به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه خبری شهدای ایران؛ فیلم آه سرد، نخستین ساختۀ ناهید عزیزی صدیق است که سیدرضا محقق تهیه کنندگی آن را بر عهده داشته. جناب محقق، فیلمِ همسرِ این کارگردان را نیز تهیه کرده است؛ فیلمی به نام «شهر خاموش» دومین ساختۀ احمد بهرامی که آن نیز در جشنواره فجر حضور داشت، اما در بخش بین الملل. هر دو فیلم در ژانر هنر و تجربه هستند و تماشای آنها برای مخاطبان عام، با رنج و دشواری همراه است.
فیلم آه سرد، دربارۀ تبعات یک قتل ناموسی است. بهرام (علی باقری) بعد از بیست سال از زندان کوهک آزاد میشود و پسرش بهاء (ایمان عزیزی صدیق و برادر کارگردان) او را سوار کرده در مسیر کوهستانهای پربرف حرکت میکنند.
مخاطب با اطلاعات قطرهچکانی متوجه میشود که پسر، در جناح مادر مقتولش ایستاده و پدر را قاتل و مجرم میداند. گفته میشود که پسر از کودکی، نزد باباشریف بزرگ شده. و او اکنون بدون اینکه از پدرش برای آن قتل توضیح بخواهد، به قتل وی میاندیشد.
یکی از موضوعاتی که روشنفکران در این سالها برای بیاثر کردنش فیلمهای فراوان ساختهاند، غیرتورزی مردان است. آنها از سوی دیگر، برای «غیرت زنان» ارزش قائل میشوند و آن را یک نیاز اساسی و مهم تلقی میکنند. در حالیکه قضیه در دین اسلام، کاملاً بالعکس است. «غیرت»، فقط برای مردان مستحسن است و غیرت زنان، در ردیف کفر و حسد محسوب میشود. از امام علی(ع) نقل شده که فرمود: «غیرت زن، کفر است و غیرت مرد، ایمان» (نهج البلاغه، کلمات قصار 124). و واضح است که کفر و ایمان، متضاد هستند و نمیتوان هر دو را موجه دانست. (برای احادیث دیگر دربارۀ شئومت داشتن غیرت زنان، به اواخر جلد پنجم الکافی مراجعه کنید: باب غیرة النساء).
حضرت امیر المؤمنین(ع) البته از غیرتورزی بیسبب نیز منع کرده و در سفارش به فرزندش چنین فرموده است: «از غیرت نشان دادن بیجا بپرهیز، زیرا که درستکار را به بیمار دلی، و پاکدامن را به بدگمانی میرساند» (نهج البلاغه، نامۀ 31).
در فیلم آه سرد، بهترین وجهی که دربارۀ شخصیت پدر میتوان تصور کرد، این است که او بیسبب غیرتورزی کرده باشد. اما این نگاه، بسیار خوشبینانه است و نمیتوان آن را بر فیلم حمل کرد.
قتلهای ناموسی، ریشه در ادیان الهی و فرهنگ چند هزار سالۀ مشرق زمین دارد. در دین اسلام احکامی در این خصوص وجود دارند که در قوانین ایران نیز ظهور و بروز داشته. ماده 630 قانون مجازات اسلامی حکایت دارد که چنانچه شوهر، همسر خود و مرد اجنبی را در یک فراش یا در حال ارتکاب زنا ببیند و آنها را به قتل رساند، از قصاص معاف میشود، مشروط بر اینکه علم به تمکین زوجه داشته باشد و بتواند آن را اثبات کند. مشابه با این حکم، در تورات کنونی یهود نیز موجود است.
به این ماده، «قتل در فراش» میگویند، که طبق آن، شوهر میتواند هر دو نفر را به قتل برساند، به این شرط که بتواند موضوع را اثبات کند. اما اگر زن در این ماجرا، مجبور و مُکره باشد، بری خواهد بود و شوهر مجاز به آسیب رساندن به او نیست. نکته در این است که قبل یا بعد از ماجرا، شوهر چنین جوازی نخواهد داشت و اگر آسیبی به طرفین برساند، مجرم خواهد بود.
در فیلم آه سرد، جزئیات قتل معلوم نیست. لذا در کنفرانس خبری جشنواره، سؤال راقم از خانم نویسنده/ کارگردان همین بود که چرا جزئیات قتل را در فیلم نیاوردهاید تا معلوم شود که آیا جواز «قتل در فراش» تحقق یافته یا نه. خانم عزیزی، اینطور پاسخ داد که نمیخواسته قضاوت کند (!)، مخصوصاً که از قانون و قضا هم سررشته ندارد و به آن ورود نمیکند.
این پاسخ، زیرکی خانم کارگردان را میرساند. او در هنگامی که دیگران را تشویق به عدم قضاوت میکند، خودش علیه غیرتورزی فیلم ساخته و شوهران غیور را نیز محکوم کرده است! یکی از مشخصههای بارز فمینیستها همین است که قانون و قضا را یک طرفه برای خود میخواهند؛ فوایدش برای زنان، و مضراتش برای آقایان!