نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به طور رسمی از روز ۲۶ شهریور ماه سال ۱۳۶۴ تشکیل شد. امام خمینی (ره) در این روز طی نامه‌ای به محس رضایی فرمانده سپاه از ایشان خواستند تا سریعا سپاه را به سه نیروی زمینی، دریایی و هوایی قوی مجهز سازند.
به گزارش شهدای ایران، نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به طور رسمی از روز ۲۶ شهریور ماه سال ۱۳۶۴ تشکیل شد. امام خمینی (ره) در این روز طی نامه‌ای به محس رضایی فرمانده سپاه از ایشان خواستند تا سریعا سپاه را به سه نیروی زمینی، دریایی و هوایی قوی مجهز سازند. تشکیل نیروهای سه گانه در سپاه به منظور تقویت توان رزمی ایران در برابر قدرت نظامی ارتش بعثی عراق بود که به طور مرتب در حال افزایش بود.
در آن زمان ارتش جمهوری اسلامی دارای سه نیروی بزرگ و مجهز بود و منعی برای توسعه توان رزمی خود نداشت و نسبت به روز‌های اول جنگ به توسعه یگان‌های خود نیز پرداخته بود. اما نیاز میدان جنگ بیش از ظرفیت و قابلیت‌های ارتش بود؛ بنابراین توسعه سریع توان رزم در جبهه‌ها فقط با تشکیل نیروهای سه گانه در سپاه امکان‌پذیر بود، زیرا سپاه از ظرفیت بسیج مردمی که در واقع نیروهای رزمی داوطلب با مهارت‌های گوناگون بودند بهره می‌گرفت و این باعث می‌شد تا نیروهای سه‌گانه سپاه به سرعت بتوانند از انواع داوطلبین با تخصص‌های مختلف بهره گیرند و یک جنگ و دفاع نامتقارن را با ابتکارات میدانی در زمین و دریا و هوا برنامه‌ریزی کنند.
صدور حکم فرمانده کل قوا باعث شد تا یگان دریایی سپاه بتواند با سازماندهی جدید، تشکیلات خود را به سرعت توسعه داده و با بکارگیری قایق‌های تندرو نقش مهمی را در امنیت خلیج فارس ایفا کند. بلافاصله سه منطقه دریایی به مرکزیت بندرعباس، بوشهر و ماهشهر به فرماندهی ان هاشم ستوده، فتح الله محمدی و حبیب آغاجری تشکیل شدند و یک مرکز آموزش علوم دریایی نیز در چالوس به فرماندهی احراری راه‌اندازی شد. نیروی دریایی سپاه، پایگاه‌های خود در جزایر خلیج فارس برپا کرد و پایگاه‌های موجود در برخی جزائر مهم مثل جزیره خارک، هرمز، لارک، قشم، فارسی، سیری و لاوان را گسترش داد و با خرید رادار‌های سطحی با برد ۹۰ مایل و استقرار آن‌ها در جزائر و سواحل خلیج فارس توانست پوشش راداری مناسبی را در سرتاسر خلیج فارس برقرار کند.
نیروی دریایی سپاه پایگاه‌هایی را نیز در سواحل جاسک و چابهار ایجاد کرد و با کمک مهندسی وزارت سپاه چند بندر و پایگاه دریایی را نیز در کنار دریای عمان و تنگه هرمز احداث کرد. با خرید چهار فروند لندینگ کرافت و یدک‌کش از کشور هلند با همت حمید ملاح‌زاده و نام‌گذاری آن‌ها با اسامی شهر‌های جنگ دیده مثل آبادان و خرمشهر، نفرات سپاه آموزش‌های دریانوردی لازم را دیدند و از این شناور‌ها برای پشتیبانی از جزائر خلیج فارس استفاده کردند.
نیروی دریایی سپاه با تجهیز خود به ظرفیت‌های مین‌یابی و جنگ مین، توانست برخی از مین‌های شناوری را که نیروی دریایی عراق در شمال خلیج فارس رها می‌کرد، خنثی و دانش نظامی کشور را با ساخت آن‌ها آشنا کند. خوشبختانه هیچ شناوری از نیروی دریایی سپاه با مین‌های رها شده در خلیج فارس برخورد نکرد، ولی چند نفتکش تحت اسکورت کشتی‌های جنگی شوروی و آمریکا از جمله نفتکش‌های مارشال چخوف و بریجتون و نیز کشتی جنگی آمریکایی «ساموئل بی رابرتز» علیرغم وجود تعداد زیادی کشتی‌های مین‌یاب و مین‌روب در سال ۱۳۶۶ بر روی مین‌های سرگردان در خلیج فارس رفتند و آسیب زیادی دیدند.
بعد از سفر فرمانده جنگ هاشمی‌رفسنجانی به کشور چین در سال ۱۳۶۴، نیروی‌های دریایی سپاه و ارتش هر دو از سال ۱۳۶۵ مجهز به موشک‌های ساحل به دریای «کرم ابریشم» شدند. نیروی دریایی سپاه، یگان موشکی خود را به فرماندهی علی صائمی و تیپ موشکی ساحل به دریای خود را به فرماندهی درخشان تشکیل داد که در دفاع از تنگه هرمز و نیز جنگ نفتکش‌ها از آن‌ها بهره‌برداری شد. علاوه بر این‌ها، قرارگاه نوح نیروی دریایی سپاه توانست طی عملیات کربلای ۳ در شهریور ماه ۱۳۶۵ با کمک واحد‌هایی از لشکر ۱۴ امام حسین علیه السلام به فرماندهی ابوشهاب، اسکله نفتی الامیه عراق را که از آن به عنوان یک پایگاه نظامی در شمال خلیج فارس استفاده می‌شد به تصرف خود درآورد و بیش از ۱۰۰ نظامی عراقی را اسیر کند. همچنین در این عملیات اسکله البکر با ابتکار جمشید سرداری از طریق پمپاژ نفت از شبه جزیره فاو که در عملیات والفجر ۸ به تصرف قوای ایران درآمده بود و اجرای آتش توسط توپخانه یونس نیروی دریایی سپاه به فرماندهی غلامعلی سپهری به آتش کشیده شد و حضور دریایی ارتش عراق در خلیج فارس مختل شد.
نیروی دریایی سپاه در جنگ نفتکش‌ها و نیز در عملیات‌های مقابله به مثل در خلیج فارس شرکت داشت و نقش مهمی را برای جلوگیری از نا امنی خطوط کشتیرانی در خلیج فارس که نیروی هوایی عراق به آن دامن می‌زد، ایفا کرد. نیروی دریایی سپاه مبتکر جنگ‌های نامتقارن در خلیج فارس بود و در حمله بالگرد‌های جنگی آباچی ارتش آمریکا به قایق‌های تندروی منطقه دوم دریایی در کنار جزیره فارسی در مهر ماه سال ۱۳۶۶، توانست یک فروند از آن‌ها را هدف قرار دهد که این بالگرد در آب‌های خلیج فارس سرنگون و دو خلبان آن نیز کشته شدند. البته در این تهاجم ارتش آمریکا، چند نفر از پاسداران شهید و تعدادی نیز اسیر آمریکا شدند که بعدا آزاد شدند.
لازم به ذکر است که سپاه از ابتدای تشکیل، مطالعه بر روی چگونگی ایجاد واحد‌های دریایی را در قسمت برنامه‌ریزی خود شروع کرد و ان تیموری، زردوز و علیزاده در این حوزه فعال بودند. سپس این ماموریت به واحد طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه واگذار شد و یگان دریایی بوجود آمد که رسول یاحی مسئولیت آن را بر عهده داشت. سپس منطقه ۱۲ سپاه با بکارگیری سپاه‌های استان‌های هرمزگان و بندرعباس از سال ۱۳۶۲ بوجود آمد که مسئولیت دریایی را نیز برعهده داشت و اینجانب فرماندهی آن را بر عهده داشتم. از اواخر سال ۱۳۶۳ نیز منطقه چهارم نوح در جنوب کشور با در اختیار گرفتن ۷ سپاه استان جنوبی کشور با فرماندهی اینجانب تشکیل شد که مسئولیت یگان دریایی سپاه را نیز برعهده داشت.
به هر حال نیروی دریایی سپاه از زمان تشکیل، بطور همزمان هم در حال سازماندهی بود و هم عملیات انجام می‌داد و هم به گسترش توان رزم خود مشغول بود و توانست یادگار درخشانی از خود در جنگ‌های دریایی در خلیج فارس به یادگار بگذارد.
گزارش از حسین علایی
در آن زمان ارتش جمهوری اسلامی دارای سه نیروی بزرگ و مجهز بود و منعی برای توسعه توان رزمی خود نداشت و نسبت به روز‌های اول جنگ به توسعه یگان‌های خود نیز پرداخته بود. اما نیاز میدان جنگ بیش از ظرفیت و قابلیت‌های ارتش بود؛ بنابراین توسعه سریع توان رزم در جبهه‌ها فقط با تشکیل نیروهای سه گانه در سپاه امکان‌پذیر بود، زیرا سپاه از ظرفیت بسیج مردمی که در واقع نیروهای رزمی داوطلب با مهارت‌های گوناگون بودند بهره می‌گرفت و این باعث می‌شد تا نیروهای سه‌گانه سپاه به سرعت بتوانند از انواع داوطلبین با تخصص‌های مختلف بهره گیرند و یک جنگ و دفاع نامتقارن را با ابتکارات میدانی در زمین و دریا و هوا برنامه‌ریزی کنند.
صدور حکم فرمانده کل قوا باعث شد تا یگان دریایی سپاه بتواند با سازماندهی جدید، تشکیلات خود را به سرعت توسعه داده و با بکارگیری قایق‌های تندرو نقش مهمی را در امنیت خلیج فارس ایفا کند. بلافاصله سه منطقه دریایی به مرکزیت بندرعباس، بوشهر و ماهشهر به فرماندهی ان هاشم ستوده، فتح الله محمدی و حبیب آغاجری تشکیل شدند و یک مرکز آموزش علوم دریایی نیز در چالوس به فرماندهی احراری راه‌اندازی شد. نیروی دریایی سپاه، پایگاه‌های خود در جزایر خلیج فارس برپا کرد و پایگاه‌های موجود در برخی جزائر مهم مثل جزیره خارک، هرمز، لارک، قشم، فارسی، سیری و لاوان را گسترش داد و با خرید رادار‌های سطحی با برد ۹۰ مایل و استقرار آن‌ها در جزائر و سواحل خلیج فارس توانست پوشش راداری مناسبی را در سرتاسر خلیج فارس برقرار کند.
نیروی دریایی سپاه پایگاه‌هایی را نیز در سواحل جاسک و چابهار ایجاد کرد و با کمک مهندسی وزارت سپاه چند بندر و پایگاه دریایی را نیز در کنار دریای عمان و تنگه هرمز احداث کرد. با خرید چهار فروند لندینگ کرافت و یدک‌کش از کشور هلند با همت حمید ملاح‌زاده و نام‌گذاری آن‌ها با اسامی شهر‌های جنگ دیده مثل آبادان و خرمشهر، نفرات سپاه آموزش‌های دریانوردی لازم را دیدند و از این شناور‌ها برای پشتیبانی از جزائر خلیج فارس استفاده کردند.
نیروی دریایی سپاه با تجهیز خود به ظرفیت‌های مین‌یابی و جنگ مین، توانست برخی از مین‌های شناوری را که نیروی دریایی عراق در شمال خلیج فارس رها می‌کرد، خنثی و دانش نظامی کشور را با ساخت آن‌ها آشنا کند. خوشبختانه هیچ شناوری از نیروی دریایی سپاه با مین‌های رها شده در خلیج فارس برخورد نکرد، ولی چند نفتکش تحت اسکورت کشتی‌های جنگی شوروی و آمریکا از جمله نفتکش‌های مارشال چخوف و بریجتون و نیز کشتی جنگی آمریکایی «ساموئل بی رابرتز» علیرغم وجود تعداد زیادی کشتی‌های مین‌یاب و مین‌روب در سال ۱۳۶۶ بر روی مین‌های سرگردان در خلیج فارس رفتند و آسیب زیادی دیدند.
بعد از سفر فرمانده جنگ هاشمی‌رفسنجانی به کشور چین در سال ۱۳۶۴، نیروی‌های دریایی سپاه و ارتش هر دو از سال ۱۳۶۵ مجهز به موشک‌های ساحل به دریای «کرم ابریشم» شدند. نیروی دریایی سپاه، یگان موشکی خود را به فرماندهی علی صائمی و تیپ موشکی ساحل به دریای خود را به فرماندهی درخشان تشکیل داد که در دفاع از تنگه هرمز و نیز جنگ نفتکش‌ها از آن‌ها بهره‌برداری شد. علاوه بر این‌ها، قرارگاه نوح نیروی دریایی سپاه توانست طی عملیات کربلای ۳ در شهریور ماه ۱۳۶۵ با کمک واحد‌هایی از لشکر ۱۴ امام حسین علیه السلام به فرماندهی ابوشهاب، اسکله نفتی الامیه عراق را که از آن به عنوان یک پایگاه نظامی در شمال خلیج فارس استفاده می‌شد به تصرف خود درآورد و بیش از ۱۰۰ نظامی عراقی را اسیر کند. همچنین در این عملیات اسکله البکر با ابتکار جمشید سرداری از طریق پمپاژ نفت از شبه جزیره فاو که در عملیات والفجر ۸ به تصرف قوای ایران درآمده بود و اجرای آتش توسط توپخانه یونس نیروی دریایی سپاه به فرماندهی غلامعلی سپهری به آتش کشیده شد و حضور دریایی ارتش عراق در خلیج فارس مختل شد.
نیروی دریایی سپاه در جنگ نفتکش‌ها و نیز در عملیات‌های مقابله به مثل در خلیج فارس شرکت داشت و نقش مهمی را برای جلوگیری از نا امنی خطوط کشتیرانی در خلیج فارس که نیروی هوایی عراق به آن دامن می‌زد، ایفا کرد. نیروی دریایی سپاه مبتکر جنگ‌های نامتقارن در خلیج فارس بود و در حمله بالگرد‌های جنگی آباچی ارتش آمریکا به قایق‌های تندروی منطقه دوم دریایی در کنار جزیره فارسی در مهر ماه سال ۱۳۶۶، توانست یک فروند از آن‌ها را هدف قرار دهد که این بالگرد در آب‌های خلیج فارس سرنگون و دو خلبان آن نیز کشته شدند. البته در این تهاجم ارتش آمریکا، چند نفر از پاسداران شهید و تعدادی نیز اسیر آمریکا شدند که بعدا آزاد شدند.
لازم به ذکر است که سپاه از ابتدای تشکیل، مطالعه بر روی چگونگی ایجاد واحد‌های دریایی را در قسمت برنامه‌ریزی خود شروع کرد و ان تیموری، زردوز و علیزاده در این حوزه فعال بودند. سپس این ماموریت به واحد طرح و عملیات ستاد مرکزی سپاه واگذار شد و یگان دریایی بوجود آمد که رسول یاحی مسئولیت آن را بر عهده داشت. سپس منطقه ۱۲ سپاه با بکارگیری سپاه‌های استان‌های هرمزگان و بندرعباس از سال ۱۳۶۲ بوجود آمد که مسئولیت دریایی را نیز برعهده داشت و اینجانب فرماندهی آن را بر عهده داشتم. از اواخر سال ۱۳۶۳ نیز منطقه چهارم نوح در جنوب کشور با در اختیار گرفتن ۷ سپاه استان جنوبی کشور با فرماندهی اینجانب تشکیل شد که مسئولیت یگان دریایی سپاه را نیز برعهده داشت.
به هر حال نیروی دریایی سپاه از زمان تشکیل، بطور همزمان هم در حال سازماندهی بود و هم عملیات انجام می‌داد و هم به گسترش توان رزم خود مشغول بود و توانست یادگار درخشانی از خود در جنگ‌های دریایی در خلیج فارس به یادگار بگذارد.
گزارش از حسین علایی
