غرب چنان پروژه نفوذ را با رسانه‌های اینترنتی و ماهواره‌ای خود در قلمرو انسان‌ها گسترش داده که با نگاهی علمی به سریال‌های استثمارگر غرب درمی‌یابیم که فاجعه‌ای زیرپوستی هویت، تاریخ و فرهنگ ملت‌ها را تحت تاثیر قرار داده و انفجاری در فرهنگ‌های دینی در حال وقوع است.
به گزارش شهدای ایران، اگر شیطان و بندگان دست‌آموزش پروژه نفوذ در قلب دنیای اسلام را به هر طریقی غیر از روش حال حاضر انجام می‌دادند تا این حد موفق و سرمست از انشقاق و جدایی میان مسلمانان نمی‌شدند و امروز این چنین احساس رضایت از کردار پلید خود نداشتند اما خوشا بر حال ما که در چنین فضایی مسموم و آلوده ارزیابی دقیق و داهیانه مقام معظم رهبری با رصد موضوعات مختلف و کلان دنیای استعمار ما را از نیات شوم و پلید غرب آگاه کرده و از چهره شوم ابلیس زمان پرده برداشته و همواره در بیانات خود موضوع نفوذ دنیای استعمار در سایر کشورها را مورد توجه و هشدار قرار داده است.
اما نباید فراموش کرد دنیای استعمار به تمام شیوه‌ها و ابزارهای ممکن و غیرممکن متوسل می‌شود تا سیطره خود را بر سایر ممالک گسترده کند. بدون شک قدرت رسانه‌ای مهم‌ترین ابزار برای دستیابی به این هدف است و شبکه‌های ماهواره‌ای به عنوان وسیله نوین ارتباطی با توجه به توانایی‌های خود برای کسب اخبار و ارسال پیام‌های تصویری به نقاط دوردست نقش بزرگی دارند و تاثیر آن بر فرهنگ، ارزش‌ها و هنجارهای یک جامعه انکارشدنی نیست.
گسترش روزافزون شبکه‌های ماهواره‌ای که با روش‌های مختلف درصدد تغییر سبک زندگی جوامع و نفوذ به درون خانواده‌ها و از هم پاشیدن بنیان خانواده هستند موضوعی است که هر روز بیشتر از دیروز این بنیان حساس را تهدید می‌کند.
تأسیس شبکه تلویزیون ماهواره‌ای (Star) در سال 1991 رویداد قابل توجهی در سیستم دریافت برنامه‌های ماهواره‌ای کشورهای آسیایی محسوب می‌شود که پس از این تاریخ 38 کشور آسیایی از جمله ایران به فضای دریافت شبکه‌های ماهواره‌ای آسیا پیوست.
امروز ابرماهواره‌های زیادی در سراسر جهان در حال فعالیت هستند که امواج بیش از 7 هزار شبکه تلویزیونی را ارسال می‌کنند.
برنامه‌های ماهواره به دلیل نیاز بالای جامعه به دریافت اطلاعات، اخبار، سرگرمی و... خیلی زود جای خود را در بین خانواده‌های ایرانی باز کرده‌اند و در هر خانواده‌ای از کوچک و بزرگ بیننده دارد که در ساعات مختلف شبانه روز پای آن می‌نشینند و در کنار این برنامه‌ها و سریال‌های ماهواره‌ای، خواسته یا ناخواسته شیوه زندگی مردم به ویژه جوانان همچون نحوه پوشش، آرایش، گفتار و کردار آنان تاثیر می‌پذیرد و این گونه بخشی از پروژه نفوذ دشمنان برای تغییر دیدگاه‌های شهروندان نسبت به سبک زندگی غربی تغییر می‌یابد و در واقع سعی می‌کنند با الهام گرفتن و الگوبرداری از آنها سبک زندگی خود را به آنها که امروز مریدشان شده‌اند نزدیک کنند.
دخالت‌های فرهنگی شبکه‌های ماهواره‌ای از جمله تولید و پخش برنامه‌های تفریحی، هنری و سریال‌های متنوع ماهواره‌ای به زبان‌های مختلف از شیوه‌های رایجی است که برای جریان‌سازی نفوذ در سایر کشورها موثر واقع می‌شود و سبک زندگی، باورهای دینی، فرهنگ‌های بومی کشورهای مختلف جهان به ویژه کشورهای در حال توسعه را دچار تغییر و تحول می‌کند.
در سریال‌های ماهواره‌ای که از شبکه‌های فارسی زبان و ترک زبان پخش می‌شود نحوه انتخاب هنرپیشه‌ها و پوشش آنها و نامگذاری شخصیت سریال‌ها بر اساس یک چهارچوب مشخص و از پیش تعیین شده بوده و با اهداف خاصی صورت می‌گیرد که در صدد تغییر نوع نگرش مخاطبانی است که پای این سریال‌ها می‌نشینند.
هنرپیشه‌ها با پوشیدن لباس‌های فاخر و گران قیمت، گذراندن بیشتر وقت خود در فروشگاه‌های خرید، رفتن روزانه به سالن‌های آرایش، نحوه صحبت کردن و ارتباط داشتن همزمان با چند نفر جنس مخالف، نگرشی به مخاطب القاء می‌کنند که این‌گونه زندگی کردن مفید بوده و می‌توانند بهره بیشتری از زندگی خود داشته باشند. القای این حس به مخاطب نوعی احساس نارضایتی از زندگی فعلی و نداشتن احساس مفید بودن در فرد ایجاد می‌کند که وی در نتیجه سعی می‌کند زندگی خود را مطابق با رفتار هنرپیشه‌های این سریال‌ها منطبق کند.
به عنوان مثال می‌توان گفت؛ در برخی سریال‌ها که از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان پخش می‌شود اسامی هنرپیشه‌ها با هویت دینی ما مغایرت دارد چنان چه مشاهده می‌شود در برخی از این سریال‌ها زنانی که هر روز معشوقه یک مرد بوده و همزمان با چند نفر رابطه جنسی برقرار می‌کند فاطیما نام دارد و سایر هنرپیشه‌ها نیز که درنقش منفی ظاهر می‌شوند دارای اسامی مذهبی هستند اما در افرادی که تیپ شخصیتی مثبتی دارند از اسامی دیگری که با فرهنگ و مذهب ما مغایرت دارد استفاده می‌کنند.
در برخی از سریال‌ها هنرپیشه‌هایی که در نقش منفی ظاهر می‌شوند دارای اسامی مذهبی اسلامی هستند اما افرادی که تیپ شخصیتی مثبتی دارند اسامی خارجی و مغایر با فرهنگ ما دارند
هر عقل سلیمی که با درک، درایت و تیزبینی این برنامه‌ها را تماشا می‌کند می‌فهمد که پشت صحنه این بازی‌های رسانه‌ای دست‌های پشت پرده‌ای است که می‌خواهند با زیرسئوال بردن اسماء الهی و مذهبی این اسامی را از قداست بیندازند.
از سوی دیگر یکی از جلوه‌ها و نمودهای بارز نفوذ به درون خانواده‌ها در سریال‌های ماهواره‌ای ترویج و توسعه مصرف‌گرایی، تجملگرایی و گرایش به سمت و سوی زندگی تجملاتی و لوکس در بین مخاطبان است به طوری که آنها در اثر تبلیغات شبکه‌های ماهواره‌ای نسبت به خرید و مصرف لوازم و کالاهای تبلیغ شده تمایل نشان می‌دهند و استفاده از آن را به دیگران نیز توصیه می‌کنند.
در دنیای امروز، تلویزیون و تجارت، پیوند تنگاتنگی دارند و هر دو می‌کوشند نگاه مخاطبان بیشتری را به سوی خویش بکشانند و به خود مجذوب سازند. اصحاب تجارت بر این امر آگاهند که تلویزیون به دلیل ظرفیت بالای خود در شکل‌دهی به ارزش‌ها و هنجارها و حتی سبک زندگی بسیاری از مردم دنیا، آثار تأمل برانگیزی دارد. از این رو، سرمایه‌های هنگفتی را به تبلیغ انواع و اقسام تولیدات و کالاهای خویش در تلویزیون اختصاص می‌دهند. با راه‌اندازی شبکه‌های ماهواره‌ای، تبلیغات، سرتاسر دنیا را فراگرفته و نقش تبلیغات از لحاظ اقتصادی پررنگ‌تر شده است.
در این میان زنان جزو مخاطبانی هستند که عمده برنامه‌ها و سریال‌های تولیدی شبکه‌های ماهواره‌ای بر محوریت و موضوع زنان تولید و پخش می‌شود. گردانندگان این شبکه‌ها به خوبی واقف هستند که مصرف‌گرایی و تجملگرایی و مدهای وابسته به آن رابطه مستقیمی با زنان دارد. زنان شکوفایی را در پدیده تجملات و مدگرایی جستجو کنند. به همین خاطر سرعت تغییرات تجملات زنانه در کالاهای مربوط به زنان بیش از کالاهای مربوط به مردان است.
آنان از طریق بهره‌مندی از مدهای تبلیغ شده در شبکه‌های ماهواره‌ای می‌توانند برای خود و دیگران جذابیت داشته باشند. زنان تنوع طلبی خود را در وجود مد جستجو می‌کنند و توجه به همین ویژگی‌های زنانه باعث شده است انواع و اقسام تبلیغات کالا، پوشاک، لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم خانگی، دکوراسیون منزل، تزئین انواع غذاها، دسر و ... از سوی شبکه‌های ماهواره‌ای برای زنان پررنگ‌تر شود و آنان را به تغییر سبک زندگی تشویق کنند.
تماشای سریال‌های ماهواره‌ای و مصرف‌گرایی و تجملگرایی در زنان تبریزی
در همین زمینه برای تحلیل رابطه بین تماشای سریال‌های ماهواره‌ای و مصرف‌گرایی و تجملگرایی زنان تبریزی تحقیق میدانی صورت گرفته است و در این تحقیق سریال‌های شبکه‌های ماهواره‌ای ترکیه بررسی شده است.
باید گفت سریال‌های تلویزیونی ترکیه در بیش از 20 کشور جهان به نمایش در می‌آیند که پخش این سریال‌ها باعث افزایش دیپلماسی عمومی، توسعه و رواج گردشگری، رونق اقتصادی و تقویت قدرت نرم رسانه‌ای ترکیه در جهان می‌شوند.
این تحقیق میدانی در بین 400 نفر از زنان مناطق پنج گانه شهرداری تبریز انجام شد و سریال‌های پخش شده از کانال‌های fox ، star، show tv ، viva, gala ، a tv ، saman yolu ، dugun tv ، cine 5 و کانال d مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد بین تماشای سریال‌های شبکه‌های ماهواره‌ای ترکیه با تجملگرایی و مصرف‌گرایی زنان رابطه معناداری وجود دارد. یعنی هر چقدر میزان تماشای سریال‌های ماهواره‌ای ترکیه افزایش یابد به همان اندازه میزان گرایش به تجملگرایی و مصرف‌گرایی زنان بیشتر می‌شود.
تماشای سریال‌های شبکه‌های ماهواره‌ای ترکیه با تجملگرایی و مصرف‌گرایی زنان رابطه معناداری وجود دارد «هر چقدر میزان تماشای سریال‌های ترکیه افزایش یابد، همان اندازه تجملگرایی و مصرف‌گرایی بیشتر می‌شود
تجملگرایی و توسعه مصرف‌گرایی در بین زنانی که سریال‌های پخش شده از کانال star، کانال atv و کانال saman yolu را تماشا می‌کنند بیشتر از زنانی است که این سریال‌ها را تماشا نمی‌کنند.
به عبارت دیگر می‌توان گفت: تماشای سریال‌های ماهواره ترکیه از کانال ای.تی 10 درصد تجمل گرایی و گرایش به مصرف بیش از اندازه در زنان را تبیین می‌کند و بعد از آن سریال‌های پخش شده از شبکه «saman yolu»
10 درصد مصرف‌گرایی زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و بعد از آن سریال‌های پخش شده از کانال star در رتبه سوم قرار دارد.
در بعد متغیرهای زمینه‌ای هم می‌توان گفت میانگین مصرف‌گرایی و تجملگرایی زنان به تفکیک وضعیت مسکن زنان متفاوت است یعنی گرایش و تمایل به مصرف‌گرایی و توسعه تجملات و تجملگرایی زنان ساکن در منزل اجاره‌ای بیشتر از مصرف‌گرایی و تجملگرایی زنان ساکن در منازل ملکی است.
تجملگرایی در بین زنان دارای طبقه اقتصادی متوسط و بالا در مقایسه با زنان دارای طبقه اقتصادی پائین به طور معناداری بیشتر است.
معصومه درخشان
*فارس
اما نباید فراموش کرد دنیای استعمار به تمام شیوه‌ها و ابزارهای ممکن و غیرممکن متوسل می‌شود تا سیطره خود را بر سایر ممالک گسترده کند. بدون شک قدرت رسانه‌ای مهم‌ترین ابزار برای دستیابی به این هدف است و شبکه‌های ماهواره‌ای به عنوان وسیله نوین ارتباطی با توجه به توانایی‌های خود برای کسب اخبار و ارسال پیام‌های تصویری به نقاط دوردست نقش بزرگی دارند و تاثیر آن بر فرهنگ، ارزش‌ها و هنجارهای یک جامعه انکارشدنی نیست.
گسترش روزافزون شبکه‌های ماهواره‌ای که با روش‌های مختلف درصدد تغییر سبک زندگی جوامع و نفوذ به درون خانواده‌ها و از هم پاشیدن بنیان خانواده هستند موضوعی است که هر روز بیشتر از دیروز این بنیان حساس را تهدید می‌کند.
تأسیس شبکه تلویزیون ماهواره‌ای (Star) در سال 1991 رویداد قابل توجهی در سیستم دریافت برنامه‌های ماهواره‌ای کشورهای آسیایی محسوب می‌شود که پس از این تاریخ 38 کشور آسیایی از جمله ایران به فضای دریافت شبکه‌های ماهواره‌ای آسیا پیوست.
امروز ابرماهواره‌های زیادی در سراسر جهان در حال فعالیت هستند که امواج بیش از 7 هزار شبکه تلویزیونی را ارسال می‌کنند.
برنامه‌های ماهواره به دلیل نیاز بالای جامعه به دریافت اطلاعات، اخبار، سرگرمی و... خیلی زود جای خود را در بین خانواده‌های ایرانی باز کرده‌اند و در هر خانواده‌ای از کوچک و بزرگ بیننده دارد که در ساعات مختلف شبانه روز پای آن می‌نشینند و در کنار این برنامه‌ها و سریال‌های ماهواره‌ای، خواسته یا ناخواسته شیوه زندگی مردم به ویژه جوانان همچون نحوه پوشش، آرایش، گفتار و کردار آنان تاثیر می‌پذیرد و این گونه بخشی از پروژه نفوذ دشمنان برای تغییر دیدگاه‌های شهروندان نسبت به سبک زندگی غربی تغییر می‌یابد و در واقع سعی می‌کنند با الهام گرفتن و الگوبرداری از آنها سبک زندگی خود را به آنها که امروز مریدشان شده‌اند نزدیک کنند.
دخالت‌های فرهنگی شبکه‌های ماهواره‌ای از جمله تولید و پخش برنامه‌های تفریحی، هنری و سریال‌های متنوع ماهواره‌ای به زبان‌های مختلف از شیوه‌های رایجی است که برای جریان‌سازی نفوذ در سایر کشورها موثر واقع می‌شود و سبک زندگی، باورهای دینی، فرهنگ‌های بومی کشورهای مختلف جهان به ویژه کشورهای در حال توسعه را دچار تغییر و تحول می‌کند.
در سریال‌های ماهواره‌ای که از شبکه‌های فارسی زبان و ترک زبان پخش می‌شود نحوه انتخاب هنرپیشه‌ها و پوشش آنها و نامگذاری شخصیت سریال‌ها بر اساس یک چهارچوب مشخص و از پیش تعیین شده بوده و با اهداف خاصی صورت می‌گیرد که در صدد تغییر نوع نگرش مخاطبانی است که پای این سریال‌ها می‌نشینند.
هنرپیشه‌ها با پوشیدن لباس‌های فاخر و گران قیمت، گذراندن بیشتر وقت خود در فروشگاه‌های خرید، رفتن روزانه به سالن‌های آرایش، نحوه صحبت کردن و ارتباط داشتن همزمان با چند نفر جنس مخالف، نگرشی به مخاطب القاء می‌کنند که این‌گونه زندگی کردن مفید بوده و می‌توانند بهره بیشتری از زندگی خود داشته باشند. القای این حس به مخاطب نوعی احساس نارضایتی از زندگی فعلی و نداشتن احساس مفید بودن در فرد ایجاد می‌کند که وی در نتیجه سعی می‌کند زندگی خود را مطابق با رفتار هنرپیشه‌های این سریال‌ها منطبق کند.
به عنوان مثال می‌توان گفت؛ در برخی سریال‌ها که از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان پخش می‌شود اسامی هنرپیشه‌ها با هویت دینی ما مغایرت دارد چنان چه مشاهده می‌شود در برخی از این سریال‌ها زنانی که هر روز معشوقه یک مرد بوده و همزمان با چند نفر رابطه جنسی برقرار می‌کند فاطیما نام دارد و سایر هنرپیشه‌ها نیز که درنقش منفی ظاهر می‌شوند دارای اسامی مذهبی هستند اما در افرادی که تیپ شخصیتی مثبتی دارند از اسامی دیگری که با فرهنگ و مذهب ما مغایرت دارد استفاده می‌کنند.
در برخی از سریال‌ها هنرپیشه‌هایی که در نقش منفی ظاهر می‌شوند دارای اسامی مذهبی اسلامی هستند اما افرادی که تیپ شخصیتی مثبتی دارند اسامی خارجی و مغایر با فرهنگ ما دارند
از سوی دیگر یکی از جلوه‌ها و نمودهای بارز نفوذ به درون خانواده‌ها در سریال‌های ماهواره‌ای ترویج و توسعه مصرف‌گرایی، تجملگرایی و گرایش به سمت و سوی زندگی تجملاتی و لوکس در بین مخاطبان است به طوری که آنها در اثر تبلیغات شبکه‌های ماهواره‌ای نسبت به خرید و مصرف لوازم و کالاهای تبلیغ شده تمایل نشان می‌دهند و استفاده از آن را به دیگران نیز توصیه می‌کنند.
در دنیای امروز، تلویزیون و تجارت، پیوند تنگاتنگی دارند و هر دو می‌کوشند نگاه مخاطبان بیشتری را به سوی خویش بکشانند و به خود مجذوب سازند. اصحاب تجارت بر این امر آگاهند که تلویزیون به دلیل ظرفیت بالای خود در شکل‌دهی به ارزش‌ها و هنجارها و حتی سبک زندگی بسیاری از مردم دنیا، آثار تأمل برانگیزی دارد. از این رو، سرمایه‌های هنگفتی را به تبلیغ انواع و اقسام تولیدات و کالاهای خویش در تلویزیون اختصاص می‌دهند. با راه‌اندازی شبکه‌های ماهواره‌ای، تبلیغات، سرتاسر دنیا را فراگرفته و نقش تبلیغات از لحاظ اقتصادی پررنگ‌تر شده است.
در این میان زنان جزو مخاطبانی هستند که عمده برنامه‌ها و سریال‌های تولیدی شبکه‌های ماهواره‌ای بر محوریت و موضوع زنان تولید و پخش می‌شود. گردانندگان این شبکه‌ها به خوبی واقف هستند که مصرف‌گرایی و تجملگرایی و مدهای وابسته به آن رابطه مستقیمی با زنان دارد. زنان شکوفایی را در پدیده تجملات و مدگرایی جستجو کنند. به همین خاطر سرعت تغییرات تجملات زنانه در کالاهای مربوط به زنان بیش از کالاهای مربوط به مردان است.
آنان از طریق بهره‌مندی از مدهای تبلیغ شده در شبکه‌های ماهواره‌ای می‌توانند برای خود و دیگران جذابیت داشته باشند. زنان تنوع طلبی خود را در وجود مد جستجو می‌کنند و توجه به همین ویژگی‌های زنانه باعث شده است انواع و اقسام تبلیغات کالا، پوشاک، لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم خانگی، دکوراسیون منزل، تزئین انواع غذاها، دسر و ... از سوی شبکه‌های ماهواره‌ای برای زنان پررنگ‌تر شود و آنان را به تغییر سبک زندگی تشویق کنند.
تماشای سریال‌های ماهواره‌ای و مصرف‌گرایی و تجملگرایی در زنان تبریزی
در همین زمینه برای تحلیل رابطه بین تماشای سریال‌های ماهواره‌ای و مصرف‌گرایی و تجملگرایی زنان تبریزی تحقیق میدانی صورت گرفته است و در این تحقیق سریال‌های شبکه‌های ماهواره‌ای ترکیه بررسی شده است.
باید گفت سریال‌های تلویزیونی ترکیه در بیش از 20 کشور جهان به نمایش در می‌آیند که پخش این سریال‌ها باعث افزایش دیپلماسی عمومی، توسعه و رواج گردشگری، رونق اقتصادی و تقویت قدرت نرم رسانه‌ای ترکیه در جهان می‌شوند.
این تحقیق میدانی در بین 400 نفر از زنان مناطق پنج گانه شهرداری تبریز انجام شد و سریال‌های پخش شده از کانال‌های fox ، star، show tv ، viva, gala ، a tv ، saman yolu ، dugun tv ، cine 5 و کانال d مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد بین تماشای سریال‌های شبکه‌های ماهواره‌ای ترکیه با تجملگرایی و مصرف‌گرایی زنان رابطه معناداری وجود دارد. یعنی هر چقدر میزان تماشای سریال‌های ماهواره‌ای ترکیه افزایش یابد به همان اندازه میزان گرایش به تجملگرایی و مصرف‌گرایی زنان بیشتر می‌شود.
تماشای سریال‌های شبکه‌های ماهواره‌ای ترکیه با تجملگرایی و مصرف‌گرایی زنان رابطه معناداری وجود دارد «هر چقدر میزان تماشای سریال‌های ترکیه افزایش یابد، همان اندازه تجملگرایی و مصرف‌گرایی بیشتر می‌شود
تجملگرایی و توسعه مصرف‌گرایی در بین زنانی که سریال‌های پخش شده از کانال star، کانال atv و کانال saman yolu را تماشا می‌کنند بیشتر از زنانی است که این سریال‌ها را تماشا نمی‌کنند.
به عبارت دیگر می‌توان گفت: تماشای سریال‌های ماهواره ترکیه از کانال ای.تی 10 درصد تجمل گرایی و گرایش به مصرف بیش از اندازه در زنان را تبیین می‌کند و بعد از آن سریال‌های پخش شده از شبکه «saman yolu»
10 درصد مصرف‌گرایی زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و بعد از آن سریال‌های پخش شده از کانال star در رتبه سوم قرار دارد.
در بعد متغیرهای زمینه‌ای هم می‌توان گفت میانگین مصرف‌گرایی و تجملگرایی زنان به تفکیک وضعیت مسکن زنان متفاوت است یعنی گرایش و تمایل به مصرف‌گرایی و توسعه تجملات و تجملگرایی زنان ساکن در منزل اجاره‌ای بیشتر از مصرف‌گرایی و تجملگرایی زنان ساکن در منازل ملکی است.
تجملگرایی در بین زنان دارای طبقه اقتصادی متوسط و بالا در مقایسه با زنان دارای طبقه اقتصادی پائین به طور معناداری بیشتر است.
معصومه درخشان
*فارس
