به گزارش شهدای ایران، سعيد بن مسيب مي گويد: در شام فتنه اي خواهد بود که از هر ناحيه اي آن را برطرف مي کنند. از ناحيه ديگري سربلند مي کند و آن فتنه انتها ندارد تا اينکه منادي از آسمان ندا مي کند که امير شما فلان خواهد بود.
کتابهای "ملاحم و فتن" دستهای از منابع حدیثی است که به اوضاع آخرالزمان و ظهور امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) میپردازد. البته این مبحث در میان شیعه غالبا با عنوان ملاحم و در میان اهل سنت بیشتر با عنوان فتن تعبیر شده و هر دو فرقه کتابهای خود را به همین نام ها خواندهاند.
سید بن طاووس (م ۶۶۴) عالم شیعی با استفاده از کتابهای فتن اهل سنت کتاب "التشریف بالمنن" معروف به "الملاحم و الفتن" را جمع آوری کرده است. کتاب حاضر- که در نگاه نخست بخش عمده آن درباره آخرالزمان شناسی و نشانههای ظهور به نظر میآید- در دیدگاه محدثان و عالمان شیعه، پس از سید اهمیت فراوانی یافته است و از احادیث آن به مثابه روایاتی درباره علامتهای ظهور بهره بردهاند.
علامه مجلسی روایات الفتن را به نقل از ابن طاووس گزارش کرده و دیگر محدثان بعدی نیز چنین کردهاند. سید در این کتاب حدود ۴۲۵ تا ۴۵۰ روایت را نقل کرده است که از این روایتها تنها حدود ۱۷۰ روایت به بحث مهدویت و نام و اوصاف مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، نشانههای ظهور، مدت زمان حکومت، اوصاف حکومت و یاران حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) میپردازند.
در این مجال قسمت هایی از این کتاب گرانقدر مهدوی را متذکر می شویم.
ابن مسعود از حضرت محمد بن عبدالله(صلی الله علیه و آله) روايت کرده که فرمود: وقتي که در ماه رمضاني (صيحه اي) يعني صداي شديدي بوجود آمد در ماه شوال صداي پهلوان ها در جنگ بلند مي شود و جنگ و فتنه هائي بپا خواهد شد و در ذيقعده قبيله ها متفرق مي شوند و در ماه ذيحجه و محرم خون ها ريخته مي شود، آنگاه سه مرتبه فرمود: چه محرمي؟ هيهات، هيهات در آن موقع مردم کشته مي شوند. ابن مسعود گويد: از آن حضرت پرسيديم: آن صيحه در چه وقتي خواهد بود؟
فرمود: آن صيحه در نيمه ماه رمضان در ظهر روز جمعه خواهد بود و اين حادثه وقتي پيش مي آيد که شب (اول) ماه رمضان جمعه باشد، اين فتنه است که شخص خواب را بيدار مي کند و شخص ايستاده را به زانو در مي آورد، در آن شب جمعه زنان عفيفه توالت کرده از خانه هاي خود خارج مي شوند، پس موقعي که نماز صبح روز جمعه را خوانديد وارد خانه هاي خود شويد و درهاي خود را قفل کنيد و پنجره (اطاق) خود را مسدود نمائيد، و خود را بپوشانيد و گوش هاي خود را ببنديد، موقعي که آن صيحه را احساس کرديد خدا را سجده کنيد و بگوئيد: (سبحان القدوس، ربنا القدوس) زيرا کسي که اين دستور را انجام دهد نجات مي يابد و کسي که اين عمل را انجام ندهد هلاک خواهد شد.
وليد گويد: چند روزي از ماه رمضان گذشت و زلزله اي دچار اهل دمشق شد، و جمعيت زيادي از مردم در ماه رمضان سنه (137) هلاک شدند، چنين بلائي ديده نشده بود و آن همان زلزله اي بود که در قريه (خرستا) اتفاق افتاد و ستاره دنباله داري را در محرم سنه (145) از طرف مشرق ديدم و در همه آن محرم آن را در موقع فجر مي ديديم، بعد از آن مخفي شد، آنگاه آن را بعد از غروب آفتاب در حمره خورشيد ديديم و بعد آن را در مدت دو يا سه ماه در بين مشرق و مغرب ديديم، آنگاه در مدت دو يا سه ماه مخفي شد، در مرتبه چهارم ستاره اي بود خفي در نزديکي جدي (نام ستاره است) به چشم مي خورد که در دو ماه جمادي و روزهاي رجب با دوران فلک بدور جدي دور مي زد، آنهم مخفي شد، پس از آن ستاره اي که صاف و روشن نبود از طرف راست قبله شام طلوع کرد که شعله آن از طرف قبله تا آجرهاي ارمينه بود من شرح آن ستاره را براي شيخ سال خورده و ضعيفي که در نزد ما بود نقل کردم او گفت: اين ستاره منتظر نيست. وليد گويد: در چند سال اخيري که از عمر ابوجعفر باقي بود ستاره اي را ديدم که در مدت يک ساعت از شب به طوري دو طرف آن بهم رسيد که نظير طوق شد.
کعب الاحبار گويد: علامت انقطاع خلافت بني عباس آن قرمزي است که در وسط آسمان ظاهر مي شود و آن ستاره اي که از طرف مشرق طلوع مي کند و چون ماه شب چهارده نوراني خواهد بود و بعدا آن قرمزي برطرف مي شود وليد گويد: از کعب به من رسيده که گفت: قحطي در مشرق و بلائي در مغرب و قرمزي در جو پيدا مي شود و موتي از طرف قبله انتشار پيدا مي کند.
جابر جعفي از ابو جعفر روايت کرده که گفت: موقعي که بني عباس به خراسان برسند ستاره اي از مشرق در نزديک (ذوشفا) طلوع مي کند و آن اول ستاره اي بود که طلوع کرد و خدا بغرق و هلاکت قوم نوح امر کرد. و در آن وقتي که حضرت ابراهيم را در آتش انداختند آن ستاره نيز طلوع کرد و آن موقعي که خدا فرعون و ياران او را هلاک کرد آن ستاره نيز طالع شد. و يکي از مواقعي که آن ستاره طلوع کرد وقتي بود که حضرت يحيي بن زکريا(علیه السلام) را کشتند.
وقتي که آن ستاره را ديديد از شر فتنه ها بخدا پناه ببريد و طلوع آن ستاره موقع گرفتن آفتاب و ماه خواهد بود بعد از آن طولي نمي کشد که (ابقع) در مصر ظهور مي کند.
ابن مسعود گويد: در ماه صفري علامتي خواهد بود که ابتدا ستاره دنباله داري پيدا شود.
مکحول از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) روايت کرده که فرمود: دو شب که از ماه رمضاني گذشت در آسمان علامتي ظاهر مي شود، در ماه شوال نجات يافتن بعيد است، در ماه ذيقعده فتنه و جنگ هائي خواهد شد، در ماه ذي حجه حاجي ها را غارت مي کنند و درماه محرم... چه محرمي؟
عبدالوهاب بن بحث گويد: از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به من رسيده که فرمود: در ماه رمضاني در آسمان علامتي چون عمود درخشنده يافت مي شود در ماه شوال بلا، در ماه ذيقعده جنگ و فتنه، در ماه ذي حجه حاجي ها را غارت مي کنند و محرم چه محرمي؟
ابو هريره از رسول خدا(ص) روايت کرده که فرمود: در ماه رمضاني علامتي پيدا مي شود و در ماه شوال گروهي ظاهر مي شوند آنگاه در ماه ذيقعده جنگ و فتنه هائي به وجود ميايد، و در ماه ذي حجه حاجي ها را غارت مي کنند، در ماه محرم حرام هائي حلال مي شوند، در ماه صفر زد و خوردهائي خواهد شد، بعد از آن در دو ماه ربيع قبيله ها به نزاع مي پردازند، بعد از آن (العجب کل العجب بين جمادي و رجب)آن موقع ناقه خفيفه اي بهتر است از قريه اي که صد هزار نفر در آن داخل شوند.
شهر بن حوشب مي گويد: از پيغمبر خدا(صلی الله علیه و آله) به من رسيده که فرمود: در ماه رمضاني صوت و صدائي به وجود مي آيد و در ماه شوال بلا و در ماه ذيقعده قبيله ها به جنگ خواهند پرداخت و در ماه ذي حجه حجاج را غارت مي کنند و در ماه محرم منادي از آسمان ندا مي کند: آگاه باشيد که برگزيده خلق خدا فلاني است، پس (به حرف) او گوش دهيد و او را اطاعت کنند.
خالد بن معدان مي گويد: به زودي عمودي از آتش از طرف مشرق ظاهر مي شود که اهل زمين آن را مي بينند، کسي که آن را درک کرد بايد غذاي يک ساله اهل و عيال خود را تهيه نمايد.
کثير بن مره حضرمي مي گويد: نشاني حادثه و سختي روزگار آن است که در رمضاني علامتي در آسمان پيدا مي شود و بعد از آن، اختلاف در بين مردم شروع مي شود، اگر آن زمان را درک کردي هر چه مي تواني طعام و غذا تهيه کن.
زهري گويد: از زمان خروج و سلطنت سفياني علامتي در آسمان ديده مي شود. و کثير بن مره مي گويد: من هفتاد سال است منتظر حادثه اي هستم که در ماه رمضاني اتفاق بيفتد..
وليد مي گويد: قبل از خروج مهدي(علیه السلام) ستاره دم داري از مشرق طلوع مي کند که مثل ماه شب چهارده براي مردم زمين نور مي دهد وليد گويد: هيچکدام از آن قرمزي و ستاره هائي که ما ديديم آن علامت نيستند، ستاره آن علامت ها آن ستاره اي است که در ماه صفر يا دو ماه ربيع يا ماه رجب در آفاق گردش مي کند، و پادشاه آن زمان با ترک ها حرکت مي کند و اشخاصي با بيرق ها و فولادها متابعت او خواهند کرد.
شريک مي گويد: به من چنين رسيده که در ماه رمضان قبل از خروج مهدي(علیه السلام) آفتاب دو مرتبه خواهد رفت.
کعب مي گويد: هلاکت بني عباس در نزد شما با خوف و مصيبت واقع و ظاهر مي شود، مابين بيست الي بيست و پنج ستاره است که آنها ستاره نوراني را که چون قمر است پرتاب مي کنند، و آن ستاره اي که پرتاب مي شود ستاره اي است که با صداي شديدي از آسمان سقوط کرده در مشرق واقع مي شود آنگاه مثل مار به نحوي به خود مي پيچد که عنقريب دو طرف آن بهم مي رسد و در يک شب دو زلزله نحس اتفاق مي افتد و از آن به مردم بلا شديدي مي رسد.
ابو هريره مي گويد: در رمضاني صداي شديدي شنيده مي شود که اشخاص خواب را بيدار و زنان عفيفه توالت کرده را از مسکن هاي خود خارج مي کند و در ماه شوال نجات يافتن بعيد؟ است، و در ماه ذيقعده بعضي از قبيله ها به سوي يکديگر مي روند و در ماه ذي حجه خون ها ريخته خواهد شد و سه مرتبه گفت: محرم چه محرمي؟ آن محرم وقت انقطاع خلافت آن گروه است.
عبدالله بن عمر از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) روايت کرده که فرمود: مردم در يک زماني هميشه (داراي امنيت) خواهند بود تا اينکه (سر) کوبيده شود پس وقتي که سر يعني شهر شام کوبيده شود مردم هلاک مي شوند، از کعب پرسيدند: کوبيدن سر يعني چه؟ گفت: يعني خراب شدن شام.
سعيد بن مسيب ميگويد: در شام فتنه اي خواهد بود که از هر ناحيه اي آن را برطرف مي کنند از ناحيه ديگري سربلند مي کند و آن فتنه انتها ندارد تا اينکه منادي از آسمان ندا مي کند که امير شما فلان خواهد بود.
مهاجر وصالي گويد: موقعي که فتنه مغرب بپا شد به سوي يمن حرکت کنيد، چه آنکه هيچ زميني غير از آن، شما را نجات نمي دهد.
کتابهای "ملاحم و فتن" دستهای از منابع حدیثی است که به اوضاع آخرالزمان و ظهور امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف) میپردازد. البته این مبحث در میان شیعه غالبا با عنوان ملاحم و در میان اهل سنت بیشتر با عنوان فتن تعبیر شده و هر دو فرقه کتابهای خود را به همین نام ها خواندهاند.
سید بن طاووس (م ۶۶۴) عالم شیعی با استفاده از کتابهای فتن اهل سنت کتاب "التشریف بالمنن" معروف به "الملاحم و الفتن" را جمع آوری کرده است. کتاب حاضر- که در نگاه نخست بخش عمده آن درباره آخرالزمان شناسی و نشانههای ظهور به نظر میآید- در دیدگاه محدثان و عالمان شیعه، پس از سید اهمیت فراوانی یافته است و از احادیث آن به مثابه روایاتی درباره علامتهای ظهور بهره بردهاند.
علامه مجلسی روایات الفتن را به نقل از ابن طاووس گزارش کرده و دیگر محدثان بعدی نیز چنین کردهاند. سید در این کتاب حدود ۴۲۵ تا ۴۵۰ روایت را نقل کرده است که از این روایتها تنها حدود ۱۷۰ روایت به بحث مهدویت و نام و اوصاف مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، نشانههای ظهور، مدت زمان حکومت، اوصاف حکومت و یاران حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) میپردازند.
در این مجال قسمت هایی از این کتاب گرانقدر مهدوی را متذکر می شویم.
ابن مسعود از حضرت محمد بن عبدالله(صلی الله علیه و آله) روايت کرده که فرمود: وقتي که در ماه رمضاني (صيحه اي) يعني صداي شديدي بوجود آمد در ماه شوال صداي پهلوان ها در جنگ بلند مي شود و جنگ و فتنه هائي بپا خواهد شد و در ذيقعده قبيله ها متفرق مي شوند و در ماه ذيحجه و محرم خون ها ريخته مي شود، آنگاه سه مرتبه فرمود: چه محرمي؟ هيهات، هيهات در آن موقع مردم کشته مي شوند. ابن مسعود گويد: از آن حضرت پرسيديم: آن صيحه در چه وقتي خواهد بود؟
فرمود: آن صيحه در نيمه ماه رمضان در ظهر روز جمعه خواهد بود و اين حادثه وقتي پيش مي آيد که شب (اول) ماه رمضان جمعه باشد، اين فتنه است که شخص خواب را بيدار مي کند و شخص ايستاده را به زانو در مي آورد، در آن شب جمعه زنان عفيفه توالت کرده از خانه هاي خود خارج مي شوند، پس موقعي که نماز صبح روز جمعه را خوانديد وارد خانه هاي خود شويد و درهاي خود را قفل کنيد و پنجره (اطاق) خود را مسدود نمائيد، و خود را بپوشانيد و گوش هاي خود را ببنديد، موقعي که آن صيحه را احساس کرديد خدا را سجده کنيد و بگوئيد: (سبحان القدوس، ربنا القدوس) زيرا کسي که اين دستور را انجام دهد نجات مي يابد و کسي که اين عمل را انجام ندهد هلاک خواهد شد.
وليد گويد: چند روزي از ماه رمضان گذشت و زلزله اي دچار اهل دمشق شد، و جمعيت زيادي از مردم در ماه رمضان سنه (137) هلاک شدند، چنين بلائي ديده نشده بود و آن همان زلزله اي بود که در قريه (خرستا) اتفاق افتاد و ستاره دنباله داري را در محرم سنه (145) از طرف مشرق ديدم و در همه آن محرم آن را در موقع فجر مي ديديم، بعد از آن مخفي شد، آنگاه آن را بعد از غروب آفتاب در حمره خورشيد ديديم و بعد آن را در مدت دو يا سه ماه در بين مشرق و مغرب ديديم، آنگاه در مدت دو يا سه ماه مخفي شد، در مرتبه چهارم ستاره اي بود خفي در نزديکي جدي (نام ستاره است) به چشم مي خورد که در دو ماه جمادي و روزهاي رجب با دوران فلک بدور جدي دور مي زد، آنهم مخفي شد، پس از آن ستاره اي که صاف و روشن نبود از طرف راست قبله شام طلوع کرد که شعله آن از طرف قبله تا آجرهاي ارمينه بود من شرح آن ستاره را براي شيخ سال خورده و ضعيفي که در نزد ما بود نقل کردم او گفت: اين ستاره منتظر نيست. وليد گويد: در چند سال اخيري که از عمر ابوجعفر باقي بود ستاره اي را ديدم که در مدت يک ساعت از شب به طوري دو طرف آن بهم رسيد که نظير طوق شد.
کعب الاحبار گويد: علامت انقطاع خلافت بني عباس آن قرمزي است که در وسط آسمان ظاهر مي شود و آن ستاره اي که از طرف مشرق طلوع مي کند و چون ماه شب چهارده نوراني خواهد بود و بعدا آن قرمزي برطرف مي شود وليد گويد: از کعب به من رسيده که گفت: قحطي در مشرق و بلائي در مغرب و قرمزي در جو پيدا مي شود و موتي از طرف قبله انتشار پيدا مي کند.
جابر جعفي از ابو جعفر روايت کرده که گفت: موقعي که بني عباس به خراسان برسند ستاره اي از مشرق در نزديک (ذوشفا) طلوع مي کند و آن اول ستاره اي بود که طلوع کرد و خدا بغرق و هلاکت قوم نوح امر کرد. و در آن وقتي که حضرت ابراهيم را در آتش انداختند آن ستاره نيز طلوع کرد و آن موقعي که خدا فرعون و ياران او را هلاک کرد آن ستاره نيز طالع شد. و يکي از مواقعي که آن ستاره طلوع کرد وقتي بود که حضرت يحيي بن زکريا(علیه السلام) را کشتند.
وقتي که آن ستاره را ديديد از شر فتنه ها بخدا پناه ببريد و طلوع آن ستاره موقع گرفتن آفتاب و ماه خواهد بود بعد از آن طولي نمي کشد که (ابقع) در مصر ظهور مي کند.
ابن مسعود گويد: در ماه صفري علامتي خواهد بود که ابتدا ستاره دنباله داري پيدا شود.
مکحول از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) روايت کرده که فرمود: دو شب که از ماه رمضاني گذشت در آسمان علامتي ظاهر مي شود، در ماه شوال نجات يافتن بعيد است، در ماه ذيقعده فتنه و جنگ هائي خواهد شد، در ماه ذي حجه حاجي ها را غارت مي کنند و درماه محرم... چه محرمي؟
عبدالوهاب بن بحث گويد: از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به من رسيده که فرمود: در ماه رمضاني در آسمان علامتي چون عمود درخشنده يافت مي شود در ماه شوال بلا، در ماه ذيقعده جنگ و فتنه، در ماه ذي حجه حاجي ها را غارت مي کنند و محرم چه محرمي؟
ابو هريره از رسول خدا(ص) روايت کرده که فرمود: در ماه رمضاني علامتي پيدا مي شود و در ماه شوال گروهي ظاهر مي شوند آنگاه در ماه ذيقعده جنگ و فتنه هائي به وجود ميايد، و در ماه ذي حجه حاجي ها را غارت مي کنند، در ماه محرم حرام هائي حلال مي شوند، در ماه صفر زد و خوردهائي خواهد شد، بعد از آن در دو ماه ربيع قبيله ها به نزاع مي پردازند، بعد از آن (العجب کل العجب بين جمادي و رجب)آن موقع ناقه خفيفه اي بهتر است از قريه اي که صد هزار نفر در آن داخل شوند.
شهر بن حوشب مي گويد: از پيغمبر خدا(صلی الله علیه و آله) به من رسيده که فرمود: در ماه رمضاني صوت و صدائي به وجود مي آيد و در ماه شوال بلا و در ماه ذيقعده قبيله ها به جنگ خواهند پرداخت و در ماه ذي حجه حجاج را غارت مي کنند و در ماه محرم منادي از آسمان ندا مي کند: آگاه باشيد که برگزيده خلق خدا فلاني است، پس (به حرف) او گوش دهيد و او را اطاعت کنند.
خالد بن معدان مي گويد: به زودي عمودي از آتش از طرف مشرق ظاهر مي شود که اهل زمين آن را مي بينند، کسي که آن را درک کرد بايد غذاي يک ساله اهل و عيال خود را تهيه نمايد.
کثير بن مره حضرمي مي گويد: نشاني حادثه و سختي روزگار آن است که در رمضاني علامتي در آسمان پيدا مي شود و بعد از آن، اختلاف در بين مردم شروع مي شود، اگر آن زمان را درک کردي هر چه مي تواني طعام و غذا تهيه کن.
زهري گويد: از زمان خروج و سلطنت سفياني علامتي در آسمان ديده مي شود. و کثير بن مره مي گويد: من هفتاد سال است منتظر حادثه اي هستم که در ماه رمضاني اتفاق بيفتد..
وليد مي گويد: قبل از خروج مهدي(علیه السلام) ستاره دم داري از مشرق طلوع مي کند که مثل ماه شب چهارده براي مردم زمين نور مي دهد وليد گويد: هيچکدام از آن قرمزي و ستاره هائي که ما ديديم آن علامت نيستند، ستاره آن علامت ها آن ستاره اي است که در ماه صفر يا دو ماه ربيع يا ماه رجب در آفاق گردش مي کند، و پادشاه آن زمان با ترک ها حرکت مي کند و اشخاصي با بيرق ها و فولادها متابعت او خواهند کرد.
شريک مي گويد: به من چنين رسيده که در ماه رمضان قبل از خروج مهدي(علیه السلام) آفتاب دو مرتبه خواهد رفت.
کعب مي گويد: هلاکت بني عباس در نزد شما با خوف و مصيبت واقع و ظاهر مي شود، مابين بيست الي بيست و پنج ستاره است که آنها ستاره نوراني را که چون قمر است پرتاب مي کنند، و آن ستاره اي که پرتاب مي شود ستاره اي است که با صداي شديدي از آسمان سقوط کرده در مشرق واقع مي شود آنگاه مثل مار به نحوي به خود مي پيچد که عنقريب دو طرف آن بهم مي رسد و در يک شب دو زلزله نحس اتفاق مي افتد و از آن به مردم بلا شديدي مي رسد.
ابو هريره مي گويد: در رمضاني صداي شديدي شنيده مي شود که اشخاص خواب را بيدار و زنان عفيفه توالت کرده را از مسکن هاي خود خارج مي کند و در ماه شوال نجات يافتن بعيد؟ است، و در ماه ذيقعده بعضي از قبيله ها به سوي يکديگر مي روند و در ماه ذي حجه خون ها ريخته خواهد شد و سه مرتبه گفت: محرم چه محرمي؟ آن محرم وقت انقطاع خلافت آن گروه است.
عبدالله بن عمر از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) روايت کرده که فرمود: مردم در يک زماني هميشه (داراي امنيت) خواهند بود تا اينکه (سر) کوبيده شود پس وقتي که سر يعني شهر شام کوبيده شود مردم هلاک مي شوند، از کعب پرسيدند: کوبيدن سر يعني چه؟ گفت: يعني خراب شدن شام.
سعيد بن مسيب ميگويد: در شام فتنه اي خواهد بود که از هر ناحيه اي آن را برطرف مي کنند از ناحيه ديگري سربلند مي کند و آن فتنه انتها ندارد تا اينکه منادي از آسمان ندا مي کند که امير شما فلان خواهد بود.
مهاجر وصالي گويد: موقعي که فتنه مغرب بپا شد به سوي يمن حرکت کنيد، چه آنکه هيچ زميني غير از آن، شما را نجات نمي دهد.