نتیجه گرایی مدیران باعث شده تا امنیت شغلی مربیان در فوتبال ایران به خطر بیفتد.
به گزارش شهدای ایران، لیگ برتر فوتبال ایران در 10 هفته اخیر حاشیه های زیادی را تجربه کرده است، یکی از این حواشی به اخراج و برکناری مربیان تیم ها مربوط می شود. صبر کم مدیران باشگاه ها و تلاش آنها برای فرار از اخراج شدن، باعث شده تا در اولین اقدام مربی را مقصر اصلی شکست جلوه داده و او قربانی کنند.
پیش از این کشورهای حوزه خلیج فارس متهم به صبر کم و نتیجه گرایی صرف می شدند اما به نظر می رسد این پدیده به یک اپیدمی تبدیل شده و به فوتبال ایران نیز سرایت کرده است.
سیاه جامگان
اکبر میثاقیان که در هفته های پایانی لیگ شانزدهم هدایت سیاه جامگان را بر عهده گرفت و جانشین خداداد عزیزی شد و با پیروزی در بازی آخر مقابل پرسپولیس توانست این تیم را در لیگ برتر نگه دارد آخرین مربی اخراجی لیگ هفدهم است.
سیاه جامگان با هدایت میثاقیان در 9 هفته ابتدایی لیگ امسال تنها یک پیروزی به دست آورد و در جدول رده بندی شرایط خوبی نداشت. همین امر موجب شد تا مدیران این باشگاه به فکر جانشینی برای او بیافتند.
در همین ارتباط خداداد عزیزی سرمربی فصل گذشته سیاه جامگان گفت: من وقتی سرمربی این تیم شدم، اشتباه کردم و میثاقیان هم مانند من دچار همین اشتباه شد، هر کسی هم بعد از این در این تیم باشد بعدا می‌گوید، اشتباه کردم.
وی ادامه داد: خدا را شکر می‌کنم که زودتر از این تیم کنار رفتم و اعتقاد دارم میثاقیان تنها نجات دهنده این تیم می‌توانست باشد. فکر می‌کنم هر مربی که می‌خواهد عبرت و درس بگیرد باید سرنوشت من و میثاقیان را در سیاه جامگان مرور کند و ببیند، به هر حال یک عده هستند که تحت هر شرایطی دوست دارند مربی باشند اما با شرایط مالی که این تیم دارد مرزبان هم فکر نمی‌کنم کاری از پیش ببرد.
گسترش فولاد تبریز
با انتصاب هوشنگ نصیرزاده به عنوان مدیرعامل باشگاه گسترش فولاد، مذاکره با مربیان خارجی آغاز شد و در نهایت لوکا بوناچیچ سرمربی کروات که سابقه حضور در سپاهان و مس کرمان را هم داشت، هدایت این تیم را برعهده گرفت.
حاصل کار بوناچیچ در 8 هفته حضورش در نیمکت گسترش فولاد تبریز 5 باخت، 2 پیروزی و یک تساوی بود. همین نتایج ضعیف باعث شد تا تحمل مدیران این باشگاه تمام شود و سرمربی کروات جایش را به فیروز کریمی بدهد.
خداداد عزیزی در مورد رفت و آمد برخی از مربیان خارجی به فوتبال ایران گفت: لوکا بوناچیچ تا حالا چندبار به فوتبال ایران آمده و وقتی قصد ترک ایران را داشته با صراحت گفته که دیگر برنمی گردم اما دوباره برمی گردد. حالا سوال مهم این است، اگر بوناچیچ بد است پس چرا اخراج می شود و اگر خوب است چرا دوباره برمی گردد.
وی ادامه داد: کاسیمیرو نمونه دیگری است که باید مثال زد که رکورددار اخراج در صنعت نفت است که چند بار به این تیم آمد و دوباره اخراج شد. شما کجای دنیا سراغ دارید که این اتفاقات بیفتد، آیا تا حالا دیده اید که باشگاه آث.میلان یا بایرن مونیخ و بارسلونا مربی اخراج کنند و دو سال دیگر دوباره آنها را روی نیمکت بنشانند؟
استقلال
علیرضا منصوریان در لیگ شانزدهم هدایت استقلال را برعهده گرفت اما در نیم فصل اول نتوانست نتایج مدنظر هواداران این تیم را کسب کند. در نیم فصل دوم ورق برگشت و محرومیت استقلال از پنجره نقل و انتقالات باعث شد تا منصوریان به بازیکنان جوان تیمش بیشتر میدان بدهد، آنها نیز پاسخ اعتماد سرمربی را دادند و در نهایت استقلال به مقام نایب قهرمانی رسید.
در لیگ هفدهم شرایط برای منصوریان خوب پیش نرفت و کاسه صبر هواداران این تیم نیز زودتر از فصل گذشته لبریز شد. منصوریان در 7 هفته تنها 5 امتیاز برای استقلال کسب کرد و پس از تساوی یک بر یک مقابل ذوب آه در هفته هفتم در نشست خبری که حدود 90 دقیقه طول کشید استعفایش را اعلام کرد.
مدیران استقلال پس از رفتن منصوریان مذاکره با گزینه های خارجی را آغاز کردند و سرانجام هدایت این تیم را به وینفرد شفر سرمربی 67 ساله آلمانی سپردند. قرارداد شفر در صورت کسب قهرمانی جام حذفی تمدید می شود.
نفت تهران
بدون شک نیمکت تیم نفت تهران پرحاشیه ترین نیمکت لیگ هفدهم بوده است. در زمان مدیریت قبلی علی کریمی ابتدا سرمربی نفتی ها شد اما در آستانه بازی با پرسپولیس استعفا داد و حمید درخشان جانشین او شد. این پایان ماجرا نبود و پس از تغییریت مدیریت نفت تهران و واگذاری مالکیت این باشگاه به جهانیان، دوباره علی کریمی به این تیم بازگشت و نخستین جا به جایی مربیان در لیگ هفدهم در نیمکت نفت رقم خورد.
علی کریمی این بار هم در نفت دوام نیاورد و پس از کسب یک پیروزی، یک تساوی و یک شکست به صورت پیامکی به جهانیان اعلام کرد که با شرایطی که در این تیم وجود دارد بهتر است به فکر یک مربی دیگر باشد. جهانیان نیز برای بار دوم حمید درخشان را به نفت بازگرداند.
این جا به جایی ها یعنی فوتبال ایران تقریبا هر 2 هفته یکبار شاهد عزل و نصب یک مربی بوده است. در صورت ادامه روند کنونی رکورد جدیدی در تاریخ لیگ برتر فوتبال ایران رقم می خورد.
مقایسه با لیگ شانزدهم
نیمکت های فصل جاری لیگ برتر به اندازه کل فصل گذشته تغییرات داشته است و در این فصل عمر مربیان در تیم ها کوتاه تر شده است. سال گذشته در همین مقطع 3 مربی جا به جا شده بودند، در ذوب آهن یحیی گل محمدی جای خود را به مجتبی حسینی داد و در سیاه جامگان پس از فرهاد کاظمی، ابتدا خداداد عزیزی و سپس اکبر میثاقیان سرمربی شدند.
نتیجه گرایی
در حالی که به گفته کارشناسان باید حداقل تا نیم فصل به مربیان فرصت داد، نتیجه گرایی مدیران و میل آنها به بقا در پست و مقامی که دارند باعث می شود تا نخستین تغییری که به فکرشان می رسد اخراج کادرفنی باشد.
مرتضی محصص رییس کمیته فنی و توسعه فدراسیون فوتبال با اشاره به نتیجه گرایی در فوتبال ایران بیان کرد: در فوتبال حرفه‌ای اخراج مربی امری معقول است که این مساله گاهی به دلیل اختلاف نظر پیش می آید اما در ایران نتیجه گرایی حرف اول را می زند و بعضا علت بسیاری از اخراج ها به همین موضوع برمی گردد. زمانی که مدیران ورزشی نتیجه دلخواه نمی گیرند دست به تغییر مربی می زنند. فوتبال ایران تا حرفه ای شدن راه طولانی دارد.
وی ادامه داد: مدیران باشگاه ها باید به هر مربی که روی کار می آید کمی فرصت دهند تا برنامه هایش را بر روی تیم اجرا کند که متاسفانه این امر محقق نمی شود. ضمن اینکه مشخص نیست مدیران با چه معیاری دست به انتخاب مربی در ابتدای فصل می زنند و در میانه راه به دنبال تغییر می روند. در فوتبال جهان مربی چون ونگر به دلیل هماهنگی معیارهایش با مدیران باشگاه، 17 سال مربی تیم آرسنال است
علی حنطه سرمربی سابق تیم دسته اولی آلومینیوم اراک که پس از 4 هفته از این تیم اخراج شد با اشاره به نتیجه گرایی در فوتبال ایران گفت: در هیچ جای دنیا نمی بینید که یک مربی با 4 هفته کنار گذاشته شود مگر اینکه سیاستی در آن دخیل شده باشد. در همه دنیا مرسوم است که مربی را در جلسه هیئت مدیره احضار می‌کنند و از او توضیحات می خواهند و بعد از توضیحات برای او تصمیم گیری می‌کنند اما در فوتبال ما این اتفاق رخ نمی دهد.
در همین ارتباط خداد عزیزی سرمربی فصل گذشته سیاه جامگان اظهار داشت: فوتبال ایران جای زد و بند است و هیچ کس به حقش نمی رسد. شما کدام باشگاه را سراغ دارید که به بازیکنان بدهکار نباشد؟ مربیگری یعنی معلمی کردن ولی متاسفانه وظایف یک معلم در فوتبال نادیده گرفته می شود. شما فکر می کنید برای چند درصد از مربیان فوتبال ایران این موضوع مهم است که بازیکنان پولشان را گرفته باشند یا نگرفته باشند، مشکل مالی داشته باشند یا نداشته باشند؟ در این فوتبال اصلا این مسائل برای خیلی از مربیان مهم نیست و فقط به این فکر هستند که پول خودشان را بگیرند اما من اینطور نیستم.
وی افزود: من معتقدم مربیگری یعنی معلمی کردن به همین دلیل است که وقتی در تیمی مربیگری می کنم به خاطر مشکلات نمی توانم دوام بیاورم چون نمی توانم با شاگردم رو در رو شوم و ببینیم که هزار مشکل دارد.
عزیزی ادامه داد: این فوتبال مثل یک سینی است که یک عده داخل آن هستند و یک عده هم بیرون آن قرار دارند. مربیان، مدیران، بازیکنان و دلال ها داخل این سینی قرار دارند و عده ای هم بیرون هستند که یا نمی خواهند وارد شوند یا این که نمی توانند. این افراد اگر هم ناکام باشند جای دیگری می روند و این چرخه ادامه دارد.
اخراج و برکناری در فوتبال ایران دو برابر آلمان
در حالی که در فوتبال ایران تاکنون 4 مربی اخراج و یا برکنار شده اند در بوندسلیگا آلمان دو تغییر رخ داده است. توماس توخل سرمربی سابق دورتموند 2 روز پس از قهرمانی با این تیم در جام حذفی با باشگاه دورتموند قطع همکاری کرد و کارلو آنجلوتی سرمربی سابق بایرن مونیخ در هفته ششم به دلیل کسب نتایج ضعیف برکنار شد و جای خود را به یوپ هاینکس داد. برکناری یک مربی تنها 6 هفته پس از آغاز فصل، در تاریخ باشگاه بایرن مونیخ بی سابقه بوده و برای اولین بار چنین اتفاقی افتاده است.
براساس آمار یکی از مراکز جمع آوری اطلاعات فوتبال مربیان در لیگ های فرانسه، انگلیس،آلمان و اسپانیا از بیشترین میزان امنیت شغلی برخوردار هستند.
پیش از این کشورهای حوزه خلیج فارس متهم به صبر کم و نتیجه گرایی صرف می شدند اما به نظر می رسد این پدیده به یک اپیدمی تبدیل شده و به فوتبال ایران نیز سرایت کرده است.
سیاه جامگان
اکبر میثاقیان که در هفته های پایانی لیگ شانزدهم هدایت سیاه جامگان را بر عهده گرفت و جانشین خداداد عزیزی شد و با پیروزی در بازی آخر مقابل پرسپولیس توانست این تیم را در لیگ برتر نگه دارد آخرین مربی اخراجی لیگ هفدهم است.
سیاه جامگان با هدایت میثاقیان در 9 هفته ابتدایی لیگ امسال تنها یک پیروزی به دست آورد و در جدول رده بندی شرایط خوبی نداشت. همین امر موجب شد تا مدیران این باشگاه به فکر جانشینی برای او بیافتند.
در همین ارتباط خداداد عزیزی سرمربی فصل گذشته سیاه جامگان گفت: من وقتی سرمربی این تیم شدم، اشتباه کردم و میثاقیان هم مانند من دچار همین اشتباه شد، هر کسی هم بعد از این در این تیم باشد بعدا می‌گوید، اشتباه کردم.
وی ادامه داد: خدا را شکر می‌کنم که زودتر از این تیم کنار رفتم و اعتقاد دارم میثاقیان تنها نجات دهنده این تیم می‌توانست باشد. فکر می‌کنم هر مربی که می‌خواهد عبرت و درس بگیرد باید سرنوشت من و میثاقیان را در سیاه جامگان مرور کند و ببیند، به هر حال یک عده هستند که تحت هر شرایطی دوست دارند مربی باشند اما با شرایط مالی که این تیم دارد مرزبان هم فکر نمی‌کنم کاری از پیش ببرد.
گسترش فولاد تبریز
با انتصاب هوشنگ نصیرزاده به عنوان مدیرعامل باشگاه گسترش فولاد، مذاکره با مربیان خارجی آغاز شد و در نهایت لوکا بوناچیچ سرمربی کروات که سابقه حضور در سپاهان و مس کرمان را هم داشت، هدایت این تیم را برعهده گرفت.
حاصل کار بوناچیچ در 8 هفته حضورش در نیمکت گسترش فولاد تبریز 5 باخت، 2 پیروزی و یک تساوی بود. همین نتایج ضعیف باعث شد تا تحمل مدیران این باشگاه تمام شود و سرمربی کروات جایش را به فیروز کریمی بدهد.
خداداد عزیزی در مورد رفت و آمد برخی از مربیان خارجی به فوتبال ایران گفت: لوکا بوناچیچ تا حالا چندبار به فوتبال ایران آمده و وقتی قصد ترک ایران را داشته با صراحت گفته که دیگر برنمی گردم اما دوباره برمی گردد. حالا سوال مهم این است، اگر بوناچیچ بد است پس چرا اخراج می شود و اگر خوب است چرا دوباره برمی گردد.
وی ادامه داد: کاسیمیرو نمونه دیگری است که باید مثال زد که رکورددار اخراج در صنعت نفت است که چند بار به این تیم آمد و دوباره اخراج شد. شما کجای دنیا سراغ دارید که این اتفاقات بیفتد، آیا تا حالا دیده اید که باشگاه آث.میلان یا بایرن مونیخ و بارسلونا مربی اخراج کنند و دو سال دیگر دوباره آنها را روی نیمکت بنشانند؟
استقلال
علیرضا منصوریان در لیگ شانزدهم هدایت استقلال را برعهده گرفت اما در نیم فصل اول نتوانست نتایج مدنظر هواداران این تیم را کسب کند. در نیم فصل دوم ورق برگشت و محرومیت استقلال از پنجره نقل و انتقالات باعث شد تا منصوریان به بازیکنان جوان تیمش بیشتر میدان بدهد، آنها نیز پاسخ اعتماد سرمربی را دادند و در نهایت استقلال به مقام نایب قهرمانی رسید.
در لیگ هفدهم شرایط برای منصوریان خوب پیش نرفت و کاسه صبر هواداران این تیم نیز زودتر از فصل گذشته لبریز شد. منصوریان در 7 هفته تنها 5 امتیاز برای استقلال کسب کرد و پس از تساوی یک بر یک مقابل ذوب آه در هفته هفتم در نشست خبری که حدود 90 دقیقه طول کشید استعفایش را اعلام کرد.
مدیران استقلال پس از رفتن منصوریان مذاکره با گزینه های خارجی را آغاز کردند و سرانجام هدایت این تیم را به وینفرد شفر سرمربی 67 ساله آلمانی سپردند. قرارداد شفر در صورت کسب قهرمانی جام حذفی تمدید می شود.
نفت تهران
بدون شک نیمکت تیم نفت تهران پرحاشیه ترین نیمکت لیگ هفدهم بوده است. در زمان مدیریت قبلی علی کریمی ابتدا سرمربی نفتی ها شد اما در آستانه بازی با پرسپولیس استعفا داد و حمید درخشان جانشین او شد. این پایان ماجرا نبود و پس از تغییریت مدیریت نفت تهران و واگذاری مالکیت این باشگاه به جهانیان، دوباره علی کریمی به این تیم بازگشت و نخستین جا به جایی مربیان در لیگ هفدهم در نیمکت نفت رقم خورد.
علی کریمی این بار هم در نفت دوام نیاورد و پس از کسب یک پیروزی، یک تساوی و یک شکست به صورت پیامکی به جهانیان اعلام کرد که با شرایطی که در این تیم وجود دارد بهتر است به فکر یک مربی دیگر باشد. جهانیان نیز برای بار دوم حمید درخشان را به نفت بازگرداند.
این جا به جایی ها یعنی فوتبال ایران تقریبا هر 2 هفته یکبار شاهد عزل و نصب یک مربی بوده است. در صورت ادامه روند کنونی رکورد جدیدی در تاریخ لیگ برتر فوتبال ایران رقم می خورد.
مقایسه با لیگ شانزدهم
نیمکت های فصل جاری لیگ برتر به اندازه کل فصل گذشته تغییرات داشته است و در این فصل عمر مربیان در تیم ها کوتاه تر شده است. سال گذشته در همین مقطع 3 مربی جا به جا شده بودند، در ذوب آهن یحیی گل محمدی جای خود را به مجتبی حسینی داد و در سیاه جامگان پس از فرهاد کاظمی، ابتدا خداداد عزیزی و سپس اکبر میثاقیان سرمربی شدند.
نتیجه گرایی
در حالی که به گفته کارشناسان باید حداقل تا نیم فصل به مربیان فرصت داد، نتیجه گرایی مدیران و میل آنها به بقا در پست و مقامی که دارند باعث می شود تا نخستین تغییری که به فکرشان می رسد اخراج کادرفنی باشد.
مرتضی محصص رییس کمیته فنی و توسعه فدراسیون فوتبال با اشاره به نتیجه گرایی در فوتبال ایران بیان کرد: در فوتبال حرفه‌ای اخراج مربی امری معقول است که این مساله گاهی به دلیل اختلاف نظر پیش می آید اما در ایران نتیجه گرایی حرف اول را می زند و بعضا علت بسیاری از اخراج ها به همین موضوع برمی گردد. زمانی که مدیران ورزشی نتیجه دلخواه نمی گیرند دست به تغییر مربی می زنند. فوتبال ایران تا حرفه ای شدن راه طولانی دارد.
وی ادامه داد: مدیران باشگاه ها باید به هر مربی که روی کار می آید کمی فرصت دهند تا برنامه هایش را بر روی تیم اجرا کند که متاسفانه این امر محقق نمی شود. ضمن اینکه مشخص نیست مدیران با چه معیاری دست به انتخاب مربی در ابتدای فصل می زنند و در میانه راه به دنبال تغییر می روند. در فوتبال جهان مربی چون ونگر به دلیل هماهنگی معیارهایش با مدیران باشگاه، 17 سال مربی تیم آرسنال است
علی حنطه سرمربی سابق تیم دسته اولی آلومینیوم اراک که پس از 4 هفته از این تیم اخراج شد با اشاره به نتیجه گرایی در فوتبال ایران گفت: در هیچ جای دنیا نمی بینید که یک مربی با 4 هفته کنار گذاشته شود مگر اینکه سیاستی در آن دخیل شده باشد. در همه دنیا مرسوم است که مربی را در جلسه هیئت مدیره احضار می‌کنند و از او توضیحات می خواهند و بعد از توضیحات برای او تصمیم گیری می‌کنند اما در فوتبال ما این اتفاق رخ نمی دهد.
در همین ارتباط خداد عزیزی سرمربی فصل گذشته سیاه جامگان اظهار داشت: فوتبال ایران جای زد و بند است و هیچ کس به حقش نمی رسد. شما کدام باشگاه را سراغ دارید که به بازیکنان بدهکار نباشد؟ مربیگری یعنی معلمی کردن ولی متاسفانه وظایف یک معلم در فوتبال نادیده گرفته می شود. شما فکر می کنید برای چند درصد از مربیان فوتبال ایران این موضوع مهم است که بازیکنان پولشان را گرفته باشند یا نگرفته باشند، مشکل مالی داشته باشند یا نداشته باشند؟ در این فوتبال اصلا این مسائل برای خیلی از مربیان مهم نیست و فقط به این فکر هستند که پول خودشان را بگیرند اما من اینطور نیستم.
وی افزود: من معتقدم مربیگری یعنی معلمی کردن به همین دلیل است که وقتی در تیمی مربیگری می کنم به خاطر مشکلات نمی توانم دوام بیاورم چون نمی توانم با شاگردم رو در رو شوم و ببینیم که هزار مشکل دارد.
عزیزی ادامه داد: این فوتبال مثل یک سینی است که یک عده داخل آن هستند و یک عده هم بیرون آن قرار دارند. مربیان، مدیران، بازیکنان و دلال ها داخل این سینی قرار دارند و عده ای هم بیرون هستند که یا نمی خواهند وارد شوند یا این که نمی توانند. این افراد اگر هم ناکام باشند جای دیگری می روند و این چرخه ادامه دارد.
اخراج و برکناری در فوتبال ایران دو برابر آلمان
در حالی که در فوتبال ایران تاکنون 4 مربی اخراج و یا برکنار شده اند در بوندسلیگا آلمان دو تغییر رخ داده است. توماس توخل سرمربی سابق دورتموند 2 روز پس از قهرمانی با این تیم در جام حذفی با باشگاه دورتموند قطع همکاری کرد و کارلو آنجلوتی سرمربی سابق بایرن مونیخ در هفته ششم به دلیل کسب نتایج ضعیف برکنار شد و جای خود را به یوپ هاینکس داد. برکناری یک مربی تنها 6 هفته پس از آغاز فصل، در تاریخ باشگاه بایرن مونیخ بی سابقه بوده و برای اولین بار چنین اتفاقی افتاده است.
براساس آمار یکی از مراکز جمع آوری اطلاعات فوتبال مربیان در لیگ های فرانسه، انگلیس،آلمان و اسپانیا از بیشترین میزان امنیت شغلی برخوردار هستند.
*باشگاه خبرنگاران
