان دولت ایران شناسایی شدهاند؛ و برخی افراد و اشخاص حقوقی مندرج در فهرست اتباع تحریمشده یا فهرست افرادی که اموال آنها مشمول توقیف است - تحریم ریال ایران - تحریم خرید و فروش اسکناس آمریکا به دولت ایران - محدودیتهای تجارت دوجانبه بر درآمدهای ایران که در خارج از کشور است، شامل محدودیتهای مربوط به نقل و انتقال درآمدها
بخش های نفت، گاز و پتروشیمی
تلاشها برای کاهش فروش نفت ایران شامل محدودیتها بر مقدار فروش نفت خام ایران و کشورهایی که میتوانند نفت خام ایران را بخرند - تحریم سرمایهگذاری، شامل مشارکت در سرمایهگذاریهای مشترک، کالاها، خدمات، اطلاعات، فناوری و دانش و کمک فنی برای بخشهای نفت، گاز و پتروشیمی - تحریم خرید، تحصیل، فروش، حمل و نقل، یا بازاریابی نفت، فرآوردههای پتروشیمی و گاز طبیعی از ایران - تحریم صادرات، فروش یا عرضه فرآوردههای نفتی تصفیهشده و فرآوردههای پتروشیمی به ایران - تحریم معامله با بخش انرژی ایران شامل معامله با شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفتکش ایران، شرکت بازرگانی نفت ایران (نیکو)، شرکت ملی نفتکش ایران
کشتیرانی، کشتیسازی و بنادر
تحریم معامله با بخشهای کشتیسازی و کشتیسازی ایران و عاملان بنادر شامل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، خطوط کشتیرانی جنوب، و شرکت بازرگانی نفتیران (نیکو)، و عاملان بندرعباس - طلا و سایر فلزات گرانبها - تحریم تجارت طلا و سایر فلزات گرانبها توسط ایران - تحریم خدمات تبعی برای هر دسته از تحریمهای فوق
سایر فهرستهای تحریمی
تحریمهای اعمالی بر مشارکتهای مربوط به استخراج معدن، تولید یا حمل و نقل اورانیوم - تحریمهای اعمالی بر منع شهروندان ایرانی از تحصیل در مقاطع عالی در رشتههای مرتبط با علوم هستهای، مهندسی هستهای یا بخش انرژی
سایر تدابیر مرتبط با تجارت
اجازه فروش هواپیمای مسافربری تجاری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران از طریق اعطای امتیاز در موارد زیر داده خواهد شد:
الف) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال هواپیمای مسافربری تجاری انحصارا با کاربری غیرنظامی
ب) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال قطعات یدکی و قطعات عمده برای هواپیمای مسافربری تجاری به ایران
ج) ارائه خدمات تبعی، از جمله ضمانت، نگهداری و خدمات تعمیر و بازبینیهای ایمنی برای کلیه موارد مذکور، مشروط به اینکه قطعات و خدمات مجوز داده شده انحصاراً برای هوانوردی تجاری مسافری مورد استفاده قرار گیرند
انجام فعالیتها، شامل عملیات مالی و بانکی، با دولت ایران، بانک مرکزی ایران، مؤسسات مالی ایرانی، و سایر اشخاص ایرانی، شامل اعطای وام، نقل و انتقال، حساب بانکی (شامل افتتاح حساب و ایجاد روابط کارگزاری و پرداخت از طریق حساب بین بانکی PTA) در مؤسسات مالی غیرآمریکایی، سرمایهگذاری، خدید و فروش اوراق بهادار، ضمانتنامه، خرید و فروش ارزهای خارجی (شامل نقل و انتقالات مرتبط با ریال)، صدور اعتبارات اسنادی، و معاملات بازارهای آتی کالا و اختیار، ارائه خدمات پیامرسانی تخصصی مالی و تسهیل دسترسی مستقیم یا غیرمستقیم به آنها، خرید یا تحصیل اسکناس بانکی آمریکایی توسط دولت ایران و خرید، پذیرهنویسی یا ارائه خدمات مربوط به صدور اوراق قرضه دولت ایران
بخشهای انرژی و پتروشیمی
اشخاصی که جزئی از بخش انرژِی ایران باشند؛ یا خرید، تحصیل، فروش، حمل و نقل، یا بازاریابی نفت و فرآوردههای نفتی (شامل فرآوردههای پالایش شده نفتی)، فرآوردههای پتروشیمی، یا گاز طبیعی (شامل گاز طبیعی مایع) به یا از ایران؛ ارائه کمک، سرمایهگذاری (از جمله از طریق مشارکت)، کالا، خدمات (شامل خدمات مالی)، و فناوری که میتواند در رابطه با بخش انرژی ایران یا توسعه منابع نفتی آن یا تولید داخلی فرآوردههای نفتی پالایش شده و فرآوردههای پتروشیمی مورد استفاده قرار گیرند؛ یا فعالیت در بخش انرژی ایران شامل شرکت ملی نفت ایران، شرکت بازرگانی نفتیران (نیکو) و شرکت ملی نفتکش ایران
بخش های کشتیرانی، کشتی سازی، و عاملیت اداره بنادر
اشخاصی که جزئی از بخش کشتیرانی یا کشتیسازی ایران باشند؛ یا تملک، اداره، کنترل، یا بیمه کشتیهای مورد استفاده برای نقل و انتقال نفت خام، فرآوردههای نفتی (شامل فرآوردههای نفتی پالایش شده)، فرآوردههای پتروشیمی، یا گاز طبیعی (شامل گاز طبیعی مایع)، از یا به ایران؛ اداره بنادر در ایران (شامل عاملیت اداره بندرعباس)، همکاری با بخشهای کشتیرانی و کشتیسازی ایران یا عاملیت اداره بنادر ایران، یا ارائه خدمات مالی و سایر کالاها و خدمات مورد استفاده در ارتباط با بخش کشتیرانی و کشتیسازی ایران و با عاملیت اداره یک بندر در ایران، مشتمل بر خدمات بندری از قبیل سوخترسانی و بازبینی، طبقهبندی، و تامین مالی، و فروش، اجاره و ارائه کشتی به ایران از جمله به خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت ملی نفتکش ایران و شرکت خطوط کشتیرانی جنوب یا شرکتهای تابعه آنها.